Revan'ın Zaptı, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.
Revan'ın Zaptı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||||
İran cephesi seraskerliğine atanan Serdar Ferhat Paşa Padişah III. Murad'ın huzurunda | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Osmanlı Devleti | Safevî Devleti | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Serdar Ferhat Paşa | |||||||||
Güçler | |||||||||
60.000 | |||||||||
Kayıplar | |||||||||
Yok | Yok |
Serdar Ferhat Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu direnemeyeceğini anlayarak çekilen Safevî komutanı 'ın tahliye ettiği Revan'a çatışmasız girdi.
Harekât
Doğu Seraskerliğine atanan Serdar Ferhat Paşa ordusunun başında 1583 Mayıs'ında Üsküdar'dan hareketle, Sivas ve Erzurum üzerinden Ağustos'ta Kars'a ulaştı. Burada sınır eyaletlerinden askerlerin de katılımıyla yaklaşık 55-60.000 kişiye ulaşan Osmanlı ordusu 11 Ağustos'ta Kars'tan ayrılarak Revan üzerine yürüdü. Nitekim, Osmanlıların savaş planı (1579-1582 arasındaki duraklamadan sonra) Gürcistan'da hakimiyetin pekiştirilip, Revan'ın ele geçirilmesi, böylece Tebriz yolu da açıldıktan sonra müteakip sefer mevsiminde Tebriz'in zaptedilmesiydi.
Osmanlı ordusu Revan yolu üzerindeki Şuregel ve Talin kalelerini tahkim etti ve buraları sancağa dönüştürdü. Eşzamanlı olarak Safevîlerin Revan Valisi Tokmak Han üzerine büyük bir Osmanlı ordusunun geldiğini haber alması üzerine Şah Muhammed Hüdabende'den destek talep etti. Ancak, bu esnada İran sarayında kaydadeğer gelişmeler yaşanıyor ve Şehzade Abbas Mirza geçici olarak tahta çıkarılıyordu. Dolayısıyla Şah Revan'a takviye kuvvet gönderebilecek durumda değildi. Tokmak Han da beklediği takviyeyi alamayınca kenti tahliye etti.
Safevîlerin kenti tahliye etmesi üzerine komutasındaki Osmanlı ordusu Eylül ortalarında kente savaşsız girdi. Şehri ele geçiren Ferhad Paşa, burada hemen Zengi çayının doğu kıyısında Şahbağı’ndaki Tokmak Han köşkünü merkeze alarak bir kale yapımını başlattı. Sekiz kuleli iç kale ve kırk üç kuleli dış kale, 400 arşın tutan surların yanı sıra bir kervansaray, bir cami ve bir hamam inşa edilerek 45 günde tamamlandı. Ayrıca kaleye 50 şâhî topu konuldu, kurulan Kars Beylerbeyi , kalenin muhafızlığına ise Yusuf Sinan Paşa atandı.
Serdar Ferhat Paşa yeni Beylerbeyliğin idarî düzenlemelerini tamamladıktan sonra Tiflis kalesini de Hasan Paşa komutasında 1.500 kişilik bir muhafız kuvvetiyle takviye etti ve Rıdvan Paşa'yı 6.000 askerle (Osmanlılara bağlılığını terketmiş) Gürcü Prensi II. Manuçar'ın üzerine gönderdi. Ana Osmanlı ordusu ise kışlamak için Erzurum'a döndü.
