Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vikikaynak'ta Encümen-i Daniş Nizamnamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Encümen-i Daniş (Osmanlıca: انجمن دانش), Osmanlı Devleti’nde 1851-1862 yıllarında hizmet vermiş bir bilim kuruludur. Kurucusu Mustafa Reşit Paşa’dır. Fransız İlimler Akademisi’ni örnek alarak kurulan bu kurulun başardığı en önemli iş, Ahmet Cevdet Paşa’ya yazdırılmış “Tarih-i Cevdet” adlı eserdir.
Türkçeye sade dille yazılmış ve tercüme edilmiş bilimsel eserler kazandırma, ülkede genel kültür seviyesini yükseltme, kuruluş aşamasında olan Darülfünun için kitap hazırlama gibi amaçlarla kurulmuştu. Ayda bir kez toplanan ve her biri bir bilim dalında uzman 40 dahili üyeden oluşurdu. 1862’den sonra kapanmıştır.
Tarihçe
Sultan Abdülmecit’in 10 Ocak 1845 tarihli eğitim reformlarının gerçekleştirilmesi emrini içeren fermanı üzerine 11 Nisan 1845’de sekiz kişiden oluşan Meclis-i Maarif-i Muvakkat (Geçici Eğitim Meclisi) kuruldu. Eğitim için gerekli reformların plan ve projesini oluşturmakla görevli meclis, 1846 yılı Temmuz ayında, yasa metinlerini hazırlamakla görevli Meclis-i Vâlâ’ya raporunu sundu. Meclisin kararları arasında İstanbul’da Darülfünun (üniversite) kurulması ve üniversitenin kuruluşuna hazırlık yapmak, okutulacak kitapları hazırlamak için “Encümen-i Daniş” adlı bir bilim kurulunun kurulması vardı. Encümen-i Daniş kurulması, Paris’te elçilik yaptığı sırada Fransız İlimler Akademisi’ni çok beğenmiş olan Mustafa Reşit Paşa’nın fikriydi. Ancak kurulması, 1851’de Ahmet Cevdet Efendi’nin bu kurumun sağlayacağı faydalara ilişkin bir mazbata yazarak Sultan Abdülmecid’e sunmasından sonra mümkün oldu.
Ataullah Efendizade Şerif Efendi’nin birinci başkan, Hayrullah Efendi’nin ikinci başkan olduğu encümen, 26 Mayıs 1851 tarihli padişah iradesi ile kuruldu. Kuruluş programını hazırlama görevi müderris Ahmet Cevdet Efendi’ye verildi. Encümenin nizamnamesi (tüzüğü) Ahmet Cevdet Efendi başkanlığında bir kurul hazırladı. Nizamname, 1 Haziran 1851’de yayımlandı. Üyelerin listesi 15 Nisan 1851’de padişahça onaylandı.
18 Temmuz 1851’de Darülmaarif Mektebi’nde düzenlenen törenle Encümen-i Daniş açıldı. Törene Padişah Abdülmecit, Sadrazam Mustafa Reşit Paşa da katıldı. Sadrazam müsteşarı Fuad Paşa ile Ahmet Cevdet Efendi'nin daha önce hazırladıkları “Kavaid-i Osmani” adlı Osmanlıca gramer kitabın bir nüshası, kurulun ilk eseri olarak törende padişaha sunuldu.
Kurul, 12 yıl kadar hizmet verdikten sonra dağılmıştır. Hangi tarihte ve neden dağıldığına dair bilgi bulunmaz ancak Abdülmecid’in ölümü ile çalışmasına son verildiği tahmin edilir.
Kuruluş Yapısı
Encümen-i Daniş, birinci ve ikinci olmak üzere iki başkanı, kırk dahili üye ile sayısı sınırlanmamış miktarda harici üyeden oluşurdu. Dahili üyeler ulema, şair, yazar, tercüman üst düzey askeri ve sivil bürokrat arasından seçilmiş kimselerdi. Toplantılara katılmaları zorunlu idi. Harici üyeler, Türkiye ile ilgili bilimsel çalışma yapan kimselerdi. Türkçe bilmeleri şart değildi; dilerlerse toplantılara katılabilirlerdi ancak hizmetleri daha çok yazdıkları eserlerle olmuştur. Harici üyeler arasında en ünlüleri Avusturyalı doğu bilimci Joseph von Hammer-Purgstall, İngiliz sözlük James Redhouse ve Fransız doğu bilimci Thomas Bianchi’dir.
Eserler
Encümen-i Daniş’in ürünü olan başlıca eserler şunlardır:
- Kavaid-i Osmani, Cevdet ve Fuad Efendiler tarafından Encümen-i Daniş’in kuruluşundan önce Bursa’da birlikte bulundukları sırada ortaya çıkarışmı bir gramer kitabıdır. İlk Türkçe gramer kitabı kabul edilir. Meclis-i Maarif’in onayı, şeyhülislamın fetvası ve padişahın iradesi ile basılmış; Encümen-i Daniş’in açılış töreninda padişaha sunulmuştur.
- Tarih-i Cevdet, 1774-1826 arası Osmanlı tarihini içeren bir kitaptır; Türkçe yazılmış ilk modern tarih kitabı sayılır. Ahmet Cevdet Paşa tarafından kaleme alınmıştır.
- İbn-i Haldun’un ünlü Mukaddime adlı eserinin Türkçeye çevrilmesi için Suphi Paşa görevlendirilmiş ancak çeviriyi Ahmet Cevdet Paşa yapmış ve eser 1860'ta İstanbul’da basılmıştır.
Encümenin Bazı Tanınmış Dahili Üyeleri
Kaynakça
- ^ Cahit Bilim. (PDF). 23 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikikaynak ta Encumen i Danis Nizamnamesi ile ilgili metin bulabilirsiniz Encumen i Danis Osmanlica انجمن دانش Osmanli Devleti nde 1851 1862 yillarinda hizmet vermis bir bilim kuruludur Kurucusu Mustafa Resit Pasa dir Fransiz Ilimler Akademisi ni ornek alarak kurulan bu kurulun basardigi en onemli is Ahmet Cevdet Pasa ya yazdirilmis Tarih i Cevdet adli eserdir Turkceye sade dille yazilmis ve tercume edilmis bilimsel eserler kazandirma ulkede genel kultur seviyesini yukseltme kurulus asamasinda olan Darulfunun icin kitap hazirlama gibi amaclarla kurulmustu Ayda bir kez toplanan ve her biri bir bilim dalinda uzman 40 dahili uyeden olusurdu 1862 den sonra kapanmistir TarihceSultan Abdulmecit in 10 Ocak 1845 tarihli egitim reformlarinin gerceklestirilmesi emrini iceren fermani uzerine 11 Nisan 1845 de sekiz kisiden olusan Meclis i Maarif i Muvakkat Gecici Egitim Meclisi kuruldu Egitim icin gerekli reformlarin plan ve projesini olusturmakla gorevli meclis 1846 yili Temmuz ayinda yasa metinlerini hazirlamakla gorevli Meclis i Vala ya raporunu sundu Meclisin kararlari arasinda Istanbul da Darulfunun universite kurulmasi ve universitenin kurulusuna hazirlik yapmak okutulacak kitaplari hazirlamak icin Encumen i Danis adli bir bilim kurulunun kurulmasi vardi Encumen i Danis kurulmasi Paris te elcilik yaptigi sirada Fransiz Ilimler Akademisi ni cok begenmis olan Mustafa Resit Pasa nin fikriydi Ancak kurulmasi 1851 de Ahmet Cevdet Efendi nin bu kurumun saglayacagi faydalara iliskin bir mazbata yazarak Sultan Abdulmecid e sunmasindan sonra mumkun oldu Ataullah Efendizade Serif Efendi nin birinci baskan Hayrullah Efendi nin ikinci baskan oldugu encumen 26 Mayis 1851 tarihli padisah iradesi ile kuruldu Kurulus programini hazirlama gorevi muderris Ahmet Cevdet Efendi ye verildi Encumenin nizamnamesi tuzugu Ahmet Cevdet Efendi baskanliginda bir kurul hazirladi Nizamname 1 Haziran 1851 de yayimlandi Uyelerin listesi 15 Nisan 1851 de padisahca onaylandi 18 Temmuz 1851 de Darulmaarif Mektebi nde duzenlenen torenle Encumen i Danis acildi Torene Padisah Abdulmecit Sadrazam Mustafa Resit Pasa da katildi Sadrazam mustesari Fuad Pasa ile Ahmet Cevdet Efendi nin daha once hazirladiklari Kavaid i Osmani adli Osmanlica gramer kitabin bir nushasi kurulun ilk eseri olarak torende padisaha sunuldu Kurul 12 yil kadar hizmet verdikten sonra dagilmistir Hangi tarihte ve neden dagildigina dair bilgi bulunmaz ancak Abdulmecid in olumu ile calismasina son verildigi tahmin edilir Kurulus YapisiEncumen i Danis birinci ve ikinci olmak uzere iki baskani kirk dahili uye ile sayisi sinirlanmamis miktarda harici uyeden olusurdu Dahili uyeler ulema sair yazar tercuman ust duzey askeri ve sivil burokrat arasindan secilmis kimselerdi Toplantilara katilmalari zorunlu idi Harici uyeler Turkiye ile ilgili bilimsel calisma yapan kimselerdi Turkce bilmeleri sart degildi dilerlerse toplantilara katilabilirlerdi ancak hizmetleri daha cok yazdiklari eserlerle olmustur Harici uyeler arasinda en unluleri Avusturyali dogu bilimci Joseph von Hammer Purgstall Ingiliz sozluk James Redhouse ve Fransiz dogu bilimci Thomas Bianchi dir EserlerEncumen i Danis in urunu olan baslica eserler sunlardir Kavaid i Osmani Cevdet ve Fuad Efendiler tarafindan Encumen i Danis in kurulusundan once Bursa da birlikte bulunduklari sirada ortaya cikarismi bir gramer kitabidir Ilk Turkce gramer kitabi kabul edilir Meclis i Maarif in onayi seyhulislamin fetvasi ve padisahin iradesi ile basilmis Encumen i Danis in acilis toreninda padisaha sunulmustur Tarih i Cevdet 1774 1826 arasi Osmanli tarihini iceren bir kitaptir Turkce yazilmis ilk modern tarih kitabi sayilir Ahmet Cevdet Pasa tarafindan kaleme alinmistir Ibn i Haldun un unlu Mukaddime adli eserinin Turkceye cevrilmesi icin Suphi Pasa gorevlendirilmis ancak ceviriyi Ahmet Cevdet Pasa yapmis ve eser 1860 ta Istanbul da basilmistir Encumenin Bazi Taninmis Dahili UyeleriAhmet Cevdet Efendi Ahmet Vefik Efendi Ali Efendi Ali Fethi Efendi Arif Efendi Arif Hikmet Bey Abdurrahman Seref Ethem Pasa Fuat Efendi Hayrullah Efendi Mehmet Pasa Mustafa Resit Pasa Rifat Pasa Sami Pasa Suphi Bey Yusuf Kamil Pasa Ziver EfendiKaynakca Cahit Bilim PDF 23 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2011