Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pşımaho Kotse (Kabardeyce: Куэцэ Пщымахуэ, Rusça: Пшемахо Коцев), Çerkes yazar, aktivist ve Kuzey Kafkasya Dağlık Cumhuriyeti hükûmetinin ikinci lideri. 1917-1920'de Kuzey Kafkasya'nın en önde gelen siyasî figürlerinden biriydi.
| Pşımaho Kotse | |
|---|---|
 | |
| Yerine geldiği | Abdülmecid Çermoy |
| Yerine gelen | General Halilov |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 12 Nisan 1884 Nalçik, Rusya İmparatorluğu |
| Ölüm | 1962 İstanbul, Türkiye |
| Çocuk(lar) | Zaira Kotse |
Biyografi
12 Nisan 1884'te Rus İmparatorluğu'nun Terek Bölgesi'nin Nalçik Bölgesi'nin Babukovo (şimdiki adı Sarmakovo) köyünde Kabardey asilzade Kotse Husinoqo Tamaşa'nın ailesinde doğdu. İlk eğitimini Pyatigorsk şehrinde aldı. 1905'te çalışmalarına başarıyla mezun olduğu Novorossiysk spor salonunda devam etti.
1910'da St. Petersburg Üniversitesi hukuk fakültesinden, imparatorluk Rus üniversitelerinin genel tüzüğünün sağladığı tüm haklara sahip bir birinci derece diploması sunarak mezun oldu. 22 Kasım 1910'da, Yekaterinodar şehrinin Novoçerkassk semtinde küçük bir adaydan avukata kadar çeşitli kademelerde bir saha düzenlediği Yekaterinodar şehrinde (şimdi Krasnodar) adlî memur olarak çalışmaya başladı.
Kuzey Kafkasya'daki sosyal ve politik olayların aktif bir katılımcısı ve dağ halklarının ulusal kurtuluş hareketinin organizatörlerinden biriydi. 1920'nin sonunda Türkiye'ye sürgün edildi ve daha sonra tarihî eserler yazdı: "Kuzey Kafkasya'da Devrim ve Sovyetleşme", "Kuzey Kafkasya: özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin tarihinin sayfaları".
Dağıstan'ın, Dağlık Cumhuriyet'in bağımsızlık savaşına yardım etmek üzere Osmanlı tarafından atanan Yusuf İzzet Paşa komutasındaki 'nun desteğiyle Sovyet Rusya'dan alınmasının ardından Tiflis'ten Dağıstan'a geçerek millî heyetin çalışmalarına katıldı. Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdülmecid Çermoy'un istifası üzerine Cumhuriyet Birliği Parlamentosu tarafından yeni lider olarak seçildi. Hem Kızılların hem de Beyazların saldırdığı çok ağır bir dönemde istifa ettiği 12 Mayıs 1919'a kadar sürdü. Kızıl Ordu'nun ülkeyi işgalinden sonra 1920 yılının Mayıs ayında birçok aydın gibi Gürcistan'a kaçmak zorunda kaldı. 13 Ekim 1920'de Sovyet Hükûmetinin isteği üzerine Gürcistan Hükûmeti tarafından tutuklandı.
Haydar Bammate ve Alihan Kantemir gibi Kafkas milliyetçi yoldaşlarının çabalarıyla Tiflis'te serbest bırakıldı. Bir süre Trabzon ve Samsun'da yaşadıktan sonra 1921'in sonlarında Fransa'ya gitti ve bir süre orada yaşadı. 1923'ten sonra Türkiye'ye döndü ve İstanbul'a yerleşti. Kafkasya ile ilgili yazıları "Mücahit" (Ankara), "Kafkas Dergisi" (Münih) gibi dergilerde yayınlandı. Cumhuriyet döneminden uzun bir aradan sonra İstanbul'da kurulan ilk Kafkas örgütlerinden biri olan "Kuzey Kafkasya-Türk Kültür ve Dayanışma Derneği" nin (Bugünkü Birleşik Kafkasya Derneği) kurucularındandır. Bu dernek tarafından “Kuzey Kafkasya Özgürlük ve Kurtuluş Savaşı Tarihinden Sayfalar” adlı bir kitapçık yayınlandı.
1923'te İstanbul'da, eski bir Beyaz Muhafız subayı olan Ahmedhan Avarski ve Pşımaho Kotse, Anatoly ticaret şirketini kurdu. Firma, Kuzey Kafkasya'daki isyancılara (Gotsinsky liderliğindeki) maddî ve teknik yardım sağlamaya çalıştı. Sovyet hükûmeti, Kotse'nin çeşitli Bolşevik karşıtı göçmen komiteleriyle işbirliği yaptığına inanıyordu. Bolşevikler Eylül 1925'te Gotsinsky ayaklanmasını tasfiye ettikten sonra Pşımaho Kotse, Sovyet iktidarına karşı silahlı mücadeleye katılmayı bıraktı.
8 Ocak 1962'de İstanbul'da öldü. Şişli Camii'ndeki cenaze namazının ardından eski cumhurbaşkanları için düzenlenen resmî ve askerî törenle Kafkas kökenli kişilerin omuzlarında Feriköy Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b c d . www.kuzeykafkasyacumhuriyeti.org. 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d Berzeg, Sefer E. (2011). Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Pşımaho Kotse (Kosok), Yaşamı ve Gurbet Yazıları. Ankara : Kuban Yayıncılık.
- ^ a b c d Karmov, A.X. (2013). ДОРЕВОЛЮЦИОННАЯ ПУБЛИЦИСТИКА П.Т. КОЦЕВА. Известия Кабардино-Балкарского научного центра РАН, No : 4 (54), S:190-196. (DEVRİM ÖNCESİ GAZETECİ P.T. KOTSEVA. Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Bilim Merkezi'nin İzvestiyası).
- ^ a b c d Karmov, A.X. (2017). ДОРЕВОЛЮЦИОННАЯ ЭМИГРАНТСКАЯ ПУБЛИЦИСТИКА П.Т. КОЦЕВА. Вестник Института гуманитарных исследований Правительства Кабардино-Балкарской Республики и Кабардино-Балкарского Научного центра Российской академии наук. No : 3 (34), S: 19-33. (DEVRİMCİ GÖÇMEN GAZETECİ P.T. KOTSEVA. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Hükümeti İnsani Araştırma Enstitüsü ve Rusya Bilimler Akademisi Kabardey-Balkar Bilim Merkezi Bülteni)
- ^ a b c d Berzeg, Sefer E. (Ocak 2006). Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917-1922, Sovyet Karanlığına Girerken (III. Cilt). İstanbul : Birleşik Kafkasya Derneği.
- ^ "Вопросы казачьей истории". 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Psimaho Kotse Kabardeyce Kuece Pshymahue Rusca Pshemaho Kocev Cerkes yazar aktivist ve Kuzey Kafkasya Daglik Cumhuriyeti hukumetinin ikinci lideri 1917 1920 de Kuzey Kafkasya nin en onde gelen siyasi figurlerinden biriydi Psimaho KotseYerine geldigi Abdulmecid CermoyYerine gelen General HalilovKisisel bilgilerDogum 12 Nisan 1884 Nalcik Rusya ImparatorluguOlum 1962 Istanbul TurkiyeCocuk lar Zaira KotseBiyografi12 Nisan 1884 te Rus Imparatorlugu nun Terek Bolgesi nin Nalcik Bolgesi nin Babukovo simdiki adi Sarmakovo koyunde Kabardey asilzade Kotse Husinoqo Tamasa nin ailesinde dogdu Ilk egitimini Pyatigorsk sehrinde aldi 1905 te calismalarina basariyla mezun oldugu Novorossiysk spor salonunda devam etti 1910 da St Petersburg Universitesi hukuk fakultesinden imparatorluk Rus universitelerinin genel tuzugunun sagladigi tum haklara sahip bir birinci derece diplomasi sunarak mezun oldu 22 Kasim 1910 da Yekaterinodar sehrinin Novocerkassk semtinde kucuk bir adaydan avukata kadar cesitli kademelerde bir saha duzenledigi Yekaterinodar sehrinde simdi Krasnodar adli memur olarak calismaya basladi Kuzey Kafkasya daki sosyal ve politik olaylarin aktif bir katilimcisi ve dag halklarinin ulusal kurtulus hareketinin organizatorlerinden biriydi 1920 nin sonunda Turkiye ye surgun edildi ve daha sonra tarihi eserler yazdi Kuzey Kafkasya da Devrim ve Sovyetlesme Kuzey Kafkasya ozgurluk ve bagimsizlik mucadelesinin tarihinin sayfalari Dagistan in Daglik Cumhuriyet in bagimsizlik savasina yardim etmek uzere Osmanli tarafindan atanan Yusuf Izzet Pasa komutasindaki nun destegiyle Sovyet Rusya dan alinmasinin ardindan Tiflis ten Dagistan a gecerek milli heyetin calismalarina katildi Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Cumhurbaskani Abdulmecid Cermoy un istifasi uzerine Cumhuriyet Birligi Parlamentosu tarafindan yeni lider olarak secildi Hem Kizillarin hem de Beyazlarin saldirdigi cok agir bir donemde istifa ettigi 12 Mayis 1919 a kadar surdu Kizil Ordu nun ulkeyi isgalinden sonra 1920 yilinin Mayis ayinda bircok aydin gibi Gurcistan a kacmak zorunda kaldi 13 Ekim 1920 de Sovyet Hukumetinin istegi uzerine Gurcistan Hukumeti tarafindan tutuklandi Haydar Bammate ve Alihan Kantemir gibi Kafkas milliyetci yoldaslarinin cabalariyla Tiflis te serbest birakildi Bir sure Trabzon ve Samsun da yasadiktan sonra 1921 in sonlarinda Fransa ya gitti ve bir sure orada yasadi 1923 ten sonra Turkiye ye dondu ve Istanbul a yerlesti Kafkasya ile ilgili yazilari Mucahit Ankara Kafkas Dergisi Munih gibi dergilerde yayinlandi Cumhuriyet doneminden uzun bir aradan sonra Istanbul da kurulan ilk Kafkas orgutlerinden biri olan Kuzey Kafkasya Turk Kultur ve Dayanisma Dernegi nin Bugunku Birlesik Kafkasya Dernegi kurucularindandir Bu dernek tarafindan Kuzey Kafkasya Ozgurluk ve Kurtulus Savasi Tarihinden Sayfalar adli bir kitapcik yayinlandi 1923 te Istanbul da eski bir Beyaz Muhafiz subayi olan Ahmedhan Avarski ve Psimaho Kotse Anatoly ticaret sirketini kurdu Firma Kuzey Kafkasya daki isyancilara Gotsinsky liderligindeki maddi ve teknik yardim saglamaya calisti Sovyet hukumeti Kotse nin cesitli Bolsevik karsiti gocmen komiteleriyle isbirligi yaptigina inaniyordu Bolsevikler Eylul 1925 te Gotsinsky ayaklanmasini tasfiye ettikten sonra Psimaho Kotse Sovyet iktidarina karsi silahli mucadeleye katilmayi birakti 8 Ocak 1962 de Istanbul da oldu Sisli Camii ndeki cenaze namazinin ardindan eski cumhurbaskanlari icin duzenlenen resmi ve askeri torenle Kafkas kokenli kisilerin omuzlarinda Ferikoy Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b c d www kuzeykafkasyacumhuriyeti org 31 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2021 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Berzeg Sefer E 2011 Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Devlet Baskani Psimaho Kotse Kosok Yasami ve Gurbet Yazilari Ankara Kuban Yayincilik a b c d Karmov A X 2013 DOREVOLYuCIONNAYa PUBLICISTIKA P T KOCEVA Izvestiya Kabardino Balkarskogo nauchnogo centra RAN No 4 54 S 190 196 DEVRIM ONCESI GAZETECI P T KOTSEVA Rusya Bilimler Akademisi Kabardey Balkar Bilim Merkezi nin Izvestiyasi a b c d Karmov A X 2017 DOREVOLYuCIONNAYa EMIGRANTSKAYa PUBLICISTIKA P T KOCEVA Vestnik Instituta gumanitarnyh issledovanij Pravitelstva Kabardino Balkarskoj Respubliki i Kabardino Balkarskogo Nauchnogo centra Rossijskoj akademii nauk No 3 34 S 19 33 DEVRIMCI GOCMEN GAZETECI P T KOTSEVA Kabardey Balkar Cumhuriyeti Hukumeti Insani Arastirma Enstitusu ve Rusya Bilimler Akademisi Kabardey Balkar Bilim Merkezi Bulteni a b c d Berzeg Sefer E Ocak 2006 Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti 1917 1922 Sovyet Karanligina Girerken III Cilt Istanbul Birlesik Kafkasya Dernegi Voprosy kazachej istorii 11 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2021