Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Refah devleti veya sosyal devlet, minimum düzey ötesinde vatandaşlarının refahı için birincil sorumluluk kabul eden devlet kavramı olup devletin vatandaşlarının iktisadi ve sosyal esenliklerinin korunması ve teşvik edilmesinde ana rol oynamasını önerir. Müdahaleci, düzenleyici, yeniden dağıtıcı, girişimci ve bireylere hak ve özgürlüklerin sağlanması bakımından pozitif bir devlet anlayışıdır. Bu şekil devlet kavramı fırsat eşitliği, servetin eşit şekilde dağılması ve nispeten rahat bir hayat sağlamak için gerekli asgari şartlara yetişemeyen kişiler için kamu mesuliyeti prensiplerine dayanır. Bu genel yaklaşım bir ülkenin çok değişik şekilde iktisaden ve sosyal bakımdan organize edilmesini mümkün kılar.
Genel olarak bir refah devletinin iki değişik siyasi ve sosyal yaklaşımı olabilir:
- Bir modele göre devlet vatandaşlarının refahı için başta gelen birinci merci ve mesuliyet yükü taşıyan kurumdur. Bu teoriye göre devletin mesuliyeti çok geniş kapsamlıdır çünkü bir vatandaşın refahının her yönü üzerinde devlet mesuliyet yüklenmiştir ve bu mesuliyete hiçbir istisna olmadan ülkenin tüm kişileri üzerinedir.
- Diğer yaklaşıma göre refah devleti devletin vatandaşlarının hayat standartlarının iyice belirlenmiş asgari standartların altına düşmemesi için bir "sosyal güvenlik sağlama ağı" yaratılmasıdır.
"Refah devleti" ve "refah toplumu" İngilizce konuşulan ülkelerde (özellikle ABD'de) bazı kavramsal karışıklıklara yol açmış ve bu önemli tartışma konusu olmuş ve olmaktadır. ABD'de ve bazı diğer ülkelerde asgari refah seviyesi merkezsel devlet tarafından garanti edilip doğrudan doğruya bir merkezden sağlanmamaktadır. Ama her vatandaşın bu refah seviyesine yetişmesi için, bağımsız gönüllüler, hem kar gütmeyen özel sosyal kurumlar ve hem de azami kar hedefli özel şirketler ve mahalli ve çok az da olsa merkezi hükûmet mercileri tarafından bileşik olarak katkılar yapmaktadır. Bu bileşik katkıya "refah sosyetesi" veya "refah sistemi" adı verilmektedir. Bazı tanımlara göre ise buna karşıt olan "refah devleti" kamu sektöründen dolaylı olarak subvansiyon verilmesi gerekli kişilere yapılan fon aktarımıdır ve bu aktarılan fonların baş kaynağı ise eşit dağılım prensiplerine uyan (progresif) vergileri veren özel sektördür.
Örneğin okul ücretsizdir ve hastaları tedavi etmek devletin görevidir. Devlet, işsizlere ve az gelirli kişi veya ailelere gelir subvansiyonu yapabilir. Aynı şekilde devlet kendi evini satın alamayacak ve özel kiralık ev piyasasındaki yüksek kiralar veremeyecek kadar fakir olanlara, ya subvansiyon olarak ev kirası verebilir veya ucuz kamu malı kiralık ev yapıp bunları maliyet altında kiraya verebilir. Bunu yapmak için yüksek vergiler konması gerekebilir. Eğer vergi sistemi progresif ise genellikle zengin insanlar en fazla vergi verenlerdir. Progresif vergi hadlerı değişkendir, bunun nedeni, geliri daha az olanların vergilerini rahatlıkla ödeyebilecek durumda olmasını sağlamaktır. Örneğin Birleşik Krallık'ta, yoksul insanlar, daha zenginlere göre, gelirlerinin daha küçük bir yüzdesini vergi olarak vermektedir. Ayrıca KDV, alınması zaruri olmayan şeylere konur.
"Sosyal devlet" ve "refah devleti"
Sosyal devlet ile refah devleti kavramlarının aynı anlama geldiği ve bu kavramların farklı anlamlara geldiği yönünde iki farklı görüş vardır.
Huber'e göre refah devleti, eşitsizliklerin önüne geçmek için sosyal faydaların yeniden dağıtımı yönünde yapılanların bütününü ifade etmektedir. Sosyal devlet ise, sosyal reformlardan oluşan bir devlettir. Ancak sosyal reform, sadece devletin yardımlarını ifade eden sosyal devlet değildir. Luhmann'a göre refah devleti, sosyal devletten daha kapsamlı sosyal yardımlar sunan bir yapı olarak görmüştür. Refah devleti, ileri derecede sanayileşmiş ülkelerde ortaya çıkmış ve gelişmiştir.
