Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sırp Halkının Radikal Partisi (Sırpça: Српска народна радикална странка, Srpska narodna radikalna stranka) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu içindeki etnik bir Sırp siyasi partisidir. Faaliyet gösterdiği coğrafya, başta bugünkü Voyvodina bölgesi olmak üzere Hırvatistan'ın bazı bölgeleridir.
Tarihi
Parti, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı özerk bir krallık olan Hırvatistan-Slavonya Krallığı'nı yöneten Sırp-Hırvat koalisyonunun 1905 yılındaki kurucularından biriydi, ancak kısa süre sonra koalisyondan ayrıldı. Daha sonra merkezi hükûmet ile ve Hırvat siyasetçi Pavao Rauch ile ayrı işbirliği denemeleri yapıldı.
Benzer bölge ve koşullarda faaliyet göstermekte olan 1881 yılında kurulmuş Sırp Bağımsız Partisi ile rekabet halindeydi. Ancak ortak hedefleri Büyük Sırbistan idi.
Parti üzerinde Sırp Ortodoks Kilisesi'nin güçlü etkisi ve desteği bulunuyordu.
I. Dünya Savaşı'nda karşı tarafta olan Sırbistan Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu içindeki Slav halklarla ilişkiler kurmakta ve Büyük Sırbistan'ı oluşturma planları yapmaktaydı. Bu ortamda parti, Sırbistan Krallığı'nda faaliyet gösteren Radikal Halk Partisi ile kardeş parti olmuştu.
Savaş, Sırbistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'nın dahil olduğu İtilaf Devletleri'nin galibiyetiyle sona ermekteydi. İtilaf Devletleri de, savaşta yenilen tarafta yer alan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun parçalanmasına ve dışarıda kalan Hırvatistan, Slovenya ve Bosna-Hersek'in Sırbistan Krallığı'yla aynı devlet çatısı altında bulunması formülüne destek verdiler. İtilaf Devletleri'nde bu bileşiminin, Balkan sorununu çözecek uygun formül olduğuna inananlar epey fazlaydı.
I. Dünya Savaşı'nın sonuçlanmakta olduğu görülüp İmparatorluk otoritesi çözülünce, 1918 Haziran'ında, Sırbistan, Karadağ ve Avusturya-Macaristan’ın Güney Slav eyaletleri temsilcileri 'nı imzalayarak, Karageorgeviç ailesinin hükümdarlığı altında bir birlik kurmaya karar verdiler. Avusturya-Macaristan Parlamentosu'nun 73 "Güney Slav" milletvekili Ekim 1918'de Zagreb’te 'ni (Yugoslav Komitesi) kurdu ve Kasım ayında da Karadağ Milli Meclisi Karadağ Kralı Nikola’yı tahtından indirerek Sırbistan’a katıldığını ilan etti.
29 Ekim 1918'de Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti ilan edildiyse de dünyanın hiçbir ülkesi tarafından tanınmamıştır. Kısa ömürlü Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti'nde Sırp Halkının Radikal Partisi'nin de iki temsilcisi bulunuyordu.
Voyvodina'daki radikal milliyetçi Panslavizm hareketi de birleşme kararı çıkartmayı başardı. Aralık 1918'de (1929 yılında Yugoslavya Krallığı adını alacak olan) Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı kuruldu. Bundan sonra Sırp Halkının Radikal Partisi faaliyetlerine son verdi.
Kaynakça
- ^ a b c Tanıl, Bora (18 Ağu 2018). Yugoslavya / Milliyetçiliğin Provokasyonu. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 38-39. ISBN . 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ a b Krliç, Metin (2007). Milliyetçilik Ve Etnik Miliyetçilik, Sirbistan Ve Karadağ Örneği (PDF). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslar Arasi İlişkiler Anabilim Dalı. s. 26. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ Armaoğlu, Fahir H. (1983). 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914-1980. 17. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlar. s. 182. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ Mitrović, Andrej (2007). (İngilizce). Londra: Hurst & Company. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2010.
- ^ "Narodno vijeće Slovenaca, Hrvata i Srba u Zagrebu 1918-1919. Izabrani dokumenti" [Hırvat Tarihinin Kaynakları]. Fontes (Hırvatça). Hırvat Devlet Arşivleri. 14 Kasım 2008. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
Konuyla ilgili yayınlar
- Ćirković, Sima (15 Nisan 2008). The Serbs (İngilizce). 10. Malden: John Wiley & Sons. ISBN . 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- Miller, Nicholas J. (1997). Between Nation and State: Serbian Politics in Croatia Before the First World War (İngilizce). Pittsburgh: Pittsburgh Üniversitesi Yayınları. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- Krestic, Vasilije (1991). Историја Срба у Хрватској и Славонији 1848-1914 [Hırvatistan ve Slavonya'daki Sırpların Tarihi 1848-1914] (Sırpça). Belgrad: Politika Yayınları. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirp Halkinin Radikal Partisi Sirpca Srpska narodna radikalna stranka Srpska narodna radikalna stranka Avusturya Macaristan Imparatorlugu icindeki etnik bir Sirp siyasi partisidir Faaliyet gosterdigi cografya basta bugunku Voyvodina bolgesi olmak uzere Hirvatistan in bazi bolgeleridir TarihiParti Avusturya Macaristan Imparatorlugu na bagli ozerk bir krallik olan Hirvatistan Slavonya Kralligi ni yoneten Sirp Hirvat koalisyonunun 1905 yilindaki kurucularindan biriydi ancak kisa sure sonra koalisyondan ayrildi Daha sonra merkezi hukumet ile ve Hirvat siyasetci Pavao Rauch ile ayri isbirligi denemeleri yapildi Benzer bolge ve kosullarda faaliyet gostermekte olan 1881 yilinda kurulmus Sirp Bagimsiz Partisi ile rekabet halindeydi Ancak ortak hedefleri Buyuk Sirbistan idi Parti uzerinde Sirp Ortodoks Kilisesi nin guclu etkisi ve destegi bulunuyordu I Dunya Savasi nda karsi tarafta olan Sirbistan Kralligi Avusturya Macaristan Imparatorlugu icindeki Slav halklarla iliskiler kurmakta ve Buyuk Sirbistan i olusturma planlari yapmaktaydi Bu ortamda parti Sirbistan Kralligi nda faaliyet gosteren Radikal Halk Partisi ile kardes parti olmustu Savas Sirbistan Kralligi ve Karadag Kralligi nin dahil oldugu Itilaf Devletleri nin galibiyetiyle sona ermekteydi Itilaf Devletleri de savasta yenilen tarafta yer alan Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun parcalanmasina ve disarida kalan Hirvatistan Slovenya ve Bosna Hersek in Sirbistan Kralligi yla ayni devlet catisi altinda bulunmasi formulune destek verdiler Itilaf Devletleri nde bu bilesiminin Balkan sorununu cozecek uygun formul olduguna inananlar epey fazlaydi I Dunya Savasi nin sonuclanmakta oldugu gorulup Imparatorluk otoritesi cozulunce 1918 Haziran inda Sirbistan Karadag ve Avusturya Macaristan in Guney Slav eyaletleri temsilcileri ni imzalayarak Karageorgevic ailesinin hukumdarligi altinda bir birlik kurmaya karar verdiler Avusturya Macaristan Parlamentosu nun 73 Guney Slav milletvekili Ekim 1918 de Zagreb te ni Yugoslav Komitesi kurdu ve Kasim ayinda da Karadag Milli Meclisi Karadag Krali Nikola yi tahtindan indirerek Sirbistan a katildigini ilan etti 29 Ekim 1918 de Sloven Hirvat ve Sirp Devleti ilan edildiyse de dunyanin hicbir ulkesi tarafindan taninmamistir Kisa omurlu Sloven Hirvat ve Sirp Devleti nde Sirp Halkinin Radikal Partisi nin de iki temsilcisi bulunuyordu Voyvodina daki radikal milliyetci Panslavizm hareketi de birlesme karari cikartmayi basardi Aralik 1918 de 1929 yilinda Yugoslavya Kralligi adini alacak olan Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi kuruldu Bundan sonra Sirp Halkinin Radikal Partisi faaliyetlerine son verdi Kaynakca a b c Tanil Bora 18 Agu 2018 Yugoslavya Milliyetciligin Provokasyonu Istanbul Iletisim Yayinlari s 38 39 ISBN 978 9 75052 470 7 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2020 a b Krlic Metin 2007 Milliyetcilik Ve Etnik Miliyetcilik Sirbistan Ve Karadag Ornegi PDF Istanbul Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Uluslar Arasi Iliskiler Anabilim Dali s 26 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Haziran 2020 Armaoglu Fahir H 1983 20 Yuzyil Siyasi Tarihi 1914 1980 17 Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlar s 182 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 Mitrovic Andrej 2007 Ingilizce Londra Hurst amp Company 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Kasim 2010 Narodno vijece Slovenaca Hrvata i Srba u Zagrebu 1918 1919 Izabrani dokumenti Hirvat Tarihinin Kaynaklari Fontes Hirvatca Hirvat Devlet Arsivleri 14 Kasim 2008 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2020 Konuyla ilgili yayinlarCirkovic Sima 15 Nisan 2008 The Serbs Ingilizce 10 Malden John Wiley amp Sons ISBN 978 1 40514 291 5 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2020 Miller Nicholas J 1997 Between Nation and State Serbian Politics in Croatia Before the First World War Ingilizce Pittsburgh Pittsburgh Universitesi Yayinlari Erisim tarihi 9 Haziran 2020 Krestic Vasilije 1991 Istoriјa Srba u Hrvatskoј i Slavoniјi 1848 1914 Hirvatistan ve Slavonya daki Sirplarin Tarihi 1848 1914 Sirpca Belgrad Politika Yayinlari Erisim tarihi 9 Haziran 2020