Sabantoy (Başkurtça: Һабантуй, Kazakça: Сабантой, Tatarca: Сабан-туе, Rusça: Сабантуй) – Tarihi Volga Bulgar dönemine kadar uzanan bir Tatar, İdel-Ural, Başkurt ve Kazak yaz festivalidir. İlk başta kırsal alanlarda bir çiftçi festivali olarak kutlanırke daha sonra ulusal bir tatil oldu ve şimdi şehirlerde yaygın olarak kutlanıyor. Kazaklarda güzün son sıcak günlerinde Altı Alaş’ı (ulusu) ve temsilcilerini toplayıp, onlara yemek verme geleneği vardır. Bu yemekte ozanlar atışır, at yarışı, güreş ve Kökpar düzenlenir. Yılın en iyi ve en verimli iş yapan çiftçilerine de hediyeler verilir. Ancak çoğu zaman bir yaz bayramı olarak 23 Haziranda kutlanır.Çuvaşlar bu bayrama Akatuy (Çuvcaşça: Акатуй) adı verirler.
Terminoloji
Tatarlar tatili Sabantuy (Сабантуй, [sʌbɑnˈtuɪ]) ya da daha doğrusu Saban tuyı (Сабан туе, [sʌˈbɑn tuˈjɯ]) olarak adlandırırlar.
Volga boyunca yaşayan diğer Türk halkları da bu tatili kutluyor. Başkurtlar buna Habantuy (Һабантуй), Çuvaşlar — Akatuy (Акатуй) diyorlar.
Tarih
Sabantuy'un kökenleri Ekim mevsiminden önce kutlandığı İslam öncesi döneme kadar gitmektedir. Sabantuy'un varlığı 921'de İbn Fadlan tarafından fark edildi. Geleneksel şarkılar ve Sabantuy'un diğer gelenekleri muhtemelen o zamanlar dini bir çağrışıma sahipti.
Daha sonra, Tatarlar ve Başkurtlar arasında İslam'ın, Çuvaşlar arasında ise Hıristiyanlığın yayılması ile laik bir tatil oldu.
20. yüzyılın başlarında Sabantuy, Tatarların ulusal Festivali olarak tanındı. Sovyet makamları bu Festivali muhtemelen mütevazı kırsal kökenleri nedeniyle onayladılar. Ancak, Sabantuy'u ekim sonrası mevsime taşıdılar, böylece eski yaz Festivali olan (Kiril: Җыен, [ʑɯɪˈɯn]) ile birleştirdiler.
Son zamanlarda Moskova, Sabantuy'u 2007'de insanlığın sözlü ve somut olmayan Mirası listesinin Başyapıtlarına dahil etmek için aday gösterme planlarını açıkladı.
Türk Kültüründe Saban
Saban, tarımda kullanılan tarlayı ekme öncesi toprağı kaldırma için kullanılan bir alettir. Anadoluda büyük sabanlara Köten (Azerice: Kotan) adı verilir. Tarımı ve bereketi sembolize eder. Saban demiri: Saban demiri, sabanın önemli bölümüdür ve Tış veya Buylu adı verilir. Demirin kutlu bir metal olması onu önemli kılar. Koşumda kullanılan ağaç kısma ise, "Ok" adı verilir. Yine ok Türk kültüründe hem bir silahtır hem de Türk birliğini ve kavimlerini sembolize eden bir kavramdır. Örneğin Bozoklar, Uçoklar gibi...
Kaynakça
- Лепехин И.И. Дневные записки путешествия академика Ивана Лепехина по разным провинциям Российского государства: в 1768, 1769 и 1770 году. СПб., 1795-1802 (Rusça)
- Saban Tuyı / Сабан Туе". Tatar Encyclopaedia. Kazan: The Republic of Tatarstan Academy of Sciences. Institution of the Tatar Encyclopaedia. 2002.
- Urmançe F. Tatar xalık ijatı. Kazan, Məqarif, 2002, səh. 62
Dipnotlar
- ^ Roam, Home To (4 Temmuz 2012). . home to roam. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2021.
- ^ Drayton, James. . Home to Roam arşivurl=. 1 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
- ^ См. Уразманова Р. К. Обряды и праздники татар Поволжья и Урала (Годовой цикл. XIX — нач. XX века)
Dış bağlantılar
- Sabantoy Bayramı Bu Yıl Eskişehir'de Kutlandı 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Saban ve Bölümleri 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İngilizce) 2012 Sabantuy celebrations in Kazan4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- (Rusça)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sabantoy Baskurtca Һabantuj Kazakca Sabantoj Tatarca Saban tue Rusca Sabantuj Tarihi Volga Bulgar donemine kadar uzanan bir Tatar Idel Ural Baskurt ve Kazak yaz festivalidir Ilk basta kirsal alanlarda bir ciftci festivali olarak kutlanirke daha sonra ulusal bir tatil oldu ve simdi sehirlerde yaygin olarak kutlaniyor Kazaklarda guzun son sicak gunlerinde Alti Alas i ulusu ve temsilcilerini toplayip onlara yemek verme gelenegi vardir Bu yemekte ozanlar atisir at yarisi gures ve Kokpar duzenlenir Yilin en iyi ve en verimli is yapan ciftcilerine de hediyeler verilir Ancak cogu zaman bir yaz bayrami olarak 23 Haziranda kutlanir Cuvaslar bu bayrama Akatuy Cuvcasca Akatuj adi verirler TerminolojiTatarlar tatili Sabantuy Sabantuj sʌbɑnˈtuɪ ya da daha dogrusu Saban tuyi Saban tue sʌˈbɑn tuˈjɯ olarak adlandirirlar Volga boyunca yasayan diger Turk halklari da bu tatili kutluyor Baskurtlar buna Habantuy Һabantuj Cuvaslar Akatuy Akatuj diyorlar TarihSabantuy un kokenleri Ekim mevsiminden once kutlandigi Islam oncesi doneme kadar gitmektedir Sabantuy un varligi 921 de Ibn Fadlan tarafindan fark edildi Geleneksel sarkilar ve Sabantuy un diger gelenekleri muhtemelen o zamanlar dini bir cagrisima sahipti Daha sonra Tatarlar ve Baskurtlar arasinda Islam in Cuvaslar arasinda ise Hiristiyanligin yayilmasi ile laik bir tatil oldu 20 yuzyilin baslarinda Sabantuy Tatarlarin ulusal Festivali olarak tanindi Sovyet makamlari bu Festivali muhtemelen mutevazi kirsal kokenleri nedeniyle onayladilar Ancak Sabantuy u ekim sonrasi mevsime tasidilar boylece eski yaz Festivali olan Kiril Җyen ʑɯɪˈɯn ile birlestirdiler Son zamanlarda Moskova Sabantuy u 2007 de insanligin sozlu ve somut olmayan Mirasi listesinin Basyapitlarina dahil etmek icin aday gosterme planlarini acikladi Turk Kulturunde SabanSaban tarimda kullanilan tarlayi ekme oncesi topragi kaldirma icin kullanilan bir alettir Anadoluda buyuk sabanlara Koten Azerice Kotan adi verilir Tarimi ve bereketi sembolize eder Saban demiri Saban demiri sabanin onemli bolumudur ve Tis veya Buylu adi verilir Demirin kutlu bir metal olmasi onu onemli kilar Kosumda kullanilan agac kisma ise Ok adi verilir Yine ok Turk kulturunde hem bir silahtir hem de Turk birligini ve kavimlerini sembolize eden bir kavramdir Ornegin Bozoklar Ucoklar gibi KaynakcaLepehin I I Dnevnye zapiski puteshestviya akademika Ivana Lepehina po raznym provinciyam Rossijskogo gosudarstva v 1768 1769 i 1770 godu SPb 1795 1802 Rusca Saban Tuyi Saban Tue Tatar Encyclopaedia Kazan The Republic of Tatarstan Academy of Sciences Institution of the Tatar Encyclopaedia 2002 Urmance F Tatar xalik ijati Kazan Meqarif 2002 seh 62Dipnotlar Roam Home To 4 Temmuz 2012 home to roam 1 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2021 Drayton James Home to Roam arsivurl 1 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ekim 2013 Sm Urazmanova R K Obryady i prazdniki tatar Povolzhya i Urala Godovoj cikl XIX nach XX veka Dis baglantilarSabantoy Bayrami Bu Yil Eskisehir de Kutlandi 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Saban ve Bolumleri 29 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 2012 Sabantuy celebrations in Kazan4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Rusca