Batı toplumlarında ifade edilen refah devleti kavramı, sosyal devletten farklı bir anlam taşımamaktadır. Örneğin Almanya'da Weimar Cumhuriyeti döneminde refah devleti terimi, daha sonraki yıllarda yerini sosyal devlet kavramına bırakmıştır. Türk hukukunda ise sosyal devlet başta olmak üzere refah devleti ya da sosyal refah devleti kavramları kullanılmaktadır.
Amacı
Refah devletinin amacı, vatandaşlara; insan onuruna uygun bir refah düzeyi sağlamak ve onların dara düşmesini önlemektir. Sosyal devlet olmanın en temel şartı ise ülkede yaşayan herkesin kendini güven altında hissetmesidir. Buna paralel olarak ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanması amacıyla sermaye yatırımlarını teşvik etmekle birlikte, ekonomik faaliyetlerin tam istihdamı sağlayacak düzeyde gerçekleşmesi için gerekli koşulları ve ortamı sağlamaya da çalışır.[]
Özgül amaçlar ise şu şekilde sıralanabilir:[]
- Gelir dağılımında adaleti sağlamak
- Yoksullukla mücadele etmek
- Yoksul kişileri, güçsüzleri ve bakıma muhtaç çocukları korumak
- Kamu sermayesini kullanarak toplumdaki gelir düzeyinde oluşan eşitsizlikleri düzenlemek
Türleri
Refah devleti uygulamaları, ülkelerin kendine özgü; sosyal, ekonomik, politik ve kültürel koşullarına göre farklılıklar gösterir. Bu durum, birçok refah devleti uygulamasının doğmasına neden olmuştur. Bu türlere ilişkin ilk sınıflandırmayı yapan Titmuss, sosyal devleti aşağıdaki gibi üç başlık altında inceler.[]
- Piyasa ikamesine dayalı refah devleti modeli
- Endüstriyel başarı-performans modeli
- Kurumsal yeniden dağıtıcı modeli
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- ABD'de Irk ve Refah24 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sosyal adalet programlarına Shavell'ın değerlendirmesi2 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sosyal adalet programlarına Kaplow'ın değerlendirmesi15 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Refah Devletinde Dünya raporu14 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- yerel, ulusal ve AB düzenyinde refah politikaları konularında ücretsiz günlük bilgi içeren bülten4 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Veri ve istatistikler
- OECD - Sağlık Politikası ve Veri: Sağlık Bölümü Websitesi7 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- OECD - Ulusal Hesaplar: İstatistik Portalı21 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- OECD - Sosyal Harcamalar Veritabanı (SOCX) Websitesi27 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Refah devleti veya sosyal devlet minimum duzey otesinde vatandaslarinin refahi icin birincil sorumluluk kabul eden devlet kavrami olup devletin vatandaslarinin iktisadi ve sosyal esenliklerinin korunmasi ve tesvik edilmesinde ana rol oynamasini onerir Mudahaleci duzenleyici yeniden dagitici girisimci ve bireylere hak ve ozgurluklerin saglanmasi bakimindan pozitif bir devlet anlayisidir Bu sekil devlet kavrami firsat esitligi servetin esit sekilde dagilmasi ve nispeten rahat bir hayat saglamak icin gerekli asgari sartlara yetisemeyen kisiler icin kamu mesuliyeti prensiplerine dayanir Bu genel yaklasim bir ulkenin cok degisik sekilde iktisaden ve sosyal bakimdan organize edilmesini mumkun kilar Ulkelere gore sosyal harcama grafigi OECD Genel olarak bir refah devletinin iki degisik siyasi ve sosyal yaklasimi olabilir Bir modele gore devlet vatandaslarinin refahi icin basta gelen birinci merci ve mesuliyet yuku tasiyan kurumdur Bu teoriye gore devletin mesuliyeti cok genis kapsamlidir cunku bir vatandasin refahinin her yonu uzerinde devlet mesuliyet yuklenmistir ve bu mesuliyete hicbir istisna olmadan ulkenin tum kisileri uzerinedir Diger yaklasima gore refah devleti devletin vatandaslarinin hayat standartlarinin iyice belirlenmis asgari standartlarin altina dusmemesi icin bir sosyal guvenlik saglama agi yaratilmasidir Refah devleti ve refah toplumu Ingilizce konusulan ulkelerde ozellikle ABD de bazi kavramsal karisikliklara yol acmis ve bu onemli tartisma konusu olmus ve olmaktadir ABD de ve bazi diger ulkelerde asgari refah seviyesi merkezsel devlet tarafindan garanti edilip dogrudan dogruya bir merkezden saglanmamaktadir Ama her vatandasin bu refah seviyesine yetismesi icin bagimsiz gonulluler hem kar gutmeyen ozel sosyal kurumlar ve hem de azami kar hedefli ozel sirketler ve mahalli ve cok az da olsa merkezi hukumet mercileri tarafindan bilesik olarak katkilar yapmaktadir Bu bilesik katkiya refah sosyetesi veya refah sistemi adi verilmektedir Bazi tanimlara gore ise buna karsit olan refah devleti kamu sektorunden dolayli olarak subvansiyon verilmesi gerekli kisilere yapilan fon aktarimidir ve bu aktarilan fonlarin bas kaynagi ise esit dagilim prensiplerine uyan progresif vergileri veren ozel sektordur Ornegin okul ucretsizdir ve hastalari tedavi etmek devletin gorevidir Devlet issizlere ve az gelirli kisi veya ailelere gelir subvansiyonu yapabilir Ayni sekilde devlet kendi evini satin alamayacak ve ozel kiralik ev piyasasindaki yuksek kiralar veremeyecek kadar fakir olanlara ya subvansiyon olarak ev kirasi verebilir veya ucuz kamu mali kiralik ev yapip bunlari maliyet altinda kiraya verebilir Bunu yapmak icin yuksek vergiler konmasi gerekebilir Eger vergi sistemi progresif ise genellikle zengin insanlar en fazla vergi verenlerdir Progresif vergi hadleri degiskendir bunun nedeni geliri daha az olanlarin vergilerini rahatlikla odeyebilecek durumda olmasini saglamaktir Ornegin Birlesik Krallik ta yoksul insanlar daha zenginlere gore gelirlerinin daha kucuk bir yuzdesini vergi olarak vermektedir Ayrica KDV alinmasi zaruri olmayan seylere konur Sosyal devlet ve refah devleti Sosyal devlet ile refah devleti kavramlarinin ayni anlama geldigi ve bu kavramlarin farkli anlamlara geldigi yonunde iki farkli gorus vardir Huber e gore refah devleti esitsizliklerin onune gecmek icin sosyal faydalarin yeniden dagitimi yonunde yapilanlarin butununu ifade etmektedir Sosyal devlet ise sosyal reformlardan olusan bir devlettir Ancak sosyal reform sadece devletin yardimlarini ifade eden sosyal devlet degildir Luhmann a gore refah devleti sosyal devletten daha kapsamli sosyal yardimlar sunan bir yapi olarak gormustur Refah devleti ileri derecede sanayilesmis ulkelerde ortaya cikmis ve gelismistir Bati toplumlarinda ifade edilen refah devleti kavrami sosyal devletten farkli bir anlam tasimamaktadir Ornegin Almanya da Weimar Cumhuriyeti doneminde refah devleti terimi daha sonraki yillarda yerini sosyal devlet kavramina birakmistir Turk hukukunda ise sosyal devlet basta olmak uzere refah devleti ya da sosyal refah devleti kavramlari kullanilmaktadir AmaciRefah devletinin amaci vatandaslara insan onuruna uygun bir refah duzeyi saglamak ve onlarin dara dusmesini onlemektir Sosyal devlet olmanin en temel sarti ise ulkede yasayan herkesin kendini guven altinda hissetmesidir Buna paralel olarak ekonomik buyume ve kalkinmanin saglanmasi amaciyla sermaye yatirimlarini tesvik etmekle birlikte ekonomik faaliyetlerin tam istihdami saglayacak duzeyde gerceklesmesi icin gerekli kosullari ve ortami saglamaya da calisir kaynak belirtilmeli Ozgul amaclar ise su sekilde siralanabilir kaynak belirtilmeli Gelir dagiliminda adaleti saglamak Yoksullukla mucadele etmek Yoksul kisileri gucsuzleri ve bakima muhtac cocuklari korumak Kamu sermayesini kullanarak toplumdaki gelir duzeyinde olusan esitsizlikleri duzenlemekTurleriRefah devleti uygulamalari ulkelerin kendine ozgu sosyal ekonomik politik ve kulturel kosullarina gore farkliliklar gosterir Bu durum bircok refah devleti uygulamasinin dogmasina neden olmustur Bu turlere iliskin ilk siniflandirmayi yapan Titmuss sosyal devleti asagidaki gibi uc baslik altinda inceler kaynak belirtilmeli Piyasa ikamesine dayali refah devleti modeli Endustriyel basari performans modeli Kurumsal yeniden dagitici modeliKaynakca Beland Daniel 2021 The Oxford handbook of the welfare state 2 bas New York Oxford University Press ISBN 978 0198828389 Ayrica bakinizRefah ekonomisi Yasam kalitesiDis baglantilarABD de Irk ve Refah24 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sosyal adalet programlarina Shavell in degerlendirmesi2 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sosyal adalet programlarina Kaplow in degerlendirmesi15 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Refah Devletinde Dunya raporu14 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde yerel ulusal ve AB duzenyinde refah politikalari konularinda ucretsiz gunluk bilgi iceren bulten4 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Veri ve istatistikler OECD Saglik Politikasi ve Veri Saglik Bolumu Websitesi7 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde OECD Ulusal Hesaplar Istatistik Portali21 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde OECD Sosyal Harcamalar Veritabani SOCX Websitesi27 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz