Proje yönetimi, belirli bir projenin hedef ve amaçlarına ulaşıp bitirilmesi için kaynakların planlanması, organize edilmesi, tedarik edilmesi ve yönetilmesi disiplinidir.
Projeler belirli özgün hedef ve amaçlara ulaşmak, faydalı bir değişim getirmek ya da değer katmak için kullanılır. Projelerin esneklik payı ile birlikte belirli başlangıç ve bitiş tarihi vardır. Projelerin geçici olması; onları kalıcı, sürekli tekrarlanan, üretim ve servis amaçlı her zamanki işletme operasyonlarından farklı yapar. Pratikte, bu iki tür sistemin yönetimi oldukça farklıdır ve farklı teknik beceriler gerektirmektedir.
Proje yönetiminde gösterilen temel çaba, proje hedef ve amaçlarına ulaşmaya çalışırken önceden belirlenmiş proje da dışına çıkmamaktadır. Tipik proje kısıtları kapsam, zaman ve bütçedir.
Tarihçe
Proje yönetimi tarihin ilk medeniyetlerinden itibaren uygulanmıştır. 19. yüzyıla kadar inşaat mühendisliği projeleri genellikle mimar ve mühendislerin kendileri tarafından yönetilmiştir. 1950'lerden itibaren organizasyonlar karmaşık mühendislik projeleri için proje yönetimi araç ve tekniklerini kullanmaya başlamışlardır.
Bir disiplin olarak proje yönetimi, inşaat, mühendislik ve ağır savunma aktivitelerinin uygulamalarından geliştirilmiştir. Proje yönetiminin en önemli fikir babalarından biri, Gantt çizelgesini tasarlamış olması ile ünlü olan Henry Gantt'tır. Diğer bir önemli fikir babası ise proje yönetiminde 5 yönetim fonksiyonunu kullanan 'dur.
1950'li yıllar, temel mühendislik alanlarının birlikte yürütüldüğü modern proje yönetimi döneminin başlangıcını oluşturmuştur. Proje yönetimi disiplini mühendislik modeli üzerine kurulu yönetim disiplininden ayrı bir disiplin olarak tanınmaya başlanmıştır. 1950'li yıllara kadar projeler resmi olmayan araçlar ve teknikler ile yürütülüyordu, Gantt çizelgesi de proje yönetiminden bağımsız özel amaçlar için kullanılıyordu. Bu dönemde ayrıca iki matematiksel proje zamanlama tekniği geliştirilmiştir. , tesis bakımı projelerini yönetmek için DuPont ve Remington Rand Şirketleri tarafından geliştirilmiştir. Program Değerlendirme ve Gözden Geçirme Tekniği (PERT) ise Amerikan Donanması'nın bir deniz altı programı sırasında Booz Allen Hamilton tarafından geliştirilmiştir. Bu matematiksel teknikler hızla özel girişimlere de yayılmıştır. Proje zamanlama modelleri geliştirilirken, aynı zamanda proje maliyeti tahmini, maliyet yönetimi ve mühendislik ekonomisi gibi alanlar için teknoloji oluşmaktaydı.
Yaklaşımlar
Proje aktivitelerini yönetmek için pek çok farklı yaklaşım vardır. Fakat hangi metodoloji kullanılmış olursa olsun, genel olarak projenin hedefleri, zaman çizelgesi ve maliyetine dikkatli bir şekilde özen gösterilmeli, projenin katılımcılarının rol ve sorumlulukları da kesinlikle gözden kaçırılmamalıdır.
Geleneksel Yaklaşım
Geleneksel bir aşamalı yaklaşımda bir projenin tamamlanması için bitirilmesi gereken adımlar dizisi vardır. Bu tür gelenek yaklaşımda projenin geliştirilmesi için 5 bileşen sayılabilir.
- Proje başlatma aşaması,
- Proje planlama ve tasarım aşaması,
- Proje yürütme ve inşa aşaması,
- Proje gözetleme ve denetleme aşaması,
- Projenin bitimi.
Bütün projeler bu aşamalardan geçmezler, bazı projeler bitirilmeden iptal edilebilir. Bazı projeler bu tür yapılandırılmış planlama ve gözetleme aşamalarından da geçmeyebilirler. Başka projelerde planlama, yürütme ve gözetleme aşamalarından defalarca geçebilirler. Pek çok endüstri bu proje aşamalarının varyasyonlarını kullanmaktadır. Örneğin, geleneksel inşaat projelerinde, projeler tipik olarak planlama, konsept tasarımı, şematik tasarım, tasarım geliştirme, inşaat çizimleri ve inşaat yönetimi aşamalarından geçmektedir. Yazılım geliştirmede ise bu yaklaşım daha çok "şelale modeli" olarak bilinmektedir. Bu tür modelde bir görevler serisi, başka bir seriyi doğrusal bir şekilde takip eder. Yazılım geliştirmede pek çok organizasyon, bu metodolijiye uyması için Rasyonel Birleştirilmiş Prosese (RUP - Rational Unified Process) geçiş yapmıştır. Şelale modeli küçük, net tanımlanmış projelerde işe yaramaktadır ama büyük, net tanımlanmamış ve belirsiz projelerde sorunlar yaratmaktadır. Bu özellikle yazılım geliştirmede önemli çünkü yazılım geliştirme süreci genellikle yeni ve alışılmamış bir ürün ortaya koyar. Gereksinimlerin tanımlanmasının tam olarak bitirilmediği ve değişebildiği projelerde gereksinim yönetimi, yazılımın davranışı hakkında tutarlı ve tam bir tanım gerçekleştirmek için kullanılabilir. Terimler endüstriden endüstriye değişebilir fakat sorunların çözülmesinde takip eden tipik adımlar:
- Sorunun tanımlanması,
- Seçeneklerin değerlendirilmesi,
- Bir seçeneğin seçilmesi,
- Uygulamanın başlaması ve değerlendirilmesi.
Kritik Zincir Proje Yönetimi
Kritik Zincir Proje Yönetimi (İng. Critical Chain Project Management - CCPM), proje görevlerini yürürlüğe sokarken ihtiyaç duyulan kaynaklara daha çok odaklanan bir planlama ve yönetme metodudur. Kısıtlar Teorisinin bir uygulamasıdır. Bu metodun amacı bir organizasyonda tamamlanan proje oranını artırmaktır. Kısıtlar Teorisi uygulanarak, bütün projeler için belirlenen kısıt insan kaynaklarıdır. Kısıttan faydalanmak için kritik zincirde bulunan görevlere en büyük önem verilmektedir. Proje, kritik zincirde bulunan aktivitelerin zamanında başlayabilmesi için kaynakların hazır olduğuna emin olmak için bütün kaynakları kritik zincire yöneltir.
Proje tipinden bağımsız olarak, proje planı bir kaynak dengeleme aşamasından geçer ve en uzun kaynak kısıtlı görevler zinciri, kritik zincir olarak belirlenir. Çok projeli ortamlarda, kaynak dengeleme projeler arasında uygulanmalıdır.
Aşamalar
Genellikle proje yönetimi beş aşama içerir. Bu aşamalar genel olarak:
- Başlatma,
- Planlama,
- Yürütme,
- İzleme ve Kontrol,
- Kapatma.
Bazı projelere bu gruplara projenin devam etmesi ya da kapatılması konusunun tartışılacağı karar noktaları eklenebilir.
Başlatma
Başlatma prosesi, projenin doğasını ve kapsamını belirler. Eğer bu aşama düzgün bir şekilde gerçekleştirilemediyse, projenin organizasyonun ihtiyaçlarını karşılama ihtimali düşük olacaktır. Başlatma aşamasında iş çevresini iyi anlamak ve gerekli kontrolleri projeye eklemek çok önemli. Bu aşamada proje tasarımında herhangi bir eksiklik hemen belirlenmeli ve düzeltilmelidir.
Başlatma aşaması aşağıdaki alanları kapsayan bir plan içermelidir:
- Organizasyonun ihtiyaç ve gereksinimlerini ölçülebilir hedeflere göre analiz etmek,
- Mevcut operasyonları gözden geçirmek,
- Bütçe dahil fayda ve maliyetlerin finansal analizi,
- Kullanıcılar ve destek elemanları dahil hissedar analizi,
- Maliyet, görevler, ürünler ve zaman çizelgesi dahil bir proje sözleşmesi.
Planlama
Başlatma aşamasından sonra, proje uygun bir ayrıntı seviyesine kadar planlanır. Asıl amaç proje için gerekli maliyet ve kaynakları tahmin etmek etkili bir biçimde proje uygulamasındaki riskleri yönetmektir. Planlama aşamasında hatalar da başlatma aşaması gibi projenin başarısında büyük engellere neden olacaktır.
Planlama aşaması genel olarak şunları içerir:
- Planlamanın nasıl yapılacağını belirlemek,
- Kapsam bildirisini geliştirmek,
- Planlama ekibini seçmek,
- Oluşacak ürünleri tanımlamak ve iş ayrışım yapısını oluşturmak,
- Aktiviteler için kaynak gereksinimlerini tahmin etmek,
- Aktiviteler için gerekli zaman ve maliyeti tahmin etmek,
- Zaman çizelgesini hazırlamak,
- Bütçeyi hazırlamak,
- Risk planlaması,
- İşin başlatılması için resmi onay almak.
Bunlara ek olarak iletişim planlaması, rol ve sorumlulukların belirlenmesi, proje için satın alınacakların belirlenmesi ve bir başlama toplantısı yapılması da tavsiye edilebilir.
Yürütme
Uygulama aşaması, proje yönetim planında belirlenmiş olan proje gereksinimlerini karşılama amaçlı proseslerden oluşur. Bu aşama, insanları ve kaynakları eşgüdümleme, aynı zamanda aktivitelerinin proje yönetim planına uygun şekle getirme çabalarını içerir. Ürünler proje yönetim planına göre gerçekleştirilmiş proseslerin çıktıları olarak oluşurlar.
İzleme ve Kontrol
Gözetim ve denetim aşaması, proje uygulanmasında sorunların zamanında fark edilmesi ve düzeltici eylemlerin zamanında alınmasını ve uygulamayı kontrol etmek amaçlı proseslerden oluşur. Bu aşamanın önemli bir faydası, proje performansının izlenmesi ve ölçülmesi sayesinde proje yönetim planından uygulamada farklılıkların fark edilmesidir.
Gözetim ve denetim aşaması şu prosesleri içerir:
- Proje aktivitelerinin ne ölçüde tamamlandığı ölçmek,
- Maliyet, kapsam gibi proje değişkenlerini izleyip proje yönetim planı ile karşılaştırmak,
- Sorun ve risklere yönelik düzeltici eylemleri belirlemek,
- Kazanılmış Değer Analizi ile projenin zaman ve bütçe açısından gidişatını izlemek, projenin tamamlanma zamanı ve bütçesi konusunda tahminleme yapmak mümkündür.
Kapatma
Kapatma projenin resmi olarak bitirilmesini içerir. İdari aktiviteler dosyaların arşivlenmesi ve öğrenilen derslerin belgelendirilmesini içerir.
Bu aşama şu prosesleri içerir:
- Bütün proses gruplarındaki bütün aktivitelerin bitirilmesi.
- Bütün sözleşmelerin kapatılması.
Kaynakça
- ^ The Definitive Guide to Project Management. Nokes, Sebastian. 2nd Ed.n. London (Financial Times / Prentice Hall): 2007
- ^ Lewis R. Ireland (2006) Project Management. McGraw-Hill Professional, 2006. . p.110.
- ^ Joseph Phillips (2003). PMP Project Management Professional Study Guide. McGraw-Hill Professional, 2003. p.354.
- ^ PMI (2010). A Guide to the Project Management Body of Knowledge p.27-35
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Proje yonetimi belirli bir projenin hedef ve amaclarina ulasip bitirilmesi icin kaynaklarin planlanmasi organize edilmesi tedarik edilmesi ve yonetilmesi disiplinidir Projeler belirli ozgun hedef ve amaclara ulasmak faydali bir degisim getirmek ya da deger katmak icin kullanilir Projelerin esneklik payi ile birlikte belirli baslangic ve bitis tarihi vardir Projelerin gecici olmasi onlari kalici surekli tekrarlanan uretim ve servis amacli her zamanki isletme operasyonlarindan farkli yapar Pratikte bu iki tur sistemin yonetimi oldukca farklidir ve farkli teknik beceriler gerektirmektedir Proje yonetiminde gosterilen temel caba proje hedef ve amaclarina ulasmaya calisirken onceden belirlenmis proje da disina cikmamaktadir Tipik proje kisitlari kapsam zaman ve butcedir TarihceProje yonetimi tarihin ilk medeniyetlerinden itibaren uygulanmistir 19 yuzyila kadar insaat muhendisligi projeleri genellikle mimar ve muhendislerin kendileri tarafindan yonetilmistir 1950 lerden itibaren organizasyonlar karmasik muhendislik projeleri icin proje yonetimi arac ve tekniklerini kullanmaya baslamislardir Bir disiplin olarak proje yonetimi insaat muhendislik ve agir savunma aktivitelerinin uygulamalarindan gelistirilmistir Proje yonetiminin en onemli fikir babalarindan biri Gantt cizelgesini tasarlamis olmasi ile unlu olan Henry Gantt tir Diger bir onemli fikir babasi ise proje yonetiminde 5 yonetim fonksiyonunu kullanan dur 1950 li yillar temel muhendislik alanlarinin birlikte yurutuldugu modern proje yonetimi doneminin baslangicini olusturmustur Proje yonetimi disiplini muhendislik modeli uzerine kurulu yonetim disiplininden ayri bir disiplin olarak taninmaya baslanmistir 1950 li yillara kadar projeler resmi olmayan araclar ve teknikler ile yurutuluyordu Gantt cizelgesi de proje yonetiminden bagimsiz ozel amaclar icin kullaniliyordu Bu donemde ayrica iki matematiksel proje zamanlama teknigi gelistirilmistir tesis bakimi projelerini yonetmek icin DuPont ve Remington Rand Sirketleri tarafindan gelistirilmistir Program Degerlendirme ve Gozden Gecirme Teknigi PERT ise Amerikan Donanmasi nin bir deniz alti programi sirasinda Booz Allen Hamilton tarafindan gelistirilmistir Bu matematiksel teknikler hizla ozel girisimlere de yayilmistir Proje zamanlama modelleri gelistirilirken ayni zamanda proje maliyeti tahmini maliyet yonetimi ve muhendislik ekonomisi gibi alanlar icin teknoloji olusmaktaydi YaklasimlarProje aktivitelerini yonetmek icin pek cok farkli yaklasim vardir Fakat hangi metodoloji kullanilmis olursa olsun genel olarak projenin hedefleri zaman cizelgesi ve maliyetine dikkatli bir sekilde ozen gosterilmeli projenin katilimcilarinin rol ve sorumluluklari da kesinlikle gozden kacirilmamalidir Geleneksel Yaklasim Geleneksel bir asamali yaklasimda bir projenin tamamlanmasi icin bitirilmesi gereken adimlar dizisi vardir Bu tur gelenek yaklasimda projenin gelistirilmesi icin 5 bilesen sayilabilir Proje baslatma asamasi Proje planlama ve tasarim asamasi Proje yurutme ve insa asamasi Proje gozetleme ve denetleme asamasi Projenin bitimi Butun projeler bu asamalardan gecmezler bazi projeler bitirilmeden iptal edilebilir Bazi projeler bu tur yapilandirilmis planlama ve gozetleme asamalarindan da gecmeyebilirler Baska projelerde planlama yurutme ve gozetleme asamalarindan defalarca gecebilirler Pek cok endustri bu proje asamalarinin varyasyonlarini kullanmaktadir Ornegin geleneksel insaat projelerinde projeler tipik olarak planlama konsept tasarimi sematik tasarim tasarim gelistirme insaat cizimleri ve insaat yonetimi asamalarindan gecmektedir Yazilim gelistirmede ise bu yaklasim daha cok selale modeli olarak bilinmektedir Bu tur modelde bir gorevler serisi baska bir seriyi dogrusal bir sekilde takip eder Yazilim gelistirmede pek cok organizasyon bu metodolijiye uymasi icin Rasyonel Birlestirilmis Prosese RUP Rational Unified Process gecis yapmistir Selale modeli kucuk net tanimlanmis projelerde ise yaramaktadir ama buyuk net tanimlanmamis ve belirsiz projelerde sorunlar yaratmaktadir Bu ozellikle yazilim gelistirmede onemli cunku yazilim gelistirme sureci genellikle yeni ve alisilmamis bir urun ortaya koyar Gereksinimlerin tanimlanmasinin tam olarak bitirilmedigi ve degisebildigi projelerde gereksinim yonetimi yazilimin davranisi hakkinda tutarli ve tam bir tanim gerceklestirmek icin kullanilabilir Terimler endustriden endustriye degisebilir fakat sorunlarin cozulmesinde takip eden tipik adimlar Sorunun tanimlanmasi Seceneklerin degerlendirilmesi Bir secenegin secilmesi Uygulamanin baslamasi ve degerlendirilmesi Kritik Zincir Proje Yonetimi Kritik Zincir Proje Yonetimi Ing Critical Chain Project Management CCPM proje gorevlerini yururluge sokarken ihtiyac duyulan kaynaklara daha cok odaklanan bir planlama ve yonetme metodudur Kisitlar Teorisinin bir uygulamasidir Bu metodun amaci bir organizasyonda tamamlanan proje oranini artirmaktir Kisitlar Teorisi uygulanarak butun projeler icin belirlenen kisit insan kaynaklaridir Kisittan faydalanmak icin kritik zincirde bulunan gorevlere en buyuk onem verilmektedir Proje kritik zincirde bulunan aktivitelerin zamaninda baslayabilmesi icin kaynaklarin hazir olduguna emin olmak icin butun kaynaklari kritik zincire yoneltir Proje tipinden bagimsiz olarak proje plani bir kaynak dengeleme asamasindan gecer ve en uzun kaynak kisitli gorevler zinciri kritik zincir olarak belirlenir Cok projeli ortamlarda kaynak dengeleme projeler arasinda uygulanmalidir AsamalarGenellikle proje yonetimi bes asama icerir Bu asamalar genel olarak Baslatma Planlama Yurutme Izleme ve Kontrol Kapatma Bazi projelere bu gruplara projenin devam etmesi ya da kapatilmasi konusunun tartisilacagi karar noktalari eklenebilir Baslatma Baslatma prosesi projenin dogasini ve kapsamini belirler Eger bu asama duzgun bir sekilde gerceklestirilemediyse projenin organizasyonun ihtiyaclarini karsilama ihtimali dusuk olacaktir Baslatma asamasinda is cevresini iyi anlamak ve gerekli kontrolleri projeye eklemek cok onemli Bu asamada proje tasariminda herhangi bir eksiklik hemen belirlenmeli ve duzeltilmelidir Baslatma asamasi asagidaki alanlari kapsayan bir plan icermelidir Organizasyonun ihtiyac ve gereksinimlerini olculebilir hedeflere gore analiz etmek Mevcut operasyonlari gozden gecirmek Butce dahil fayda ve maliyetlerin finansal analizi Kullanicilar ve destek elemanlari dahil hissedar analizi Maliyet gorevler urunler ve zaman cizelgesi dahil bir proje sozlesmesi Planlama Baslatma asamasindan sonra proje uygun bir ayrinti seviyesine kadar planlanir Asil amac proje icin gerekli maliyet ve kaynaklari tahmin etmek etkili bir bicimde proje uygulamasindaki riskleri yonetmektir Planlama asamasinda hatalar da baslatma asamasi gibi projenin basarisinda buyuk engellere neden olacaktir Planlama asamasi genel olarak sunlari icerir Planlamanin nasil yapilacagini belirlemek Kapsam bildirisini gelistirmek Planlama ekibini secmek Olusacak urunleri tanimlamak ve is ayrisim yapisini olusturmak Aktiviteler icin kaynak gereksinimlerini tahmin etmek Aktiviteler icin gerekli zaman ve maliyeti tahmin etmek Zaman cizelgesini hazirlamak Butceyi hazirlamak Risk planlamasi Isin baslatilmasi icin resmi onay almak Bunlara ek olarak iletisim planlamasi rol ve sorumluluklarin belirlenmesi proje icin satin alinacaklarin belirlenmesi ve bir baslama toplantisi yapilmasi da tavsiye edilebilir Yurutme Uygulama asamasi proje yonetim planinda belirlenmis olan proje gereksinimlerini karsilama amacli proseslerden olusur Bu asama insanlari ve kaynaklari esgudumleme ayni zamanda aktivitelerinin proje yonetim planina uygun sekle getirme cabalarini icerir Urunler proje yonetim planina gore gerceklestirilmis proseslerin ciktilari olarak olusurlar Izleme ve Kontrol Gozetim ve denetim asamasi proje uygulanmasinda sorunlarin zamaninda fark edilmesi ve duzeltici eylemlerin zamaninda alinmasini ve uygulamayi kontrol etmek amacli proseslerden olusur Bu asamanin onemli bir faydasi proje performansinin izlenmesi ve olculmesi sayesinde proje yonetim planindan uygulamada farkliliklarin fark edilmesidir Gozetim ve denetim asamasi su prosesleri icerir Proje aktivitelerinin ne olcude tamamlandigi olcmek Maliyet kapsam gibi proje degiskenlerini izleyip proje yonetim plani ile karsilastirmak Sorun ve risklere yonelik duzeltici eylemleri belirlemek Kazanilmis Deger Analizi ile projenin zaman ve butce acisindan gidisatini izlemek projenin tamamlanma zamani ve butcesi konusunda tahminleme yapmak mumkundur Kapatma Kapatma projenin resmi olarak bitirilmesini icerir Idari aktiviteler dosyalarin arsivlenmesi ve ogrenilen derslerin belgelendirilmesini icerir Bu asama su prosesleri icerir Butun proses gruplarindaki butun aktivitelerin bitirilmesi Butun sozlesmelerin kapatilmasi Kaynakca The Definitive Guide to Project Management Nokes Sebastian 2nd Ed n London Financial Times Prentice Hall 2007 ISBN 978 0 273 71097 4 Lewis R Ireland 2006 Project Management McGraw Hill Professional 2006 ISBN 0 07 147160 X p 110 Joseph Phillips 2003 PMP Project Management Professional Study Guide McGraw Hill Professional 2003 ISBN 0 07 223062 2 p 354 PMI 2010 A Guide to the Project Management Body of Knowledge p 27 35Ayrica bakinizProje yonetimi sozlugu