Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde konu hakkında evrensel bir bakış açısı yansıtmamaktadır. (Kasım 2020) |
| Latin alfabesi Qq harfi | |
| Q | q |
| Q | q |
Qq, Türk alfabesinde bulunmayan bir harftir. Ancak Türkçede kû /cuː/ ismiyle bilinir. Uluslararası Fonetik Alfabesi'nde ötümsüz küçükdilsil patlamalı ünsüzü gösterir.
Tarihi
| Hieroglif wj | Fenikeli | Etrüsk Q | Yunan
| Latin Q | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
|  |  |  |  |
Q harfinin ortaya çıkışı, modern çoğu yazıların atası olan eski Sami yazılarında /q/ sesini temsilen qôp harfine dayanmaktadır. Bu harf, Eski Yunanca alfabelerin birinde Qoppa ismiyle /kʷ/ sesini temsil etmek için kullanılmıştır. Ancak Eski Yunancada bu sesin /p/ sesine evrilmesiyle Qoppa iki farklı şekil kazanmıştır, birisi 90 sayısını temsil etmek için, diğeri de /pʰ/ sesini temsil etmek için günümüzde /f/ sesini temsil eden phi harfine dönüşmüştür.
Etrüskler, Q ve V harflerini kullanarak /kʷ/ sesini temsil etmişlerdir ve bu kullanım eski Roma yazısında da kullanılmıştır. En eski Latin yazılarında; Q, C ve K harfleri birlikte aynı /k/ ve /g/ seslerini vermek için kullanılmıştır ve aralarındaki tek fark; K'nin A'dan önce, Q'nun O ve V'dan (V o zamanlar U yerine kullanılıyordu) önce, C'nin de diğer her durumda kullanılmasından ibaret olmuştur.
İlerleyen zamanlarda C, K ve Q harflerinin yerini almıştır ve Q sadece V harfinden önce /kw/ sesini temsil etmek için hayatta kalmıştır. Bu kullanım günümüzde çoğu Batı dilinde görülmektedir.
Dillere göre telaffuzu
Batı dillerinde
Batı dillerinde Q harf neredeyse sadece U harfinden önce gelir ve /kw/ diye okunur (İngilizce quick kelimesi /kwɪk/ diye telaffuz edilir. Bu kullanım Latinceden miras kalmıştır. Almancada birtakım ses değişimlerinden dolayı QU diyagrafı genellikle /kv/ diye okunur (Örnek: Quelle [ˈkvɛlə]).
Bazı Türkî dillerde
Türkî diller 2 kere Latinleşme aşamasından geçmiştir: 1926'da SSCB'nin kuruluş döneminde ve 1991'de SSCB'nin çöküş döneminde. Bu süreçte yapılan birçok Türkî alfabede çeşitli artdamak ve küçük dil seslerini temsil etmek için Q harfi kullanılmıştır. Azericede bu harf /g/ (Türkçe gaz, gonca) sesini temsil etmektedir. Bazı Türkî dillerde de yine küçük dilden gelen /ɢ/ sesini temsilen kullanılmıştır. Ortak Türkî Alfabede de /q/ (Türkçe karşılığı yok, küçük dilden gelen bir ses) sesini temsil etmek için kullanılmıştır. Buna göre Tatarca, Kırım Tatarcası, Kazakça gibi bazı diller de bu kullanımı kabul etmiştir. Benzer bir kullanım, Türkî olmayan Kürtçe dillerinde de görülmektedir.
Başka kullanımlar
Arnavut Alfabesinde Q harfi, /c/ sesini göstermektedir (Türkçe kâğıt, kâr, kömür gibi). Çincenin Pinyin Latinizasyon sisteminde ise bu harf, /t͡ɕʰ/ sesini göstermektedir (Türkçedeki çiçek, çözüm derkenki Ç harfinin sesine azıcık benzer, ancak dilin gövdesi damağa daha yakın). Arapçayı, Farsçayı Latinleştirirken de bu harfin kaf ق harfi yerine /q/ sesini temsil ettiği görülmektedir.
Ayrıca bakınız
| temel Latin alfabesi | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg | Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | |
| Özel işaret almış Q harfi • paleografi • türetimler • diyakritik • noktalama • rakamlar • | |||||||||||||||||||||||||
 | Yazı sistemi, alfabe veya harf ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde konu hakkinda evrensel bir bakis acisi yansitmamaktadir Maddeyi gelistirerek ve sorunu tartisma sayfasinda tartisarak maddenin evrensellesmesini saglayabilirsiniz Kasim 2020 Latin alfabesi Qq harfiQ qQ q Qq Turk alfabesinde bulunmayan bir harftir Ancak Turkcede ku cuː ismiyle bilinir Uluslararasi Fonetik Alfabesi nde otumsuz kucukdilsil patlamali unsuzu gosterir TarihiHieroglif wj Fenikeli qoph Etrusk Q Yunan Latin Q Q harfinin ortaya cikisi modern cogu yazilarin atasi olan eski Sami yazilarinda q sesini temsilen qop harfine dayanmaktadir Bu harf Eski Yunanca alfabelerin birinde Qoppa ismiyle kʷ sesini temsil etmek icin kullanilmistir Ancak Eski Yunancada bu sesin p sesine evrilmesiyle Qoppa iki farkli sekil kazanmistir birisi 90 sayisini temsil etmek icin digeri de pʰ sesini temsil etmek icin gunumuzde f sesini temsil eden phi harfine donusmustur Etruskler Q ve V harflerini kullanarak kʷ sesini temsil etmislerdir ve bu kullanim eski Roma yazisinda da kullanilmistir En eski Latin yazilarinda Q C ve K harfleri birlikte ayni k ve g seslerini vermek icin kullanilmistir ve aralarindaki tek fark K nin A dan once Q nun O ve V dan V o zamanlar U yerine kullaniliyordu once C nin de diger her durumda kullanilmasindan ibaret olmustur Ilerleyen zamanlarda C K ve Q harflerinin yerini almistir ve Q sadece V harfinden once kw sesini temsil etmek icin hayatta kalmistir Bu kullanim gunumuzde cogu Bati dilinde gorulmektedir Dillere gore telaffuzuBati dillerinde Bati dillerinde Q harf neredeyse sadece U harfinden once gelir ve kw diye okunur Ingilizce quick kelimesi kwɪk diye telaffuz edilir Bu kullanim Latinceden miras kalmistir Almancada birtakim ses degisimlerinden dolayi QU diyagrafi genellikle kv diye okunur Ornek Quelle ˈkvɛle Bazi Turki dillerde Turki diller 2 kere Latinlesme asamasindan gecmistir 1926 da SSCB nin kurulus doneminde ve 1991 de SSCB nin cokus doneminde Bu surecte yapilan bircok Turki alfabede cesitli artdamak ve kucuk dil seslerini temsil etmek icin Q harfi kullanilmistir Azericede bu harf g Turkce gaz gonca sesini temsil etmektedir Bazi Turki dillerde de yine kucuk dilden gelen ɢ sesini temsilen kullanilmistir Ortak Turki Alfabede de q Turkce karsiligi yok kucuk dilden gelen bir ses sesini temsil etmek icin kullanilmistir Buna gore Tatarca Kirim Tatarcasi Kazakca gibi bazi diller de bu kullanimi kabul etmistir Benzer bir kullanim Turki olmayan Kurtce dillerinde de gorulmektedir Baska kullanimlar Arnavut Alfabesinde Q harfi c sesini gostermektedir Turkce kagit kar komur gibi Cincenin Pinyin Latinizasyon sisteminde ise bu harf t ɕʰ sesini gostermektedir Turkcedeki cicek cozum derkenki C harfinin sesine azicik benzer ancak dilin govdesi damaga daha yakin Arapcayi Farscayi Latinlestirirken de bu harfin kaf ق harfi yerine q sesini temsil ettigi gorulmektedir Ayrica bakinizQ Baglac Qu Harfi temel Latin alfabesiAa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy ZzOzel isaret almis Q harfi Ɋɋ paleografi turetimler diyakritik noktalama rakamlar Yazi sistemi alfabe veya harf ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz