Pudu (Pudu), geyikgiller (Cervidae) familyasından Güney Amerika'ya özgü bir cinsdir. Söz konusu cins, dünyanın en küçük geyikleri olup, bir tavşandan ancak büyüktür. İki alt türe ayrılır.
- Kuzey pudusu (Pudu mephistophiles) (dünyanın en küçük geyiği), Kolombiya, Peru ve Ekvador'da, And Dağları'nda yaşar.
- Şili pudusu, Güney pudusu (Pudu puda), anavatanı Patagonya'nın kuzeyidir.
Pudu | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Güney pudusu | ||||||||||||||||||||
Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
|
Pudu adı Mapuçe Dili'nden alınmıştır.
Özellikler
Puduların büyüklükleri geyiklere benzemez. Omuz yükseklikleri 25 ile 43 cm kadar olup, vücut boyları 60 ile 83 cm kadardır. Ağırlıkları ise 6 ile 13 kilogram aralığındadır. Bacakları kısa, vücut yapıları tıknaz, ağız-burun görece küt ve sadece iki çatallanmayan şişten ibaret olan boynuzu çok kısadır. Boynuz o kadar kısadır ki başındaki tüylerden ancak yükselir. Post rengi güney pudusunda kırmızı-kahve, kuzey pudusunda koyu-kahverengi olup, bunun dışında ikincisi hemen hemen siyah bir yüzle karakterize olmuştur. Genç güney puduları lekeliyken, kuzey pudusu yavruları tek renktir.
Yaşam alanı
Bu iki tür, çok farklı yaşam alanlarında bulunurlar. Kuzey pudusu 2000 ve 4000 metre aralığında yüksek dağlarda bulunur ve dağ ormanları ile meralar arasında değişimli olarak yaşar. Güney pudusu orman hayvanı olup, deniz seviyesi ile 1500 m aralığında görülür. Her iki türün dağılım alanları arasında büyük bir boşluk aralığı oluşur.
Yaşam tarzı
En başta güney pudusunun davranış biçimi gözlemlenmiştir. Bu hayvan gece faal, gizli yaşayan bir türdür. Besin olarak yaprak, kabuk, meyve, çiçek ve filizleri tercih eder. Küçük boyu itibarıyla en sık çalılıklarda hareket edebilir, hatta eğik duran ağaç gövdelerine tırmanabilir. Güney pudusu yalnız yaşayan bir hayvan olup, sadece çiftleşme zamanı çiftler birbirlerini bulurlar. Çoğu geyikte olduğu gibi sadece bir yavru dünyaya getirilir. Esaret altında pudular 20 yaşına ulaşabilirler.
Kuzey pudusu, ender bulunması sebebiyle çok az tanınır. Sadece benzer bir yaşam tarzı olduğu tahmin edilir.
Tehdit
Avlanma ve yaşam alanlarının tahrip edilmesi sebebiyle her iki türün de sayıları gerilemiştir. Güney pudusu bugün, eskiden olan dağılım alanlarının güneyindeki bölgelerde sınırlıdır. Ancak mesela Chiloé Adası gibi bazı bölgelerde halen sık bulunur. IUCN Kırmızı Listesi'nde tehlikede olarak listelenmiştir (vulnerable). Kuzey pudusu ise düşük tehlikede gösterilir.
Literatür
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, .
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Pudu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- IUCN Kırmızı Listesi'nde her iki türün tehlike dereceleri
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pudu Pudu geyikgiller Cervidae familyasindan Guney Amerika ya ozgu bir cinsdir Soz konusu cins dunyanin en kucuk geyikleri olup bir tavsandan ancak buyuktur Iki alt ture ayrilir Kuzey pudusu Pudu mephistophiles dunyanin en kucuk geyigi Kolombiya Peru ve Ekvador da And Daglari nda yasar Sili pudusu Guney pudusu Pudu puda anavatani Patagonya nin kuzeyidir PuduGuney pudusuKorunma durumuHassas IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Artiodactyla Cift toynaklilar Alt takim Ruminantia Gevis getirenler Familya Cervidae Geyikgiller Alt familya Cins Pudu Gray 1852TurlerPudu mephistophiles Pudu puda Pudu adi Mapuce Dili nden alinmistir OzelliklerPudularin buyuklukleri geyiklere benzemez Omuz yukseklikleri 25 ile 43 cm kadar olup vucut boylari 60 ile 83 cm kadardir Agirliklari ise 6 ile 13 kilogram araligindadir Bacaklari kisa vucut yapilari tiknaz agiz burun gorece kut ve sadece iki catallanmayan sisten ibaret olan boynuzu cok kisadir Boynuz o kadar kisadir ki basindaki tuylerden ancak yukselir Post rengi guney pudusunda kirmizi kahve kuzey pudusunda koyu kahverengi olup bunun disinda ikincisi hemen hemen siyah bir yuzle karakterize olmustur Genc guney pudulari lekeliyken kuzey pudusu yavrulari tek renktir Yasam alaniBu iki tur cok farkli yasam alanlarinda bulunurlar Kuzey pudusu 2000 ve 4000 metre araliginda yuksek daglarda bulunur ve dag ormanlari ile meralar arasinda degisimli olarak yasar Guney pudusu orman hayvani olup deniz seviyesi ile 1500 m araliginda gorulur Her iki turun dagilim alanlari arasinda buyuk bir bosluk araligi olusur Yasam tarziGuney pudusu En basta guney pudusunun davranis bicimi gozlemlenmistir Bu hayvan gece faal gizli yasayan bir turdur Besin olarak yaprak kabuk meyve cicek ve filizleri tercih eder Kucuk boyu itibariyla en sik caliliklarda hareket edebilir hatta egik duran agac govdelerine tirmanabilir Guney pudusu yalniz yasayan bir hayvan olup sadece ciftlesme zamani ciftler birbirlerini bulurlar Cogu geyikte oldugu gibi sadece bir yavru dunyaya getirilir Esaret altinda pudular 20 yasina ulasabilirler Kuzey pudusu ender bulunmasi sebebiyle cok az taninir Sadece benzer bir yasam tarzi oldugu tahmin edilir TehditAvlanma ve yasam alanlarinin tahrip edilmesi sebebiyle her iki turun de sayilari gerilemistir Guney pudusu bugun eskiden olan dagilim alanlarinin guneyindeki bolgelerde sinirlidir Ancak mesela Chiloe Adasi gibi bazi bolgelerde halen sik bulunur IUCN Kirmizi Listesi nde tehlikede olarak listelenmistir vulnerable Kuzey pudusu ise dusuk tehlikede gosterilir LiteraturRonald M Nowak Walker s Mammals of the World The Johns Hopkins University Press Baltimore 1999 ISBN 0 8018 5789 9 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Pudu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur IUCN Kirmizi Listesi nde her iki turun tehlike dereceleriKaynakca