Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Romatizma kelimesi, Yunanca ’’rheuma’’ kökünden gelir. Bu kelime herhangi bir vücut sıvısının akışını, kanın yürümesini ifade eder. Romatizma, kemikleri, eklemleri, eklem çevresi dokuları, hatta sinir köklerini etkileyen bütün hastalıkları adlandırmak için kullanılır. Bir başka deyişle, kaslarda ve özellikle eklemlerde kendini gösteren ağrılı hastalıkların genel adıdır.
Nedenleri bugün de tam olarak bilinemiyor. Fakat mikropların neden olduğu romatizmalar, gut hastalığı ve akut eklem romatizmasının nedenleri bilinmektedir. Bunların ortaya çıkışına neden olarak genetik(aileden gelen) faktörler, yaş, cinsiyet, bazı ilaçlar, kaza sonucu oluşan zedelenmeler, iklim gibi faktörler gösterilmektedir. Her romatizmanın görülme yaşı farklıdır ve bununla birlikte kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Belkemiği romatizması, gut gibi romatizmal hastalıklar ise genetik olabilir. Ayrıca rutubetli ve soğuk yerlerde görülme ihtimali daha fazladır. Psikolojik nedenler, travmalar da ortaya çıkmasında rol oynayan etkenlerdir. Her ne olursa olsun bu romatizmal hastalıklar kasları, iç organları, eklemleri özellikle hareketimizi sağlayan yapıları tutmaktadır. Ağrı, tüm vücutta mevcut özgül alıcıları, yani ağrı ve acı alıcılarını uyarmanın bir sonucudur. Bu uyarımın iki kaynağı olabilir: ağrı alıcılarının gerilmesi, uzaması veya sıkışmasıyla meydana gelen mekanik uyarı ve iltihap aracıları yoluyla, bir iltihap esnasında ortaya çıkan kimyasal uyarı. Belirli sürelerle tekrarlanan, hareket edince artan ve dinlenince yatışan mekanik ağrılarla (artoz ağrıları), iltihabın ilerlemesine bağlı olarak gece şiddetlenen, sabahları da bir kasılmayla birlikte hissedilen (iltihabî ağrıları) birbirinden ayırmak gerekir.
Romatizma hastalıkları sınıflandırmak uzun ve çapraşık bir iştir; çünkü çoğu basit bir etiyoloji göstermediği gibi lezyonların yapısı da kesin bir özellik taşımaz.
Toplumda en çok görülen romatizma türleri
- Osteoartrit
- Romatoid artrit
- (fibromiyalji, boyun ağrısı, bel ağrısı)
- Osteoporoz
- Akut eklem romatizması
- Spondiloartrit
Romatizma hastalığının önemli bir bölümünün kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik yatkınlık bazılarında önem taşır (ailede kalıtsal romatizma öyküsü). Bunun dışında eklemlerde yükü artıran şişmanlık ya da damar yapısını bozan sigara kullanımı ve alkol gibi dış etkenlerin engellenmesi de romatizmalı hastalar için yararlıdır.
Bazı romatizmal hastalıklar: kalp, akciğer, böbrek beyin gibi iç organları da etkileyebilirler. Çoğunlukla bulaşıcı mikrobik değillerdir.
Romatizma hastalığı her yaşta görülebilir. O yüzden bir yaşlılık hastalığı olarak düşünülmemelidir. Romatizmal hastalıklar genel olarak kadınlarda daha sık görülmektedir. Bununla birlikte erkeklerde daha sık görülen (spondiloartritler, gut) gibi hastalıklar da vardır.
Tedavisi
Bütün hastalıklarda olduğu gibi romatizma hastalıklarda da en uygun tedavinin yapılabilmesi için erken teşhis ve tanı çok önemlidir. Çoğunlukla erken dönemde teşhisi zor olmakla birlikte, bir romotoloğun gözetiminde hastalığın gidişatı gözlemlenerek doğru karara varılmalıdır. Çünkü belirli zamanlarda romatizmal hastalıklar değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle teşhisi ve tanısı zaman alabilmektedir.
Romatizmal hastalıkların bir bölümünde hastalık müzmin bir şekilde sürebilir. Bu durumda tedavinin uzun süreceği ve verilen ilaçların hekim kontrolünde devam ettirilmesi gerekmektedir. Yapılan tedaviler hastalığı tam olarak iyileştirmese de günlük yaşamınızı ağrısız ve rahat olmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Bu hastalıkları kavramak için, hareket sisteminin (iskelet, eklemler ve eklem çevresi yapılar) anatomisini tanımak gereklidir. Bilgisayarlı tomografi, nükleer manyetik rezonans gibi yeni inceleme yöntemlerinin ortaya çıkmasıyla romotolojik hastalıkların teşhisinde büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Aynı zamanda, genel ve yerel olarak yapılan romotolojik tedavilerin etkinliği de önemli ölçüde artmıştır. Son yıllarda geliştirilen ilaçlar, uygulanan tedavilerin büyük ölçüde olumlu bir şekilde sonuçlar vermesini sağlamıştır. Ailevi Akdeniz Ateşi(FMF) hastalığı da ayak bileklerinde kızarıklık ve şişme ile birlikte ağrıya yol açabilir. Bu hastalık Romatizma ile karıştırılabilmekte ve yanlış tedavi uygulanabilmektedir (sürekli antibiyotik tedavisi gibi).
