Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağ İletişimi Hizmet Kalitesi (İngilizce Quality of Service, kısaca QoS), Ağ üzerindeki uygulamaları önceliklendirerek zaman kaybını azaltmayı hedefleyen bir . Bir ağ bağlantısı üzerinden çalışan bir trafik veya program türüne öncelik veren çeşitli tekniklere karşılık gelir. Aynı ağ altyapısı ile çalışan çeşitli uygulamalarda network cihazlarının hangi uygulamaya öncelik vereceğini belirtmeye yarar. Bu sayede kesinti ve paket gecikmelerine daha az tahammül olan uygulamalara öncelik verilir.
Örneklemek gerekirse bir otoyol üzerindeki araç trafiğinde, ambulans, itfaiye, polis gibi araçların geçiş üstünlüğü bulunmaktadır. Bilgisayar ağlarında da benzer şekilde bazı uygulamalar kritik önem arz ederken bazı uygulamalar ise önemsizdir.
Çok fazla kişinin çalıştığı bir iş yerinde, kullanıcıların yoğun internet trafiği, kişisel zevkleri için müzik ve video erişimleri önemli yük oluşturabilir. Bu yoğunluğun şirketin voip telefon hatlarını bozması, banka, muhasebe ve müşteri hizmetleri sunan uygulamaları yavaşlatmasını engellemek gereklidir.
Ağ üzerindeki uygulamaları önceliklendirerek zaman kaybını azaltmayı hedefleyen bir . Birden çok İnternet kullanıcısının aynı modem üzerinde eş zamanlı İnternette girmesi sonucu bant genişliği düşer.
QoS destekli modemlerde kullanıcıların öncelik tanıdığı portlar, örneğin Voip ve html sayfaları için 80, port tanımlanırsa aynı eş zamanlı kullanılan FTP 21. port öncelikli portun kullanım süresince Lag (veri geçikmesine) uğrar bu süre zarfında sanki hiçbir kullanıcı dosya transferi yapmamışcasına hızlı bir şekilde İnternet paylaşımı sağlanır, bu süre bir sayfanın açılması 2 ila 3 saniye içerisinde olup 80, port kullanımı bitmesiyle FTP portu 21. port eski haline gelerek lag değeri sıfırlanır. çoklu kullanıcılı ADSL modemlerde bu özellik bulunmaktadır.
Qos destekli modemler ve network donanımları hakkında
Bir bilgisayarda birden çok; farklı İnternet bağlantısını kullanan programların veya aynı donanıma bağlı olarak birden fazla kullanıcının aynı süreç içinde İnternet üzerinden veri transferi sonucu, bant genişliği normal olarak düşer. Bu durum neticesinde veri gecikmesi denilen lag olarak tabir edilen bir durum oluşmaktadır.
Mevcut veri trafiğinin doğru ihtiyaçlara cevap verebilmesi için bazı uygulamalara öncelik vermek gerekmektedir. Örneğin p2p programları uzun süreçli dosya indirim işlemleri yaptığı için normalde p2p programları çalıştığı zaman kaba bir örnekle p2p İnternet üzerinde 1 lık bir veri indirmektedir ama İnternet sayfa gösterimcisi tarafından herhangi bir İnternet sayfasındaki 1 mb içerikli html sayfa dosyası normal şartlar altında p2p istemcisinin talep ettiği veri transver paketleri arasında sıralanarak gecikecek, çabucak gelecek bir sayfanın açılma süreci uzayacaktır. Bu durumda İnternet sayfasındaki işin önceliğine göre p2p programını İnternet sayfası işlemini halledene kadar kapatmak gerekir.
Özellikle QoS destekli modemlerde kullanıcıların öncelik tanıdığı port öncelikleriyle, örneğin, Voip ve html sayfaları için 80. port kullanılmaktadır, html ve voip kullanımı için bilgisayardan modeme 80. porttan gelecek istem talep paketlerinin diğer tüm portlardan öncelikli olması istenmektedir. Bu sayede QoS önceliği verilen portlardan veri hızlıca aktarılırken, verilmeyen portlarda öncelikli port seçimi sayesinde lag olur.
Kabaca sanki bilgisayarda hiçbir program İnternete bağlanmamış sadece İnternet sayfa gösterimcisi İnternete bağlanmış gibi İnternet sayfası üzerinde yapılması gereken işlemler çabucak neticelenmektedir.
Ayrıca QoS birçok real-time gerçek zamanlı oyunda önemli olan lag sorununun aşılması açısından da önemli bir çözüm yöntemi olmaktadır.
Port önceliği sırası genelde kişinin mevcut öncelikli ihtiyacına göre değişiklik gösterse de genelde ev kullanıcıların tercihleri şu sırayı takip etmektedir:
1 - Bilgisayar oyunları için öncelikl portlar.
2 - İnternet sayfaları için 80. port ve 8080. portlar.
3 - İnternet üzerinde sesli ve görüntülü iletişim ve haberleşme programlarının kullandığı portlar.
QoS Protokolleri
IP ağı için çeşitli QoS mekanizmaları ve şemaları bulunmaktadır.
- Type of Service (ToS), IPv4 Header ile çalışır. (şimdi yerini DiffServ almıştır )
- Farklılaştırılmış hizmetler (Differentiated services ) DiffServ
- Entegre hizmetler (IntServ), Integrated services
- Kaynak Rezervasyon Protokolü (RSVP), Resource Reservation Protocol
- RSVP-TE – Kaynak Rezervasyon Protokolü - Trafik Mühendisliği
Qos için bilmeniz gereken bazı tanımlar
- CIR: Committed Information Rate yani taahhüt edilen veri hızı.
- PIR: Peak Information Rate yani veri hızı pik noktası.
- CBR: Committed Burst Size yani taahhüt edilen veri blok boyutu başka bir deyişte işlediğiniz (gönderdiğiniz veya aldığınız) veri paketlerinin garanti edilen boyutu. Kullandığınız uygulamalar ve sistemler farklı boyutlarda veri paketlerinin işlenmesi ihtiyacına sahip olabilir. Şayet kullandığınız veri paketlerinin boyutunu (byte cinsinde) biliyorsanız ihtiyaçlarınız doğrultusunda bu değeri ayarlayabilir ve o büyüklüğe kadar olan veri paketlerinin işlenmesini garanti altına alabilirsiniz. Eğer bu konuya hakim değilseniz varsayılan olarak 0 (sıfır) bırakabilirsiniz. Bu durumda izin verilen veri paket boyutları otomatik olarak işlenecek herhangi bir sınırlama veya kural getirilmeden standart olarak kullanmaya devam edeceksiniz.
- MBR: Maximum Burst Size yani işlenmesine izin verilen maksimum veri paketi boyutu.
- Delay: Alıcıya ulasan her ses paketi arasındaki gecikmedir
- Jitter: Delay’ler arasindaki zaman farkıdır. Gcikmenin artış ivmesi. örneğin ilk paket 3 sn gecikti, ikinci paket 5 sn, üçüncü paket 8 sn gecikti ise bi jitter söz konusudur.
Teorik olarak ses trafigi icin max. delay 150 ms olmasi gerekirken, jitter’in 30 ms olmasi gerekir.
Güncel Bilgi
Çoklu kullanıcı (çoklu port) desteği olan ADSL ve kablo yeni nesil modemlerde bu özellik standart olarak yer almaktadır. Ama bazı maliyet unsurunu küçültme amaçlı ticari firmalar bu özelliği alt modem türlerinde koymayarak müşterinin bu özelliğin ne işe yaradığını öğrenmesi ve daha sonra tekrar modem alması için her modemde bu özellikler yer almayabilir!
Alacağınız modemin kullanıcı kılavuzunun pdf dokümanını iyice inceledikten sonra satıcının alacağınız üründe QoS desteği konuda emin olmadan modem almamanız önerilmektedir.
 | Bilgisayar ağları ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | İnternet ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ag Iletisimi Hizmet Kalitesi Ingilizce Quality of Service kisaca QoS Ag uzerindeki uygulamalari onceliklendirerek zaman kaybini azaltmayi hedefleyen bir Bir ag baglantisi uzerinden calisan bir trafik veya program turune oncelik veren cesitli tekniklere karsilik gelir Ayni ag altyapisi ile calisan cesitli uygulamalarda network cihazlarinin hangi uygulamaya oncelik verecegini belirtmeye yarar Bu sayede kesinti ve paket gecikmelerine daha az tahammul olan uygulamalara oncelik verilir Port onceligini anlatan bir diyagram Orneklemek gerekirse bir otoyol uzerindeki arac trafiginde ambulans itfaiye polis gibi araclarin gecis ustunlugu bulunmaktadir Bilgisayar aglarinda da benzer sekilde bazi uygulamalar kritik onem arz ederken bazi uygulamalar ise onemsizdir Cok fazla kisinin calistigi bir is yerinde kullanicilarin yogun internet trafigi kisisel zevkleri icin muzik ve video erisimleri onemli yuk olusturabilir Bu yogunlugun sirketin voip telefon hatlarini bozmasi banka muhasebe ve musteri hizmetleri sunan uygulamalari yavaslatmasini engellemek gereklidir Ag uzerindeki uygulamalari onceliklendirerek zaman kaybini azaltmayi hedefleyen bir Birden cok Internet kullanicisinin ayni modem uzerinde es zamanli Internette girmesi sonucu bant genisligi duser QoS destekli modemlerde kullanicilarin oncelik tanidigi portlar ornegin Voip ve html sayfalari icin 80 port tanimlanirsa ayni es zamanli kullanilan FTP 21 port oncelikli portun kullanim suresince Lag veri gecikmesine ugrar bu sure zarfinda sanki hicbir kullanici dosya transferi yapmamiscasina hizli bir sekilde Internet paylasimi saglanir bu sure bir sayfanin acilmasi 2 ila 3 saniye icerisinde olup 80 port kullanimi bitmesiyle FTP portu 21 port eski haline gelerek lag degeri sifirlanir coklu kullanicili ADSL modemlerde bu ozellik bulunmaktadir Qos destekli modemler ve network donanimlari hakkindaBir bilgisayarda birden cok farkli Internet baglantisini kullanan programlarin veya ayni donanima bagli olarak birden fazla kullanicinin ayni surec icinde Internet uzerinden veri transferi sonucu bant genisligi normal olarak duser Bu durum neticesinde veri gecikmesi denilen lag olarak tabir edilen bir durum olusmaktadir Mevcut veri trafiginin dogru ihtiyaclara cevap verebilmesi icin bazi uygulamalara oncelik vermek gerekmektedir Ornegin p2p programlari uzun surecli dosya indirim islemleri yaptigi icin normalde p2p programlari calistigi zaman kaba bir ornekle p2p Internet uzerinde 1 lik bir veri indirmektedir ama Internet sayfa gosterimcisi tarafindan herhangi bir Internet sayfasindaki 1 mb icerikli html sayfa dosyasi normal sartlar altinda p2p istemcisinin talep ettigi veri transver paketleri arasinda siralanarak gecikecek cabucak gelecek bir sayfanin acilma sureci uzayacaktir Bu durumda Internet sayfasindaki isin onceligine gore p2p programini Internet sayfasi islemini halledene kadar kapatmak gerekir Ozellikle QoS destekli modemlerde kullanicilarin oncelik tanidigi port oncelikleriyle ornegin Voip ve html sayfalari icin 80 port kullanilmaktadir html ve voip kullanimi icin bilgisayardan modeme 80 porttan gelecek istem talep paketlerinin diger tum portlardan oncelikli olmasi istenmektedir Bu sayede QoS onceligi verilen portlardan veri hizlica aktarilirken verilmeyen portlarda oncelikli port secimi sayesinde lag olur Kabaca sanki bilgisayarda hicbir program Internete baglanmamis sadece Internet sayfa gosterimcisi Internete baglanmis gibi Internet sayfasi uzerinde yapilmasi gereken islemler cabucak neticelenmektedir Ayrica QoS bircok real time gercek zamanli oyunda onemli olan lag sorununun asilmasi acisindan da onemli bir cozum yontemi olmaktadir Port onceligi sirasi genelde kisinin mevcut oncelikli ihtiyacina gore degisiklik gosterse de genelde ev kullanicilarin tercihleri su sirayi takip etmektedir 1 Bilgisayar oyunlari icin oncelikl portlar 2 Internet sayfalari icin 80 port ve 8080 portlar 3 Internet uzerinde sesli ve goruntulu iletisim ve haberlesme programlarinin kullandigi portlar QoS Protokolleri IP agi icin cesitli QoS mekanizmalari ve semalari bulunmaktadir Type of Service ToS IPv4 Header ile calisir simdi yerini DiffServ almistir Farklilastirilmis hizmetler Differentiated services DiffServ Entegre hizmetler IntServ Integrated services Kaynak Rezervasyon Protokolu RSVP Resource Reservation Protocol RSVP TE Kaynak Rezervasyon Protokolu Trafik MuhendisligiQos icin bilmeniz gereken bazi tanimlar CIR Committed Information Rate yani taahhut edilen veri hizi PIR Peak Information Rate yani veri hizi pik noktasi CBR Committed Burst Size yani taahhut edilen veri blok boyutu baska bir deyiste islediginiz gonderdiginiz veya aldiginiz veri paketlerinin garanti edilen boyutu Kullandiginiz uygulamalar ve sistemler farkli boyutlarda veri paketlerinin islenmesi ihtiyacina sahip olabilir Sayet kullandiginiz veri paketlerinin boyutunu byte cinsinde biliyorsaniz ihtiyaclariniz dogrultusunda bu degeri ayarlayabilir ve o buyukluge kadar olan veri paketlerinin islenmesini garanti altina alabilirsiniz Eger bu konuya hakim degilseniz varsayilan olarak 0 sifir birakabilirsiniz Bu durumda izin verilen veri paket boyutlari otomatik olarak islenecek herhangi bir sinirlama veya kural getirilmeden standart olarak kullanmaya devam edeceksiniz MBR Maximum Burst Size yani islenmesine izin verilen maksimum veri paketi boyutu Delay Aliciya ulasan her ses paketi arasindaki gecikmedir Jitter Delay ler arasindaki zaman farkidir Gcikmenin artis ivmesi ornegin ilk paket 3 sn gecikti ikinci paket 5 sn ucuncu paket 8 sn gecikti ise bi jitter soz konusudur Teorik olarak ses trafigi icin max delay 150 ms olmasi gerekirken jitter in 30 ms olmasi gerekir Guncel BilgiCoklu kullanici coklu port destegi olan ADSL ve kablo yeni nesil modemlerde bu ozellik standart olarak yer almaktadir Ama bazi maliyet unsurunu kucultme amacli ticari firmalar bu ozelligi alt modem turlerinde koymayarak musterinin bu ozelligin ne ise yaradigini ogrenmesi ve daha sonra tekrar modem almasi icin her modemde bu ozellikler yer almayabilir Alacaginiz modemin kullanici kilavuzunun pdf dokumanini iyice inceledikten sonra saticinin alacaginiz urunde QoS destegi konuda emin olmadan modem almamaniz onerilmektedir Bilgisayar aglari ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Internet ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz