Riyad Muharebesi Reşidi ile Suudi güçleri arasında Birleşme Savaşı sırasında yaşanan küçük çaplı ama önemli bir muharebedir. Bu muharebe 13 Ocak 1902'de bugünkü Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'daki Masmak Kalesi'nde meydana geldi.
Riyad Muharebesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Suudi Arabistan'ın birleşmesi | |||||||||
Masmak Kalesi | |||||||||
Masmak Kalesi, Riyad Masmak Kalesi, Riyad (Suudi Arabistan)
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Cebel Şammar Emirliği Destekleyen: Osmanlı İmparatorluğu | Suud Hanedanı Destekleyen: Kuveyt Şeyhliği | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
(ölü) | İbn Suud | ||||||||
Güçler | |||||||||
80 | 68 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
30 ölü | 7 ölü | ||||||||
1,200 ölü |
İkinci Suudi Devleti'nin 1891 Mulayda Muharebesi akabinde Osmanlı himayesindeki Cebel Sammar Emirliği'ne yenilmesi sona ermesi ile Osmanlılar Arabistan iclerini de geçici olarak hakimiyetleri altına aldılar. Fakat Suud aşireti ve lideri Abdurrahman bin Faysal bin Türkî el-Suud, Riyad'ın Al Reşid ailesinin eline geçmesinin ardından Kuveyt'e kardeşi Muhammed es-Sabah'ı katledip, fiilen Osmanlı egemenliğinden çıkıp, İngiliz himayesine giren Kuveyt Şeyhi olan Mübarek es-Sabah'a sığındı. Abdurrahman bin Faysal bin Türkî el-Suud, topraklarını geri alma peşindeydi. Kuveyt emiri ile birlikte Osmanlı himayesindeki Reşidi Cebel Şammar Emirliği ile çeşitli çatışmaların ardından topraklarını geri almak için Sarif Muharebesi'ne giriştiler ancak muharebe Reşidi zaferi ile sona erdi. Fakat 1901 yılı sonlarında oğlu aşiret liderlerinden İbn Suud ise bu muharebeye ve babasının Kuveyt'e tamamen adamlarıyla çekilmesine rağmen pes etmedi, Arabistan'da kalıp mücadeleye devam etti, topraklarını geri almak ve son bir deneme için Kuveyt Emiri'ninden malzeme ve adam talep etti. Kuveyt emiri, İbn Suud'un bu isteğini kabul etti ve ona at ve silah verdi. (Ayrıca bkz. (II.Abdülhamid#Kuveyt'in özerkliğini kazanması (1899) ve Arabistan'daki olumsuz gelişmeler))
O geldikten sonra şöyle dedi. "Hüküm önce Allah'a sonra da Abdülaziz bin Abdurrahman bin El Suud'a aittir".
Ocak 1902'de İbn Suud ve adamları bir gizli baskın planı yaparak Riyad'a geri döndü ve kaleye başarılı bir şekilde saldırdı. Sabah namazının hemen ardından nöbetçiler dair herkesin namazda hazırlıksız olmasından faydalanıp İbn Aclan'ı (Reşidi Riyad Valisi) yakalayıp öldürdü ve Abdülaziz İbn Aclan'ın başını tutup Riyad halkına fırlattı.
Bu muharebe Osmanlı destekli Reşidiler ile İngiliz ve Kuveyt destekli Suud hanedanı arasındaki mücadelede bir dönüm noktası oldu. Reşidiler ve dolayısıyla Osmanlılar Riyad ve çevresindeki hakimiyeti kaybettiler. Abdülaziz'in zaferi sonrasındaki muharebelerde başarıları hem Cebel Sammar Emirliği ve Arabistan içlerinde Osmanlı hakimiyetinin sonuna neden oldu hem de nihayetinde ilk önce Riyad Emirliği ile başlayıp neredeyse tüm merkezi Arabistan'ı kendi yönetimi altında birleştirdiğini göreceği otuz yıllık mücadelenin başlangıcına işaret ediyordu. Kısaca bu olay, aynı zamanda günümüzdeki Suudi Arabistan'a dönüşen Üçüncü Suudi Devleti'nin de başlangıcı oldu.
Ayrıca Bakınız
- Suudi Arabistan tarihi
- (II.Abdülhamid#Kuveyt'in özerkliğini kazanması (1899) ve Arabistan'daki olumsuz gelişmeler)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Riyad Muharebesi Residi ile Suudi gucleri arasinda Birlesme Savasi sirasinda yasanan kucuk capli ama onemli bir muharebedir Bu muharebe 13 Ocak 1902 de bugunku Suudi Arabistan in baskenti Riyad daki Masmak Kalesi nde meydana geldi Riyad MuharebesiSuudi Arabistan in birlesmesiMasmak KalesiMasmak Kalesi RiyadMasmak Kalesi Riyad Suudi Arabistan Tarih13 Ocak 1902BolgeMasmak Kalesi Riyad Suudi ArabistanSonucIbn Suud un zaferi Ibn Suud un once Riyad Emirligi ardindan Necid ve Ahsa Emirligi ni Kisaca 3 Suudi Devletini kurusuCografi DegisikliklerRiyad ve cevresi Osmanli Imparatorlugu nun himayesindeki Cebel Sammar Emirligi elinden cikti Dolayisiyla Osmanli Imparatorlugu da Riyad ve cevresindeki kontrolu kaybetti TaraflarCebel Sammar Emirligi Destekleyen Osmanli ImparatorluguSuud Hanedani Destekleyen Kuveyt SeyhligiKomutanlar ve liderler olu Ibn SuudGucler8068Kayiplar30 olu7 olu1 200 olu Ikinci Suudi Devleti nin 1891 Mulayda Muharebesi akabinde Osmanli himayesindeki Cebel Sammar Emirligi ne yenilmesi sona ermesi ile Osmanlilar Arabistan iclerini de gecici olarak hakimiyetleri altina aldilar Fakat Suud asireti ve lideri Abdurrahman bin Faysal bin Turki el Suud Riyad in Al Resid ailesinin eline gecmesinin ardindan Kuveyt e kardesi Muhammed es Sabah i katledip fiilen Osmanli egemenliginden cikip Ingiliz himayesine giren Kuveyt Seyhi olan Mubarek es Sabah a sigindi Abdurrahman bin Faysal bin Turki el Suud topraklarini geri alma pesindeydi Kuveyt emiri ile birlikte Osmanli himayesindeki Residi Cebel Sammar Emirligi ile cesitli catismalarin ardindan topraklarini geri almak icin Sarif Muharebesi ne giristiler ancak muharebe Residi zaferi ile sona erdi Fakat 1901 yili sonlarinda oglu asiret liderlerinden Ibn Suud ise bu muharebeye ve babasinin Kuveyt e tamamen adamlariyla cekilmesine ragmen pes etmedi Arabistan da kalip mucadeleye devam etti topraklarini geri almak ve son bir deneme icin Kuveyt Emiri ninden malzeme ve adam talep etti Kuveyt emiri Ibn Suud un bu istegini kabul etti ve ona at ve silah verdi Ayrica bkz II Abdulhamid Kuveyt in ozerkligini kazanmasi 1899 ve Arabistan daki olumsuz gelismeler O geldikten sonra soyle dedi Hukum once Allah a sonra da Abdulaziz bin Abdurrahman bin El Suud a aittir Ocak 1902 de Ibn Suud ve adamlari bir gizli baskin plani yaparak Riyad a geri dondu ve kaleye basarili bir sekilde saldirdi Sabah namazinin hemen ardindan nobetciler dair herkesin namazda hazirliksiz olmasindan faydalanip Ibn Aclan i Residi Riyad Valisi yakalayip oldurdu ve Abdulaziz Ibn Aclan in basini tutup Riyad halkina firlatti Bu muharebe Osmanli destekli Residiler ile Ingiliz ve Kuveyt destekli Suud hanedani arasindaki mucadelede bir donum noktasi oldu Residiler ve dolayisiyla Osmanlilar Riyad ve cevresindeki hakimiyeti kaybettiler Abdulaziz in zaferi sonrasindaki muharebelerde basarilari hem Cebel Sammar Emirligi ve Arabistan iclerinde Osmanli hakimiyetinin sonuna neden oldu hem de nihayetinde ilk once Riyad Emirligi ile baslayip neredeyse tum merkezi Arabistan i kendi yonetimi altinda birlestirdigini gorecegi otuz yillik mucadelenin baslangicina isaret ediyordu Kisaca bu olay ayni zamanda gunumuzdeki Suudi Arabistan a donusen Ucuncu Suudi Devleti nin de baslangici oldu Ayrica BakinizSuudi Arabistan tarihi II Abdulhamid Kuveyt in ozerkligini kazanmasi 1899 ve Arabistan daki olumsuz gelismelerKaynakca Aburish Said K 1995 The Rise Corruption and the Coming Fall of the House of Saud New York St Martin s Press s 14 ISBN 9780312125417 Dictator of the Month King Abdullah of Saudi Arabia 24 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2023