Kaynakça
- ^ "Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri (1578-1612)", Bekir Kütükoğlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul (1962), s.133-134
- ^ "Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi", M. Fahrettin Kırzıoğlu, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1998), s.344-345
- ^ "The War Between Turks and The Persians: Conflict and Religion in the Safavid and Ottoman Worlds", Giovanni-Tomasso Minadoi, I.B. Tauris, Londra (2019), çev. Abraham Hartwell, s.148
- ^ "Serdar Ferhad Paşa’nın Hayatı, Askeri ve Sosyal Faaliyetleri (1566-1595)", Doğukan Bozkurt, Bahçeşehir Üniversitesi (2022), s.51
- ^ "Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi", M. Fahrettin Kırzıoğlu, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1998), s.345-346
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.7, s.70
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Revan in Zapti 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi nda evre Revan in Zapti1578 1590 Osmanli Iran SavasiIran cephesi seraskerligine atanan Serdar Ferhat Pasa Padisah III Murad in huzurundaTarih1583BolgeRevan KafkasyaSonucOsmanli zaferiCografi DegisikliklerRevan Osmanli topraklarina katildiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerSerdar Ferhat PasaGucler60 000KayiplarYokYok Serdar Ferhat Pasa komutasindaki Osmanli ordusu direnemeyecegini anlayarak cekilen Safevi komutani in tahliye ettigi Revan a catismasiz girdi HarekatDogu Seraskerligine atanan Serdar Ferhat Pasa ordusunun basinda 1583 Mayis inda Uskudar dan hareketle Sivas ve Erzurum uzerinden Agustos ta Kars a ulasti Burada sinir eyaletlerinden askerlerin de katilimiyla yaklasik 55 60 000 kisiye ulasan Osmanli ordusu 11 Agustos ta Kars tan ayrilarak Revan uzerine yurudu Nitekim Osmanlilarin savas plani 1579 1582 arasindaki duraklamadan sonra Gurcistan da hakimiyetin pekistirilip Revan in ele gecirilmesi boylece Tebriz yolu da acildiktan sonra muteakip sefer mevsiminde Tebriz in zaptedilmesiydi Osmanli ordusu Revan yolu uzerindeki Suregel ve Talin kalelerini tahkim etti ve buralari sancaga donusturdu Eszamanli olarak Safevilerin Revan Valisi Tokmak Han uzerine buyuk bir Osmanli ordusunun geldigini haber almasi uzerine Sah Muhammed Hudabende den destek talep etti Ancak bu esnada Iran sarayinda kaydadeger gelismeler yasaniyor ve Sehzade Abbas Mirza gecici olarak tahta cikariliyordu Dolayisiyla Sah Revan a takviye kuvvet gonderebilecek durumda degildi Tokmak Han da bekledigi takviyeyi alamayinca kenti tahliye etti Safevilerin kenti tahliye etmesi uzerine komutasindaki Osmanli ordusu Eylul ortalarinda kente savassiz girdi Sehri ele geciren Ferhad Pasa burada hemen Zengi cayinin dogu kiyisinda Sahbagi ndaki Tokmak Han koskunu merkeze alarak bir kale yapimini baslatti Sekiz kuleli ic kale ve kirk uc kuleli dis kale 400 arsin tutan surlarin yani sira bir kervansaray bir cami ve bir hamam insa edilerek 45 gunde tamamlandi Ayrica kaleye 50 sahi topu konuldu kurulan Kars Beylerbeyi kalenin muhafizligina ise Yusuf Sinan Pasa atandi Serdar Ferhat Pasa yeni Beylerbeyligin idari duzenlemelerini tamamladiktan sonra Tiflis kalesini de Hasan Pasa komutasinda 1 500 kisilik bir muhafiz kuvvetiyle takviye etti ve Ridvan Pasa yi 6 000 askerle Osmanlilara bagliligini terketmis Gurcu Prensi II Manucar in uzerine gonderdi Ana Osmanli ordusu ise kislamak icin Erzurum a dondu Kaynakca Osmanli Iran Siyasi Munasebetleri 1578 1612 Bekir Kutukoglu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari Istanbul 1962 s 133 134 Osmanlilarin Kafkas Ellerini Fethi M Fahrettin Kirzioglu Turk Tarih Kurumu Ankara 1998 s 344 345 The War Between Turks and The Persians Conflict and Religion in the Safavid and Ottoman Worlds Giovanni Tomasso Minadoi I B Tauris Londra 2019 cev Abraham Hartwell s 148 Serdar Ferhad Pasa nin Hayati Askeri ve Sosyal Faaliyetleri 1566 1595 Dogukan Bozkurt Bahcesehir Universitesi 2022 s 51 Osmanlilarin Kafkas Ellerini Fethi M Fahrettin Kirzioglu Turk Tarih Kurumu Ankara 1998 s 345 346 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 7 s 70 Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz