Rakım Elkutlu

Rakım Elkutlu (1 Ocak 1869, İzmir - 4 Aralık 1948, İzmir), Türk klâsik mûsikîsi bestekârlarındandır.

Rakım Elkutlu
Doğum	1 Ocak 1869(1869-01-01) İzmir, Türkiye
Ölüm	04 Aralık 1948 (79 yaşında)
Milliyet	Türk
Meslek	Bestekâr

Hayatı

Rakım Elkutlu'nun, dînî ve lâdînî mûsikînin âyin, ilâhi, semâi kâr, durak, beste ve şarkı formunda dört yüz elliye yakın eseri vardır. Babasının ölümü üzerine Rakım Elkutlu İzmir Hisar Camii imamlığına tayin edilerek ölünceye kadar bu vazîfesine devâm etti. Aynı zamanda uzun yıllar, İzmir Mûsikî Cemiyeti'nin reisliğini de yaptı. Rakım Elkutlu, çok iyi usûl bilmesine rağmen nota bilmezdi. Bunun sebebi meşk sistemi ile yetişmiş olması ve notanın müziğe zarar vereceğini düşünmesiydi. Zira meşk usûlünde eserler hocanın ağzından birebir, usul vura vura geçilirdi. Bu sayede eserlerdeki duygu bozulmazdı. Nota, eserlerin nesiller boyu aktarılmasını sağlamakla birlikte bilhassa Türk musikisinde duygu ve icra bakımından eksiklik sebebidir.

Bestelerinden bazıları

• Bayati Şarkı: Ne bahar kaldı ne gül ne de bülbül sesi var
• Ferahfeza Şarkı: Nazında senin özlediğim eski cefâ yok
• Hicazkar Şarkı: Visal–ı yâr ile mest ol hayâle dalma gönül
• Hüseyni Beste: Müheyyâ oldu meclis sâkıya peymaneler dönsün
• Şarkı: Aşkın bana bir gizli elem oldu güzel yar
• Nihavend Şarkı: Hayâl içinde akıp geçti ömr–i derbederim
• Nihavend Şarkı: Mümkün mi unutmak güzelim, neydi o akşam (Rakım Elkutlu bu eseri, İzmir Musiki Cemiyeti'ni beraber kurduğu ve birçok eserini de notaya alarak yok olmaktan kurtaran Mehmet Reşat Aysu ile birlikte bestelemiştir.)
• Sûz–i Dil Şarkı: Baharda bu yıl bir melâl var, hüzün gibi..
• Uşşak Şarkı: Bana hiç yakışmıyor böyle intizâr şimdi
• Yegâh Şarkı: Çepçevre bahar içinde bir yer gördük
• Karcığar Saz Semai: Karciğar Saz Semâisi (Aksak Semai)
• Karcığar Peşrev: Karciğar Peşrev Devr–i Kebir
• Hicaz Tevşih Vücudun mazhar–ı sırr–ı ezeldir ya Resulallah Aksak Semai
• Acem Aşiran Şarkı Gel koynuna gir lane–ı can kendi evindir Sengin Semai
• Bayati Şarkı Ne beyan–ı hale cüret ne figaana takatim var Ağır Aksak
• Bayati Şarkı Ne bahar kaldı ne gül ne de bülbül sesi var Ağır Aksak
• Bayati Şarkı Bilmezsin düşündüğüm ağladıklarım nedir Curcuna
• Bayati Şarkı Ne arzu var ne takat visal dillerde kaldı Aksak
• Bestenigar Tevşih Arz–ı tazim eylemez mi alem–ı imkân sana
• Bûselik Şarkı Kim bilir hangi hıyabanda sesin
• Bûselik Şarkı Yıllar geçiyor hala bu ıztırab dinmedi Semai

Buselik–Aşîran Şarkıları

• Buselik–Aşîran Beste O nihal–i bağ–ı işve sana da eder temayül Devr–i Kebir
• Dügah Şarkı Bin ömre değer bir gecenin zevk–u safası Sengin Semai
• Dügah Şarkı Hayran–ı cemal olmağa cidden emelim var Sengin Semai
• Ferahfeza Şarkı Aşkın bu karanlık gecesinde Yürük Semai
• Ferahfeza Şarkı Ey gözleri ahu senin aşkınla harabım Sengin Semai
• Ferahfeza Şarkı İçip içip de bu akşam seninle mest olalım Düyek
• Ferahfeza Şarkı Nazında senin özlediğim eski cefa yok Semai
• Ferahnak Yürük Semai Ey gözleri ahu senin aşkınla harabım Yürük Semai
• Ferahnak Beste Subh–dem cam–ı meyi mestane takbil eyleri Devr–i Kebir
• Gülizâr İlahi İlahi Aşık–ı sadık güruh–ı Mustafa derler biz Düyek

Hicaz besteleri

• Hicaz Şarkı Aman aman esmerim
• Hicaz Şarkı Cevr–ı yare sabır buldum Ağır Düyek
• Hicaz Şarkı Ey canım ilham perim sen iştiharımsın beni Düyek
• Hicaz Şarkı Gel üzme beni kaşları çatma güzel kız Curcuna
• Hicaz Şarkı Gönül yolu dar geldi Sofyan
• Hicaz Şarkı Gözlerinden okudum gönlünü kalbim yanara Curcuna
• Hicaz Şarkı Gündüzüm karanlık gecem uykusuz Curcuna
• Hicaz Şarkı Müştakına göster o güzel çehreni kaçma Ağır Aksak Semai
• Hicaz Şarkı Yürü hey bi–vefa hercai güzel Aksak
• Hicazkar Şarkı Canlandı bu sessiz gecenin şiri denizde Aksak
• Hicazkar Şarkı Herkes eğlencededir şimdi bahar geldi diye Curcuna
• Hicazkar Şarkı Seni çok sevdi bu gönlüm beni terk etme kadı Aksak
• Hicazkar Şarkı Süslendi ağaçlar çiçekle doldu Aksak
• Hicazkar Şarkı Visal–ı yar ile mest ol hayale dalma gönül Düyek
• Hicazkar Şarkı Bekledim fecre kadar gelmedin ah işte güneş Aksak
• Hisâr–Aşiran Beste O nihal–i bağ–ı işve sana da eder temayül Devr–i Kebir
• Hümayun Şarkı İsterim mecliste sakıyler Ağır Aksak
• Hümayun Şarkı Müştak–ı visalin oldu gönlüm Semai
• Hüseyni Şarkı Bir safa bahş edelim gel şu dil–i na–şade Aksak
• Hüseyni Şarkı Çeşme başında duran şu güzel köylü kızı Sofyan
• Hüseyni İlahi İsm–ı Huda zikrimiz Düyek
• Hüseyni Kâr O şuha sad safa–saman–u sabrım bi–karar etti Muhammes
• Hüseyni Beste Müheyya oldu meclis sakıya peymaneler dönsün Düyek
• Hüseyni–Aşîran Şarkı Nesim–ı nev–bahar essin gönüller şadman ol Düyek
• Hüseyni–Aşîran Şarkı Ruhumun ihtiyacı cananım Aksak
• Hüzzam Şarkı Bir yare kalır gönlüme her güzelden Aksak
• Hüzzam Şarkı Bir zamanlar gönlüme aşkı yakından çağladı Devr–i Hindi
• Hüzzam Şarkı Dünyada ne ikbal ne de servet dileriz Yürük Semai
• Hüzzam Şarkı Feryad ki hep gönlümün nevasıdır Aksak
• Hüzzam Şarkı Gönül bu ne durur ne de söz dinler Aksak
• Hüzzam Şarkı Tir–ı firkat göz göz ettikçe dil–ı bimarımı Aksak
• Hüzzam Şarkı Susmuş geceler her yer sizi dinlerdi denizde Türk Aksağı
• Hüzzam Şarkı Bekledim yıllarca lakin gelmedin ey nazlı Ağır Aksak
• Hüzzam Şarkı Hatırımdan ne geçer sorma gönül sorma nele Yürük Semai
• Hüzzam Şarkı Aşkın bana bir gizli elem oldu güzel yar Türk Aksağı
• Isfahan Şarkı Bıktın mı siyah gözlü güzel kız Türk Aksağı
• Isfahan Tevşih Hakka mirat olduğuy–çün ey şefi–ı pür–vekar

Karcığar Beste

• Karcığar Yürük Semai Yürük Semai
• Karcığar Şarkı Ateşiyle yanıyorken yüreğim Aksak
• Karcığar Şarkı Bir gün seviyor ertesi gün kıskanıyor kalbi Curcuna
• Karcığar Ayin İmruz çi her ruz harabım–u harab Değişmeli
• Karcığar Şarkı Meydan–ı muhabbette gezerken dil–ı şeyda Sengin Semai
• Karcığar Beste Naz olur dem–beste çeşm–ı nim–habından se Devr–i Kebir
• Karcığar Şarkı Nazir olmaz sana alemde teksin Aksak
• Karcığar Şarkı Nedir bu handeler bu işveler bu naz–u istiğna Aksak
• Karcığar Şarkı Sevdim bu yaz bir esmer Sofyan

Kürdilihicazkâr Beste

• Kürdilihicazkâr Şarkı Aşkın seni hep güldüremez Semai
• Kürdilihicazkâr Şarkı Demedim hiç ona kimsin ve nesin sen ne adı Aksak
• Muhayyer Şarkı Aşk ile yandım sahidir sandım Aksak
• Muhayyer Şarkı Bir siyah çevre dolaşmış kirpiklerine Aksak
• Muhayyer Şarkı Gezdiğin bahçeler sinem dağıdır Aksak
• Muhayyer Şarkı Her gün yeni bir naz yaratan yardan usandık Curcuna
• Muhayyer Beste Meclis–ı ağyara olma pertev–endaz–ı visal Ağır Çenber
• Muhayyer Kürdi Şarkı Bilmem ki günahım sana olmakta mı bende Aksak
• Nevâ Beste Aşnay–ı bezm olanlar anlar hitab–ı Hayderi Devr–i Kebir
• Nihavend Beste Ben perişanlıkta buldum kakülü sünbül gibi Devr–i Kebir
• Nihavend Şarkı Hayal içinde aktı geçti ömr–ı derbederim Düyek
• Nihavend Şarkı Ne yanan kalbime baktı ne akan gözyaşıma Ağır Aksak
• Nihavend Şarkı Mümkin mi unutmak güzelim neydi o akşam Aksak
• Nikriz Şarkı Gül yüzünü açarsın Aksak
• Rast Ağır Semai Bilmem kime yahut neye uyduk gittik Sengin Semai
• Rast Şarkı Bir yaz gecesi Çamlıca mehtabına geldim Curcuna
• Rast Şarkı Mahv olup gitti ümidim sabr–u samanım gibi Aksak
• Rast Marş Müjde ey Osmanlılar ey millet–ı ali– tebar
• Rast Tevşih Müjdeler olsun size ya Müminin Ağır Devr–i Hindi
• Saba Şarkı Aşkın ne güzel şevkini sürdüktü seninle Ağır Türk Aksağı
• Saba Şarkı O vefasız güzelin sözlerine aldandım
• Saba Şarkı İnce kirpiklerinin sinede bin yaresi var Ağır Aksak
• Segah Şarkı Bin ömre değer bir gecenin zevk–u safası Sengin Semai
• Segah Şarkı İsmini bilmezdim fakat tanırdım Curcuna
• Segah Şarkı Okurken aşk kitabını Curcuna
• Segah Tevşih Zatını davet buyurdu bu gece Rabbul–muin Devr–i Hindi
• Segah Şarkı Aşkınla yanıp ağladığım günleri an sen Sengin Semai
• Suz–i Dil Şarkı Baharda bu yıl bir melal var Düyek
• Suz–i Dil Şarkı Rüzgar ne fısıldar Aksak
• Suzinak Şarkı Bir nur–ı mücessemdi çıkıp gitti elimden Aksak
• Şedd–i Araban Şarkı Müjdeler gülzara gül basmış kadem Devr–i Hindi
• Şehnaz Fantezi O vefasız güzelin sözlerine aldandım Düyek
• Şehnaz Beste Sakıy piyale sun ki bugün gül havasıdır Devr–i Kebir
• Tahir–Buselik Şarkı Çille–ı baht–ı siyahım dolmuyor Ağır Devr–i Hindi
• Tahir–Buselik Şarkı Hulyam yine bir gölgeli esrara bürünsün Aksak
• Tahir–Buselik Beste Bakıp o şuh ile naz–u niyaze meşk ederiz Düyek
• Uşşak Şarkı Anarım ruhlerini güller ile eğlenirim Ağır Aksak
• Uşşak Şarkı Artık hicrana tahammül edemez oldu gönül Ağır Aksak
• Uşşak Şarkı Aşkınla yanan sineme el sürme yanarsın Curcuna
• Uşşak Şarkı Bahçem yine sayende serab olmuş efendim Aksak
• Uşşak Şarkı Bana hiç yakışmıyor böyle intizar şimdi Aksak
• Uşşak Şarkı Beni tek ateşe at Aksak
• Uşşak Şarkı Bihude kaçırma gözünü sevgilim benden Türk Aksağı
• Uşşak Şarkı Bilmezsin düşündüğüm ağladıklarım nedir Curcuna
• Uşşak Şarkı Birgün ne olur gel beni busenle sevindir Curcuna
• Uşşak Şarkı Çekildi fasl–ı dil gönül Aksak
• Uşşak Beste Ey keman–ebru şehid–ı hançer–ı müjganınım Devr–i Kebir
• Uşşak Şarkı Mahv olup gitti ümidim sabr–u samanım gibi Aksak
• Uşşak Şarkı Nazir olmaz sana alemde teksin Aksak
• Uşşak Şarkı Sevda benim gözümde en mukaddes bir kin Aksak
• Uşşak Şarkı Silemem bir gün hayalimden o dilber kadını Aksak
• Uşşak Şarkı Şimdi nerde naz ile perverdesin Curcuna
• Uşşak Şarkı Vuslat–ı canane erişmiş gönül Ağır Aksak Semai
• Uşşak Şarkı Yattım yarim dizine Aksak
• Yegâh Şarkı Baki yine mey içmeye and içti demişler Yürük Semai
• Yegâh Şarkı Çepçevre bahar içinde bir yer gördük Semai
• Karcığar Saz Semai Karciğar Saz Semaisi Aksak Semai
• Karcığar Peşrev Karciğar Peşrev Devr–i Kebir

Kaynakça

1. ^ "ELKUTLU, Mehmet Râkım". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2023. 
2. ^ "Eşsiz bestelere imza atan usta sanatçı: Rakım Elkutlu". Anadolu Ajansı. 10 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.