Süleyman Sabri Yirmibeşoğlu (1 Eylül 1928 – 2 Ocak 2016) Türk asker.
Sabri Yirmibeşoğlu P.1948-1 | |
---|---|
Doğum | 1 Eylül 1928 Foça, İzmir, Türkiye |
Ölüm | 2 Ocak 2016 (87 yaşında) |
Bağlılığı | Türkiye |
Branşı | Türk Kara Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1948-1990 |
Rütbesi | Orgeneral |
Birimi | Genelkurmay Harekât Başkanlığı |
Komutası | 4. Kolordu, 3. Ordu |
Çatışma/savaşları | Kıbrıs Harekâtı |
1950'li yılların başında Çankırı Gerilla Okulu'nda, Irkçılık-Turancılık davasından beraat ettikten sonra gönderildiği ABD'den yeni dönen Yüzbaşı Alparslan Türkeş'in çok sevdiği öğrencilerinden biri oldu.
1950-1957 yılları arasında, önce Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı (ve Anıtkabir'de) sonrasında da, kurmay olabilmek için Kasım 1955'ten itibaren Harp Akademileri Komutanlığı'nda öğrencilik yaptı.
NATO eğitimi için Napoli şehrine gitti. Dönüşte Kıbrıs'a tayin oldu. Bir sonraki tayini, yine 1964'te Güneydoğu Avrupa Müttefik Kuvvetleri Komutanlığı, İzmir'dir. Daha sonra Belçika'da bulunan NATO karargâhında Nükleer Silahlar Şubesi'nde görev yaptı. Belçika dönüşünde (1971), atandığı Özel Harp Dairesi Kurmay Başkanlığı görevinde kısa bir süre bulunup, Tuğgeneral rütbesine terfi ederek aynı kurumun başkanlığına atandı. 1974 Kıbrıs Harekâtı'nın en kilit görevini bu kurumun başkanı olarak icra etti. Özel Harp Dairesi'nin "Kıbrıs'ta sivil direnişi örgütleyen lider" olarak tanınmıştır.
Ecevit 1974 yılında Özel Harp Dairesi ile ilgili brifing istedi. Özel Harp Dairesi'nin Başkanı Sabri Yirmibeşoğlu Başbakanlık konutunda Ecevit'e daire hakkında brifing verdi. Yirmibeşoğlu bundan daha önemli bir görev olan, NATO İstihbarat Başkanlığı görevine getirildi ve 1978 yılına kadar görevini sürdürdü.
Dönüşte Tümgeneral rütbesine terfi ederek Sarıkamış'a atanan Yirmibeşoğlu'nun yolu Ecevit ile orada bir kez daha kesişti. 1978'de Ecevit başbakan olarak Sarıkamış'ı ziyaret ettiğinde Tümgeneral Yirmibeşoğlu Orduevi'nde kendisine ve eşine yemek verdi. Ecevit, Yirmibeşoğlu'ndan Özel Harp Dairesi hakkında bilgi almaya çalıştı. "Daire"ye bağlı sivil örgütte görev alanlardan bazılarının olaylarda yer aldığından şüphe duyuyordu. Yirmibeşoğlu'ndan "Kuşkularınız yersiz" cevabını alınca Ecevit, "Farz-ı muhal, buradaki MHP il başkanı, aynı zamanda Özel Harp Dairesi'nin sivil uzantısındaki gizli elemanlardan biri olamaz mı?" sorusunu sormuş; Yirmibeşoğlu bunu doğrulamış ve "Evet, öyledir ama kendisi çok güvenilir, vatansever bir arkadaşımızdır." demiştir.
12 Eylül döneminde Kara Kuvvetleri Lojistik Başkanlığı, 1982-1983 yıllarında Millî Savunma Bakanlığı'nda Müsteşar Yardımcılığı, 1983 yılında da Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı görevlerinde bulundu. 1984 yılında Genelkurmay Harekât Başkanlığı 1986 yılında Erzincan'daki 3. Ordu Komutanlığı'na atandı. 1988 yılında Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri oldu. 1990 yılında kadrosuzluktan emekliye ayrıldı.
Yirmibeşoğlu 2 Ocak 2016 tarihinde öldü. Cenazesi Foça'da toprağa verildi.
Kıbrıs'ta cami yaktığı iddiaları
23 Eylül 2010 tarihinde Habertürk muhabiri ile yaptığı görüşmede söyledikleri Türkiye ve Kıbrıs gündeminde tartışmalara sebep oldu:
- "Eğer bir yerde halkın galeyana gelmesini bir mukavemet hareketini göstermesini arzu ederseniz sizin saygın değerlerinize düşmanın, karşı tarafın bir şey yaptığını, küçültücü hareket yaptığını gösterirseniz, halkı galeyana getirirsiniz. Özel Harp'te bir kural vardır; halkın mukavemetini artırmak için düşman yapmış gibi bazı değerlere sabotaj yapılır. Bir cami yakılır. Kıbrıs'ta cami yaktık biz. Cami yakılır mesela."
Habertürk muhabirinin "Cami mi yaktınız?" sorusu üzerine "Mesela diyorum..." demiştir.
Daha sonra 24 Eylül 2010 tarihinde Habertürk kanalında katıldığı programda açıklamalarının yanlış anlaşıldığını, kastettiğinin Rumların cami yaktığı olduğunu belirtmiştir.
Daha sonra çıkan haberlerde Kıbrıs Cumhuriyet gazetesi camilerin bombalanmasından sonra 26 Mart'tan başlayarak 23 Nisan'a kadar bombalama olayları ile ilgili haberler yaptığı, provokasyonun gün yüzüne çıkması için çalıştığı, 23 Nisan 1962 günkü sayısında Bayraktar ve Ömerge camilerini bombalayan kişinin açıklanacağı yazıldığı, o günün akşamında gazetenin sahipleri Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet evlerinde kurşunlanarak öldürüldüğü speküle edildi.
Kaynakça
- ^ a b c d e f Dündar, Can (8 Ocak 2006). . Milliyet. 12 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2009.
- ^ a b Yirmibeşoğlu, Sabri (Nisan 1999). Askeri ve Siyasi Anılarım. Kastaş Yayınevi
- ^ a b Donat, Yavuz (30 Aralık 2009). "Özel Harp Dairesi". Sabah. 7 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2016.
- ^ . 29 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011.
- ^ Donat, Yavuz (30 Aralık 2009). . Sabah. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2010.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: İrfan Tınaz | Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri 22 Ağustos 1988 – 30 Ağustos 1990 | Sonra gelen: Nezihi Çakar |
Önce gelen: Hüsnü Çelenkler | 3. Ordu Komutanı 28 Ağustos 1986 – 28 Ağustos 1988 | Sonra gelen: Nezihi Çakar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman Sabri Yirmibesoglu 1 Eylul 1928 2 Ocak 2016 Turk asker Sabri Yirmibesoglu P 1948 1Dogum1 Eylul 1928 Foca Izmir TurkiyeOlum2 Ocak 2016 87 yasinda Bagliligi TurkiyeBransiTurk Kara KuvvetleriHizmet yillari1948 1990RutbesiOrgeneralBirimiGenelkurmay Harekat BaskanligiKomutasi4 Kolordu 3 OrduCatisma savaslariKibris Harekati 1950 li yillarin basinda Cankiri Gerilla Okulu nda Irkcilik Turancilik davasindan beraat ettikten sonra gonderildigi ABD den yeni donen Yuzbasi Alparslan Turkes in cok sevdigi ogrencilerinden biri oldu 1950 1957 yillari arasinda once Ankara da Cumhurbaskanligi Muhafiz Alayi Komutanligi ve Anitkabir de sonrasinda da kurmay olabilmek icin Kasim 1955 ten itibaren Harp Akademileri Komutanligi nda ogrencilik yapti NATO egitimi icin Napoli sehrine gitti Donuste Kibris a tayin oldu Bir sonraki tayini yine 1964 te Guneydogu Avrupa Muttefik Kuvvetleri Komutanligi Izmir dir Daha sonra Belcika da bulunan NATO karargahinda Nukleer Silahlar Subesi nde gorev yapti Belcika donusunde 1971 atandigi Ozel Harp Dairesi Kurmay Baskanligi gorevinde kisa bir sure bulunup Tuggeneral rutbesine terfi ederek ayni kurumun baskanligina atandi 1974 Kibris Harekati nin en kilit gorevini bu kurumun baskani olarak icra etti Ozel Harp Dairesi nin Kibris ta sivil direnisi orgutleyen lider olarak taninmistir Ecevit 1974 yilinda Ozel Harp Dairesi ile ilgili brifing istedi Ozel Harp Dairesi nin Baskani Sabri Yirmibesoglu Basbakanlik konutunda Ecevit e daire hakkinda brifing verdi Yirmibesoglu bundan daha onemli bir gorev olan NATO Istihbarat Baskanligi gorevine getirildi ve 1978 yilina kadar gorevini surdurdu Donuste Tumgeneral rutbesine terfi ederek Sarikamis a atanan Yirmibesoglu nun yolu Ecevit ile orada bir kez daha kesisti 1978 de Ecevit basbakan olarak Sarikamis i ziyaret ettiginde Tumgeneral Yirmibesoglu Orduevi nde kendisine ve esine yemek verdi Ecevit Yirmibesoglu ndan Ozel Harp Dairesi hakkinda bilgi almaya calisti Daire ye bagli sivil orgutte gorev alanlardan bazilarinin olaylarda yer aldigindan suphe duyuyordu Yirmibesoglu ndan Kuskulariniz yersiz cevabini alinca Ecevit Farz i muhal buradaki MHP il baskani ayni zamanda Ozel Harp Dairesi nin sivil uzantisindaki gizli elemanlardan biri olamaz mi sorusunu sormus Yirmibesoglu bunu dogrulamis ve Evet oyledir ama kendisi cok guvenilir vatansever bir arkadasimizdir demistir 12 Eylul doneminde Kara Kuvvetleri Lojistik Baskanligi 1982 1983 yillarinda Milli Savunma Bakanligi nda Mustesar Yardimciligi 1983 yilinda da Ankara Sikiyonetim Komutanligi gorevlerinde bulundu 1984 yilinda Genelkurmay Harekat Baskanligi 1986 yilinda Erzincan daki 3 Ordu Komutanligi na atandi 1988 yilinda Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreteri oldu 1990 yilinda kadrosuzluktan emekliye ayrildi Yirmibesoglu 2 Ocak 2016 tarihinde oldu Cenazesi Foca da topraga verildi Kibris ta cami yaktigi iddialari23 Eylul 2010 tarihinde Haberturk muhabiri ile yaptigi gorusmede soyledikleri Turkiye ve Kibris gundeminde tartismalara sebep oldu Eger bir yerde halkin galeyana gelmesini bir mukavemet hareketini gostermesini arzu ederseniz sizin saygin degerlerinize dusmanin karsi tarafin bir sey yaptigini kucultucu hareket yaptigini gosterirseniz halki galeyana getirirsiniz Ozel Harp te bir kural vardir halkin mukavemetini artirmak icin dusman yapmis gibi bazi degerlere sabotaj yapilir Bir cami yakilir Kibris ta cami yaktik biz Cami yakilir mesela Haberturk muhabirinin Cami mi yaktiniz sorusu uzerine Mesela diyorum demistir Daha sonra 24 Eylul 2010 tarihinde Haberturk kanalinda katildigi programda aciklamalarinin yanlis anlasildigini kastettiginin Rumlarin cami yaktigi oldugunu belirtmistir Daha sonra cikan haberlerde Kibris Cumhuriyet gazetesi camilerin bombalanmasindan sonra 26 Mart tan baslayarak 23 Nisan a kadar bombalama olaylari ile ilgili haberler yaptigi provokasyonun gun yuzune cikmasi icin calistigi 23 Nisan 1962 gunku sayisinda Bayraktar ve Omerge camilerini bombalayan kisinin aciklanacagi yazildigi o gunun aksaminda gazetenin sahipleri Ahmet Muzaffer Gurkan ve Ayhan Hikmet evlerinde kursunlanarak olduruldugu spekule edildi Kaynakca a b c d e f Dundar Can 8 Ocak 2006 Milliyet 12 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2009 a b Yirmibesoglu Sabri Nisan 1999 Askeri ve Siyasi Anilarim Kastas Yayinevi a b Donat Yavuz 30 Aralik 2009 Ozel Harp Dairesi Sabah 7 Ocak 2010 tarihinde erisilmistir Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2016 Arsivlenmis kopya 7 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2016 29 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2011 Donat Yavuz 30 Aralik 2009 Sabah 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2010 Askeri goreviOnce gelen Irfan Tinaz Milli Guvenlik Kurulu Genel Sekreteri 22 Agustos 1988 30 Agustos 1990 Sonra gelen Nezihi CakarOnce gelen Husnu Celenkler 3 Ordu Komutani 28 Agustos 1986 28 Agustos 1988 Sonra gelen Nezihi Cakar