Ren Şelalesi (Almanca: Rheinfall, İtalyanca: Cascate del Reno, Fransızca: Chutes du Rhin), İsviçre'nin Schaffhausen kantonunda yer alan Avrupa'nın en büyük şelalesidir. 150 metre genişliğinde ve 23 metre yüksekliğindeki şelale Ren, Rhone ve İnn nehirlerini besler. Schaffhausen şehir merkezine 4 km. mesafede bulunan şelale aynı zamanda turistlerin yoğun ilgisini çeker.
Ren Şelalesi | |
---|---|
Ren Şelalesi'nden bir görüntü | |
Genel Bilgiler | |
Ülke(ler) | İsviçre |
Bölge(ler) | Schaffhausen, Zürih |
Koordinatlar | 47°40′46″K 8°36′59″D / 47.67944°K 8.61639°D |
Akarsu | Ren nehri |
Yükseklik | 23 m (75 ft) |
Genişlik | 150 m (490 ft) |
Tür | Çağlayan |
Debi | 250 m3/s (8.800 cu ft/s) - kış 600 m3/s (21.000 cu ft/s) - yaz |
Wikimedia Commons | |
Ren Şelalesi Ren Şelalesi |
Tanımlama
Konstanz Gölü'nden Basel'e giden yol üzerinde yer alan Ren nehrinin yukarı bölgesi yol boyunca yer alan kayalardan dolayı sık sık daralır ve Ren Şelalesi'nde bir şelale halini alır.
Ren şelalesi 23 metre yüksekliğinde 150 metre genişliğindedir. Derinliği ise bazı bölümlerde 13 metreye ulaşır. Ortalama su akış hızı saniyede 373 metreküptür. Yaz aylarında akış hızı saniyede 700 metreküpe kadar çıkar. Bugüne kadar ölçülmüş en yüksek akış hızı 1965'te 1250 metreküp, en düşük akış hızı ise 1921'de 95 metreküp olmuştur. 1880, 1913 ve 1953 yıllarında da akış oldukça azalmıştır.
Ren Şelalesi dışındaki balıklar açısından yukarıya doğru gidilebilir değildir. Sadece bu balıklar, şelalenin kenar bölgelerindeki kayaların üzerinden yukarıya doğru kıvrıla kıvrıla gidebilirler.
Oluşum
Ren Şelalesi'nin bulunduğu bölgedeki kayalık altyapının oluşumu şelalenin oluşmasından çok daha önce buzul çağında gerçekleşti. 500.000 yıl önce sıcaklıkların düşmesi sonucunda orta Avrupa'da ilk buzul hareketliliği başladı ve bugünkü doğa yapısını biçimlendirdi. Buzul çağının sonuna doğru, 200.000 yıl önce Ren nehri Schaffhausen'den batıya doğru akmaya başladı. Bu erken dönem nehir yatağı Alplerden gelen çakıllarla doldu.
Bundan 120.000 yıl önce ise nehir Schaffhausen'den güneye doğru bir kıvrım oluşturdu ve yeni bir kanal daha oluşturdu. Bu yatak da çakıl taşlarıyla doldu. Ren nehrinin bir kısmı hala bu kanaldan akmaktadır.
Buz çağının son periyodunda ise Ren nehri geniş bir yay çizerek güneye doğru akar hale geldi, sert kireçtaşı yatağının üzerinde şu anki haline ulaştı. Şu anki şelale bundan 14.000 yıl ile 17.000 yıl öncesi bir dönemde oluştu. Nehir hem bu sert kireçtaşı hem de buzul döneminde kolayca aşınan çakılların üzerinden akmaya başladı. Şelalenin ortasında duran yüksek kayalık, önceki kanalın orijinal kireçtaşı komşu kayalıklarından bir kalıntıdır. Bu kaya yıllar boyunca çok az aşınmıştır, çünkü Konstanz gölünden göreli olarak oldukça az miktarda tortu akmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Water sources 9 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . swissworld.org
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ren Selalesi Almanca Rheinfall Italyanca Cascate del Reno Fransizca Chutes du Rhin Isvicre nin Schaffhausen kantonunda yer alan Avrupa nin en buyuk selalesidir 150 metre genisliginde ve 23 metre yuksekligindeki selale Ren Rhone ve Inn nehirlerini besler Schaffhausen sehir merkezine 4 km mesafede bulunan selale ayni zamanda turistlerin yogun ilgisini ceker Ren SelalesiRen Selalesi nden bir goruntuGenel BilgilerUlke ler IsvicreBolge ler Schaffhausen ZurihKoordinatlar47 40 46 K 8 36 59 D 47 67944 K 8 61639 D 47 67944 8 61639AkarsuRen nehriYukseklik23 m 75 ft Genislik150 m 490 ft TurCaglayanDebi250 m3 s 8 800 cu ft s kis 600 m3 s 21 000 cu ft s yazWikimedia CommonsRen SelalesiSwitzerland haritasinda gosterRen SelalesiAvrupa haritasinda gosterRheinfallTanimlamaKonstanz Golu nden Basel e giden yol uzerinde yer alan Ren nehrinin yukari bolgesi yol boyunca yer alan kayalardan dolayi sik sik daralir ve Ren Selalesi nde bir selale halini alir Ren selalesi 23 metre yuksekliginde 150 metre genisligindedir Derinligi ise bazi bolumlerde 13 metreye ulasir Ortalama su akis hizi saniyede 373 metrekuptur Yaz aylarinda akis hizi saniyede 700 metrekupe kadar cikar Bugune kadar olculmus en yuksek akis hizi 1965 te 1250 metrekup en dusuk akis hizi ise 1921 de 95 metrekup olmustur 1880 1913 ve 1953 yillarinda da akis oldukca azalmistir Ren Selalesi disindaki baliklar acisindan yukariya dogru gidilebilir degildir Sadece bu baliklar selalenin kenar bolgelerindeki kayalarin uzerinden yukariya dogru kivrila kivrila gidebilirler OlusumRen Selalesi nin bulundugu bolgedeki kayalik altyapinin olusumu selalenin olusmasindan cok daha once buzul caginda gerceklesti 500 000 yil once sicakliklarin dusmesi sonucunda orta Avrupa da ilk buzul hareketliligi basladi ve bugunku doga yapisini bicimlendirdi Buzul caginin sonuna dogru 200 000 yil once Ren nehri Schaffhausen den batiya dogru akmaya basladi Bu erken donem nehir yatagi Alplerden gelen cakillarla doldu Bundan 120 000 yil once ise nehir Schaffhausen den guneye dogru bir kivrim olusturdu ve yeni bir kanal daha olusturdu Bu yatak da cakil taslariyla doldu Ren nehrinin bir kismi hala bu kanaldan akmaktadir Buz caginin son periyodunda ise Ren nehri genis bir yay cizerek guneye dogru akar hale geldi sert kirectasi yataginin uzerinde su anki haline ulasti Su anki selale bundan 14 000 yil ile 17 000 yil oncesi bir donemde olustu Nehir hem bu sert kirectasi hem de buzul doneminde kolayca asinan cakillarin uzerinden akmaya basladi Selalenin ortasinda duran yuksek kayalik onceki kanalin orijinal kirectasi komsu kayaliklarindan bir kalintidir Bu kaya yillar boyunca cok az asinmistir cunku Konstanz golunden goreli olarak oldukca az miktarda tortu akmaktadir Selalenin onden gorunusuAyrica bakinizTurkiye deki selaleler listesiKaynakca Water sources 9 Kasim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde swissworld orgDis baglantilar