Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pınarlı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
| Pınarlı | |
|---|---|
 | |
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Pınarlı Pınarlı'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1901 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 599 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Tarihçe
Pınarlı köyünün eski adı Shlobani'dir. Gürcüce bir yer adı olan Shlobani (სხლობანი), armut anlamındaki "shali/mshali" (სხალი/მსხალი) kelimesinden türemiş olup armutlu anlamına gelir. Bu yer adı Türkçe kaynaklarda Shloban ve Suhloban olarak geçer. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Shloban (سخلوبان) şeklinde yazılmıştır. Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca eserde ise Sohluban (سوخلوبان) biçimini almıştır.
Shlobani köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısının hemen başlarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresine girdikten sonra kurulan Şavşat sancağının 1554 yılındaki beyi de İosebiti adında bir Gürcü prensi (tavadi) idi. Pınarlı köyünün bugünkü sınırları içinde bulunan kale/kule ve kiliseler de bu dönemden kalmış olmalıdır. Öte yandan Gürcü kralı III. Bagrat (975-1014) dönemi vakayinamelerinde de Shlobani adından söz edilmiştir.
Shlobani köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde, Çıldır Eyaleti'ne bağlı Şavşat (Satlel) sancağının köylerinden biriydi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi salma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği bu tarihte köyde 68 hanede 224 kişi yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Shlobani köyünün nüfusunun 448 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Shlobani köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Shlobani (Схлобанъ) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Dabatzvrili nahiyesinin sekiz köyünden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu, 405'i erkek ve 420'si kadın olmak üzere, 114 hanede yaşayan 825 kişiden oluşuyordu. Shlobani'nin nüfusu, bir hane hariç, Türk olarak kaydedilmişti. Bir hanede ise 9 Gürcü yaşıyordu. Büyük bir yerleşim olan Shlobani, bu sırada dokuz mahalleden oluşuyordu. "Abdul-ogli" mahallesinde 7 hane, "Bashalar" mahallesinde 25 hane, "Bogosman" mahallesinde 5 hane, Cami-meglesi"nde 32 hane, "Peranat" mahallesinde 8 hane, "Putkaradze" mahallesinde 7 hane, "Sisik-ogli" mahallesinde 5 hane, "Tuladze" mahallesinde 12 hane, "Habellar" mahallesinde 12 hane bulunuyordu. Savaştan kısa zaman önce, 1874 yılında Tao-Klarceti’yi gezen Giorgi Kazbegi, Shlobani köyünün adını taşıyan derenin Arsiani Dağları'ndan kaynaklandığını, Shlobani, Tsihia ve Meria köylerini suladığını yazmıştır.
Shlobani köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Shlobani köyünü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.
Shlobani, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde "Suloban" adıyla Şavşat kazasının Merya nahiyesinin bir köyüydü. Nüfusu, 645'i kadın ve 707'si erkeke olmak üzere, 214 hanede yaşayan 1.352 kişiden oluşuyordu. Bu tespitte nüfusun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır. Shlobani veya Suloban Türkçe olmadığı için köyün adı 1925’te Pınarlı olarak değiştirilmiştir. Pınarlı, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasının Merya nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 1.902 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 2.388 kişiye ulaşmıştı ve bu nüfus içinde 844 kişi okuma yazma biliyordu.
Bugünkü Pınarlı köyünün sınırları içine yedi köy kilisesi ile iki kalenin varlığı bilinmektedir. Bu kiliselerden biri köyün güneybatısında, Kedati (ქედათი) olarak adlandırılan mevkide bulunuyordu. Bu kiliseden kalıntılar günümüze ulaşmamış, ancak kilisenin bulunduğu yede kvacvari kaidesi olduğu tahmin edilen bir taş tespit edilmiştir. Köyün güneydoğusunda bulunan tek nefli kilise temel seviyesine kadar yıkılmış olmakla birlikte dikdörtgen bir yapı (8,4×4,0 m) olduğu tespit edilmiştir. "Moklecvari" (მოკლეჯვარ') olarak adlandırılan yerdeki kiliseden geriye sadece harçlı duvar parçaları kalmıştır. Cami mahallesinin batı kısmında tamamen yıkılmış olan kilise de tek nefli ve dikdörtgen planlı (7,4×5,0 m) bir yapıydı. Temel seviyesine kadar yıkılmış olan kilisenin apsis duvarının iki tarafından girintili bölümler olduğu anlaşılmaktadır. Cami mahallesinin 1,3 kilometre batısında bir kale veya kule bulunuyordu. Burada yuvarlak formlu su sarnıcının alçak seviyedeki duvarları bugüne ulaşmıştır. Pınarlı köyünün bir mahallesi olan Peraneti’nin (პერანეთი) doğusunda kayalık bir tepenin üzerinde bir gözetleme kule bulunuyordu. Bu yapıdan geriye kireç harçlı duvar parçaları kalmıştır. Köyün merkez mahallesinin güneyinde, bugünkü mezarlığın yakınında, Çilauri (ჭილაური) olarak adlandırılan yerde iki kilisenin daha yerleri bilinmektedir. Ancak bu yapılardan geriye hiçbir şey kalmamıştır.
Coğrafya
Pınarlı köyü, Artvin merkezine 94 km, Şavşat ilçe merkezine ise 29 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 590 |
| 2020 | 599 |
| 2019 | 605 |
| 2018 | 603 |
| 2017 | 574 |
| 2016 | 580 |
| 2015 | 578 |
| 2014 | 436 |
| 2013 | 610 |
| 2012 | 653 |
| 2011 | 665 |
| 2010 | 694 |
| 2009 | 728 |
| 2008 | 717 |
| 2007 | 746 |
| 2000 | 953 |
| 1990 | 1.554 |
| 1985 | 1.610 |
Kaynakça
- ^ "Pinarli, Turkey Page". Fallingrain.com. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Şavşeti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 310. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 164. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2019.
- ^ Şavşeti (შავშეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2011, s. 16. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 46, 48. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, შავშეთისა და კლარჯეთის ტოპონიმები XIX საუკუნისა და XX საუკუნის დასაწყისის რუსულ დოკუმენტებში / XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 12 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 87-94. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1447". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ Giorgi Kazbegi, Bir Rus Generalinin Günlükleri - Türkiye Gürcistanı'nda Üç Ay, 2019, s. 86,
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Haziran 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 164-165, .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Pınarlı, Şavşat için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Yerelnet 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pinarli Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli bir koydur PinarliKoyArtvin in Turkiye deki konumuPinarliPinarli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceSavsatCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1901 mNufus 2021 Toplam599Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08700TarihcePinarli koyunun eski adi Shlobani dir Gurcuce bir yer adi olan Shlobani სხლობანი armut anlamindaki shali mshali სხალი მსხალი kelimesinden turemis olup armutlu anlamina gelir Bu yer adi Turkce kaynaklarda Shloban ve Suhloban olarak gecer Nitekim 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Shloban سخلوبان seklinde yazilmistir Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli Osmanlica eserde ise Sohluban سوخلوبان bicimini almistir Shlobani koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Savseti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ikinci yarisinin hemen baslarinda Gurculerden ele gecirmistir Osmanli idaresine girdikten sonra kurulan Savsat sancaginin 1554 yilindaki beyi de Iosebiti adinda bir Gurcu prensi tavadi idi Pinarli koyunun bugunku sinirlari icinde bulunan kale kule ve kiliseler de bu donemden kalmis olmalidir Ote yandan Gurcu krali III Bagrat 975 1014 donemi vakayinamelerinde de Shlobani adindan soz edilmistir Shlobani koyu 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Cildir Eyaleti ne bagli Savsat Satlel sancaginin koylerinden biriydi Osmanli idaresinin askere alma ve vergi salma amaciyla sadece erkek nufusunu tespit ettigi bu tarihte koyde 68 hanede 224 kisi yasiyordu Erkek sayisi kadar kadin eklenince Shlobani koyunun nufusunun 448 kisiden olustugu ortaya cikar Shlobani koyu uzun sure Osmanli egemenliginde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Shlobani Shloban olarak kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Savset Imerhevi kazasina bagli Dabatzvrili nahiyesinin sekiz koyunden biriydi 1886 yilinda koyun nufusu 405 i erkek ve 420 si kadin olmak uzere 114 hanede yasayan 825 kisiden olusuyordu Shlobani nin nufusu bir hane haric Turk olarak kaydedilmisti Bir hanede ise 9 Gurcu yasiyordu Buyuk bir yerlesim olan Shlobani bu sirada dokuz mahalleden olusuyordu Abdul ogli mahallesinde 7 hane Bashalar mahallesinde 25 hane Bogosman mahallesinde 5 hane Cami meglesi nde 32 hane Peranat mahallesinde 8 hane Putkaradze mahallesinde 7 hane Sisik ogli mahallesinde 5 hane Tuladze mahallesinde 12 hane Habellar mahallesinde 12 hane bulunuyordu Savastan kisa zaman once 1874 yilinda Tao Klarceti yi gezen Giorgi Kazbegi Shlobani koyunun adini tasiyan derenin Arsiani Daglari ndan kaynaklandigini Shlobani Tsihia ve Meria koylerini suladigini yazmistir Shlobani koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Shlobani koyunu de kapsayan Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Shlobani 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespitinde Suloban adiyla Savsat kazasinin Merya nahiyesinin bir koyuydu Nufusu 645 i kadin ve 707 si erkeke olmak uzere 214 hanede yasayan 1 352 kisiden olusuyordu Bu tespitte nufusun tamami Turk olarak yazilmistir Shlobani veya Suloban Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 te Pinarli olarak degistirilmistir Pinarli 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Savsat kazasinin Merya nahiyesinin koylerinden biriydi ve nufusu 1 902 kisiden olusuyordu 1965 yilina gelindiginde koyde yasayan insan sayisi 2 388 kisiye ulasmisti ve bu nufus icinde 844 kisi okuma yazma biliyordu Bugunku Pinarli koyunun sinirlari icine yedi koy kilisesi ile iki kalenin varligi bilinmektedir Bu kiliselerden biri koyun guneybatisinda Kedati ქედათი olarak adlandirilan mevkide bulunuyordu Bu kiliseden kalintilar gunumuze ulasmamis ancak kilisenin bulundugu yede kvacvari kaidesi oldugu tahmin edilen bir tas tespit edilmistir Koyun guneydogusunda bulunan tek nefli kilise temel seviyesine kadar yikilmis olmakla birlikte dikdortgen bir yapi 8 4 4 0 m oldugu tespit edilmistir Moklecvari მოკლეჯვარ olarak adlandirilan yerdeki kiliseden geriye sadece harcli duvar parcalari kalmistir Cami mahallesinin bati kisminda tamamen yikilmis olan kilise de tek nefli ve dikdortgen planli 7 4 5 0 m bir yapiydi Temel seviyesine kadar yikilmis olan kilisenin apsis duvarinin iki tarafindan girintili bolumler oldugu anlasilmaktadir Cami mahallesinin 1 3 kilometre batisinda bir kale veya kule bulunuyordu Burada yuvarlak formlu su sarnicinin alcak seviyedeki duvarlari bugune ulasmistir Pinarli koyunun bir mahallesi olan Peraneti nin პერანეთი dogusunda kayalik bir tepenin uzerinde bir gozetleme kule bulunuyordu Bu yapidan geriye kirec harcli duvar parcalari kalmistir Koyun merkez mahallesinin guneyinde bugunku mezarligin yakininda Cilauri ჭილაური olarak adlandirilan yerde iki kilisenin daha yerleri bilinmektedir Ancak bu yapilardan geriye hicbir sey kalmamistir CografyaPinarli koyu Artvin merkezine 94 km Savsat ilce merkezine ise 29 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 5902020 5992019 6052018 6032017 5742016 5802015 5782014 4362013 6102012 6532011 6652010 6942009 7282008 7172007 7462000 9531990 1 5541985 1 610Kaynakca Pinarli Turkey Page Fallingrain com 22 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 Savseti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 310 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 164 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 160 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2019 Savseti შავშეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2011 s 16 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 407 11 6 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 46 48 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Roland Topcisvili Inga Gutidze შავშეთისა და კლარჯეთის ტოპონიმები XIX საუკუნისა და XX საუკუნის დასაწყისის რუსულ დოკუმენტებში XIX Yuzyil ve XX Yuzyil Baslarindaki Rus Belgelerinde Savseti ve Klarceti Yer Adlari Gurcuce 2019 Tiflis s 12 7 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 485 24 4 Ecem Kutlu Savsat Nufus Defteri 1835 Transkripsiyon ve Degerlendirme Artvin 2020 s 87 94 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1447 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Giorgi Kazbegi Bir Rus Generalinin Gunlukleri Turkiye Gurcistani nda Uc Ay 2019 s 86 ISBN 9789755537207 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Haziran 2023 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Haziran 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 170 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 89 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 164 165 ISBN 978 9941 478 17 8 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarPinarli Savsat icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft Yerelnet 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde