Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rey Muharebesi, 1 Mayıs 811'de iki üvey kardeş Emîn ve Memûn arasındaki Abbâsî iç savaşının ("Dördüncü Fitne") bir parçası olarak yapılmıştır.
| Rey Muharebesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Dördüncü Fitne | |||||
| |||||
| Taraflar | |||||
| Emîn'in kuvvetleri | Memûn'un kuvvetleri | ||||
| Komutanlar ve liderler | |||||
| Alî bin Îsâ bin Mâhân (ölü) | Tâhir bin Hüseyin | ||||
| Güçler | |||||
| Yaklaşık 50.000 | >10,000 | ||||
| Kayıplar | |||||
| Yüksek | Düşük | ||||
Nedenler
Halife Harun Reşid (iki erkek kardeşin babası), ölümü üzerine ikisi arasında Halifeliği devralmak için bir mücadele çıkacağını öngörmüştü (Hristiyan monarşilerinde kullanılan ilk doğan veraset kavramı İslam'da yaygın değildi). Böylece Emîn'in ölümüne kadar Abbâsî Halifeliğini yöneteceğine, Memûn'un ise Doğu İran'daki Horasan eyaletinin valisi olarak görev yapacağına karar verdi. Daha sonra Memûn veya oğullarından biri, Emîn'in halifesi olacak ve onun yerine de Emîn'in seçeceği biri geçecekti.
Doğal olarak böyle bir plan, ne kadar iyi niyetli olursa olsun, başarısızlığa mahkûmdu. Her iki kardeş de vezirleri sırasıyla Fadl ibn al-Rabi ve Fadl ibn Sahl'dan etkilenerek iktidara gelme girişiminde bulundular. Nihayetinde Emîn, kendisi öldükten sonra oğullarının halife olarak hüküm süreceğini ilan etti, hatta kardeşleri anlaşmaya bağlayan belgeleri kutsal Mekke şehrinden ele geçirecek kadar ileri gitti. Memûn buna çok kızdı ve savaşa hazırlandı; veziri, Zagros ve Elburz sıradağları arasındaki kilit sınır kalesi Rey'i savunmak için bir kuvvet gönderdi. Bu arada Emîn, 14 Mart 811'de Bağdat'tan ayrılan kardeşini yok etmek için bir ordu gönderdi.
Liderler
Emîn'in ordusu (içindeki çok sayıda kabileye bölünmüş), Harun tarafından devrilen Horasan'ın eski valisi Alî bin Îsâ bin Mâhân tarafından yönetiliyordu. Memûn'un ordusu, sözde halifeliğin tebaası olan birçok dağ beyliğinden birinde hak iddia eden İranlı bir asil olan Tâhir bin Hüseyin tarafından yönetiliyordu.
Kuvvetlerin Boyutu
Ali'nin ordusu, yaşayan hafızadaki "en büyük ve en donanımlı" orduydu; sayıları belki de 50.000 kadardı. Tâhir in sayısı en iyi ihtimalle 5 bin civarındaydı, ancak içinde yüksek oranda süvari vardı, Ali ise çoğunlukla piyadelere güveniyordu.
Muharebe
Rey'in surları içinde kalmayı ve kuşatmaya karşı savunma yapmayı seçerse vatandaşların kendilerini bu güçten kurtarmak için ne yapacaklarından korkan Tâhir, davetsiz misafirler görünene kadar ordusunu Bağdat'a doğru yönlendirdi. Huzursuz bir gecenin ardından, Ali'nin kuvvetleri ilk hücumda bulundu, ardından kısa bir ateşkes ve başarısız müzakereler geldi; Tâhir'in elçisi, Ali'ye Emîn'in imzaladığı ciddi anlaşmaları hatırlattı. Ardından, okçuların desteklediği, Ali'nin ordusunun merkezini parçalamak ve mümkünse komuta yapısını yok etmek için gönderilen 700 Harezmliden oluşan yıldırım saldırı kuvvetiyle ana muharebe başladı. Bu yaklaşım çok etkili oldu ve Ali'nin hızla ölümüyle sonuçlandı. Nasıl öldüğü tam olarak belli değil; Bir versiyona göre, saldırıdan önce Tâhir in Buharalı okçuları tarafından gönderilen bir ok fırtınasının kurbanı olmuş. Başka bir versiyonda ise Dawud Siyah ("Kara Davud") adlı bir asker tarafından - yine muhtemelen okla - atından düşürüldüğü ancak öldürülmediği iddia ediliyor. Tâhir bin Taci (komutan Tâhir ile akraba değil) daha sonra ona yaklaştı ve onun gerçekten Ali ibn İsa olup olmadığını sordu ve ardından onu teke tek çatışmada öldürdü. Her iki durumda da öldürüldüğünde ordusu her yöne dağıldı.
Hugh N. Kennedy'ye göre;
- "Rey Muharebesi, Dönemin askeri taktiklerinde bir dönüm noktası oldu. Büyük piyade ordusu, daha küçük bir süvari kuvveti tarafından yenilgiye uğratıldı. Bu, çok daha eski İslam döneminin tipik özelliği olan büyük piyade ordularının sonunu işaret etmiş olabilir. savaş ve zırhlı mızrakçılar ya da atlı okçulardan oluşan daha küçük atlı adam gruplarının üstünlüğü."
Sonrası
Tâhir bin Hüseyin fırsatın farkına vardı ve daha fazla talimat beklemeden neredeyse hasarsız ordusunu Bağdat'a götürdü. Bir yıl süren ardından Bağdat düştü ve Emîn öldürüldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Kennedy, Hugh (2004). The court of the Caliphs : the rise and fall of Islam's greatest dynasty. Londra: Weidenfeld & Nicolson. ISBN . OCLC 59265507.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rey Muharebesi 1 Mayis 811 de iki uvey kardes Emin ve Memun arasindaki Abbasi ic savasinin Dorduncu Fitne bir parcasi olarak yapilmistir Rey MuharebesiDorduncu FitneTarih1 Mayis 811BolgeRey IranTaraflarEmin in kuvvetleriMemun un kuvvetleriKomutanlar ve liderlerAli bin Isa bin Mahan olu Tahir bin HuseyinGuclerYaklasik 50 000 gt 10 000KayiplarYuksekDusukRey in yerini gosteren haritaNedenlerHalife Harun Resid iki erkek kardesin babasi olumu uzerine ikisi arasinda Halifeligi devralmak icin bir mucadele cikacagini ongormustu Hristiyan monarsilerinde kullanilan ilk dogan veraset kavrami Islam da yaygin degildi Boylece Emin in olumune kadar Abbasi Halifeligini yonetecegine Memun un ise Dogu Iran daki Horasan eyaletinin valisi olarak gorev yapacagina karar verdi Daha sonra Memun veya ogullarindan biri Emin in halifesi olacak ve onun yerine de Emin in sececegi biri gececekti Dogal olarak boyle bir plan ne kadar iyi niyetli olursa olsun basarisizliga mahkumdu Her iki kardes de vezirleri sirasiyla Fadl ibn al Rabi ve Fadl ibn Sahl dan etkilenerek iktidara gelme girisiminde bulundular Nihayetinde Emin kendisi oldukten sonra ogullarinin halife olarak hukum surecegini ilan etti hatta kardesleri anlasmaya baglayan belgeleri kutsal Mekke sehrinden ele gecirecek kadar ileri gitti Memun buna cok kizdi ve savasa hazirlandi veziri Zagros ve Elburz siradaglari arasindaki kilit sinir kalesi Rey i savunmak icin bir kuvvet gonderdi Bu arada Emin 14 Mart 811 de Bagdat tan ayrilan kardesini yok etmek icin bir ordu gonderdi LiderlerEmin in ordusu icindeki cok sayida kabileye bolunmus Harun tarafindan devrilen Horasan in eski valisi Ali bin Isa bin Mahan tarafindan yonetiliyordu Memun un ordusu sozde halifeligin tebaasi olan bircok dag beyliginden birinde hak iddia eden Iranli bir asil olan Tahir bin Huseyin tarafindan yonetiliyordu Kuvvetlerin BoyutuAli nin ordusu yasayan hafizadaki en buyuk ve en donanimli orduydu sayilari belki de 50 000 kadardi Tahir in sayisi en iyi ihtimalle 5 bin civarindaydi ancak icinde yuksek oranda suvari vardi Ali ise cogunlukla piyadelere guveniyordu MuharebeRey in surlari icinde kalmayi ve kusatmaya karsi savunma yapmayi secerse vatandaslarin kendilerini bu gucten kurtarmak icin ne yapacaklarindan korkan Tahir davetsiz misafirler gorunene kadar ordusunu Bagdat a dogru yonlendirdi Huzursuz bir gecenin ardindan Ali nin kuvvetleri ilk hucumda bulundu ardindan kisa bir ateskes ve basarisiz muzakereler geldi Tahir in elcisi Ali ye Emin in imzaladigi ciddi anlasmalari hatirlatti Ardindan okcularin destekledigi Ali nin ordusunun merkezini parcalamak ve mumkunse komuta yapisini yok etmek icin gonderilen 700 Harezmliden olusan yildirim saldiri kuvvetiyle ana muharebe basladi Bu yaklasim cok etkili oldu ve Ali nin hizla olumuyle sonuclandi Nasil oldugu tam olarak belli degil Bir versiyona gore saldiridan once Tahir in Buharali okculari tarafindan gonderilen bir ok firtinasinin kurbani olmus Baska bir versiyonda ise Dawud Siyah Kara Davud adli bir asker tarafindan yine muhtemelen okla atindan dusuruldugu ancak oldurulmedigi iddia ediliyor Tahir bin Taci komutan Tahir ile akraba degil daha sonra ona yaklasti ve onun gercekten Ali ibn Isa olup olmadigini sordu ve ardindan onu teke tek catismada oldurdu Her iki durumda da olduruldugunde ordusu her yone dagildi Hugh N Kennedy ye gore Rey Muharebesi Donemin askeri taktiklerinde bir donum noktasi oldu Buyuk piyade ordusu daha kucuk bir suvari kuvveti tarafindan yenilgiye ugratildi Bu cok daha eski Islam doneminin tipik ozelligi olan buyuk piyade ordularinin sonunu isaret etmis olabilir savas ve zirhli mizrakcilar ya da atli okculardan olusan daha kucuk atli adam gruplarinin ustunlugu SonrasiTahir bin Huseyin firsatin farkina vardi ve daha fazla talimat beklemeden neredeyse hasarsiz ordusunu Bagdat a goturdu Bir yil suren ardindan Bagdat dustu ve Emin olduruldu Ayrica bakinizAbbasilerKaynakca Al Tabari trans amp ed Michael Fishbein The War Between Brothers History of al Tabari vol XXXI Suny Press 1992 0 7914 1085 4 p 51 The Armies of the Caliphs Military and Society in the Early Islamic State by Hugh N Kennedy Published by Routledge 2001 0 415 25092 7 p 109Konuyla ilgili yayinlarKennedy Hugh 2004 The court of the Caliphs the rise and fall of Islam s greatest dynasty Londra Weidenfeld amp Nicolson ISBN 0 297 83000 7 OCLC 59265507