Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Protoceratops (anlamı: ilk boynuzlu yüz), 83 ila 70 milyon yıl önce (Geç Kretase) bugünkü Moğolistan dolaylarında yaşamış bir Ceratopsian dinozor cinsi.
| Protoceratops | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Protoceratops iskeleti, Wyoming Dinozor Merkezi. | ||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
P. andrewsi Granger & Gregory, 1923 | ||||||||||||||||||
Diğer Türler | ||||||||||||||||||
|
Keşif
1922 yılında Roy Chapman Andrews, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi desteğiyle Moğolistan'a bir keşif seferi düzenledi. Andrews'in öncü olduğu bu sefer sadece Protoceratops'un fosillerinin değil aynı zamanda Oviraptor, Velociraptor ve Psittacosaurus gibi önemli cinslere ait fosillerin bulunmasını sağlamıştır.
Fiziksel görünüm
Ceratopsianların öncü üyelerinden olan, kuzenlerine göre oldukça küçük olsa da (özellikle Triceratops'a nazaran) ufak boyutlu bir dinozor cinsi değildir. Ortalama 1.8 metre uzunluğa ve 220 kg ağırlığa sahipti. Bu cins, quadrupedal (4 ayak üzerinde) bir vücut yapısına sahip olup arka bacakları, ön bacaklarından uzun ve güçlüdür ve sırtına kemer görünüşü verir. Bu ceratopsian dinozorların atası sayılan bipedal Psittacosaurus'dan evrildiğinin bir işaretidir. Tipik boynuzlu dinozorların genel görüntüsünden biraz daha farklıdır. rostral (burunsal) ve gözsel boynuzları yoktur (başlarının yukarısındaki). Bunun yerine burunlarının üstünde boynuz benzeri bir yapı vardır. Büyüme aşamalarının fosillerden takip edilmesiyle yetişkin bireylerde giderek belirginleştiği anlaşılmıştır. Tüm ceratopsian grubundaki önemli bir özellik olarak sahip oldukları manşet () Protoceratops cinsi için de geçerlidir. Boşluklu manşetleri sırtlarına doğru uzanır ve rakip erkekleri püskürtmek, cinsel çekim gibi işlere yaradığı düşünülmektedir. Cinsel dimorfizm gösteren canlılardan olduğu düşünülür; ama kısıtlı kanıtlardan ötürü hâlâ net değildir.
Beslenme ve ekoloji
Asyalı son ceratopsid olan Protoceratops vücudunun kalanına göre oldukça büyük bir kafatasına sahiptir ve ilginç bir çene yapısı vardır. güçlü dişleri ve ağzının ucunda gaga benzeri bir yapısı vardır. kurak ortamdaki sert bitki türlerinin koparılması ve çiğnenmesi için güçlü bir çene yapısı evrimleşmiştir. Aynı habitatı paylaştığı Velociraptor ile av-avcı ilişkisi vardır, hatta Gobi Çölü'nde ikili mücadele halinde bir Velociraptor ve Protoceratops bulunmuştur. Muhtemelen mücadele esnasında bir kum fırtınası onları birlikte gömdü ve fosilleşmelerini sağladı.
Protoceratops aynı zamanda Oviraptor ile de aynı çevrede yaşıyordu. Oviraptor olarak adlandırılan cinse ait fosiller, bir yuva içindeki yumurtalar üzerinde bulunmuştu, bir yumurta hırsızı olarak düşünüldü zaten ismini de bu duruma izafen almıştı; ancak yapılan çalışmaların neticesinde bu yumurtaların farklı bir dinozora değil de Oviraptor'a ait olduğu bulundu. Sonuç olarak Protoceratops'un komşusu olan dinozora bu yanlış anlaşılma kötü bir isim olarak kaldı.
Kaynakça
- ^ a b Strauss, Bob. . www.ThoughtCo.com. ThoughtCo. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- ^ The Editors of Encyclopaedia Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Protoceratops". ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA. ENCYCLOPÆDIA BRITANNICA. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
| Wikimedia Commons'ta Protoceratops ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 | Dinozor ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Protoceratops anlami ilk boynuzlu yuz 83 ila 70 milyon yil once Gec Kretase bugunku Mogolistan dolaylarinda yasamis bir Ceratopsian dinozor cinsi Protoceratops PreYeYeOSDCPTJKPgNProtoceratops iskeleti Wyoming Dinozor Merkezi Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad SauropsidaKlad DinosauriaKlad OrnithischiaKladKlad CeratopsiaFamilya Cins Protoceratops Granger amp Gregory 1923Tip turP andrewsi Granger amp Gregory 1923Diger TurlerP hellenikorhinus Lambert vd 2001 Kesif1922 yilinda Roy Chapman Andrews Amerikan Doga Tarihi Muzesi destegiyle Mogolistan a bir kesif seferi duzenledi Andrews in oncu oldugu bu sefer sadece Protoceratops un fosillerinin degil ayni zamanda Oviraptor Velociraptor ve Psittacosaurus gibi onemli cinslere ait fosillerin bulunmasini saglamistir Fiziksel gorunumCeratopsianlarin oncu uyelerinden olan kuzenlerine gore oldukca kucuk olsa da ozellikle Triceratops a nazaran ufak boyutlu bir dinozor cinsi degildir Ortalama 1 8 metre uzunluga ve 220 kg agirliga sahipti Bu cins quadrupedal 4 ayak uzerinde bir vucut yapisina sahip olup arka bacaklari on bacaklarindan uzun ve gucludur ve sirtina kemer gorunusu verir Bu ceratopsian dinozorlarin atasi sayilan bipedal Psittacosaurus dan evrildiginin bir isaretidir Tipik boynuzlu dinozorlarin genel goruntusunden biraz daha farklidir rostral burunsal ve gozsel boynuzlari yoktur baslarinin yukarisindaki Bunun yerine burunlarinin ustunde boynuz benzeri bir yapi vardir Buyume asamalarinin fosillerden takip edilmesiyle yetiskin bireylerde giderek belirginlestigi anlasilmistir Tum ceratopsian grubundaki onemli bir ozellik olarak sahip olduklari manset Protoceratops cinsi icin de gecerlidir Bosluklu mansetleri sirtlarina dogru uzanir ve rakip erkekleri puskurtmek cinsel cekim gibi islere yaradigi dusunulmektedir Cinsel dimorfizm gosteren canlilardan oldugu dusunulur ama kisitli kanitlardan oturu hala net degildir Beslenme ve ekolojiAsyali son ceratopsid olan Protoceratops vucudunun kalanina gore oldukca buyuk bir kafatasina sahiptir ve ilginc bir cene yapisi vardir guclu disleri ve agzinin ucunda gaga benzeri bir yapisi vardir kurak ortamdaki sert bitki turlerinin koparilmasi ve cignenmesi icin guclu bir cene yapisi evrimlesmistir Ayni habitati paylastigi Velociraptor ile av avci iliskisi vardir hatta Gobi Colu nde ikili mucadele halinde bir Velociraptor ve Protoceratops bulunmustur Muhtemelen mucadele esnasinda bir kum firtinasi onlari birlikte gomdu ve fosillesmelerini sagladi Velociraptor v Protoceratops Protoceratops ayni zamanda Oviraptor ile de ayni cevrede yasiyordu Oviraptor olarak adlandirilan cinse ait fosiller bir yuva icindeki yumurtalar uzerinde bulunmustu bir yumurta hirsizi olarak dusunuldu zaten ismini de bu duruma izafen almisti ancak yapilan calismalarin neticesinde bu yumurtalarin farkli bir dinozora degil de Oviraptor a ait oldugu bulundu Sonuc olarak Protoceratops un komsusu olan dinozora bu yanlis anlasilma kotu bir isim olarak kaldi Kaynakca a b Strauss Bob www ThoughtCo com ThoughtCo 15 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Mart 2020 The Editors of Encyclopaedia Britannica The Editors of Encyclopaedia Britannica Protoceratops ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA 8 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mart 2020 Wikimedia Commons ta Protoceratops ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dinozor ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz