Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kablo, elektrik akımı iletiminde kullanılan üzeri yalıtkan bir madde ile kaplı metalik bir iletken tel. Bir veya daha fazla tel, yalıtıcı bir maddeyle kaplanmıştır. İletkenler bakır veya alüminyumdan bir tek tel veya daha ince tellerden örülmüş, örgü tel olabilir. Aynı miktarda akımı taşıyabilmesi için alüminyum kabloların bakıra nispeten 1/2 çap daha büyük olmasını gerektirir. Dolayısıyla yer problemi olan yerlerde bakır kablo kullanılır. Alüminyum esasen fazla ağır olmayan havadaki hatlarda tercih edilir. Kabloların daha güçlü olması isteniyorsa, çelik örgülerle kuvvetlendirilir. Bunlar esas itibarıyla, ülke çapındaki yüksek gerilim hatları gibi havada yüksek geçen uzun hatlarda kullanılır. Kablodan istenilen güç, hem kendi ağırlığını hem de ek olarak, üzerinde donacak buzun veya yağacak karın ağırlığını taşımasıyla ilgilidir. Ayrıca rüzgarın sebep olacağı gerilim bu kuvvetin belirlenmesinde muhakkak hesaba katılmalıdır.
Yeraltında kullanılan kablolar
Yeraltı kabloları, kanal sistemiyle döşendiğinden daima aşırı nemle karşı karşıyadır. Genellikle kurşun muhafaza içinde olup, bunun içerisindeki ayrı olarak yalıtılmış iletkenlerin sayısına göre çok veya tek iletkenli olarak sınıflandırılırlar. Tek iletkenli kablolar, büyük çaplı kablo isteyen yüksek gerilim devrelerinde kullanılır. Bu durumda kanala birden fazla kablo döşenemez. Bu yüzden yekpare tek iletkenli kablolar ayrı kanallara döşenir. Çok iletkenli kablolar nispeten düşük gerilimdeki elektrik enerjisinin dağıtımında kullanılır. Tek bir kanala yerleştirilebilirler. Maliyetleri düşüktür. Fakat akım taşıma kapasiteleri sınırlıdır. Yeraltı kablolarında temel olarak 3 tip yalıtkan kullanılır: Lastik, cilalanmış patiska (varnished cambric) ve yağlı kâğıt (impregrated paper), 15.000 volta kadar enerji taşıyan kablolar lastikle yalıtılır. Eğer kablo kimyasal maddelerin veya yağların tesirlerine maruzsa, genellikle lastik yalıtkan üzerine gibi sentetik maddeyle kaplanır. Çok sıcak bölgelerde kullanım için kablolar asbest veya yanmaz plastik maddelerle korunur. Eğer kablonun aşınma veya içine su sızma ihtimali varsa, kablo üzerine kurşun muhafaza yerleştirilir.
Cilalı patiskayla yalıtınca lastik veya kağıda göre daha fazla kat yapılır ve kablo bükülmez hale gelir. Bu yüzden esas olarak santrallerde ve benzeri yardımcı ünitelerde kısa bağlantı kablolarını yalıtmada kullanılır. Cilalı patiska 15.000 volta kadar varan gerilimde kullanılan her ebattaki kablo için tesirlidir.
