Preston, (
Preston | |
---|---|
Preston | |
Ülke | Birleşik Krallık |
Kurucu Ülke | İngiltere |
Bölge | Kuzey Batı İngiltere |
Kontluk | Lancashire |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 142,22 km² |
Nüfus (2011) | |
• Toplam | 122,719 |
Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
• Yaz (YSU) | (BAYS) |
Resmî site www.preston.gov.uk |
Coğrafi konumu
Preston, İrlanda Denizi'ne akan "Ribble Nehri" kuzeyinde kurulmuştur. Preston Manchester'dan 27 mil kuzeybatısında; Liverpool'un ise 26 mil kuzey-doğusundadır.
Şehrin güney sınırının Ribble Nehri olduğu kabul edilmektedir. Ribble Nehri deniz kenarından çok uzak olmadığı için gelgit olayından etkilenmektedir. Yelkenli gemiler döneminde bu nedenle Preston'da bir liman bulunmaktaydı; gemiler istimle işleyip boyutları büyümeye başladığında 19. yüzyıl ve sonra Ribble Nehri taranarak liman olma niteliğini korumuştu. Ancak 20. yüzyıl sonlarına doğru Kuzey Batı İngiltere geleneksel sanayilerini kaybedince Preston limanına talep gittikçe azalmış ve Ribble'ın taranması bırakılarak Preston'un limanı ortadan kalkmıştır.
Şehrin batısında en önemli şehri Blackpool olan bölgesi bulunmaktadır. Kuzey-doğusunda ise "Bowland Ormanı" vardır.
19. yy. hızla büyüyen Preston kenti etrafında bulunan eski köysel yerleşkelere taşmıştır ve etrafına Preston'a ekonomik olarak bağlı olan bir şehirleşmiş alan bulunmaktadır. Böylece kentin varoşu olan "Penwortham" Ribble'in güneyindedir; kuzeyde eski bir köy olan "Fulwood" şehrin bir varoşudur. Doğuda ise kent M6 otoyoluna doğru özellikle şehirdışı büyük alışveriş alanlarıyla gelişmiş ve "Ribbleton" köyünü içine almıştır. 20. yüzyılda ise 1970'ten beri yeni bir şehir olarak Preston merkezli bir sıra uydu köylerden oluşan "Central Lancashire New Town (Merkezi Lancashire Yeni Şehri)" kurulma planı uygulanmıştır.
Tarihçe
Preston ırmağı üzerinde, bir antik Roma İmparatorluğu askerî kampı olan ve etrafında bulunan yerleşke olarak ortaya çıkmıştır.
Preston, Orta Çağlarda bir kasaba olarak yaşamış ve 1179'da merkezî hükûmetten alınan Lonca İmtiyazı ile pazar kasabası olmuştur. 13. yüzyıldan itibaren Preston bir kumaş dokuma merkezi olarak büyümeye başlamıştır.
İngiltere'de 17. yüzyıl ve 18. yüzyıldaki sanayi devrimi öncesi sırasında Preston hızla gelişip büyümüş ve 19. yüzyılda ise Sanayi Devrimi'nin sayılı merkezlerinden biri olarak büyüyüp ün yapıp İngiltere'nin sayılı tekstil üretimi ve tekstil makineleri yapım merkezlerinden biri olmuştur. Şehir merkezi 19. yüzyılda yapılan özel sektör ve yöresel idare binaları ile bezenmiştir. Bu arada Ribble Nehri taranıp Preston bir kara-içi limanı karakteri de almıştır.
Preston şehir merkezi 19. yüzyılda yapılmış büyük binalar (örneğin Harris Müzesi ve Galerisi) ve açık Market Square ve üstü kapalı (Covered Market)dan oluşan şehir hali ile birlikte 20. yüzyılda yapılmış kırmızı tuğla ve betonarme yapılı kapalı çarşılar, dükkânlar, ofis blokları ve binalarla, karışık bir mimari manzara arz etmektedir. Preston şehrinin panoramasında en ilgi çeken bina ise St. Walburge Kilisesi olup ince ve yüksek kilise kulesi, İngiltere'nin en yüksek, en sivri, katedral olmayan kilise kulesidir.
20. yüzyılda İngiltere'de tekstil endüstrisi çökmeye ve kaybolmaya başlaması ile Preston büyük sanayi şehri olma karakterini kaybetmiş, kara-içi limanı kapatılmış ve işsizlik, evsizlik ve bununla ilişkili sosyal sorunlar dolayısıyla büyük bir buhran içine girmiştir.
Preston kenti her zaman Lancashire içinde olduğu kabul edilmekteydi. 1972 Yerel İdare Kanunu ile kurulan birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontluğu merkezi olduğu kabul edilmiştir. Bu yerel idare merkezi şehirde büyük istihdam sağlamış ve büyük bir binalar blokunu oluşturmuştur. Bunun yanında ikinci seviyede yerel idare olan Preston Şehri'nin de merkezi olmuştur. Ayrıca Preston'da 1828'de kurulan "Harris College" adlı ileri eğitim sağlayan bir kolej büyümüş 1973'te yüksek öğretim diploması veren "Preston Politeknik" ve "Lancashire Politeknik" olmuş ve 1992'de tam üniversite statüsü verilerek "UCLAN - University Central Lancashire ()" olmuştur. Böylece 19. yüzyılda büyük bir sanayi merkezi olan Preston 20. yüzyılın sonlarında (özellikle yerel idare ve üniversite eğitimi alanlarında) büyük hizmet sektörün merkezi olmuştur.
Demografi
Preston Şehri tarafından Preston kenti yerleşkesinde "semt/köy (cıvıl parish)" kurulmamıştır ve bu yerleşke nüfusu (2001 nüfus sayımına göre) 114.500 kişidir. Bu yerleşkeyi de merkez olarak ihtiva eden Preston Şehri nüfusu (yine 2001 nüfus sayımına göre) 132.000 kişidir.
Preston tarihsel olarak İngiltere'nin kozmopolit şehirlerinden biri olmuştur. Bu 14. yüzyılda yün tekstil kumaşı üretimi için Flemenkli kumaş üreticilerinin şehrin gelişmesine büyük katkılarıyla başlamış; 20. yüzyılda çökmeye başlayan tekstil sanayii özellikle daha düşük ücretleri kabul ettikleri için Hindistan ve Pakistan'dan birçok yabancı işçi çekmiştir. Yeni gelişen UCLAN Üniversitesi'ndeki yabancı öğrenciler de şehrin bu kozmopoliten görünüşüne katkıda bulunmaktadırlar. Yine de Preston'daki yabancı kökenli nüfus toplam İngiltere ortalaması altında olup en son nüfus sayımında İngiliz köklü beyaz nüfus ulusal ortalaması %84,2 iken Preston için ortalama %82,2'dir.
Ekonomi
Preston şehri 20. yüzyıl ilk yarısında ana sanayilerini kaybetmekle beraber yine de İngiltere'nin tek askerî uçak tasarılama, geliştirme ve üretim şirketi olan BAE Systems için Warton ve Samlesbury varoşlarında ana merkez olmakta devam etmiştir. Springfield nükleer işleme fabrikası da şehir sınırları içindedir. Preston'un İngiltere otoyollar sistemi üzerinde bir ulaşım merkezi olması dolayısıyla İngiltere içindeki büyük dağıtım merkezleri de Preston'da bulunmaktadır (örneğin Alstrom ulaştırma makineleri yedek parça deposu, James Hall (SPAR) dağıtım merkezi vb.).
Ulaşım
Preston Şehri İngiltere'nin önemli ulaşım merkezlerinden biridir. Londra ile İskoçya'nın batısındaki Glasgow kentini bağlayan Batı Sahil Hattı (West Coast Line) ana demiryolu hattı Preston'dan geçmekte ve bu hatta Virgin şirketi tarafından işletilen hızlı Pandalino ekpres trenleri Preston istasyonunda genellikle durmaktadırlar.
İngiltere'de İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yapılmaya başlanan otoyollardan birincisi Preston şehri etrafını geçen Preston Byepass olmuştur ve bu yolu da kapsayan ve İngiltere'nin batısındaki ana otoyol olan M6 otoyolu da Preston'un hemen doğusundan geçmektedir.
Kültür
Preston'da modern mimarisiyle Guild Hall ve Charter Tiyatrosu şehrin kültürel ve eğlence merkezi olmaktadır.
İngiltere'nin en eski futbol takımlarından olan Preston North End'de yeni büyük stadyumu ile Preston'da bulunmaktadır.
Eğitim
Eskiden politeknik iken 1992'de statü değiştirip üniversite olan, UCLAN - Merkezî Lancashire Üniversitesi de büyük bir gelişme gösterip şehrin refahına büyük katkılar yapmaktadır ve bu üniversite ve buna bağlı olarak çeşitli statülü öğrenci yurtları, modern binalarıyla Preston şehrinde yayılmaya başlamıştır.
Resimler
- Preston modern şehir merkezine giriş yolu
- İngiltere'de katedral olmayan kiliselerden en yüksek sivri kulesi olanı Preston'da St Walburge Kilisesi
- Preston'da Harris Müzesi ve Güzel Sanatlar Galerisi
- Preston Tren Garı
- Çevre yolundan Preston
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Preston, Lancashire ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Preston Birlesik Krallik in Ingiltere ulkesinin Kuzey Bati Ingiltere bolgesinde birinci seviyede yerel idare olan Lancashire kontlugu ve ikinci seviyede yerel idare olan Preston Sehri icinde bulunan yerlesim merkezidir Preston hem birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontlugu hem de ikinci seviyede metropoliten olmayan bolge statulu yerel idare olan Preston Sehri nin merkez sehridir PrestonSehirPrestonUlkeBirlesik KrallikKurucu UlkeIngiltereBolgeKuzey Bati IngiltereKontlukLancashireYuzolcumu Toplam142 22 km Nufus 2011 Toplam122 719Zaman dilimiUTC 00 00 BAS Yaz YSU UTC 01 00 BAYS Resmi site www preston gov ukCografi konumuPreston Irlanda Denizi ne akan Ribble Nehri kuzeyinde kurulmustur Preston Manchester dan 27 mil kuzeybatisinda Liverpool un ise 26 mil kuzey dogusundadir Sehrin guney sinirinin Ribble Nehri oldugu kabul edilmektedir Ribble Nehri deniz kenarindan cok uzak olmadigi icin gelgit olayindan etkilenmektedir Yelkenli gemiler doneminde bu nedenle Preston da bir liman bulunmaktaydi gemiler istimle isleyip boyutlari buyumeye basladiginda 19 yuzyil ve sonra Ribble Nehri taranarak liman olma niteligini korumustu Ancak 20 yuzyil sonlarina dogru Kuzey Bati Ingiltere geleneksel sanayilerini kaybedince Preston limanina talep gittikce azalmis ve Ribble in taranmasi birakilarak Preston un limani ortadan kalkmistir Sehrin batisinda en onemli sehri Blackpool olan bolgesi bulunmaktadir Kuzey dogusunda ise Bowland Ormani vardir 19 yy hizla buyuyen Preston kenti etrafinda bulunan eski koysel yerleskelere tasmistir ve etrafina Preston a ekonomik olarak bagli olan bir sehirlesmis alan bulunmaktadir Boylece kentin varosu olan Penwortham Ribble in guneyindedir kuzeyde eski bir koy olan Fulwood sehrin bir varosudur Doguda ise kent M6 otoyoluna dogru ozellikle sehirdisi buyuk alisveris alanlariyla gelismis ve Ribbleton koyunu icine almistir 20 yuzyilda ise 1970 ten beri yeni bir sehir olarak Preston merkezli bir sira uydu koylerden olusan Central Lancashire New Town Merkezi Lancashire Yeni Sehri kurulma plani uygulanmistir TarihcePreston irmagi uzerinde bir antik Roma Imparatorlugu askeri kampi olan ve etrafinda bulunan yerleske olarak ortaya cikmistir Preston Orta Caglarda bir kasaba olarak yasamis ve 1179 da merkezi hukumetten alinan Lonca Imtiyazi ile pazar kasabasi olmustur 13 yuzyildan itibaren Preston bir kumas dokuma merkezi olarak buyumeye baslamistir Ingiltere de 17 yuzyil ve 18 yuzyildaki sanayi devrimi oncesi sirasinda Preston hizla gelisip buyumus ve 19 yuzyilda ise Sanayi Devrimi nin sayili merkezlerinden biri olarak buyuyup un yapip Ingiltere nin sayili tekstil uretimi ve tekstil makineleri yapim merkezlerinden biri olmustur Sehir merkezi 19 yuzyilda yapilan ozel sektor ve yoresel idare binalari ile bezenmistir Bu arada Ribble Nehri taranip Preston bir kara ici limani karakteri de almistir Preston sehir merkezi 19 yuzyilda yapilmis buyuk binalar ornegin Harris Muzesi ve Galerisi ve acik Market Square ve ustu kapali Covered Market dan olusan sehir hali ile birlikte 20 yuzyilda yapilmis kirmizi tugla ve betonarme yapili kapali carsilar dukkanlar ofis bloklari ve binalarla karisik bir mimari manzara arz etmektedir Preston sehrinin panoramasinda en ilgi ceken bina ise St Walburge Kilisesi olup ince ve yuksek kilise kulesi Ingiltere nin en yuksek en sivri katedral olmayan kilise kulesidir 20 yuzyilda Ingiltere de tekstil endustrisi cokmeye ve kaybolmaya baslamasi ile Preston buyuk sanayi sehri olma karakterini kaybetmis kara ici limani kapatilmis ve issizlik evsizlik ve bununla iliskili sosyal sorunlar dolayisiyla buyuk bir buhran icine girmistir Preston kenti her zaman Lancashire icinde oldugu kabul edilmekteydi 1972 Yerel Idare Kanunu ile kurulan birinci seviyede yerel idare olan Lancashire Kontlugu merkezi oldugu kabul edilmistir Bu yerel idare merkezi sehirde buyuk istihdam saglamis ve buyuk bir binalar blokunu olusturmustur Bunun yaninda ikinci seviyede yerel idare olan Preston Sehri nin de merkezi olmustur Ayrica Preston da 1828 de kurulan Harris College adli ileri egitim saglayan bir kolej buyumus 1973 te yuksek ogretim diplomasi veren Preston Politeknik ve Lancashire Politeknik olmus ve 1992 de tam universite statusu verilerek UCLAN University Central Lancashire olmustur Boylece 19 yuzyilda buyuk bir sanayi merkezi olan Preston 20 yuzyilin sonlarinda ozellikle yerel idare ve universite egitimi alanlarinda buyuk hizmet sektorun merkezi olmustur DemografiPreston Sehri tarafindan Preston kenti yerleskesinde semt koy civil parish kurulmamistir ve bu yerleske nufusu 2001 nufus sayimina gore 114 500 kisidir Bu yerleskeyi de merkez olarak ihtiva eden Preston Sehri nufusu yine 2001 nufus sayimina gore 132 000 kisidir Preston tarihsel olarak Ingiltere nin kozmopolit sehirlerinden biri olmustur Bu 14 yuzyilda yun tekstil kumasi uretimi icin Flemenkli kumas ureticilerinin sehrin gelismesine buyuk katkilariyla baslamis 20 yuzyilda cokmeye baslayan tekstil sanayii ozellikle daha dusuk ucretleri kabul ettikleri icin Hindistan ve Pakistan dan bircok yabanci isci cekmistir Yeni gelisen UCLAN Universitesi ndeki yabanci ogrenciler de sehrin bu kozmopoliten gorunusune katkida bulunmaktadirlar Yine de Preston daki yabanci kokenli nufus toplam Ingiltere ortalamasi altinda olup en son nufus sayiminda Ingiliz koklu beyaz nufus ulusal ortalamasi 84 2 iken Preston icin ortalama 82 2 dir EkonomiPreston sehri 20 yuzyil ilk yarisinda ana sanayilerini kaybetmekle beraber yine de Ingiltere nin tek askeri ucak tasarilama gelistirme ve uretim sirketi olan BAE Systems icin Warton ve Samlesbury varoslarinda ana merkez olmakta devam etmistir Springfield nukleer isleme fabrikasi da sehir sinirlari icindedir Preston un Ingiltere otoyollar sistemi uzerinde bir ulasim merkezi olmasi dolayisiyla Ingiltere icindeki buyuk dagitim merkezleri de Preston da bulunmaktadir ornegin Alstrom ulastirma makineleri yedek parca deposu James Hall SPAR dagitim merkezi vb UlasimPreston Sehri Ingiltere nin onemli ulasim merkezlerinden biridir Londra ile Iskocya nin batisindaki Glasgow kentini baglayan Bati Sahil Hatti West Coast Line ana demiryolu hatti Preston dan gecmekte ve bu hatta Virgin sirketi tarafindan isletilen hizli Pandalino ekpres trenleri Preston istasyonunda genellikle durmaktadirlar Ingiltere de Ikinci Dunya Savasi ndan sonra yapilmaya baslanan otoyollardan birincisi Preston sehri etrafini gecen Preston Byepass olmustur ve bu yolu da kapsayan ve Ingiltere nin batisindaki ana otoyol olan M6 otoyolu da Preston un hemen dogusundan gecmektedir KulturPreston da modern mimarisiyle Guild Hall ve Charter Tiyatrosu sehrin kulturel ve eglence merkezi olmaktadir Ingiltere nin en eski futbol takimlarindan olan Preston North End de yeni buyuk stadyumu ile Preston da bulunmaktadir EgitimEskiden politeknik iken 1992 de statu degistirip universite olan UCLAN Merkezi Lancashire Universitesi de buyuk bir gelisme gosterip sehrin refahina buyuk katkilar yapmaktadir ve bu universite ve buna bagli olarak cesitli statulu ogrenci yurtlari modern binalariyla Preston sehrinde yayilmaya baslamistir ResimlerPreston modern sehir merkezine giris yolu Ingiltere de katedral olmayan kiliselerden en yuksek sivri kulesi olani Preston da St Walburge Kilisesi Preston da Harris Muzesi ve Guzel Sanatlar Galerisi Preston Tren Gari Cevre yolundan PrestonKaynakca ol section Ayrica bakinizPreston Sehri LancashireDis baglantilarWikimedia Commons ta Preston Lancashire ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Curlie de Preston Lancashire DMOZ tabanli Ingilizce Vikigezgin de Preston ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Ingilizce