Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rosetta Taşı ya da Reşid Taşı, Mısır'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan enstitüye gönderilmiştir.
| Reşid Taşı | |
|---|---|
| Rosetta Stone | |
 The Rosetta Stone on display in the British Museum | |
| Boyut | 1,123 × 757 × 284 milimetre (0,0442 in × 29,8031 in × 11,1811 in) |
| Yazı | Eski Mısır hiyeroglifleri, Demotik yazı ve Yunan yazısı |
| Oluşturulma | MÖ 196 |
| Keşfedilme | 1799 |
| Keşfeden | |
| Yer | British Museum |
Taş, belli başlı üç Mısır tapınağına gönderilmek amacıyla ve üç dilde yazılmış. Bu diller: Demotik (Mısır'da halkın kullandığı dil), Hiyeroglif ve Antik Yunancadır. Bir kısmı kırılmış olan taşın üzerinde 14 satır hiyeroglif yazı, 32 satır Demotik yazı, 53 satır da Antik Yunan yazısı bulunmaktadır. Böylece Mısır halkı ile Mısır asilleri ve Yunanlar bu antlaşmayı rahatlıkla okuyabilmişlerdir.
Yüzyıllar boyunca çözülemeyen bir sır olarak kalan hiyeroglif, Napolyon'un 1798 yılındaki Mısır Seferi sırasında bulunan bu taşın yardımıyla çözülmüştür. Antik Mısır yazıları çözülmeden önce arkeologlar, Hiyerogliflerin Mısır'ın tufan'dan önceki yaşamına ait şekiller olduğunu düşünürlerdi. MÖ 196 yılında yazıldığı tahmin edilen bu taş adını bulunduğu Reşit (Rosetta) kasabasından almaktadır. Ağırlığı 760 kg dan daha fazla ve 114 cm uzunluğunda, 72 cm genişliğinde, 28 cm kalınlığındaki bu taş granit ya da siyah bazalttan yapılmıştır. Büyük İskender'in Mısır'ı fethinden sonra hüküm sürmeye başlayan Ptolemaios Hanedanı'nın hükümdarlarından biri tarafından yazdırılmıştır. O güne kadar okunamamış Demotik ve Hiyeroglif alfabelerinin yanı sıra, okunabilen Yunanca bir metnin de aynı taş üzerinde bulunması ile tek bir metnin üç ayrı dilde yazılmış olduğu görüşü pek çok araştırmacının ilgisini çekmiştir. Taşın ve dolayısıyla Hiyeroglifin sırrını çözen araştırmacı, 1822 yılında, eski Mısır yazılarının güncel kıpti diline benzediğini ortaya koyan araştırmacı Jean-Francois Champollion olmuştur. Yazıtın Yunanca kısmını Hiyerogliflerle kıyaslayan Champollion'a Demotik alfabesini 1814 yılında çözen İngiliz Thomas Young'ın çalışmaları da yardımcı olmuştur.
Antik Mısır'a ait yazıların çözülmesi ile birlikte Mısırbilim diye adlandırılan Antik Mısır bilimi doğmuş ve geçmiş yüzyılların açıklığa kavuşması kolaylaşmıştır. İngiliz koleksiyoncuların eline geçen taş, günümüzde British Museum'da sergilenmektedir.
Rosetta Taşı'nda yazanlar
Saltanatta, genç bir hükümdar babasının krallığının varisi olmuştur. O hükümdar ki hükümdarların efendisi, en şanlı, şereflisi, Mısır'ın kurucusudur ve onun dindarlığı tanrılara doğru, zaferleri düşmanların üzerinedir, o insanlığın uygar hayatını geliştirmiş olandır, Otuz Yıl Festivalleri'nin1 efendisi, Ptaah kadar yüce, Ra gibi bir kraldır. O aşağı ve yukarı ülkelerin muhteşem hükümdarıdır. Philopatores'in evladı, Ra'nın zafer bahşettiklerinden olmaya, Ptaah'ın kabul edip onayladıklarından biri, Amon'un yaşayan suretidir. Ra'nın oğlu, Ptolemaios, -sonsuza dek yaşayacak olan, Ptaah'ın sevdiği- dokuzuncu yılında, Aetos oğlu Aetos tanrı Alexander'in rahibi ve tanrı Soteres'in ve tanrı Adelphoi'in ve tanrı Euergetai'in ve tanrı Philopatores'in rahibi2 olduğunda, Xandikos ayının dördünde, Mısırlıların takviminde Mekhir3 ayının onsekizinci gününde, Diogenes 'in kızı Areia, Philadelphos'ın kız kardeşi ve karısı, kraliçesi ve Ptolemaios kızı Irene Arsinoe Philopator'un rahibesi oldu.
Orada kahinlerin ve rahiplerin başı ile tanrılığın hükümdar kıyafetini giydirmek için tapınağa girmiş olan ve yelpaze taşıyıcıları ve kutsal yazıcılar ve Memphis'in kralıyla tanışmaya ülkenin her yanındaki tapınaklardan gelmiş bütün diğer rahipler, babasının krallığına varis olan -sonsuza dek yaşayan ve Ptaah'ın sevdiği, Ptolemaios(V), Tanrı Epiphanes Eukharistos'un kabul seremonisi için bir araya geldiler. Onlar, Memphis'teki tapınakta bir araya geldikleri bugün ilan ettiler ki:
Kral Ptolemaios ve Kraliçe Arsinoe'nin oğlu, Ptaah'ın sevdiği, sonsuza dek yaşayacak, Kral Ptolemaios, Tanrı Epiphanes Eukharistoris, tapınaklara da onların içinde ikamet edenlere, onun hükmü altında olan diğerlerinin hepsine olduğu gibi iyiliklerde bulunmuştur. Onun tanrı olarak varlığı hem tanrılıktan hem Osiris ve İsis'in oğlu, -babasının intikamını almış- Horus'a benzer bir iyilikten çıkmıştır. Onun iyilikseverliğindeki isteklilik tanrılara doğrudur, tahıl ve para olarak gelirleri tapınaklara bahşetmiştir ve Mısır'a daha da çok bolluk ve refah getirmek için daha fazla harcama yapmayı ve tapınaklar kurmayı üstüne almıştır. O bütün kendi yol yöntemlerinde hep cömert olmuştur. Mısır'da mecburi olarak toplanan gelir ve vergi borçlarını bağışlamış, diğerlerini hafifletmiş, bu düzenlemeyle insanlar ve tüm diğerlerinin onun saltanatı boyunca mal-mülk sahibi olabilmesi mümkün hale gelmiştir. O Mısır'da ve krallığın geri kalanında bulunanların borçlarını affetmiş, çok uzun zamandır hapishanelerde bulunanları ve suçlamalar nedeniyle göz altında bulundurulanları affetmiştir, onlara karşısında mesul bulunduklarından özgür bırakılmıştır; ve;
Tanrıların hoşuna gidecek biçimde tapınakların gelirlerinin sürmesini ve onlara senede bir olarak para yahut tahıl olarak ödeme yapılmasını, babasının saltanatında da tanrılara tahsis edilmiş olan mal-mülklerin, bağların ve bahçelerin gelirinin de keza aynı şekilde tapınaklara verilmesini emretmiştir; ve
O bunun yanında rahiplere yönelik saygıyla, rahipliğe kabul ediliş için ödenen verginin, kendi saltanatının ilk yılında, babasının saltanatı boyunca belirlenip uygulanandan daha fazla olmamasını emretmiştir; ve rahipliğin buyruğundakilerin yılda bir defa İskenderiye şehrine gelme zorunluluğunu da kaldırmıştır.
O, donanma için kamulaştırılmış gemilerin bundan böyle istihdam edilmesini emretmiş ve tapınaklar tarafından hükümdarlığa keten kumaş olarak ödenen verginin ikinci ve üçüncü kalitede olanlarını bağışlamıştır. Eski dönemden kalmış ve ihmal edilmiş her ne var ise, en uygun duruma gelecekleri biçimde, tanrılara karşı geleneksel görevlerin, borçların uygun biçimde ödenmiş olmasına da dikkat edilerek restore edilmiştir; ve ayrıca o adaleti hepsine, Muhteşem ve yüce Tanrı Toth gibi eşit biçimde tanzim etmiştir; ve o savaşçılar sınıfının geri dönmesini ve kargaşalık günlerinde uygunsuz biçimde kandırılmış olan diğerlerinin de eski pozisyonlarındaki meşguliyetlerine geri dönmelerine müsaade edildiğini buyurmuştur; ve
O, Mısır'ı kara ve deniz yoluyla tehdit eden düşmanlara karşı süvari ve piyade güçleri ve gemiler tedarik edip, tapınaklarda çok büyük miktarlarda bulunan para ve tahılın ve ülkenin her yerindekilerin güvenlik içinde olmalarını sağlamıştır ve Busirite idari bölgesinde bulunan Lykopolis'e gitmiştir. Bu şehir daha önce işgal edilmiş ve kuşatmaya karşı stoktaki bolca silah ve her tür başka mühimmatla güçlendirilmişti. Aralarında tapınaklara ve Mısır'ın her yanında ikamet eden insanlara zarar veren kafirlerinde bir araya toplanmış olduğu iktidara muhalefet edenlerin karşısında ordugahını kurdu, tümsekler ve siperlerle ve dikkatle hazırlanmış takviyelerle kuşattı. Onun saltanatının sekizinci yılında Nil daha önce olduğu gibi ovalara doğru taşmak üzere büyük bir yükselme gösterdiğinde o kanalın çıkış noktalarına hiç de az sayılamayacak miktarda paralar harcayarak yaptırdığı setlerle bu taşmayı engelledi. Süvari birliklerini ve piyadeleri onları koruyacak biçimde yerleştirdi, kısa zamanda çok şiddetli biçimde hücum ederek şehri aldı ve içindeki bütün kafirleri Osiris ve İsis'in oğlu, Tanrı Horus, Tanrı Thoth gibi yok etti. Aynı bölgedeki babasının saltanatı zamanında da ayaklanmış olan, bütün ülkeyi rahatsız eden, tapınaklara zarar veren isyancıları da kontrol altına aldı. O Memphis'e babasının ve kendi krallığının öcünü almak için geldi ve onları hak ettikleri biçimde cezalandırdı. Ve o aynı zamanda hükümdarlığın kabulü seremonileriinn uygun biçimde yerine getirilmesi için geldi; ve
O hükümdarlığının sekizinci yılında, hükümdarlığına uygun biçimde, hiç de küçük miktarlarda olmayan tahıl ve parayı tapınakların geliştirilmesi için bağışladı, yine buna benzer biçimde hükümdarlığına gönderilmemiş keten kumaşın cezasını da ve bunların dağıtımını ve bunların onaylanması için ödenen çeşitli ücretleri de bağışladı ve bununla birlikte yine aynı dönem için tapınaklardan her iki ölçü tahıl için bir ölçü ve benzer biçimde her iki asma için bir kavanoz şarap olarak alınan vergiyi de bağışladı. Ve O pek çok hediyeyi Apis ve Mnevis4 ve Mısır'ın diğer kutsal hayvanları için ihsan etti. Çünkü o, bu hayvanlara kendisinden önceki diğer krallardan daha saygılı, onlara daha bağlıdır. Ve onların kabristanları için cömertçe ve görkemli şeyler verdi ve onların kabirleri için düzenli ödemelerde bulundu, kurbanlarla, festivallerle ve diğer alışılmış olan görenekleri yerine getirerek saygısını gösterdi ve o yasalara uygun biçimde Mısır'ın ve tapınaklarının onurunu korudu ve o Apis'in tapınağını bol bol altın ve gümüş harcanarak yapılmış zengin işlemelerle süsleyip, küçük miktarlarda olmayan değerli taşlarla donattı; ve
O tapınaklara ve türbelere ve sunaklara kaynaklar bularak, onlara gelir sağladı ve o onlardan ihtiyacı olanları, dine ait konularda sahip olduğu iyiliksever tanrı ruhuyla tamir ettirdi; ve
Bir tahkikattan sonra o, saltanatı boyunca, en saygıdeğer tapınakları yenilemiş ve bunlar olurken ona ödül olarak tanrılar sağlık, zafer ve güç ve diğer bütün iyi şeyleri vermişlerdi ve o ve onun çocukları hükümdarlığı her zaman ellerinde tutacaklar.
Uğurlu talihin yardımıyla : Ülkenin bütün tapınaklarındaki rahipler tarafından Kral Ptolemaios'un - sonsuza dek yaşayacak, Ptah’ın sevdiği, Tanrı Epiphanes Eukharistos - ebeveyni Tanrı Philopatores ve aynı zamanda Mısır’ın koruyucusu, Ptolemaios olarak da anılan ve ataları Yüce Euergatai ve tanrı Adelphoi ve tanrı Soteres gibi onurunun yükseltilmesi ve sonsuza dek yaşayacak olan Kral Ptolemaios'un -Ptah’ın sevdiği, Tanrı Epiphanes Eukharistos- resminin bütün tapınakların en göze çarpan yerine yerleştirilmesi kararlaştırılmıştır. O, bunun yanında tapınağın en önemli tanrısı olarak duracak olan, zaferin palasını devralmış olandır. Bunların hepsi Mısır'a özgü bir tarzda biçimlenip, üretilecek ve rahipler bu resme karşı günde üç defa hükümdara olan saygılarını sunacak ve onların üstüne kutsal giysiler koyacaklar ve Mısır'a özgü festivallerde diğer tanrılara gösterilene benzer olağan onurlandırıcı bir tarzda görevlerini gerçekleştireceklerdir ve Kral Ptolemaios -Kral Ptolemaios ve Kraliçe Arsione'den olma, Tanrı Philopatores, Tanrı Epiphanes Eukharistos- için tapınakların her birinde altın bir kutsal eşya sandığı konulacak ve bir yontu yerleştirilecektir ve bu kutsal eşya sandığı içerideki diğer kutsal eşya sandıklarından daha yukarıda olacaktır. Tanrı Epiphanes Eucharistos'un kutsal eşya sandığı, büyük festivallerde kafile ile birlikte taşınan diğer kutsal eşya sandıklarının yanında yer alacaktır. Bu düzenlemeyle o şimdi bütün zamanlar için kolayca ayrıdedilebilir olacaktır. Sandığın üstüne on altın kral tacı konacaktır. Bu taçların üzerine tıpkı diğer sandıkların üzerine konan kobra yılanları gibi bir kobra yılanı konulacaktır. Onların ortasında, o'nun Memphis'e gidip hükümdarlığının kabulü seremonisinde taktığı çifte taç durmalıdır; onlar, meydanda çember biçimde konumlanmalıdır. Sözü edilen taç, altın sembol, onun aşağı ve yukarı Mısır'a hakimiyetini ispatlayan kralın kutsal eşya sandığını belirten sekizincisinde durmalıdır. Ve Kral'ın doğum gününün kutlandığı Mesore ayının 30. gününden bu yana ve buna benzer olarak hükümdarlıkta babasının yerine geçtiği Paophi ayının 17. gününden beri ve bunların, hepsi için büyük kutsanmışlığın kaynağı oluşundan beri, rahipler tapınaklarda bu günleri onurlu isimli günler olarak tuttular. Ayrıca emredilmiştir ki, Mısır'ın her yerindeki tüm tapınaklarda her ayın bu günlerinde şenlikler düzenlenmeli, bu şenliklerde kesilen kurbanlar ve içkiler ve bütün diğer olağan şenliklerde olanların tamamı olmalı ve bunlar tapınaklarda görev yapan rahiplere sunulmalıdır. Ve Kral Ptolemaios -sonsuza dek yaşayacak olan, Ptah’ın sevdiği, Tanrı Epiphanes Eukharistos- için ülke genelindeki tapınaklarda, her yıl Thoth5 ayının ilk gününden itibaren beş gün boyunca sürecek olan, herkesin çelenkler takacağı ve Tanrıların şerefine içkiler sunacağı, kurbanlar keseceği ve diğer olağan hürmetlerini göstereceği ve her bir tapınaktaki rahibin, hizmet ettiği diğer Tanrıların isimlerine ek olarak, ‘Tanrı Epiphanes Eukharistos’un Rahipleri’ olarak da adlandırılacağı bir festival düzenlenecektir. Mısır’ın insanlarının, kanunlara göre; Kral, Tanrı Epiphanes Eukharistos’u övdüğünün ve şereflendirdiğinin herkesçe bilinmesi için, sözü edilen bu kutlamaları her yıl yaparak; O’nun ruhban sınıfı bütün resmi belgelere geçmiş ve taktıkları yüzüklere işlenmiş olacak; ayrıca bireylerin de festivalde bulunmalarına izin verilmiş ve sözü edilen, kutsal eşya sandığını tesis etmelerine ve evlerinde de bulundurmalarına izin verilmiş olacaktır.
Bu ferman sert taştan yapılmış dikili taşın üstüne kutsal dilde, yerlilerin dilinde ve Yunanların dilinde işlenecek ve birinci, ikinci ve üçüncü sıradaki tapınaklarda sonsuza dek yaşayacak olan kralın tasvirinin yanına yerleştirilecektir.
1 = Kralın taç giyme töreninden 30 sene sonra Kralın fiziki güçlerinin yeniden güçlendirip onarmak üzere düzenlenen festival.
2 = Bunlar sırasıyla Muhteşem Aleksandert, Ptolemaios I and Berenike I, Ptolemaios II and Arsinoe II, Ptolemaios III and Berenike II, and Ptolemaios IV and Arsinoe III' e tekabül eder.
3 = Tahminen bu ay Ocak ayına karşılık gelmektedir.
4 = Bu ikisi Mısır için kutsal boğalardır.
5 = Thoth hem bilgelik, yazı ve ay tanrısının, hem de Mısır takviminde ilk ayın adıdır.
Tarih
Rosetta Taşı MÖ 305 - MÖ 30 yılları arasında Mısır'ı yöneten Hellenistik Ptolemaios Hanedanlığı'nın yazıt taşıdır. Ptolemaios hükmünün, hüküm serisinin en iyi bilinen bir örneğidir. Ptolemaios hükmünün kopyaları pek çok tapınağın avlusuna dikildi. Rosetta Taşı'ndaki hükmün metni Nil Nehri'ndeki bir adada olan Tapınağı'na oyuldu.
Keşfi
Napolyon'un Mısır seferi sırasında, Fransız Ordusu'nun mühendisi Yüzbaşı taşı 15 Temmuz 1799'da inşaat çalışmalarına devam ederken keşfetti. Rosetta Şehri'nin Mısır limanı yakınındaki 'de çalışırken onun önemli olduğunu anladı ve general 'ya gösterdi. Fransızlar bölgeye pek çok bilim adamı ve arkeolog getirerek, Kahire'de Mısır Enstitüsü'nü kurup, taşı oraya gönderdiler. Ağustosta oraya vardı. Eylül ayında, Fransız gazetesi Courrier de l'Egypte taşın bulunduğunu duyurdu.
Ayrıca bakınız
- Reşid (rosetta)
- Rosetta Stone
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rosetta Tasi ya da Resid Tasi Misir da kale yapimindaki bir kazi sirasinda rastlanti eseri bir Fransiz askeri tarafindan bulunmus Misir da Fransizlar tarafindan kurulmus olan enstituye gonderilmistir Resid TasiRosetta StoneThe Rosetta Stone on display in the British MuseumBoyut1 123 757 284 milimetre 0 0442 in 29 8031 in 11 1811 in YaziEski Misir hiyeroglifleri Demotik yazi ve Yunan yazisiOlusturulmaMO 196Kesfedilme1799KesfedenYerBritish Museum Tas belli basli uc Misir tapinagina gonderilmek amaciyla ve uc dilde yazilmis Bu diller Demotik Misir da halkin kullandigi dil Hiyeroglif ve Antik Yunancadir Bir kismi kirilmis olan tasin uzerinde 14 satir hiyeroglif yazi 32 satir Demotik yazi 53 satir da Antik Yunan yazisi bulunmaktadir Boylece Misir halki ile Misir asilleri ve Yunanlar bu antlasmayi rahatlikla okuyabilmislerdir Yuzyillar boyunca cozulemeyen bir sir olarak kalan hiyeroglif Napolyon un 1798 yilindaki Misir Seferi sirasinda bulunan bu tasin yardimiyla cozulmustur Antik Misir yazilari cozulmeden once arkeologlar Hiyerogliflerin Misir in tufan dan onceki yasamina ait sekiller oldugunu dusunurlerdi MO 196 yilinda yazildigi tahmin edilen bu tas adini bulundugu Resit Rosetta kasabasindan almaktadir Agirligi 760 kg dan daha fazla ve 114 cm uzunlugunda 72 cm genisliginde 28 cm kalinligindaki bu tas granit ya da siyah bazalttan yapilmistir Buyuk Iskender in Misir i fethinden sonra hukum surmeye baslayan Ptolemaios Hanedani nin hukumdarlarindan biri tarafindan yazdirilmistir O gune kadar okunamamis Demotik ve Hiyeroglif alfabelerinin yani sira okunabilen Yunanca bir metnin de ayni tas uzerinde bulunmasi ile tek bir metnin uc ayri dilde yazilmis oldugu gorusu pek cok arastirmacinin ilgisini cekmistir Tasin ve dolayisiyla Hiyeroglifin sirrini cozen arastirmaci 1822 yilinda eski Misir yazilarinin guncel kipti diline benzedigini ortaya koyan arastirmaci Jean Francois Champollion olmustur Yazitin Yunanca kismini Hiyerogliflerle kiyaslayan Champollion a Demotik alfabesini 1814 yilinda cozen Ingiliz Thomas Young in calismalari da yardimci olmustur Antik Misir a ait yazilarin cozulmesi ile birlikte Misirbilim diye adlandirilan Antik Misir bilimi dogmus ve gecmis yuzyillarin acikliga kavusmasi kolaylasmistir Ingiliz koleksiyoncularin eline gecen tas gunumuzde British Museum da sergilenmektedir Rosetta Tasi nda yazanlarSaltanatta genc bir hukumdar babasinin kralliginin varisi olmustur O hukumdar ki hukumdarlarin efendisi en sanli sereflisi Misir in kurucusudur ve onun dindarligi tanrilara dogru zaferleri dusmanlarin uzerinedir o insanligin uygar hayatini gelistirmis olandir Otuz Yil Festivalleri nin1 efendisi Ptaah kadar yuce Ra gibi bir kraldir O asagi ve yukari ulkelerin muhtesem hukumdaridir Philopatores in evladi Ra nin zafer bahsettiklerinden olmaya Ptaah in kabul edip onayladiklarindan biri Amon un yasayan suretidir Ra nin oglu Ptolemaios sonsuza dek yasayacak olan Ptaah in sevdigi dokuzuncu yilinda Aetos oglu Aetos tanri Alexander in rahibi ve tanri Soteres in ve tanri Adelphoi in ve tanri Euergetai in ve tanri Philopatores in rahibi2 oldugunda Xandikos ayinin dordunde Misirlilarin takviminde Mekhir3 ayinin onsekizinci gununde Diogenes in kizi Areia Philadelphos in kiz kardesi ve karisi kralicesi ve Ptolemaios kizi Irene Arsinoe Philopator un rahibesi oldu Orada kahinlerin ve rahiplerin basi ile tanriligin hukumdar kiyafetini giydirmek icin tapinaga girmis olan ve yelpaze tasiyicilari ve kutsal yazicilar ve Memphis in kraliyla tanismaya ulkenin her yanindaki tapinaklardan gelmis butun diger rahipler babasinin kralligina varis olan sonsuza dek yasayan ve Ptaah in sevdigi Ptolemaios V Tanri Epiphanes Eukharistos un kabul seremonisi icin bir araya geldiler Onlar Memphis teki tapinakta bir araya geldikleri bugun ilan ettiler ki Kral Ptolemaios ve Kralice Arsinoe nin oglu Ptaah in sevdigi sonsuza dek yasayacak Kral Ptolemaios Tanri Epiphanes Eukharistoris tapinaklara da onlarin icinde ikamet edenlere onun hukmu altinda olan digerlerinin hepsine oldugu gibi iyiliklerde bulunmustur Onun tanri olarak varligi hem tanriliktan hem Osiris ve Isis in oglu babasinin intikamini almis Horus a benzer bir iyilikten cikmistir Onun iyilikseverligindeki isteklilik tanrilara dogrudur tahil ve para olarak gelirleri tapinaklara bahsetmistir ve Misir a daha da cok bolluk ve refah getirmek icin daha fazla harcama yapmayi ve tapinaklar kurmayi ustune almistir O butun kendi yol yontemlerinde hep comert olmustur Misir da mecburi olarak toplanan gelir ve vergi borclarini bagislamis digerlerini hafifletmis bu duzenlemeyle insanlar ve tum digerlerinin onun saltanati boyunca mal mulk sahibi olabilmesi mumkun hale gelmistir O Misir da ve kralligin geri kalaninda bulunanlarin borclarini affetmis cok uzun zamandir hapishanelerde bulunanlari ve suclamalar nedeniyle goz altinda bulundurulanlari affetmistir onlara karsisinda mesul bulunduklarindan ozgur birakilmistir ve Tanrilarin hosuna gidecek bicimde tapinaklarin gelirlerinin surmesini ve onlara senede bir olarak para yahut tahil olarak odeme yapilmasini babasinin saltanatinda da tanrilara tahsis edilmis olan mal mulklerin baglarin ve bahcelerin gelirinin de keza ayni sekilde tapinaklara verilmesini emretmistir ve O bunun yaninda rahiplere yonelik saygiyla rahiplige kabul edilis icin odenen verginin kendi saltanatinin ilk yilinda babasinin saltanati boyunca belirlenip uygulanandan daha fazla olmamasini emretmistir ve rahipligin buyrugundakilerin yilda bir defa Iskenderiye sehrine gelme zorunlulugunu da kaldirmistir O donanma icin kamulastirilmis gemilerin bundan boyle istihdam edilmesini emretmis ve tapinaklar tarafindan hukumdarliga keten kumas olarak odenen verginin ikinci ve ucuncu kalitede olanlarini bagislamistir Eski donemden kalmis ve ihmal edilmis her ne var ise en uygun duruma gelecekleri bicimde tanrilara karsi geleneksel gorevlerin borclarin uygun bicimde odenmis olmasina da dikkat edilerek restore edilmistir ve ayrica o adaleti hepsine Muhtesem ve yuce Tanri Toth gibi esit bicimde tanzim etmistir ve o savascilar sinifinin geri donmesini ve kargasalik gunlerinde uygunsuz bicimde kandirilmis olan digerlerinin de eski pozisyonlarindaki mesguliyetlerine geri donmelerine musaade edildigini buyurmustur ve O Misir i kara ve deniz yoluyla tehdit eden dusmanlara karsi suvari ve piyade gucleri ve gemiler tedarik edip tapinaklarda cok buyuk miktarlarda bulunan para ve tahilin ve ulkenin her yerindekilerin guvenlik icinde olmalarini saglamistir ve Busirite idari bolgesinde bulunan Lykopolis e gitmistir Bu sehir daha once isgal edilmis ve kusatmaya karsi stoktaki bolca silah ve her tur baska muhimmatla guclendirilmisti Aralarinda tapinaklara ve Misir in her yaninda ikamet eden insanlara zarar veren kafirlerinde bir araya toplanmis oldugu iktidara muhalefet edenlerin karsisinda ordugahini kurdu tumsekler ve siperlerle ve dikkatle hazirlanmis takviyelerle kusatti Onun saltanatinin sekizinci yilinda Nil daha once oldugu gibi ovalara dogru tasmak uzere buyuk bir yukselme gosterdiginde o kanalin cikis noktalarina hic de az sayilamayacak miktarda paralar harcayarak yaptirdigi setlerle bu tasmayi engelledi Suvari birliklerini ve piyadeleri onlari koruyacak bicimde yerlestirdi kisa zamanda cok siddetli bicimde hucum ederek sehri aldi ve icindeki butun kafirleri Osiris ve Isis in oglu Tanri Horus Tanri Thoth gibi yok etti Ayni bolgedeki babasinin saltanati zamaninda da ayaklanmis olan butun ulkeyi rahatsiz eden tapinaklara zarar veren isyancilari da kontrol altina aldi O Memphis e babasinin ve kendi kralliginin ocunu almak icin geldi ve onlari hak ettikleri bicimde cezalandirdi Ve o ayni zamanda hukumdarligin kabulu seremonileriinn uygun bicimde yerine getirilmesi icin geldi ve O hukumdarliginin sekizinci yilinda hukumdarligina uygun bicimde hic de kucuk miktarlarda olmayan tahil ve parayi tapinaklarin gelistirilmesi icin bagisladi yine buna benzer bicimde hukumdarligina gonderilmemis keten kumasin cezasini da ve bunlarin dagitimini ve bunlarin onaylanmasi icin odenen cesitli ucretleri de bagisladi ve bununla birlikte yine ayni donem icin tapinaklardan her iki olcu tahil icin bir olcu ve benzer bicimde her iki asma icin bir kavanoz sarap olarak alinan vergiyi de bagisladi Ve O pek cok hediyeyi Apis ve Mnevis4 ve Misir in diger kutsal hayvanlari icin ihsan etti Cunku o bu hayvanlara kendisinden onceki diger krallardan daha saygili onlara daha baglidir Ve onlarin kabristanlari icin comertce ve gorkemli seyler verdi ve onlarin kabirleri icin duzenli odemelerde bulundu kurbanlarla festivallerle ve diger alisilmis olan gorenekleri yerine getirerek saygisini gosterdi ve o yasalara uygun bicimde Misir in ve tapinaklarinin onurunu korudu ve o Apis in tapinagini bol bol altin ve gumus harcanarak yapilmis zengin islemelerle susleyip kucuk miktarlarda olmayan degerli taslarla donatti ve O tapinaklara ve turbelere ve sunaklara kaynaklar bularak onlara gelir sagladi ve o onlardan ihtiyaci olanlari dine ait konularda sahip oldugu iyiliksever tanri ruhuyla tamir ettirdi ve Bir tahkikattan sonra o saltanati boyunca en saygideger tapinaklari yenilemis ve bunlar olurken ona odul olarak tanrilar saglik zafer ve guc ve diger butun iyi seyleri vermislerdi ve o ve onun cocuklari hukumdarligi her zaman ellerinde tutacaklar Ugurlu talihin yardimiyla Ulkenin butun tapinaklarindaki rahipler tarafindan Kral Ptolemaios un sonsuza dek yasayacak Ptah in sevdigi Tanri Epiphanes Eukharistos ebeveyni Tanri Philopatores ve ayni zamanda Misir in koruyucusu Ptolemaios olarak da anilan ve atalari Yuce Euergatai ve tanri Adelphoi ve tanri Soteres gibi onurunun yukseltilmesi ve sonsuza dek yasayacak olan Kral Ptolemaios un Ptah in sevdigi Tanri Epiphanes Eukharistos resminin butun tapinaklarin en goze carpan yerine yerlestirilmesi kararlastirilmistir O bunun yaninda tapinagin en onemli tanrisi olarak duracak olan zaferin palasini devralmis olandir Bunlarin hepsi Misir a ozgu bir tarzda bicimlenip uretilecek ve rahipler bu resme karsi gunde uc defa hukumdara olan saygilarini sunacak ve onlarin ustune kutsal giysiler koyacaklar ve Misir a ozgu festivallerde diger tanrilara gosterilene benzer olagan onurlandirici bir tarzda gorevlerini gerceklestireceklerdir ve Kral Ptolemaios Kral Ptolemaios ve Kralice Arsione den olma Tanri Philopatores Tanri Epiphanes Eukharistos icin tapinaklarin her birinde altin bir kutsal esya sandigi konulacak ve bir yontu yerlestirilecektir ve bu kutsal esya sandigi icerideki diger kutsal esya sandiklarindan daha yukarida olacaktir Tanri Epiphanes Eucharistos un kutsal esya sandigi buyuk festivallerde kafile ile birlikte tasinan diger kutsal esya sandiklarinin yaninda yer alacaktir Bu duzenlemeyle o simdi butun zamanlar icin kolayca ayridedilebilir olacaktir Sandigin ustune on altin kral taci konacaktir Bu taclarin uzerine tipki diger sandiklarin uzerine konan kobra yilanlari gibi bir kobra yilani konulacaktir Onlarin ortasinda o nun Memphis e gidip hukumdarliginin kabulu seremonisinde taktigi cifte tac durmalidir onlar meydanda cember bicimde konumlanmalidir Sozu edilen tac altin sembol onun asagi ve yukari Misir a hakimiyetini ispatlayan kralin kutsal esya sandigini belirten sekizincisinde durmalidir Ve Kral in dogum gununun kutlandigi Mesore ayinin 30 gununden bu yana ve buna benzer olarak hukumdarlikta babasinin yerine gectigi Paophi ayinin 17 gununden beri ve bunlarin hepsi icin buyuk kutsanmisligin kaynagi olusundan beri rahipler tapinaklarda bu gunleri onurlu isimli gunler olarak tuttular Ayrica emredilmistir ki Misir in her yerindeki tum tapinaklarda her ayin bu gunlerinde senlikler duzenlenmeli bu senliklerde kesilen kurbanlar ve ickiler ve butun diger olagan senliklerde olanlarin tamami olmali ve bunlar tapinaklarda gorev yapan rahiplere sunulmalidir Ve Kral Ptolemaios sonsuza dek yasayacak olan Ptah in sevdigi Tanri Epiphanes Eukharistos icin ulke genelindeki tapinaklarda her yil Thoth5 ayinin ilk gununden itibaren bes gun boyunca surecek olan herkesin celenkler takacagi ve Tanrilarin serefine ickiler sunacagi kurbanlar kesecegi ve diger olagan hurmetlerini gosterecegi ve her bir tapinaktaki rahibin hizmet ettigi diger Tanrilarin isimlerine ek olarak Tanri Epiphanes Eukharistos un Rahipleri olarak da adlandirilacagi bir festival duzenlenecektir Misir in insanlarinin kanunlara gore Kral Tanri Epiphanes Eukharistos u ovdugunun ve sereflendirdiginin herkesce bilinmesi icin sozu edilen bu kutlamalari her yil yaparak O nun ruhban sinifi butun resmi belgelere gecmis ve taktiklari yuzuklere islenmis olacak ayrica bireylerin de festivalde bulunmalarina izin verilmis ve sozu edilen kutsal esya sandigini tesis etmelerine ve evlerinde de bulundurmalarina izin verilmis olacaktir Bu ferman sert tastan yapilmis dikili tasin ustune kutsal dilde yerlilerin dilinde ve Yunanlarin dilinde islenecek ve birinci ikinci ve ucuncu siradaki tapinaklarda sonsuza dek yasayacak olan kralin tasvirinin yanina yerlestirilecektir 1 Kralin tac giyme toreninden 30 sene sonra Kralin fiziki guclerinin yeniden guclendirip onarmak uzere duzenlenen festival 2 Bunlar sirasiyla Muhtesem Aleksandert Ptolemaios I and Berenike I Ptolemaios II and Arsinoe II Ptolemaios III and Berenike II and Ptolemaios IV and Arsinoe III e tekabul eder 3 Tahminen bu ay Ocak ayina karsilik gelmektedir 4 Bu ikisi Misir icin kutsal bogalardir 5 Thoth hem bilgelik yazi ve ay tanrisinin hem de Misir takviminde ilk ayin adidir TarihRosetta Tasi MO 305 MO 30 yillari arasinda Misir i yoneten Hellenistik Ptolemaios Hanedanligi nin yazit tasidir Ptolemaios hukmunun hukum serisinin en iyi bilinen bir ornegidir Ptolemaios hukmunun kopyalari pek cok tapinagin avlusuna dikildi Rosetta Tasi ndaki hukmun metni Nil Nehri ndeki bir adada olan Tapinagi na oyuldu KesfiNapolyon un Misir seferi sirasinda Fransiz Ordusu nun muhendisi Yuzbasi tasi 15 Temmuz 1799 da insaat calismalarina devam ederken kesfetti Rosetta Sehri nin Misir limani yakinindaki de calisirken onun onemli oldugunu anladi ve general ya gosterdi Fransizlar bolgeye pek cok bilim adami ve arkeolog getirerek Kahire de Misir Enstitusu nu kurup tasi oraya gonderdiler Agustosta oraya vardi Eylul ayinda Fransiz gazetesi Courrier de l Egypte tasin bulundugunu duyurdu Ayrica bakinizResid rosetta Rosetta StoneKaynakca Arsivlenmis kopya 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2019 fordham edu 21 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2008