Yağlı kâğıtla yalıtma, elektrik enerjisi kaybını azalttığı ve maliyeti düşük olduğu için tercih edilir. Böyle yalıtılmış kablolar 300.000 volta kadar kullanılır. Fakat 69.000 voltun üzerine aşıldığında, kablonun bulunduğu kanalın basıncı yağ veya azot gazıyla arttırılır. Basınçtan maksat boşlukları veya kağıdın birbirinden ayrıldığı yerleri ortadan kaldırmak ve boşluklarda gazın iyonlaşmasını önlemektir. Kabloyu yalıtırken boşluklara mani olmak hem yalıtkanın kabloya sarımı hem de kablonun döşenmesi sırasında imkânsızdır. Kablodaki kıvrımlar, yalıtkan madde tabakalarının ayrılmasına sebep olur. Yüksek gerilimde iyonlaşmayı önlemek için 3,5 kg/cm²'ye kadar varan basınç gereklidir. Cilalı patiska ve yağlı kâğıtla yalıtılmış olan kablolar genellikle koruyucu bir kurşun tabaka ile örtülüdür. Aynı zamanda neme karşı kesin tedbir alınmış olur. Toprağın kimyasal yapısıyla bağlantılı olarak elektroliz veya korozyon (paslanma) ihtimali olduğundan kurşun plastikle kaplanır. Sentetik maddeler de, yalıtıcı olarak kullanılmaktadır
Hava kabloları
Kurşun kaplı kablolar, şartların toprak altına tesisini imkân vermediği kutup bölgelerinde havada taşınabilir.
Kablo, rehber kablo denilen, güçlü çelik kablonun desteklediği, çelik askılar üzerinde taşınır. Bu tip hava kablosu genellikle yeraltı döşemenin ekonomik olmadığı yerleşim bölgelerinde elektrik enerjisinin dağıtımı için kullanılır. Bakımı kolay, daha ekonomik olması dolayısıyla büyük fabrikalarda da kullanılmaktadır. Hava kablolarının yalıtılması, yeraltında kullanılan kablolardaki gibidir. Neme, çürütücü atmosfere ve mesela ağaç dallarının sebep olacağı aşınmaya karşı önlem alınmalıdır.
Alçak gerilim kabloları
1000 voltu aşmayan yerlerde genel olarak 3 tip kablo kullanılır. Bunlar metalden başka maddelerle kaplı kablolar, metal kaplı kablolar ve mineralle yalıtılmış, metalik muhafazalı kablolardır. Metalden başka maddeyle kaplı kablo her biri lastikle yalıtılmış iletkenlerden meydana gelir. Yağlı kâğıt tabakasıyla kaplanmış lastik yalıtkanın etrafına kâğıt bant sarılır. Böyle yalıtılan iletkenler, neme ve ateşe dayanıklı bir bileşiğe doyurulmuş dış sargıyla sarılır. Bu tür kablolardan meşhur bir model de Romex olarak bilinmektedir.
Çelik sargılı kablolar
Her biri yağlı kâğıtla sarılmış lastikle yalıtılmış iletkenlerden meydana gelir, iletkenleri bükülebilir. Çelik örgülü olan ve olmayan her iki tip kablonun duvar veya beton içine gömülmediği oldukça kurak yerlerde kullanılması uygundur.
Çelik örgülü kablo özellikle aşınmaya karşı dayanıklıdır. Mineralle yalıtılmış metal kaplı kablolar, kablonun gizlenmesi gereken, alçak gerilimle çalışan yerlerde kullanılır. Örneğin bir yerleşim yerinden garaja veya dışardaki lambalara giden yeraltı hattı kullanıldığı gibi. Bu tip kablo, çok iyi sıkıştırmak suretiyle doldurulmuş kapalı borular içindeki yalıtılmış iletkenlerden meydana gelir.
Koaksiyel kablo
İki iletkenli elektrik kablosu genellikle yüksek frekanslı devrelerde kullanılır. İletkenlerden biri içi boş diğer iletkenin içine oturtulmuş olup, ikisinin arası sert plastikle, aralıklı olarak bırakılan boşluklarla veya basınçlı gazla yalıtılır. Dış iletken, bir noktada koruyucu olarak, metalik örgü veya bükülmez boru şeklinde olabilir. Koaksiyel (coaxial) kablolar polis araçlarında, taksilerde, hava araçlarının telsizlerinde, radarlarda, yayın istasyonlarında, kapalı devre televizyonda ve çok kanallı telefon devrelerinde kullanılır. Basit kablolardan farkı, yüksek frekansta daha iyi iletken olması ve kullanım kolaylığı sağlamasıdır. Dış iletken kablonun radyasyonuna engel olur ve devreyi dışarıdan gelecek etkilere karşı korur. Birçok sayıda koaksiyel kablo birleştirilerek bir hat halinde kullanılabilir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kablo elektrik akimi iletiminde kullanilan uzeri yalitkan bir madde ile kapli metalik bir iletken tel Bir veya daha fazla tel yalitici bir maddeyle kaplanmistir Iletkenler bakir veya aluminyumdan bir tek tel veya daha ince tellerden orulmus orgu tel olabilir Ayni miktarda akimi tasiyabilmesi icin aluminyum kablolarin bakira nispeten 1 2 cap daha buyuk olmasini gerektirir Dolayisiyla yer problemi olan yerlerde bakir kablo kullanilir Aluminyum esasen fazla agir olmayan havadaki hatlarda tercih edilir Kablolarin daha guclu olmasi isteniyorsa celik orgulerle kuvvetlendirilir Bunlar esas itibariyla ulke capindaki yuksek gerilim hatlari gibi havada yuksek gecen uzun hatlarda kullanilir Kablodan istenilen guc hem kendi agirligini hem de ek olarak uzerinde donacak buzun veya yagacak karin agirligini tasimasiyla ilgilidir Ayrica ruzgarin sebep olacagi gerilim bu kuvvetin belirlenmesinde muhakkak hesaba katilmalidir KabloYeraltinda kullanilan kablolarYeralti kablolari kanal sistemiyle dosendiginden daima asiri nemle karsi karsiyadir Genellikle kursun muhafaza icinde olup bunun icerisindeki ayri olarak yalitilmis iletkenlerin sayisina gore cok veya tek iletkenli olarak siniflandirilirlar Tek iletkenli kablolar buyuk capli kablo isteyen yuksek gerilim devrelerinde kullanilir Bu durumda kanala birden fazla kablo dosenemez Bu yuzden yekpare tek iletkenli kablolar ayri kanallara dosenir Cok iletkenli kablolar nispeten dusuk gerilimdeki elektrik enerjisinin dagitiminda kullanilir Tek bir kanala yerlestirilebilirler Maliyetleri dusuktur Fakat akim tasima kapasiteleri sinirlidir Yeralti kablolarinda temel olarak 3 tip yalitkan kullanilir Lastik cilalanmis patiska varnished cambric ve yagli kagit impregrated paper 15 000 volta kadar enerji tasiyan kablolar lastikle yalitilir Eger kablo kimyasal maddelerin veya yaglarin tesirlerine maruzsa genellikle lastik yalitkan uzerine gibi sentetik maddeyle kaplanir Cok sicak bolgelerde kullanim icin kablolar asbest veya yanmaz plastik maddelerle korunur Eger kablonun asinma veya icine su sizma ihtimali varsa kablo uzerine kursun muhafaza yerlestirilir Cilali patiskayla yalitinca lastik veya kagida gore daha fazla kat yapilir ve kablo bukulmez hale gelir Bu yuzden esas olarak santrallerde ve benzeri yardimci unitelerde kisa baglanti kablolarini yalitmada kullanilir Cilali patiska 15 000 volta kadar varan gerilimde kullanilan her ebattaki kablo icin tesirlidir Yagli kagitla yalitma elektrik enerjisi kaybini azalttigi ve maliyeti dusuk oldugu icin tercih edilir Boyle yalitilmis kablolar 300 000 volta kadar kullanilir Fakat 69 000 voltun uzerine asildiginda kablonun bulundugu kanalin basinci yag veya azot gaziyla arttirilir Basinctan maksat bosluklari veya kagidin birbirinden ayrildigi yerleri ortadan kaldirmak ve bosluklarda gazin iyonlasmasini onlemektir Kabloyu yalitirken bosluklara mani olmak hem yalitkanin kabloya sarimi hem de kablonun dosenmesi sirasinda imkansizdir Kablodaki kivrimlar yalitkan madde tabakalarinin ayrilmasina sebep olur Yuksek gerilimde iyonlasmayi onlemek icin 3 5 kg cm ye kadar varan basinc gereklidir Cilali patiska ve yagli kagitla yalitilmis olan kablolar genellikle koruyucu bir kursun tabaka ile ortuludur Ayni zamanda neme karsi kesin tedbir alinmis olur Topragin kimyasal yapisiyla baglantili olarak elektroliz veya korozyon paslanma ihtimali oldugundan kursun plastikle kaplanir Sentetik maddeler de yalitici olarak kullanilmaktadirHava kablolariKursun kapli kablolar sartlarin toprak altina tesisini imkan vermedigi kutup bolgelerinde havada tasinabilir Kablo rehber kablo denilen guclu celik kablonun destekledigi celik askilar uzerinde tasinir Bu tip hava kablosu genellikle yeralti dosemenin ekonomik olmadigi yerlesim bolgelerinde elektrik enerjisinin dagitimi icin kullanilir Bakimi kolay daha ekonomik olmasi dolayisiyla buyuk fabrikalarda da kullanilmaktadir Hava kablolarinin yalitilmasi yeraltinda kullanilan kablolardaki gibidir Neme curutucu atmosfere ve mesela agac dallarinin sebep olacagi asinmaya karsi onlem alinmalidir Alcak gerilim kablolari1000 voltu asmayan yerlerde genel olarak 3 tip kablo kullanilir Bunlar metalden baska maddelerle kapli kablolar metal kapli kablolar ve mineralle yalitilmis metalik muhafazali kablolardir Metalden baska maddeyle kapli kablo her biri lastikle yalitilmis iletkenlerden meydana gelir Yagli kagit tabakasiyla kaplanmis lastik yalitkanin etrafina kagit bant sarilir Boyle yalitilan iletkenler neme ve atese dayanikli bir bilesige doyurulmus dis sargiyla sarilir Bu tur kablolardan meshur bir model de Romex olarak bilinmektedir Celik sargili kablolarHer biri yagli kagitla sarilmis lastikle yalitilmis iletkenlerden meydana gelir iletkenleri bukulebilir Celik orgulu olan ve olmayan her iki tip kablonun duvar veya beton icine gomulmedigi oldukca kurak yerlerde kullanilmasi uygundur Celik orgulu kablo ozellikle asinmaya karsi dayaniklidir Mineralle yalitilmis metal kapli kablolar kablonun gizlenmesi gereken alcak gerilimle calisan yerlerde kullanilir Ornegin bir yerlesim yerinden garaja veya disardaki lambalara giden yeralti hatti kullanildigi gibi Bu tip kablo cok iyi sikistirmak suretiyle doldurulmus kapali borular icindeki yalitilmis iletkenlerden meydana gelir Koaksiyel kabloIki iletkenli elektrik kablosu genellikle yuksek frekansli devrelerde kullanilir Iletkenlerden biri ici bos diger iletkenin icine oturtulmus olup ikisinin arasi sert plastikle aralikli olarak birakilan bosluklarla veya basincli gazla yalitilir Dis iletken bir noktada koruyucu olarak metalik orgu veya bukulmez boru seklinde olabilir Koaksiyel coaxial kablolar polis araclarinda taksilerde hava araclarinin telsizlerinde radarlarda yayin istasyonlarinda kapali devre televizyonda ve cok kanalli telefon devrelerinde kullanilir Basit kablolardan farki yuksek frekansta daha iyi iletken olmasi ve kullanim kolayligi saglamasidir Dis iletken kablonun radyasyonuna engel olur ve devreyi disaridan gelecek etkilere karsi korur Bircok sayida koaksiyel kablo birlestirilerek bir hat halinde kullanilabilir Ayrica bakinizKablo bagi