Risk kıymetlendirme: Belirlenmiş tehlikelerin gerçekleşme olasılıkları ve gerçekleşmesi durumunda oluşacak kaybın tespit edilmesi işleminin çeşitli araçlar üzerinden gösterilerek, analitik olarak hesaplanması ve simülasyonunun yapılması işlemine denir.
Risk kıymetlendirme: öncelikle işçi olmak üzere; insan, teçhizat, malzemeyi korumak ve oluşabilecek herhangi bir olay sonucunda zaman kaybını önlemek amacıyla yapılmalıdır.
Tehlikeleri bir sıraya koymak için her riski, diğer risklere göre olasılık, şiddet ve oluşma şartları bakımından en iyi şekilde kıymetlendirmek gerekir. Riskleri kıymetlendirirken yapılması gereken, risklerin öncelik sırasına konulmasıdır.
Nükleer, Uzay, Petrol, Demir yolu ve Askeri endüstriler risk kıymetlendirme ile ilgili uzun bir geçmişe sahiptir. Endüstriler arasında kullanılan Risk kıymetlendirme metotları farklılıklar gösterebilir. Finansal, çevresel, ekolojik ve halk sağlığı gibi konular bu kararın verilmesinde etkili olabilir.
Tüm varsayımlar ve belirsizlikler açıkça ortaya konup kabul edildikten sonra objektif bir değerlendirmeyle risk kıymetlendirmesi yapılır. Risk yönetimi döngüsünün bir parçası olan risk kıymetlendirmede ortaya çıkan sorun potansiyel kaybın büyüklüğünün ve kaybın gerçekleşme olasılığının ölçülmesindeki zorluktur. Teoride ikisi de aynı derecede öneme sahiptir ancak özellikle zaman söz konusu olduğunda ve kaynak kıtlığı varsa riski yönetmek çok zor olabilir.
Risk analizi: Bir işletmenin yaptığı faaliyetler sırasında olması muhtemel potansiyel tehlikelerin tanımlanarak, bunlara ilişkin risklerin kıymetlendirilmesi ve böylece gerçekleşmesi beklenen ve muhtemel risklerle ilgili kontrol tedbirlerinin alınmasına ilişkin yöntem ve esasların tümüdür.
Uygulama
Riski analiz işlemini aşağıdaki beş başlık altında yapabiliriz:
- Tehlikeleri tanımla.
- Tanımlanan tehlikelerin hangilerinin nasıl zararlar verebileceğine karar ver.
- Riskleri değerlendir ve alınması gereken önlemleri belirle.
- Önemli bulgularını kaydet.
- Yaptığın risk analizini tekrar gözden geçir ve gerekli ise yeniden güncelle.
Değerlendirme
Türkiye'de 20/06/2012 tarihinde kabul edilen İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (Kanun No: 6331) ile risk değerlendirmesi yapmak/yaptırmak yasal bir zorunluk haline getirilmiştir.
" İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (Kanun No: 6331) Madde 10 : İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak ve yaptırmakla yükümlüdür."
Günümüzde yapılan yasal düzenlemelerin amacı, proaktif olarak sorunlar ortaya çıkmadan önlemleri almaktır. Ayrıca yapılacak olan Risk Kıymetlendirmesi ile olması muhtemel iş kazalarının önüne geçilerek işveren ek maliyetlerden kurtulacaktır.
Sorumluluk
Risk kıymetlendirmesi öncelikle İş güvenliği uzmanının sorumluluğunda olmakla birlikte, işverende aynı derecede sorumludur. Ayrıca ihtiyaç duyulan her aşamada çalışanlarında sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.
Yöntemler
Risk analizi için nitel ve nicel yöntemler mevcuttur.
- Nitel Risk Analizi Yöntemleri:
- Öncül Risk Analizi Yöntemi ve Risk Matrisleri (Preliminary Risk Analysis and Risk Matrices)
- Tehlike ve Çalışılabilirlik Çalışması (HAZOP: Hazard and Operability Studies)
- Hata Modu ve Etkileri Analizi (FMEA: Failure Mode and Effect Analysis)
- Nicel Risk Analizi Yöntemleri:
- Ağaç Tabanlı Teknikler (Statik Analiz):
- Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis)
- Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis)
- Sebep-Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis)
- Yönetim Gözetim Risk Analizi (MORT: The Management Oversight and Risk Tree)
- Dinamik Sistemler için Teknikler:
- Diagraf/Hata Grafiği (Diagraph/Fault Graph)
- Markov Modelleri (Markov Modeling)
- Monte-Carlo Benzetimi
- Dinamik Olay Mantığı Analitik Yöntemi (Dynamic Event Logic Analythical Methodology)
- Dinamik Olay Ağacı Analitik Yöntemi (Dynamic Event Tree Analysis Method)
- Ağaç Tabanlı Teknikler (Statik Analiz):
Hatalar
Aşırı iyimserlik, Hatalı gösterim, Kötümserlik, Önyargı ve Belirsizlik gibi sebeplerden Risk Kıymetlendirmesi yapılırken hatalar oluşabilir. Bu sebeple tehlikeleri tanımlarken objektif olmaya özen gösterilmelidir. Sorunları gizlemek yerine oluşmadan gerekli tedbirleri almanın işçi sağlığına ve maliyetlere olumlu yönde katkı sağlayacağı unutulmamalıdır.
Zamanlama
- İş başlarken veya daha önce hiç yapılmamışsa,
- Yapılan işte herhangi bir değişiklik olduğunda,
- İş kazası, Meslek hastalığı veya olmasına ramak kalan bir olaydan sonra,
- Genel kabul gören bir kural olarak her yıl yapılması gerekmektedir.
Kaynakça
Bu makalenin bir kısmı Wikipedia'nın aynı başlıklı ingilizce makalesinden7 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ağustos 2010) alınmadır.
Bu makalenin bir kısmı Yrd.Doç.Dr. Volkan Çakır (Arel Üniveristesi) Risk Yönetimi ders notlarından alınmadır.
Dış bağlantılar
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Risk kiymetlendirme Belirlenmis tehlikelerin gerceklesme olasiliklari ve gerceklesmesi durumunda olusacak kaybin tespit edilmesi isleminin cesitli araclar uzerinden gosterilerek analitik olarak hesaplanmasi ve simulasyonunun yapilmasi islemine denir Risk kiymetlendirme oncelikle isci olmak uzere insan techizat malzemeyi korumak ve olusabilecek herhangi bir olay sonucunda zaman kaybini onlemek amaciyla yapilmalidir Tehlikeleri bir siraya koymak icin her riski diger risklere gore olasilik siddet ve olusma sartlari bakimindan en iyi sekilde kiymetlendirmek gerekir Riskleri kiymetlendirirken yapilmasi gereken risklerin oncelik sirasina konulmasidir Nukleer Uzay Petrol Demir yolu ve Askeri endustriler risk kiymetlendirme ile ilgili uzun bir gecmise sahiptir Endustriler arasinda kullanilan Risk kiymetlendirme metotlari farkliliklar gosterebilir Finansal cevresel ekolojik ve halk sagligi gibi konular bu kararin verilmesinde etkili olabilir Tum varsayimlar ve belirsizlikler acikca ortaya konup kabul edildikten sonra objektif bir degerlendirmeyle risk kiymetlendirmesi yapilir Risk yonetimi dongusunun bir parcasi olan risk kiymetlendirmede ortaya cikan sorun potansiyel kaybin buyuklugunun ve kaybin gerceklesme olasiliginin olculmesindeki zorluktur Teoride ikisi de ayni derecede oneme sahiptir ancak ozellikle zaman soz konusu oldugunda ve kaynak kitligi varsa riski yonetmek cok zor olabilir Risk analizi Bir isletmenin yaptigi faaliyetler sirasinda olmasi muhtemel potansiyel tehlikelerin tanimlanarak bunlara iliskin risklerin kiymetlendirilmesi ve boylece gerceklesmesi beklenen ve muhtemel risklerle ilgili kontrol tedbirlerinin alinmasina iliskin yontem ve esaslarin tumudur UygulamaRiski analiz islemini asagidaki bes baslik altinda yapabiliriz Tehlikeleri tanimla Tanimlanan tehlikelerin hangilerinin nasil zararlar verebilecegine karar ver Riskleri degerlendir ve alinmasi gereken onlemleri belirle Onemli bulgularini kaydet Yaptigin risk analizini tekrar gozden gecir ve gerekli ise yeniden guncelle DegerlendirmeTurkiye de 20 06 2012 tarihinde kabul edilen Is Sagligi ve Guvenligi Kanunu Kanun No 6331 ile risk degerlendirmesi yapmak yaptirmak yasal bir zorunluk haline getirilmistir Is Sagligi ve Guvenligi Kanunu Kanun No 6331 Madde 10 Isveren is sagligi ve guvenligi yonunden risk degerlendirmesi yapmak ve yaptirmakla yukumludur Gunumuzde yapilan yasal duzenlemelerin amaci proaktif olarak sorunlar ortaya cikmadan onlemleri almaktir Ayrica yapilacak olan Risk Kiymetlendirmesi ile olmasi muhtemel is kazalarinin onune gecilerek isveren ek maliyetlerden kurtulacaktir SorumlulukRisk kiymetlendirmesi oncelikle Is guvenligi uzmaninin sorumlulugunda olmakla birlikte isverende ayni derecede sorumludur Ayrica ihtiyac duyulan her asamada calisanlarinda surece katilarak goruslerinin alinmasi saglanir YontemlerRisk analizi icin nitel ve nicel yontemler mevcuttur Nitel Risk Analizi Yontemleri Oncul Risk Analizi Yontemi ve Risk Matrisleri Preliminary Risk Analysis and Risk Matrices Tehlike ve Calisilabilirlik Calismasi HAZOP Hazard and Operability Studies Hata Modu ve Etkileri Analizi FMEA Failure Mode and Effect Analysis Nicel Risk Analizi Yontemleri Agac Tabanli Teknikler Statik Analiz Hata Agaci Analizi Fault Tree Analysis Olay Agaci Analizi Event Tree Analysis Sebep Sonuc Analizi Cause Consequence Analysis Yonetim Gozetim Risk Analizi MORT The Management Oversight and Risk Tree Dinamik Sistemler icin Teknikler Diagraf Hata Grafigi Diagraph Fault Graph Markov Modelleri Markov Modeling Monte Carlo Benzetimi Dinamik Olay Mantigi Analitik Yontemi Dynamic Event Logic Analythical Methodology Dinamik Olay Agaci Analitik Yontemi Dynamic Event Tree Analysis Method HatalarAsiri iyimserlik Hatali gosterim Kotumserlik Onyargi ve Belirsizlik gibi sebeplerden Risk Kiymetlendirmesi yapilirken hatalar olusabilir Bu sebeple tehlikeleri tanimlarken objektif olmaya ozen gosterilmelidir Sorunlari gizlemek yerine olusmadan gerekli tedbirleri almanin isci sagligina ve maliyetlere olumlu yonde katki saglayacagi unutulmamalidir ZamanlamaIs baslarken veya daha once hic yapilmamissa Yapilan iste herhangi bir degisiklik oldugunda Is kazasi Meslek hastaligi veya olmasina ramak kalan bir olaydan sonra Genel kabul goren bir kural olarak her yil yapilmasi gerekmektedir KaynakcaBu makalenin bir kismi Wikipedia nin ayni baslikli ingilizce makalesinden7 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Agustos 2010 alinmadir Bu makalenin bir kismi Yrd Doc Dr Volkan Cakir Arel Univeristesi Risk Yonetimi ders notlarindan alinmadir Dis baglantilarRisk AnaliziAyrica bakinizRiskten kacinma Risk yonetimi