Ruscuklu Osman Beyzade Mehmet Ali Fethi Efendi, (d. 1809, Rusçuk – 1857, İstanbul) Osmanlı bilim insanı, öğretmen, kütüphaneci, mutasavvıf, çevirmen, şair.
19. yüzyılda yaşamış ve devrinin önemli ilim adamları arasında yer almış bir kişidir. Muallimlik, müderrislik, kadılık yapmış; Encümen-i Daniş üyeliğine seçilmiştir. Kütüphaneciliği ve jeoloji alanındaki çalışmaları ile tanınır. Çoğunluğu İslami konularda, bir kısmı jeoloji ve felsefe alanında olmak üzere çevirileri vardır.
Yaşamı
1809’da Rusçuk’ta dünyaya geldi. Genç yaşta öğrenim için Edirne’ye gitti. 1824’te İstanbul’a giderek öğrenimine devam etti. 1830’da Rusçuk’a döndü. 1836’da tekrar İstanbul’a dönen Ali Fethi Efendi, müderrislik yaptı. Tasavvuf eğitimini Kuşadalı Şeyh İbrahim Efendi’nin yanında yaptı. Halvetiye tarikatının Şabaniye kolunun “İbrâhimiye” veya “Kuşadaviyye” denilen alt kolunun kurucusu olan Şeyh İbrahim Efendi’nin dört halifesinde biri oldu.
1840 yılında Mekteb-i Maarif-i Adliye muallimi olarak görev yapmaya başladı ve bu görevi 8 yıl sürdürdükten sonra istifa etti. 3 sene boyunca Fatih Camii’nde tefsir dersleri verdi.
Devrinin önemli ilim adamları arasında kabul edilen Ali Fethi Efendi, 1851’de Meclis-i Maarif, ertesi yıl Encümen-i Daniş üyesi olarak görevlendirildi.
Encümen-i Daniş üyesi seçilmesine şükran ifadesi olarak tercüme ettiği “İlm-i Tabakâtü’l-Arz” isimli eser Türkiye’de basılmış ilk jeoloji kitabı olma özelliğini taşır. Eserin tam adı “Küre-i Arzın Evvel ve Ahirinden ve bi'l-cümle Mevâdd-ı Dâhiliye ve Hâriciyyesindne Bahs ü Beyan Eden İlm-i Tabakaâtü'l-Arz”'dır. Fransız yer bilimci Elie De Beaumont’un bir eserinin çevirisidir. Jeoloji teriminin ilk kez kullanıldığı bu eser, yirmi beş sene jeoloji derslerinde kullanıldı
Maarif Nezareti’ne bağlı vakıf kütüphanelerindeki kitapların incelenmesi, isimlerinin ve hangi bilim dalı ile ilgili olduklarının tespit edilmesi görevini tek başına üstlendi. Böylece Türkiye’de kütüphanelere dair yapılan katalog çalışmalarının ilkini gerçekleştirdi. 4,5 yıl çalışarak “el-Âsârü'l-âliyye fî Hazâini'l-Kütübi'l-Osmaâniyye” adlı eserini tamamladı. Bu çalışmada İstanbul’da bulunan 47 kütüphanedeki eserleri sistematik bir tasnife soktu. Hazırladığı fihristin ilk cildini tamamlayıp padişaha sunduğunda tekrar terfi ettirildi ve kısa bir süre sonra Halep mollası olarak atandı.
“Fethî” ve “Alî” mahlaslarıyla şiirler yazmış olan Ruscçuklu, şiirdeki iddiasını manzum ve mensur bir eser olan “Hilye-i Sultani” ‘deki manzumelerinde ortaya koyar. 1840’tan itibaren 34 ayda yazdığı bu eseri padişah Sultan Abdülmecit’e sunmuştur.
1857’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Mezarı, Eyüpsultan'daki Mihrişah Valide Sultan Türbesi haziresindedir.
Eserleri
- İlm-i Tabakâtü’l-Arz
- Terceme-i Kelâm-ı Erbaîn-i Hazret-i Ali el-Murtazavî (1859)
- Terceme-i Nesâyih-i Eflâtun-ı İlâhî (1863)
- Hilye-i Sultani
- el-Âsârü'l-âliyye fî Hazâini'l-Kütübi'l-Osmaâniyye
- Risâle-i Sermâye-i Necât li-Kesbi Merâbihü'd-derecât
- Hayrü'l-hasen fî şerhi'l müsteşâri'l-mü temen
- Risâle-i Feyz-i Fezâil ve Nûr-ı Nevâfil
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ruscuklu Osman Beyzade Mehmet Ali Fethi Efendi d 1809 Ruscuk 1857 Istanbul Osmanli bilim insani ogretmen kutuphaneci mutasavvif cevirmen sair 19 yuzyilda yasamis ve devrinin onemli ilim adamlari arasinda yer almis bir kisidir Muallimlik muderrislik kadilik yapmis Encumen i Danis uyeligine secilmistir Kutuphaneciligi ve jeoloji alanindaki calismalari ile taninir Cogunlugu Islami konularda bir kismi jeoloji ve felsefe alaninda olmak uzere cevirileri vardir Yasami1809 da Ruscuk ta dunyaya geldi Genc yasta ogrenim icin Edirne ye gitti 1824 te Istanbul a giderek ogrenimine devam etti 1830 da Ruscuk a dondu 1836 da tekrar Istanbul a donen Ali Fethi Efendi muderrislik yapti Tasavvuf egitimini Kusadali Seyh Ibrahim Efendi nin yaninda yapti Halvetiye tarikatinin Sabaniye kolunun Ibrahimiye veya Kusadaviyye denilen alt kolunun kurucusu olan Seyh Ibrahim Efendi nin dort halifesinde biri oldu 1840 yilinda Mekteb i Maarif i Adliye muallimi olarak gorev yapmaya basladi ve bu gorevi 8 yil surdurdukten sonra istifa etti 3 sene boyunca Fatih Camii nde tefsir dersleri verdi Devrinin onemli ilim adamlari arasinda kabul edilen Ali Fethi Efendi 1851 de Meclis i Maarif ertesi yil Encumen i Danis uyesi olarak gorevlendirildi Encumen i Danis uyesi secilmesine sukran ifadesi olarak tercume ettigi Ilm i Tabakatu l Arz isimli eser Turkiye de basilmis ilk jeoloji kitabi olma ozelligini tasir Eserin tam adi Kure i Arzin Evvel ve Ahirinden ve bi l cumle Mevadd i Dahiliye ve Hariciyyesindne Bahs u Beyan Eden Ilm i Tabakaatu l Arz dir Fransiz yer bilimci Elie De Beaumont un bir eserinin cevirisidir Jeoloji teriminin ilk kez kullanildigi bu eser yirmi bes sene jeoloji derslerinde kullanildi Maarif Nezareti ne bagli vakif kutuphanelerindeki kitaplarin incelenmesi isimlerinin ve hangi bilim dali ile ilgili olduklarinin tespit edilmesi gorevini tek basina ustlendi Boylece Turkiye de kutuphanelere dair yapilan katalog calismalarinin ilkini gerceklestirdi 4 5 yil calisarak el Asaru l aliyye fi Hazaini l Kutubi l Osmaaniyye adli eserini tamamladi Bu calismada Istanbul da bulunan 47 kutuphanedeki eserleri sistematik bir tasnife soktu Hazirladigi fihristin ilk cildini tamamlayip padisaha sundugunda tekrar terfi ettirildi ve kisa bir sure sonra Halep mollasi olarak atandi Fethi ve Ali mahlaslariyla siirler yazmis olan Rusccuklu siirdeki iddiasini manzum ve mensur bir eser olan Hilye i Sultani deki manzumelerinde ortaya koyar 1840 tan itibaren 34 ayda yazdigi bu eseri padisah Sultan Abdulmecit e sunmustur 1857 de Istanbul da hayatini kaybetti Mezari Eyupsultan daki Mihrisah Valide Sultan Turbesi haziresindedir EserleriIlm i Tabakatu l Arz Terceme i Kelam i Erbain i Hazret i Ali el Murtazavi 1859 Terceme i Nesayih i Eflatun i Ilahi 1863 Hilye i Sultani el Asaru l aliyye fi Hazaini l Kutubi l Osmaaniyye Risale i Sermaye i Necat li Kesbi Merabihu d derecat Hayru l hasen fi serhi l mustesari l mu temen Risale i Feyz i Fezail ve Nur i NevafilKaynakca a b c d Sira Huseyin Ruscuklu Ali Fethi Efendi hayati eserleri ve Hilyesi tez yok gov tr Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi 2008 22 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2017