Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rus-Alman Lejyonu, sınır dışı edilen Oldenburg Dükü Peter Friedrich Ludwig'in önerisi üzerine ve Çar I. Aleksandr adına kurulmuş bir birlikti.
| Rus-Alman Lejyonu | |
|---|---|
 Veliaht Prens Rus-Alman Lejyonu askerleri, Richard Knötel, 1890. | |
| Etkin | 12 Temmuz 1813-18 Nisan 1815 |
| Ülke |  Rusya Birleşik Krallık Prusya Hannover Krallığı |
| Bağlılık | Altıncı Koalisyon |
| Tipi | Lejyon |
| Büyüklük | 6.000 |
| Savaşları | Altıncı Koalisyon Savaşı
|
| Komutanlar | |
| Komutan | Ludwig von Wallmoden-Gimborn |
| Tören Şefi | Tuğgeneral Wilhelm von Arentschildt |
| Alay Albayı | Tümgeneral Wilhelm von Dörnberg |
| Kıdemli Başçavuş | Carl von Clausewitz |
Oluşumu
Almanya'nın Napolyon tarafından fethinden sonra, Napolyon karşıtı Alman sürgünler, nispeten az sayıda, Çar I. Aleksandr'ın koruması altında Rusya'ya sığındı. Napolyon Rusya'ya savaş ilan edip Rus harekâtı sırasında Neman Nehrini geçtiğinde, aralarında diplomat Heinrich Friedrich Karl vom Stein ve Prusyalı Albay Gneisenau'nun da bulunduğu bir "Alman İşleri Komitesi" oluşturmaya karar verdiler. İlk kez 28 Haziran 1812'de, 1810'da Fransa'ya ilhak edilmesiyle mülksüzleştirilen Oldenburg Dükalığı'nın naibi Pierre d'Oldenburg'un başkanlığında bir araya geldiler. Alman devletlerinde ve Grande Armée'nin Alman birliklerinde ilticaları kışkırtmak için yazışmalar ve propaganda yaptılar. Prag'a sığınan Prusya polisinin eski başkanı Justus von Gruner, Almanya'da propagandayı koordine etti ve Rusya'ya gönderilecek subaylar için bir askeri alım süreci düzenledi, ancak Ağustos 1812'de Metternich'in girişimiyle tutuklandı. Buna ek olarak, her şeyden önce mülkünü geri kazanmaya çalışan Oldenburg'lu Peter, diğer sürgünler tarafından desteklenen Alman birlik projelerine karşı temkinliydi.
Napolyon'un Rusya seferinin başlangıcında, Grande Armée'de Ren Konfederasyonu'ndan veya Grande Armée'ye bağlı Alman bölüklerinde 160.000 Alman vardı. Alman birlikler ağır kayıplar verdiler. Berlin garnizonunun eski komutanı Binbaşı Chazot'a, asker kaçakları ve savaş esirleri arasından gönüllüler arama ve İngilizlerin hizmetindeki Alman Lejyonu modeline göre bir Alman birliği kurma görevi verildi. 1809'dan beri Yarımada Savaşı'nda görev yapan yazar Ernst Moritz Arndt, bu gönüllüler için teşvik edici propaganda metni hazırladı. Onları ülkelerini özgürleştirmeye ve onları Fransızlara tabi bir prense bağlayan yemini bozmaya davet etti. Ancak Arndt'ın kendisi de bu propagandanın başarısının sınırlı olduğunu kabul ediyordu: "Umulandan daha az asker kaçağı geldi. Çok azı geldi. Bu lejyonun askerlerinin çoğu savaş esiriydi." Gerçekten Lejyon 1813'ün başında 8.800 askere ulaşmıştı ve bu Fransız komutası altında Rusya'ya giren Almanların %5,5'ine denkti.
Ruslar henüz Lejyon'u nasıl kullanacaklarını bilmiyorlardı ve bu nedenle Lejyondaki askerlerin ısrarına rağmen 3 ay gereksiz yere Moskova'da tuttular. Ocak 1813'te İngilizler, Lejyon'u teftiş etmesi için Binbaşı Hudson Lowe'u (Napolyon'un Saint Helena'ya gelecekteki bekçisi) gönderdi. Lejyon, Rus İmparatorluk Ordusunun hizmetindeydi, ancak lejyonun giderleri müttefiki Büyük Britanya tarafından ödendi ve donatıldı.
Fransızlar adına savaşan Alman askerleri broşürlerle kendi saflarına çekilmeye çalışılıyordu. Rus hizmetinde olan eski Prusyalı subaylar da bunu doğrudan cephede denediler. 2 Nisan'da 'nden sonra Rus-Prusya Fransızlara karşı zafer kazaırken, 400 Sakson mahkûm, kralları Frederick-August hâlâ Napolyon'un müttefikiyken Lejyon'a katıldı. Temmuz 1812'de 30 Hollandalı Mızraklı Muhafız lejyona katıldı. Bunu daha sonra Riga bölgesinde esir alınan 50 Prusyalı piyade ve 40 süvari izledi. Bir Prusya Avcı taburu 22 Ağustos'ta tüm mevcudiyetiyle kaçtı. Ekim ortasında, Lejyon Finlandiya'ya transfer edildi ve tüm ekipmanını bir gemi kazasında kaybetti. Aralık sonunda, lejyonun yaklaşık 4.000 kişiden oluştuğu bildirildi. Ancak 10 Aralık tarihli bir rapor, gücü daha düşük veriyordu: 1.618 erkek, 477 hasta, 68 komutan, 48 subay, 5 hasta ve 4 komutan. O sırada Rusya'da bir tifo salgını şiddetleniyordu, bu nedenle çok sayıda hasta insan vardı. Lejyon, önceki aylarda bu hastalık nedeniyle birçok askerini kaybetmişti.
Ana hat ve güç
Lejyon, Başkomutan Korgeneral Ludwig von Wallmoden-Gimborn (26 Haziran 1813'ten itibaren), Tuğgeneral Wilhelm von Arentschildt ve Tümgeneral Wilhelm von Dörnberg ve Malzeme Sorumlusu Genelkurmay Başkanı Yarbay Carl von Clausewitz olarak görev yaptı. Başkomutanın emir subayı Werner von Haxthausen'di.
Rus-Alman Lejyonu, 8 piyade taburu, 1 avcı bölüğü, 2 hafif süvari alayı ve 2 süvari bataryası ile toplam 9.379 askerden oluşuyordu. Ancak Haziran 1813'te Rusya'dan sadece 5.000 asker savaş alanına gidebildi. Rus cephanelikleri savaş nedeniyle tükenmişti ve yalnızca 1.500 tüfek sağlayabiliyordu. Bu nedenle, yalnızca yaklaşık her üç askerden birinin tüfeği vardı. Silahlar sadece ödünç verilmişti ve Königsberg'de iade edilmeleri gerekiyordu.
Savaşlar
Lejyon, Altıncı Koalisyonun diğer ordularıyla birlikte katıldı. 6 Temmuz'da Peterswaldau Antlaşması uyarınca Büyük Britanya, Rus-Alman Lejyonu'nun giderlerini karşıladı. Böylece lejyonu Büyük Britanya yönetmeye başladı. Şimdi komutayı Ludwig von Wallmoden-Gimborn devraldı. İngiliz Ordusu yeterli sayıda tüfek sağlamasına rağmen, bunların bir kısmının onarıma ihtiyacı vardı. Ağustos 1813'te lejyon hala o kadar yetersiz donanıma sahipti ki, İsveç veliaht prensi tarafından yapılan bir teftiş sırasında askerlerin bir kısmı yaralandı. Silahlar ve obüsler Eylül ayına kadar teslim edilmedi. Lejyon Aşağı Elbe'ye ilerledi ve Mecklenburg ve Holstein'da savaştı.
1813'ün sonlarına doğru, İngiltere Başbakanı Lord Castlereagh ile Hannover Krallığı Bakanı Ernst Friedrich Herbert zu Münster arasında, 6.000 kişi olduğu tahmin edilen Rus-Alman Lejyonunu Hannover ordusuna bağlayan antlaşma imzalandı. Yine de lejyonun finansmanı ve teçhizatı Londra tarafından sağlanmaya devam edecekti.
Tek önemli savaşı 16 Eylül'deki Göhrde Muharebesi'ydi. Muharebe öncesinde İsveç generali Ahrenschild komutasında 6.000 piyade vardı. Wallmoden tarafından komuta edilen ve özellikle İngiliz Kralı'nın Alman Lejyonu ve Lützow Gönüllü Kolordusu dahil olmak üzere Kuzey Ordusu'un bir tümeni, kuşatma altındaki Hamburg ve Magdeburg yerleri arasındaki bağlantıyı yeniden kurmak için Mareşal Davout tarafından gönderilen bir Fransız tümenini durdurur. Sayıca az olan Fransızlar geri çekilmek zorunda kaldı.
Daha sonra Harburg (Elbe) kuşatmasına katıldı ve Hollanda'ya doğru yürüdü. Mart 1814'ün ortalarında Ren'i geçti ve 'i abluka altına almak için Flandre'de savaştı.
Prusya egemenliği
2 Haziran 1814'te Napolyon'un tahttan ilk kez çekilmesinin ardından adı Alman Lejyonu olarak değiştirildi ve Prusya'nın gözetimi altına girdi. Hesse seçmenlerinde ve ardından Berg düklüğünde karargâh kurdu. Ancak işbirlikçiler olarak kabul edildiği için pek hoş karşılanmıyorlardı.
Lağvedilmesi
Napolyon 26 Şubat 1815'te Elba'dan dönmesi ile başlayan Yedinci Koalisyon Savaşı nedeniyle Prusya Kraliyet Ordusu'ndaki 30'uncu ve 31'inci Piyade Alayları, 8'inci Uhlan Alayına ve 18'inci ve 19'uncu Süvari Alayı'na nakledildi. 18 Nisan 1815'te Lejyon dağıtıldı.
Edebi yeniden değerlendirme / kurgu
Yazar Martin Selber, Die Moorjäger (1989) adlı romanında Rus-Alman Lejyonu'nun tarihini işledi.
Galeri
- Rus-Alman Lejyonunda yer alan Kişilikler
-
![image]()
Pierre Ier d'Oldenbourg -
![image]()
Ernst Moritz Arndt -
![image]()
Ludwig von Wallmoden -
![image]()
Wilhelm von Arentschildt -
![image]()
Wilhelm von Dörnberg -
![image]()
-
![image]()
Werner von Haxthausen -
![image]()
Friedrich zu Dohna
Kaynakça
- ^ Histoire de la destruction de Moscou, en 1812, et des événemens qui ont précedé, accompagné et suivi ce désastre; par A. F. De B........ch, ancien officier au service de Russie; traduit de l'allemand par M. Breton (Fransızca). chez Ponthieu, libraire, au Palais-royal. 1822.
- ^ Seaton, Robert Cooper. Sir Hudson Lowe and Napoleon (İngilizce). Рипол Классик. ISBN .
- ^ Charras, Jean Baptiste Adolphe (1866). Histoire de la guerre de 1813 en Allemagne (Fransızca). Brockhaus.
- ^ (Versuch) einer militärisch-historischen Darstellung des grossen Befreiungs-Krieges ... Essai d'une exposition historique militaire de la glorieuse guerre d'Affranchissement (etc.) (Almanca). Geograph. Institut. 1815.
- ^ von Quistorp, Barthold (1860). "Die kaiserlich-russisch-deutsche Legion: ein Beitrag zur preußischen Armee-Geschichte". Heymann. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
- ^ . 1812.nsad.ru. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ Андрей, Сорокин (5 Mayıs 2012). "Русско-Немецкий легион". legitimist.ru. 1 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
- ^ "Michael Friedrich August von Dobschütz". 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
- ^ Venzky, Gabriele (1966). Die russisch-deutsche Legion in den Jahren 1811-1815 (Almanca). Harrassowitz. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023.
- ^ "6. Excerpten Archief Gramsbergen, 1818-1819". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
- ^ . 12 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rus Alman Lejyonu sinir disi edilen Oldenburg Duku Peter Friedrich Ludwig in onerisi uzerine ve Car I Aleksandr adina kurulmus bir birlikti Rus Alman LejyonuVeliaht Prens Rus Alman Lejyonu askerleri Richard Knotel 1890 Etkin12 Temmuz 1813 18 Nisan 1815UlkeRusya Birlesik Krallik Prusya Hannover KralligiBaglilikAltinci KoalisyonTipiLejyonBuyukluk6 000SavaslariAltinci Koalisyon Savasi Gohrde Muharebesi Harburg KusatmasiKomutanlarKomutanLudwig von Wallmoden GimbornToren SefiTuggeneral Wilhelm von ArentschildtAlay AlbayiTumgeneral Wilhelm von DornbergKidemli BascavusCarl von ClausewitzOlusumuAlmanya nin Napolyon tarafindan fethinden sonra Napolyon karsiti Alman surgunler nispeten az sayida Car I Aleksandr in korumasi altinda Rusya ya sigindi Napolyon Rusya ya savas ilan edip Rus harekati sirasinda Neman Nehrini gectiginde aralarinda diplomat Heinrich Friedrich Karl vom Stein ve Prusyali Albay Gneisenau nun da bulundugu bir Alman Isleri Komitesi olusturmaya karar verdiler Ilk kez 28 Haziran 1812 de 1810 da Fransa ya ilhak edilmesiyle mulksuzlestirilen Oldenburg Dukaligi nin naibi Pierre d Oldenburg un baskanliginda bir araya geldiler Alman devletlerinde ve Grande Armee nin Alman birliklerinde ilticalari kiskirtmak icin yazismalar ve propaganda yaptilar Prag a siginan Prusya polisinin eski baskani Justus von Gruner Almanya da propagandayi koordine etti ve Rusya ya gonderilecek subaylar icin bir askeri alim sureci duzenledi ancak Agustos 1812 de Metternich in girisimiyle tutuklandi Buna ek olarak her seyden once mulkunu geri kazanmaya calisan Oldenburg lu Peter diger surgunler tarafindan desteklenen Alman birlik projelerine karsi temkinliydi Napolyon un Rusya seferinin baslangicinda Grande Armee de Ren Konfederasyonu ndan veya Grande Armee ye bagli Alman boluklerinde 160 000 Alman vardi Alman birlikler agir kayiplar verdiler Berlin garnizonunun eski komutani Binbasi Chazot a asker kacaklari ve savas esirleri arasindan gonulluler arama ve Ingilizlerin hizmetindeki Alman Lejyonu modeline gore bir Alman birligi kurma gorevi verildi 1809 dan beri Yarimada Savasi nda gorev yapan yazar Ernst Moritz Arndt bu gonulluler icin tesvik edici propaganda metni hazirladi Onlari ulkelerini ozgurlestirmeye ve onlari Fransizlara tabi bir prense baglayan yemini bozmaya davet etti Ancak Arndt in kendisi de bu propagandanin basarisinin sinirli oldugunu kabul ediyordu Umulandan daha az asker kacagi geldi Cok azi geldi Bu lejyonun askerlerinin cogu savas esiriydi Gercekten Lejyon 1813 un basinda 8 800 askere ulasmisti ve bu Fransiz komutasi altinda Rusya ya giren Almanlarin 5 5 ine denkti Ruslar henuz Lejyon u nasil kullanacaklarini bilmiyorlardi ve bu nedenle Lejyondaki askerlerin israrina ragmen 3 ay gereksiz yere Moskova da tuttular Ocak 1813 te Ingilizler Lejyon u teftis etmesi icin Binbasi Hudson Lowe u Napolyon un Saint Helena ya gelecekteki bekcisi gonderdi Lejyon Rus Imparatorluk Ordusunun hizmetindeydi ancak lejyonun giderleri muttefiki Buyuk Britanya tarafindan odendi ve donatildi Fransizlar adina savasan Alman askerleri brosurlerle kendi saflarina cekilmeye calisiliyordu Rus hizmetinde olan eski Prusyali subaylar da bunu dogrudan cephede denediler 2 Nisan da nden sonra Rus Prusya Fransizlara karsi zafer kazairken 400 Sakson mahkum krallari Frederick August hala Napolyon un muttefikiyken Lejyon a katildi Temmuz 1812 de 30 Hollandali Mizrakli Muhafiz lejyona katildi Bunu daha sonra Riga bolgesinde esir alinan 50 Prusyali piyade ve 40 suvari izledi Bir Prusya Avci taburu 22 Agustos ta tum mevcudiyetiyle kacti Ekim ortasinda Lejyon Finlandiya ya transfer edildi ve tum ekipmanini bir gemi kazasinda kaybetti Aralik sonunda lejyonun yaklasik 4 000 kisiden olustugu bildirildi Ancak 10 Aralik tarihli bir rapor gucu daha dusuk veriyordu 1 618 erkek 477 hasta 68 komutan 48 subay 5 hasta ve 4 komutan O sirada Rusya da bir tifo salgini siddetleniyordu bu nedenle cok sayida hasta insan vardi Lejyon onceki aylarda bu hastalik nedeniyle bircok askerini kaybetmisti Ana hat ve gucLejyon Baskomutan Korgeneral Ludwig von Wallmoden Gimborn 26 Haziran 1813 ten itibaren Tuggeneral Wilhelm von Arentschildt ve Tumgeneral Wilhelm von Dornberg ve Malzeme Sorumlusu Genelkurmay Baskani Yarbay Carl von Clausewitz olarak gorev yapti Baskomutanin emir subayi Werner von Haxthausen di Rus Alman Lejyonu 8 piyade taburu 1 avci bolugu 2 hafif suvari alayi ve 2 suvari bataryasi ile toplam 9 379 askerden olusuyordu Ancak Haziran 1813 te Rusya dan sadece 5 000 asker savas alanina gidebildi Rus cephanelikleri savas nedeniyle tukenmisti ve yalnizca 1 500 tufek saglayabiliyordu Bu nedenle yalnizca yaklasik her uc askerden birinin tufegi vardi Silahlar sadece odunc verilmisti ve Konigsberg de iade edilmeleri gerekiyordu Savaslar 2 Nisan 1813 Lejyon Altinci Koalisyonun diger ordulariyla birlikte katildi 6 Temmuz da Peterswaldau Antlasmasi uyarinca Buyuk Britanya Rus Alman Lejyonu nun giderlerini karsiladi Boylece lejyonu Buyuk Britanya yonetmeye basladi Simdi komutayi Ludwig von Wallmoden Gimborn devraldi Ingiliz Ordusu yeterli sayida tufek saglamasina ragmen bunlarin bir kisminin onarima ihtiyaci vardi Agustos 1813 te lejyon hala o kadar yetersiz donanima sahipti ki Isvec veliaht prensi tarafindan yapilan bir teftis sirasinda askerlerin bir kismi yaralandi Silahlar ve obusler Eylul ayina kadar teslim edilmedi Lejyon Asagi Elbe ye ilerledi ve Mecklenburg ve Holstein da savasti 1813 un sonlarina dogru Ingiltere Basbakani Lord Castlereagh ile Hannover Kralligi Bakani Ernst Friedrich Herbert zu Munster arasinda 6 000 kisi oldugu tahmin edilen Rus Alman Lejyonunu Hannover ordusuna baglayan antlasma imzalandi Yine de lejyonun finansmani ve techizati Londra tarafindan saglanmaya devam edecekti Tek onemli savasi 16 Eylul deki Gohrde Muharebesi ydi Muharebe oncesinde Isvec generali Ahrenschild komutasinda 6 000 piyade vardi Wallmoden tarafindan komuta edilen ve ozellikle Ingiliz Krali nin Alman Lejyonu ve Lutzow Gonullu Kolordusu dahil olmak uzere Kuzey Ordusu un bir tumeni kusatma altindaki Hamburg ve Magdeburg yerleri arasindaki baglantiyi yeniden kurmak icin Maresal Davout tarafindan gonderilen bir Fransiz tumenini durdurur Sayica az olan Fransizlar geri cekilmek zorunda kaldi Daha sonra Harburg Elbe kusatmasina katildi ve Hollanda ya dogru yurudu Mart 1814 un ortalarinda Ren i gecti ve i abluka altina almak icin Flandre de savasti Prusya egemenligi2 Haziran 1814 te Napolyon un tahttan ilk kez cekilmesinin ardindan adi Alman Lejyonu olarak degistirildi ve Prusya nin gozetimi altina girdi Hesse secmenlerinde ve ardindan Berg duklugunde karargah kurdu Ancak isbirlikciler olarak kabul edildigi icin pek hos karsilanmiyorlardi LagvedilmesiNapolyon 26 Subat 1815 te Elba dan donmesi ile baslayan Yedinci Koalisyon Savasi nedeniyle Prusya Kraliyet Ordusu ndaki 30 uncu ve 31 inci Piyade Alaylari 8 inci Uhlan Alayina ve 18 inci ve 19 uncu Suvari Alayi na nakledildi 18 Nisan 1815 te Lejyon dagitildi Edebi yeniden degerlendirme kurguYazar Martin Selber Die Moorjager 1989 adli romaninda Rus Alman Lejyonu nun tarihini isledi GaleriRus Alman Lejyonunda yer alan Kisilikler Pierre Ier d Oldenbourg Ernst Moritz Arndt Ludwig von Wallmoden Wilhelm von Arentschildt Wilhelm von Dornberg Carl von Clausewitz Werner von Haxthausen Friedrich zu DohnaKaynakca Histoire de la destruction de Moscou en 1812 et des evenemens qui ont precede accompagne et suivi ce desastre par A F De B ch ancien officier au service de Russie traduit de l allemand par M Breton Fransizca chez Ponthieu libraire au Palais royal 1822 Seaton Robert Cooper Sir Hudson Lowe and Napoleon Ingilizce Ripol Klassik ISBN 978 5 518 45075 2 Charras Jean Baptiste Adolphe 1866 Histoire de la guerre de 1813 en Allemagne Fransizca Brockhaus Versuch einer militarisch historischen Darstellung des grossen Befreiungs Krieges Essai d une exposition historique militaire de la glorieuse guerre d Affranchissement etc Almanca Geograph Institut 1815 von Quistorp Barthold 1860 Die kaiserlich russisch deutsche Legion ein Beitrag zur preussischen Armee Geschichte Heymann 3 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2023 1812 nsad ru 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2023 Andrej Sorokin 5 Mayis 2012 Russko Nemeckij legion legitimist ru 1 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2023 Michael Friedrich August von Dobschutz 8 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2023 Venzky Gabriele 1966 Die russisch deutsche Legion in den Jahren 1811 1815 Almanca Harrassowitz 10 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2023 6 Excerpten Archief Gramsbergen 1818 1819 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2023 12 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2023