Genellikle Repetek Doğa veya Çöl Tabiatı Koruma Alanı olarak anılan Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı, (Türkmence: Repetek goraghanasy, Репетек горагханасы) Amu Derya yakınlarındaki Lebap ilinde, Karakum Çölü'nün doğusunda bulunan Türkmenistan'ın çöl doğa koruma alanıdır (zapovednik). Türkmenabat'ın yaklaşık 70 kilometre (43 mi) güneyindedir ve zemzeniyle bilinir (Varanus griseus çöl monitörü). 1928 yılında kum-çöl ekosisteminin incelenmesi ve korunması için kurulmuş olup 346 kilometrekare (134 sq mi) alanı kaplamaktadır..
Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı | |
---|---|
Türkmence: Repetek goraghanasy, Репетек горагханасы | |
IUCN kategori Ia (tabiatı koruma alanı) | |
Alan türü | Tabiatı koruma alanı |
Devlet | Türkmenistan |
Şehir | Lebap |
İlçe | Türkmenabat |
Koordinatları | 38°36′22″N 63°12′50″E / 38.606°K 63.214°D |
Kapladığı alan | 346 km2 (134 sq mi) |
Kuruluş tarihi | 1928 |
Coğrafya
Koruma alanının manzarası kuraktır, 15-20 metre (49-66 ft) yüksekliğinde ve birçok noktada 8-10 metre (26-33 ft) uzunluğunda geniş kum tepeleri, geniş kumul alanları ve vadi benzeri çöküntülerden oluşur.Orta Asya'ya özgü nadir Siyah saksaul (Haloxylon aphyllum) 1.470 kilometrekare (570 sq mi) alandan fazla alan kaplamaktadır ve koruma alanı topraklarının yaklaşık %4,5'ini oluşturmaktadır. Topraklar kumlu alt topraklara sahiptir, ancak koruma alanı içinde "21 ağaç, 104 ot, 8 mantar, 1 tosun, 68 toprak algi ve 197 mantar" yetişir.
Tarih
Repetek Kum Çöl Bilim İstasyonu, 1912'de Rus Coğrafya Derneği'nin kararıyla düzenlendi ve koruma alanı, 1928'de bilimsel istasyonun temelinde kuruldu.Sovyet döneminde koruma alanı Türkmen SSR Bilimler Akademisi Çöller Enstitüsü'ne aitti. 1982-1991 yılları arasında Repetek Kum Çöl Bilim İstasyonu ve Biyosfer Rezervi ile ilgili yayımlanan bilimsel yayınların listesi yaklaşık 250 makaleden oluşmaktadır (%30 peyzaj yapısı ve coğrafya, %20 botanik ve %50 zooloji).
Türkmenistan Bilimler Akademisi Çöller, Flora ve Fauna Enstitüsü, koruma alanının ekonomik kullanımı için çöl arazilerini geri kazanmanın yollarını incelemek için 1962'de kuruldu.
Çevresel koruma
Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı Önemli Kuş Alanı'nın (IBA) bir parçasıdır ve 1979'dan beri UNESCO'nun gözetimi altındadır ancak "site Türkmenistan Doğa Koruma Bakanlığı'nın yönetimi altındadır". Koruma alanı "Karakum'un kum çölüne özgü en eksiksiz kuş türlerinin yaşam alanlarını desteklemektedir" ve "IUCN Kırmızı Listesi'nde Savunmasız (VU) olarak listelenen önemli bir kara kuyruklu ceylan (Gazella subgutturosa) popülasyonu bulunmaktadır".
İklim
Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı, serin kışları ve çok sıcak yazları ile çöl iklimi (Köppen iklim sınıflandırması BWk) içinde yer almaktadır. Yağış genellikle seyrek ve düzensizdir ve çoğunlukla kış ve sonbahar aylarında görülür.
Repetek Biyosfer Devlet Tabiatı Koruma Alanı iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | |
Kaynak: NOAA (1961-1990) |
Kaynakça
- ^ . protectedplanet.net. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ a b c d UNESCO.
- ^ Sokolov, Veiisov & Gunin 1990
- ^ Kuzmenko, Veiisov 1992.
- ^ "Encyclopædia Britannica". 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2020.
- ^ "Climate Normals for Repetek". National Oceanic and Atmospheric Administration. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013.
Konuyla ilgili yayınlar
- Çevrenin Korunması Ulusal Programı, Aşkabat, 2002, s. 149–151 (Rusça)
- Kuzmenko VD, Veiisov SV (1992). "List of scientific publications on the Repetek sandy desert station and biosphere reserve, 1982-1991". Probl. osvoenya pustyn. Ylym (6): 76-85. (Rusça)
- "The Repetek Reserve". Reserves of Central Asia and Kazakhstan (Rusça). Mysl. 1990. ss. 183-197. ISBN . "The Repetek Reserve". Reserves of Central Asia and Kazakhstan (Rusça). Mysl. 1990. ss. 183-197. ISBN ."The Repetek Reserve". Reserves of Central Asia and Kazakhstan (Rusça). Mysl. 1990. ss. 183-197. ISBN .
Dış bağlantılar
- "Repetek Biosphere State Reserve". UNESCO. 26 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2013.
- Görüntü Flickr
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Genellikle Repetek Doga veya Col Tabiati Koruma Alani olarak anilan Repetek Biyosfer Devlet Tabiati Koruma Alani Turkmence Repetek goraghanasy Repetek goraghanasy Amu Derya yakinlarindaki Lebap ilinde Karakum Colu nun dogusunda bulunan Turkmenistan in col doga koruma alanidir zapovednik Turkmenabat in yaklasik 70 kilometre 43 mi guneyindedir ve zemzeniyle bilinir Varanus griseus col monitoru 1928 yilinda kum col ekosisteminin incelenmesi ve korunmasi icin kurulmus olup 346 kilometrekare 134 sq mi alani kaplamaktadir Repetek Biyosfer Devlet Tabiati Koruma AlaniTurkmence Repetek goraghanasy Repetek goraghanasyIUCN kategori Ia tabiati koruma alani Alan turu Tabiati koruma alaniDevlet TurkmenistanSehir LebapIlce TurkmenabatKoordinatlari 38 36 22 N 63 12 50 E 38 606 K 63 214 D 38 606 63 214Kapladigi alan 346 km2 134 sq mi Kurulus tarihi 1928CografyaKoruma alaninin manzarasi kuraktir 15 20 metre 49 66 ft yuksekliginde ve bircok noktada 8 10 metre 26 33 ft uzunlugunda genis kum tepeleri genis kumul alanlari ve vadi benzeri cokuntulerden olusur Orta Asya ya ozgu nadir Siyah saksaul Haloxylon aphyllum 1 470 kilometrekare 570 sq mi alandan fazla alan kaplamaktadir ve koruma alani topraklarinin yaklasik 4 5 ini olusturmaktadir Topraklar kumlu alt topraklara sahiptir ancak koruma alani icinde 21 agac 104 ot 8 mantar 1 tosun 68 toprak algi ve 197 mantar yetisir TarihRepetek Kum Col Bilim Istasyonu 1912 de Rus Cografya Dernegi nin karariyla duzenlendi ve koruma alani 1928 de bilimsel istasyonun temelinde kuruldu Sovyet doneminde koruma alani Turkmen SSR Bilimler Akademisi Coller Enstitusu ne aitti 1982 1991 yillari arasinda Repetek Kum Col Bilim Istasyonu ve Biyosfer Rezervi ile ilgili yayimlanan bilimsel yayinlarin listesi yaklasik 250 makaleden olusmaktadir 30 peyzaj yapisi ve cografya 20 botanik ve 50 zooloji Turkmenistan Bilimler Akademisi Coller Flora ve Fauna Enstitusu koruma alaninin ekonomik kullanimi icin col arazilerini geri kazanmanin yollarini incelemek icin 1962 de kuruldu Cevresel korumaRepetek Biyosfer Devlet Tabiati Koruma Alani Onemli Kus Alani nin IBA bir parcasidir ve 1979 dan beri UNESCO nun gozetimi altindadir ancak site Turkmenistan Doga Koruma Bakanligi nin yonetimi altindadir Koruma alani Karakum un kum colune ozgu en eksiksiz kus turlerinin yasam alanlarini desteklemektedir ve IUCN Kirmizi Listesi nde Savunmasiz VU olarak listelenen onemli bir kara kuyruklu ceylan Gazella subgutturosa populasyonu bulunmaktadir IklimRepetek Biyosfer Devlet Tabiati Koruma Alani serin kislari ve cok sicak yazlari ile col iklimi Koppen iklim siniflandirmasi BWk icinde yer almaktadir Yagis genellikle seyrek ve duzensizdir ve cogunlukla kis ve sonbahar aylarinda gorulur Repetek Biyosfer Devlet Tabiati Koruma Alani iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas AraKaynak NOAA 1961 1990 Kaynakca protectedplanet net 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2020 a b c d UNESCO Sokolov Veiisov amp Gunin 1990 Kuzmenko Veiisov 1992 Encyclopaedia Britannica 19 Subat 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2020 Climate Normals for Repetek National Oceanic and Atmospheric Administration Erisim tarihi 10 Subat 2013 Konuyla ilgili yayinlarCevrenin Korunmasi Ulusal Programi Askabat 2002 s 149 151 Rusca Kuzmenko VD Veiisov SV 1992 List of scientific publications on the Repetek sandy desert station and biosphere reserve 1982 1991 Probl osvoenya pustyn Ylym 6 76 85 Rusca The Repetek Reserve Reserves of Central Asia and Kazakhstan Rusca Mysl 1990 ss 183 197 ISBN 5244002732 The Repetek Reserve Reserves of Central Asia and Kazakhstan Rusca Mysl 1990 ss 183 197 ISBN 5244002732 The Repetek Reserve Reserves of Central Asia and Kazakhstan Rusca Mysl 1990 ss 183 197 ISBN 5244002732 Dis baglantilar Repetek Biosphere State Reserve UNESCO 26 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2013 Goruntu Flickr