Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sıtkı Olçar (1948, Kütahya - 15 Kasım 2010, İstanbul), Türk çini ustası.
Sıtkı Olçar | |
|---|---|
| Doğum | 1948 Kütahya, Türkiye |
| Ölüm | 15 Kasım 2010 İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Kütahya |
| Meslek | Çini ustası |
| Ödüller | 2008 - Yaşayan İnsan Hazinesi |
2008'de çini sanatı alanında Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazineleri Ulusal Envanteri'ne girmiş bir kültürel miras taşıyıcısıdır. "Sıtkı" imzasıyla imzaladığı yapıtları dünyanın çeşitli müzelerinde ve koleksiyonlarında bulunur. "Çininin Picassosu" ve "Çini Dervişi" gibi adlarla da anılır.
Hayatı
1948 yılında Kütahya'da doğdu. Selçuklular devrinde Kütahya'ya yerleşmiş bir aileye mensuptur. Çocukluğunda bir süre Mersin'de yaşadı; ilköğrenimini Kütahya'da tamamladı.
Çini sanatına Kütahyalı çinicilerden çini alım satımı yaparak başladı. Terzi esnafı olan babasının desteğiyle 1970 yılında "Kâmil Çini" adında bir dükkan açtı. Değişik form ve desen üretme talebi, çiniciler tarafından tepkiyle karşılanınca, 1973 yılında fikirlerine olumlu yaklaşan bazı ustalarla (Abdülmennan Usta, Bahattin Usta, İsmail Usta) beraber Osmanlı Çini Atölyesi adında küçük bir atölye kurdu. Eski ustalardan çini yapımını öğrendikten sonra Kütahya ve Kütahya dışındaki çeşitli fabrikaları müzeleri ve atölyeleri gezerek değişik teknikler hakkında bilgi sahibi oldu, üniversitelerde araştırmalar yaptı. Yapıtlarını ‘Sıtkı’ olarak imzaladı.
Olçar, 13. yüzyıl Selçuklu çinilerinde kullanılan mat turkuaz maviyi elde etmek için gerekli fırınlama ve sırlama tekniğin bulmak üzere yaklaşık beş yıl çalıştı. 1980'lerden itibaren özellikle İznik çinileri üzerine çalıştı. 16. yüzyıl İznik çinilerinde 50 yıl boyunca kullanılan, sonra sırrı unutulan mercan kırmızısı rengini elde etmek için sekiz yıl çalıştı. Karo ve İznik kırmızısı deneyleri yüzünden satacak çini üretemez olunca bu hayalinden vazgeçerek İznik çini fırınını yaktı. İlgisi, Antik Çanakkale seramiklerine yöneldi. Yok olmakta olan Çanakkale seramiklerini de yeni bir yorumla ele aldı. Değişik form ve desenlerde çini objeler yaptırmak isteyen Artisan Sanat Galerisi'nin sahibi Ertan Mestçi’nin fikirleri üzerine çalışıp hayalindekileri hayata geçirmesi üzerine tanındı. Sıtkı Usta’nın ününü duyarak Kütahya’ya gelen fotoğrafçı Ersin Alok, Olçar’ın uluslararası bir üne kavuşmasına öncülük etti.
1980'lerden itibaren yurt içinde ve yurt dışında sergiler açtı. 1986'da Yunanistan'ın Volos kentinde düzenlenen Beşinci Balkan Ülkeleri El Sanatları Fuar ve Festivali'ne Türkiye'yi temsil etmek üzere gönderilmesi hayatında bir dönüm noktası oldu. Festivale gelen sanatçılardan ve kullandıkları tekniklerden faydalandı. Yurtdışı deneyimlerinde gördüğü ülkelerin müzelerinden ve kültüründen bazı şeyleri eserlerine uyarladı.
Bazen motif, bazen form, bazense kavramdan yola çıkarak "İznikler, Kütahya tabakları, Çintemaniler, Hatayiler, Yelkenliler, Balıklar, Rumiler, Kaplumbağalar, Kuşlar, Kediler, Atlar, Sefer Tasları, Lazımlıklar, Piri Reisler, Çanakkale Evleri,Ayasofya Mozaikleri, Bizans Mozaikleri" gibi seriler hazırladı. Eserleri İngiltere'deki British Museum, Danimarka’daki Louisiana Museum, Norveç Deniz Müzesi, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki lndiana Art Museum gibi çeşitli müzelerde ve özel koleksiyonlarda yer aldı.
Çinicilik alanında çalışmaları yanında Kütahya'nın tanıtılması, Frig vadisinin bir kamp ve turizm bölgesi olması için çalıştı. 18 yıl boyunca her yıl Frig Vadisi'nde kamp düzenledi. "Sivil Havacılık Olimpiyatı”, “Rahvan At Yarışları" gibi etlinliklerin düzenlenmesine öncülük etti. Yaşadığı yörenin sorunları ile ve hayır işleri ile uğraştı. Kütahya’nın simgesi olan seramik sanatının uluslararası tanıtımına yaptığı katkılar ve aldığı büyük ödüllerden dolay 2001'de Yerel Televizyonlar Birliği (YTB)tarafından her ilden bir kişiye verilen 'Halk kahramanı' ödülüne layık görüldü.
2008 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü.
15 Kasım 2010'da İstanbul'da öldü.
Hakkındaki yayınlar
Sıtkı Olçar'ın ölümününün 10. yıldönümünde anıları kızı Kübra Olçar Erden tarafından "Babamı Alan Martı" adıyla kitaplaştırıldı. Kütahya çiniciliğine katkıları, "Kütahya Çiniciliğinde Sıtkı (Olçar) Usta" (2019) başlıklı yüksek lisans tezine konu oldu.
Kaynakça
- ^ a b c d Erdem, Alper (2019). "Kütahya çiniciliğinde Sıtkı (Olçar) Usta". Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b Erden, Kübra Olçar; Keskin, İsmail (15 Eylül 2023). "Unesco Yaşayan İnsan Hazinesi Sitki Usta (Olçar) Çinilerinin E Twinning Projesi Kapsaminda Yeniden Yorumlanmasi". D-Sanat. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ a b Oğuzhan KILIÇ (15 Kasım 2010). "Ünlü çini ustası Sıtkı Olçar vefat etti". Hürriyet. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ "Özgeçmiş - Sıtkı OLÇAR (Sıtkı USTA)". Sıtki.com.tr. 29 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ "Kütahya Sıtkı Usta'ya neden zulüm yapıyor? Kentin çok ilerisinde de ondan". MİMDAP. 26 Eylül 2010. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ "Halkın Kahramanları seçildi". NTV. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ "Sıtkı OLÇAR (1948-2010)". Yaşayan Miras ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
- ^ Editör (30 Kasım 2020). "Bir Sıtkı Olçar öyküsü: Babamı Alan Martı". Ters Dergi. 22 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2025.
Dış bağlantılar
- Sıtkı Usta'dan Görüntüler, TRT2
- Halk Ustaları Belgeseli, TRT Int
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sitki Olcar 1948 Kutahya 15 Kasim 2010 Istanbul Turk cini ustasi Sitki OlcarDogum1948 Kutahya TurkiyeOlum15 Kasim 2010 Istanbul TurkiyeDefin yeriKutahyaMeslekCini ustasiOduller2008 Yasayan Insan Hazinesi 2008 de cini sanati alaninda Turkiye nin Yasayan Insan Hazineleri Ulusal Envanteri ne girmis bir kulturel miras tasiyicisidir Sitki imzasiyla imzaladigi yapitlari dunyanin cesitli muzelerinde ve koleksiyonlarinda bulunur Cininin Picassosu ve Cini Dervisi gibi adlarla da anilir Hayati1948 yilinda Kutahya da dogdu Selcuklular devrinde Kutahya ya yerlesmis bir aileye mensuptur Cocuklugunda bir sure Mersin de yasadi ilkogrenimini Kutahya da tamamladi Cini sanatina Kutahyali cinicilerden cini alim satimi yaparak basladi Terzi esnafi olan babasinin destegiyle 1970 yilinda Kamil Cini adinda bir dukkan acti Degisik form ve desen uretme talebi ciniciler tarafindan tepkiyle karsilaninca 1973 yilinda fikirlerine olumlu yaklasan bazi ustalarla Abdulmennan Usta Bahattin Usta Ismail Usta beraber Osmanli Cini Atolyesi adinda kucuk bir atolye kurdu Eski ustalardan cini yapimini ogrendikten sonra Kutahya ve Kutahya disindaki cesitli fabrikalari muzeleri ve atolyeleri gezerek degisik teknikler hakkinda bilgi sahibi oldu universitelerde arastirmalar yapti Yapitlarini Sitki olarak imzaladi Olcar 13 yuzyil Selcuklu cinilerinde kullanilan mat turkuaz maviyi elde etmek icin gerekli firinlama ve sirlama teknigin bulmak uzere yaklasik bes yil calisti 1980 lerden itibaren ozellikle Iznik cinileri uzerine calisti 16 yuzyil Iznik cinilerinde 50 yil boyunca kullanilan sonra sirri unutulan mercan kirmizisi rengini elde etmek icin sekiz yil calisti Karo ve Iznik kirmizisi deneyleri yuzunden satacak cini uretemez olunca bu hayalinden vazgecerek Iznik cini firinini yakti Ilgisi Antik Canakkale seramiklerine yoneldi Yok olmakta olan Canakkale seramiklerini de yeni bir yorumla ele aldi Degisik form ve desenlerde cini objeler yaptirmak isteyen Artisan Sanat Galerisi nin sahibi Ertan Mestci nin fikirleri uzerine calisip hayalindekileri hayata gecirmesi uzerine tanindi Sitki Usta nin ununu duyarak Kutahya ya gelen fotografci Ersin Alok Olcar in uluslararasi bir une kavusmasina onculuk etti 1980 lerden itibaren yurt icinde ve yurt disinda sergiler acti 1986 da Yunanistan in Volos kentinde duzenlenen Besinci Balkan Ulkeleri El Sanatlari Fuar ve Festivali ne Turkiye yi temsil etmek uzere gonderilmesi hayatinda bir donum noktasi oldu Festivale gelen sanatcilardan ve kullandiklari tekniklerden faydalandi Yurtdisi deneyimlerinde gordugu ulkelerin muzelerinden ve kulturunden bazi seyleri eserlerine uyarladi Bazen motif bazen form bazense kavramdan yola cikarak Iznikler Kutahya tabaklari Cintemaniler Hatayiler Yelkenliler Baliklar Rumiler Kaplumbagalar Kuslar Kediler Atlar Sefer Taslari Lazimliklar Piri Reisler Canakkale Evleri Ayasofya Mozaikleri Bizans Mozaikleri gibi seriler hazirladi Eserleri Ingiltere deki British Museum Danimarka daki Louisiana Museum Norvec Deniz Muzesi Amerika Birlesik Devletleri ndeki lndiana Art Museum gibi cesitli muzelerde ve ozel koleksiyonlarda yer aldi Cinicilik alaninda calismalari yaninda Kutahya nin tanitilmasi Frig vadisinin bir kamp ve turizm bolgesi olmasi icin calisti 18 yil boyunca her yil Frig Vadisi nde kamp duzenledi Sivil Havacilik Olimpiyati Rahvan At Yarislari gibi etlinliklerin duzenlenmesine onculuk etti Yasadigi yorenin sorunlari ile ve hayir isleri ile ugrasti Kutahya nin simgesi olan seramik sanatinin uluslararasi tanitimina yaptigi katkilar ve aldigi buyuk odullerden dolay 2001 de Yerel Televizyonlar Birligi YTB tarafindan her ilden bir kisiye verilen Halk kahramani odulune layik goruldu 2008 yilinda UNESCO Somut Olmayan Kulturel Mirasin Korunmasi Sozlesmesi kapsaminda UNESCO Bilim Kurulu tarafindan verilen Yasayan Insan Hazinesi unvanina layik goruldu 15 Kasim 2010 da Istanbul da oldu Hakkindaki yayinlarSitki Olcar in olumununun 10 yildonumunde anilari kizi Kubra Olcar Erden tarafindan Babami Alan Marti adiyla kitaplastirildi Kutahya ciniciligine katkilari Kutahya Ciniciliginde Sitki Olcar Usta 2019 baslikli yuksek lisans tezine konu oldu Kaynakca a b c d Erdem Alper 2019 Kutahya ciniciliginde Sitki Olcar Usta Fatih Sultan Mehmet Vakif Universitesi Lisansustu Egitim Enstitusu yuksek lisans tezi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Erden Kubra Olcar Keskin Ismail 15 Eylul 2023 Unesco Yasayan Insan Hazinesi Sitki Usta Olcar Cinilerinin E Twinning Projesi Kapsaminda Yeniden Yorumlanmasi D Sanat 22 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 a b Oguzhan KILIC 15 Kasim 2010 Unlu cini ustasi Sitki Olcar vefat etti Hurriyet 22 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Ozgecmis Sitki OLCAR Sitki USTA Sitki com tr 29 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Kutahya Sitki Usta ya neden zulum yapiyor Kentin cok ilerisinde de ondan MIMDAP 26 Eylul 2010 Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Halkin Kahramanlari secildi NTV 22 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Sitki OLCAR 1948 2010 Yasayan Miras ve Etkinlikler Genel Mudurlugu 22 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Editor 30 Kasim 2020 Bir Sitki Olcar oykusu Babami Alan Marti Ters Dergi 22 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2025 Dis baglantilarSitki Usta dan Goruntuler TRT2 Halk Ustalari Belgeseli TRT Int