Dış bağlantılar
- American College of Rheumatology22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- EULAR - The European League Against Rheumatism19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- BBC "Your Health" website on Arthritis and Rheumatism23 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Romatizma kelimesi Yunanca rheuma kokunden gelir Bu kelime herhangi bir vucut sivisinin akisini kanin yurumesini ifade eder Romatizma kemikleri eklemleri eklem cevresi dokulari hatta sinir koklerini etkileyen butun hastaliklari adlandirmak icin kullanilir Bir baska deyisle kaslarda ve ozellikle eklemlerde kendini gosteren agrili hastaliklarin genel adidir Nedenleri bugun de tam olarak bilinemiyor Fakat mikroplarin neden oldugu romatizmalar gut hastaligi ve akut eklem romatizmasinin nedenleri bilinmektedir Bunlarin ortaya cikisina neden olarak genetik aileden gelen faktorler yas cinsiyet bazi ilaclar kaza sonucu olusan zedelenmeler iklim gibi faktorler gosterilmektedir Her romatizmanin gorulme yasi farklidir ve bununla birlikte kadinlarda gorulme sikligi daha fazladir Belkemigi romatizmasi gut gibi romatizmal hastaliklar ise genetik olabilir Ayrica rutubetli ve soguk yerlerde gorulme ihtimali daha fazladir Psikolojik nedenler travmalar da ortaya cikmasinda rol oynayan etkenlerdir Her ne olursa olsun bu romatizmal hastaliklar kaslari ic organlari eklemleri ozellikle hareketimizi saglayan yapilari tutmaktadir Agri tum vucutta mevcut ozgul alicilari yani agri ve aci alicilarini uyarmanin bir sonucudur Bu uyarimin iki kaynagi olabilir agri alicilarinin gerilmesi uzamasi veya sikismasiyla meydana gelen mekanik uyari ve iltihap aracilari yoluyla bir iltihap esnasinda ortaya cikan kimyasal uyari Belirli surelerle tekrarlanan hareket edince artan ve dinlenince yatisan mekanik agrilarla artoz agrilari iltihabin ilerlemesine bagli olarak gece siddetlenen sabahlari da bir kasilmayla birlikte hissedilen iltihabi agrilari birbirinden ayirmak gerekir Romatizma hastaliklari siniflandirmak uzun ve caprasik bir istir cunku cogu basit bir etiyoloji gostermedigi gibi lezyonlarin yapisi da kesin bir ozellik tasimaz Toplumda en cok gorulen romatizma turleriOsteoartrit Romatoid artrit fibromiyalji boyun agrisi bel agrisi Osteoporoz Akut eklem romatizmasi Spondiloartrit Romatizma hastaliginin onemli bir bolumunun kesin nedeni bilinmemektedir Genetik yatkinlik bazilarinda onem tasir ailede kalitsal romatizma oykusu Bunun disinda eklemlerde yuku artiran sismanlik ya da damar yapisini bozan sigara kullanimi ve alkol gibi dis etkenlerin engellenmesi de romatizmali hastalar icin yararlidir Bazi romatizmal hastaliklar kalp akciger bobrek beyin gibi ic organlari da etkileyebilirler Cogunlukla bulasici mikrobik degillerdir Romatizma hastaligi her yasta gorulebilir O yuzden bir yaslilik hastaligi olarak dusunulmemelidir Romatizmal hastaliklar genel olarak kadinlarda daha sik gorulmektedir Bununla birlikte erkeklerde daha sik gorulen spondiloartritler gut gibi hastaliklar da vardir TedavisiButun hastaliklarda oldugu gibi romatizma hastaliklarda da en uygun tedavinin yapilabilmesi icin erken teshis ve tani cok onemlidir Cogunlukla erken donemde teshisi zor olmakla birlikte bir romotologun gozetiminde hastaligin gidisati gozlemlenerek dogru karara varilmalidir Cunku belirli zamanlarda romatizmal hastaliklar degisiklik gosterebilmektedir Bu nedenle teshisi ve tanisi zaman alabilmektedir Romatizmal hastaliklarin bir bolumunde hastalik muzmin bir sekilde surebilir Bu durumda tedavinin uzun surecegi ve verilen ilaclarin hekim kontrolunde devam ettirilmesi gerekmektedir Yapilan tedaviler hastaligi tam olarak iyilestirmese de gunluk yasaminizi agrisiz ve rahat olmasini saglamayi amaclamaktadir Bu hastaliklari kavramak icin hareket sisteminin iskelet eklemler ve eklem cevresi yapilar anatomisini tanimak gereklidir Bilgisayarli tomografi nukleer manyetik rezonans gibi yeni inceleme yontemlerinin ortaya cikmasiyla romotolojik hastaliklarin teshisinde buyuk ilerlemeler kaydedilmistir Ayni zamanda genel ve yerel olarak yapilan romotolojik tedavilerin etkinligi de onemli olcude artmistir Son yillarda gelistirilen ilaclar uygulanan tedavilerin buyuk olcude olumlu bir sekilde sonuclar vermesini saglamistir Ailevi Akdeniz Atesi FMF hastaligi da ayak bileklerinde kizariklik ve sisme ile birlikte agriya yol acabilir Bu hastalik Romatizma ile karistirilabilmekte ve yanlis tedavi uygulanabilmektedir surekli antibiyotik tedavisi gibi Dis baglantilarAmerican College of Rheumatology22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde EULAR The European League Against Rheumatism19 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Your Health website on Arthritis and Rheumatism23 Aralik 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi