Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kıbrıs'ta yayımlanan gazetesini çıkaran, kurucuları olan ve Ayhan Hikmet, 23 Nisan 1962'yi 24 Nisan'a bağlayan gece cinayetlere kurban gittiler. İki gazeteci de evlerinde öldürüldü, Hikmet'in cinayeti yatağında, karısının gözü önünde gerçekleşti. Bu cinayetler, Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nüshasında, 'nin bombalanması olayıyla ilgili açıklamaların yapılmasının hemen sonrasında yaşandı.
Kıbrıs Türk basın tarihinde Fazıl Önder'in öldürülmesinden sonraki ikinci gazeteci cinayeti olan bu olay nedeniyle Cumhuriyet gazetesinin yayın hayatı sonlandı.
Arka plan
Kıbrıs Türk liderliğine muhalefet
Hikmet ve Gürkan, o dönem Kıbrıs Türk toplumunun liderliğini yürüten Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş'a muhaliftiler. Hikmet, 1960'a dek Küçük'ün Kıbrıs Milli Türk Birliği Partisinin üyesi olsa da, Türkiye'deki 27 Mayıs Darbesi sonrası 1960'ta bu partiden istifa etti ve parti liderliğini "Menderesçi" olmakla suçladı. İkili, 27 Mayıs Darbesi'ni Denktaş-Küçük ikilisini zayıflatmak için bir fırsat olarak gördü ve alternatif bir siyasi oluşuma gitti. Bu oluşum çerçevesinde yayımlamaya başladıkları Cumhuriyet gazetesinde, taksimi savunan, Türk milliyetçisi toplum liderliğine muhalif, yeni kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti'ne sahip çıkılmasını ve bağımsızlığının korunarak yaşatılmasını savunan bir çizgi benimsediler. Bu bağlamda, farklı ulusların adada varlığını yadsımadan, Kıbrıs'ın Kıbrıslılar tarafından yönetilmesini ve iki toplumun yakınlaşmasını savundular. Savunduğu bu görüşler nedeniyle, Gürkan henüz 1960 yılında saldırıya uğrayarak dövüldü. Böylece Denktaş'ın çizgisindeki Türk Mukavemet Teşkilatının ve Özel Harp Dairesinin düşmanlığını edinen ve Denktaş'ın gazetesi tarafından eleştirilen ikili, bunların tersine Kıbrıs Cumhuriyeti'nin yaşatılmasını savunan Kıbrıs'taki Türkiye büyükelçisi 'nın desteğini kazandı.
Bu süreçte, Kıbrıs Türk liderliği Cumhuriyet gazetesinin susturulması gerektiği görüşünü benimsedi ve "Rumların meftunu ve hayranı olduğu, İngiliz İntelijansı ve Rum müfrit Enosis liderleriyle irtibatı bulunduğu tespit edilen Dr. ve onun hampacısı kesilen bir cinsi sapık (Muzaffer Gürkan) ile komünistlerle ilişiği olduğu tespit edilen Ayhan Hikmet Rum ameline hizmet eden faaliyet ve yazılarından vazgeçirilmeli; milli bir davanın varlığına inanmıyorlarsa susturulmalıdırlar" ifadesi yer alan gizli bir belge hazırlandı.
Camilerin bombalanması
24 ve 25 Mart 1962 tarihlerinde, sırasıyla Lefkoşa'daki ve 'nde birer bomba patlatıldı. Kıbrıslı Türkler arasındaki ve Türkiye kamuoyundaki genel kanı, bu bombaların EOKA'nın devamcısı olan Rum ve Yunan milliyetçileri tarafından patlatıldığı yönündeydi; bu durum Kıbrıs Türk toplumunda infiale yol açtı.
Bununla beraber, ilerleyen günlerde bombaların Kıbrıs Türk toplumundaki bir takım fanatikler tarafından yerleştirilmiş olabileceği iddiaları ortaya çıktı. Gürkan ve Hikmet, bombaların sorumlusu olarak TMT'yi ve Denktaş'ı görmekteydi. Daha önce de 16 Mart tarihinde İçişleri Bakanı ve gizli Akritas örgütü lideri 'i ziyaret etmiş ve "Denktaş’ın iki toplumu birbirine düşürmek için hazırlık yaptığını" söylemiş olan ve bu hareketinden dolayı gazetede yazan arkadaşı İhsan Ali'nin de tepkisini çekmiş olan Gürkan, öldürülmeden günler önce Yorgacis'i tekrar ziyaret etti. Bu ziyarette bombaları Denktaş'ın koydurduğunu ifade etti. Yorgacis, Gürkan'ın bilgisi dışında Gürkan'ın ifadelerini ses kaydına aldı, bu kayıt sonradan Yorgacis tarafından Tahkikat Komisyonuna da verildi ve Denktaş tarafından Gürkan'ın aleyhine kullanıldı.
İki gazeteci, bu ortamda bombaları yerleştirenin TMT olduğunu gazetenin manşetinden ilan etmeye hazırlanıyorlardı. 23 Nisan 1962'de "Evet tekrar ediyoruz: Bomba hadiselerinin sorumlusu alçak, adi ve satılmış herifin kim olduğunu aklı selim sahibi herkes tahmin etmiştir. Bu alçağın, bu satılmışın yüzündeki maskenin indirileceği gün yakındır" ifadesini kullandılar. Cinayeti tetikleyen olayın, bu yöndeki söylemleri olduğu düşünülür.
Cinayetler
Cinayetlerin yaşandığı gece, bir mekânda bulunan Gürkan ve Hikmet, buradan ayrılırken takip altına alındı. Hikmet mekândan doğruca evine gitti, burada ailecek misafirleriyle oturduktan sonra uyudular. Gürkan akşam yemeğini aldıktan sonra arabasıyla Lefkoşa'nın dış mahallelerinden olan Küçük Kaymaklı'da, Kaymaklı Yolu Sokak üzerinde bulunan evine gitti.
Cinayetlerin ilki Gürkan'ın evinde gerçekleşti. İşinden yemeğini alıp evine dönmüş olan Gürkan, gece 8.30 civarında, evinin garajında pusu kurmuş olan saldırganlar tarafından park hâlindeki arabasında vurularak öldürüldü. Ersan Berksel, Sevapları ve Günahları ile TMT kitabında isim vermeden cinayet eylemini gerçekleştiren bir TMT mensubu ile görüşmesini aktarır:
| Biz önceden evinin olduğu mahalleye gidip, evin karşısındaki ekinler içerisinde saklandık. Üç kişi idik. İkimiz ateş edecek, üçüncü kişi gözcülük edecekti. Arabası ile gelip garaja girince, ikimiz garaja koştuk. Arabasından çıkmadan arkadaşım stenle, ben de tabanca ile ateş ettim. Sonra hızla oradan uzaklaştık. |
Bu sırada evde bulunan karısı, silah seslerini duydu; ancak kapı sesi sandı. Sabah saat 04.00'te cinayeti fark edip polise bildirdi.
İkinci cinayet, henüz Gürkan'ın öldürüldüğü fark edilmeden, 01.45'te Hikmet'in Yenicami mahallesinde, Karababa Sokak'ta yer alan evinde gerçekleşti. Berksel'in aktardığına göre, Gürkan'ı öldürenler ile Hikmet'i öldürmek üzere görevlendirilmiş olanlar, Gürkan cinayetinden sonra Lefkoşa Surlariçi'nde Enver'in Kahvesi'nde buluştular. Burada biraz zaman geçirdikten sonra geceyarısı Ayhan Hikmet'in evinin olduğu sokağa gittiler. Ekip toplamda altı kişiden oluşmaktaydı. Dışarıdaki bir gözcünün yardımcı olduğu iki maskeli saldırgan, Hikmet'in evine açık bulunan yatak odası penceresinden girdi. Bu sırada, ekibin diğer üyeleri dışarıda sokağın telefon kablosunu kesti. Berksel'e göre ekibin dışarıdaki dört üyesinin tamamı cinayet anında dışarıda gözcülük yapmaktaydı. Hikmet, bu sırada eşiyle beraber yatakta uyumaktaydı, çocukları diğer bir odada uykudaydı. Saldırganlar yatağa gittikçe yaklaşarak Hikmet'e dört el ateş etti. Eşi yatakta bu saldırıya tanık olduktan sonra, saldırganların kaçmasının ardından telefonla doktor çağırmaya çalıştı; ancak telefon hatlarının kesik olmasından dolayı çağıramadı. Bunun hemen ardından Hikmet, eşinin kolları arasında öldü.
Tepkiler
Olayların gece gerçekleşmesi nedeniyle 24 Nisan gününün gazetelerine tam yansıyamadı, Halkın Sesi gazetesi 24 Nisan günü sadece Hikmet'in cinayetini "son dakika" olarak manşete taşıdı. 25 Nisan günü cinayetler günlük olarak yayımlanan Halkın Sesi ve Bozkurt gazetelerinin manşetine taşındı. Halkın Sesi 25 Nisan günkü başyazısında cinayetlerin infial ve üzüntü yarattığını belirtip, "cemaatimiz mensuplarının bu şekilde suikastlare kurban gitmesi pek tabii olarak gazetemiz tarafından şiddetle takbih edilir" ifadesini kullandı. Bozkurt gazetesi de "Lefkoşa çifte cinayeti takbih edildi" başlığıyla çıkarken Küçük, Denktaş ve Dırvana'nın açıklamalarını vurguladı. İki gazetede de öldürülen gazetecilerin Türk olduğu vurgulandı; böylece cinayetin faillerinin ancak Kıbrıs Türk toplumunun dışından olabileceği mesajı verildi. Cinayetler herhangi bir şekilde basın özgürlüğü bağlamında değerlendirilmedi.
Haftalık yayımlanan Nacak gazetesi, cinayetlerin ardından ilk yayımlanan 27 Nisan tarihli sayısında, cinayetlere ilişkin herhangi bir habere yer vermedi; çift sütunluk bir çerçeve içerisinde başsağlığı mesajı yayımladı. Gazetenin "Ölenler Öldürenler" isimli başyazısında, öldürülen gazetecilerin çizgisini "yanlış ve Türklüğe zararlı bir yol" olarak niteledi. Cinayeti siyasi sebeplerden ötürü Türklerin işlemiş olabileceğinin ihtimalinin bulunmadığını vurgulayan gazete, cinayetin Rumlar tarafından işlendiğini ima etti. 28 Nisan günü Halkın Sesi gazetesinde çıkan yazıda da "Türk cemaati arasında bu kadar planlı cinayet işleyecek birisi yoktur" ifadesi kullanıldı, cinayetin işlenme sebebinin "Türk cemaatini parçalamak" olduğu yazıldı.
Soruşturma ve faillere dair iddialar
Ahmet Muzaffer Gürkan cinayetinde fail olduğu suçlamasıyla aslen Yalyalı olup Lefkoşa'da ikamet eden Kemal Mustafa Ahıskal 24 Nisan 1962 tarihinde tutuklandı ve üç gün boyunca tutuklu kalması yönünde mahkeme karar verdi. 1 Mayıs 1962 tarihinde, Lefkoşa Kaza Mahkemesi Ahıskal'ın suçsuz olduğuna kanaat getirerek serbest bırakılmasını emretti.
Cinayetlerin Türk Mukavemet Teşkilatı tarafından gerçekleştirildiğine dair iddialar ve teşkilat mensuplarının söylemleri bulunmaktadır. Siyaset bilimci Niyazi Kızılyürek'e göre, bunlar "sağlam iddialar ve veriler" oluşturmaktadır. Akademisyen Erol Kaymak, akademik bir yayınında Hikmet ve Gürkan'ın "Denktaş'ın çizgisindeki düzensiz bir askerî kuvvetin işlediği siyasi bir suikaste kurban gittiklerine dair yaygın bir düşünce" olduğunu belirtmiştir.
28 Nisan 1962 tarihinde Ahmet Muzaffer Gürkan'ın kardeşi Necla Gürkan, cinayetlerden Dr. Fazıl Küçük, Rauf Denktaş ve taraftarlarının sorumlu olduğuna dair bir basın açıklamasında bulundu. Bu yöndeki iddialar Küçük, Denktaş ve Kıbrıs Türk liderliği tarafından kabul edilmedi. 30 Nisan 1962'de Türk Cemaat Meclisi Başkanlığı yayımladığı basın bülteninde "iki Türk gazetecinin öldürülmesinden Rumların mesul olduğu"nu yazdı. Ayhan Hikmet'in kardeşi Aydın Hikmet'in olayla ilgili yorumu aşağıdaki gibidir:
Ayhan Hikmet, Kıbrıs Türk Kurumlar Federasyonu’nda da önemli etkili görevler yaptı. Faiz Kaymak’la birlikteydi. Kıbrıs Türk toplumunda liderlik hesaplaşmasında Faiz Kaymak’la hareket etti. Hatta Dr. Küçük ve Rauf Denktaş, yanlarına Osman Örek’ten önce Ayhan Hikmet’i almak istediler. Ancak Ayhan Hikmet, onlarla olmadı. Cumhuriyet döneminde de muhalefeti tercih etti. Tehdit ediliyordu. Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gürkan’ın Rumlar tarafından öldürüldüğünü yaymaya da çalışırlar. Buna kimse inanmaz. Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gürkan’ı Rumlar öldürmüş olsaydı bugün hala saldıranlar saldırmazdı.
Denktaş tarafından cinayeti Yorgacis'in adamlarının işlediğinin ifade edilmesi üzerine, o dönem TMT'de görev yapmakta olan , 1998'de Avrupa gazetesinde "O zaman, o günlerde TMT’de görev yapan birçok kimse ile yakınları, yani yüzlerce insan, bini aşkın kimse bu iki avukatın, güvenilir bir TMT liderinin, güvenilir TMT mensuplarına verdiği emirle öldürüldüklerini bilmektedir. Bunlardan Yorgacis’in casusu olan kim? Tanıdıklarımın ben kefiliyim. Bunlardan bir teki Yorgacis’in ajanı idiyse, yerlerine yargılanıp cezalarını ben çekmeğe razıyım." diye yazdı.
4 Haziran 1999 tarihinde Avrupa gazetesinde çıkan bir haberde, cinayetlerin H.C. isimli bir TMT üyesinin başını çektiği üç kişilik bir ekip tarafından gerçekleştirildiği iddia etti. Gazete, H.C.'nin 1984'te sirozdan öldüğü ve cinayete ilişkin detayları ölmeden hastanedeki hemşiresiyle paylaştığı iddiasında bulundu, söz konusu hemşireyle bir mülakat yayımlandı.
2019 yılında Sevapları ve Günahları ile TMT kitabını yayımlayan Ersan Berksel, bu kitapta birinci ağızdan cinayeti gerçekleştirdiğini ifade eden bir TMT mensubunun ifadelerine yer verdi. Berksel'in kanaati, cinayetin TMT liderliğinin bilgisi dışında işlenmediği yönündedir.
Denktaş, 2009 yılında verdiği bir röportajda "Avukat Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gürkan’ı ben niye öldürteyim? Yorgacis’in ve Lağodondis’in işlerine geldiği için öyle duyurdular ki, bizi parçalasınlar." ifadesini kullandı.
Etkileri ve sonrası
Öldürülen gazetecilerin eşleri, cinayet sonrası toplumda "hain karısı" olarak yaftalandı ve aileleriyle beraber tacize uğradı. Hikmet'in eşi Sabiha Hanım, önceleri iki çocuğuyla beraber Lefkoşa'da kayınpederinin yayında kalmayı denese de; uğradığı tacizler nedeniyle Peristerona'ya anne ve babasının yanına yerleşti. Burada da taciz görmeye devam edince, dayanamayıp Rum kesimine kaçtı; burada bir Rum ile evlendi. Babası öldürüldüğünde dört yaşında olan kızı Hıfsiye de, 13 yaşına kadar Türk kesiminde kalıp sonrasında Rum kesimine yerleşti.
Kaynakça
- Özel
- ^ . Havadis. 12 Haziran 2016. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2018.
- ^ Eraslan 2016, s. 78.
- ^ a b c d e f g h Kızılyürek, 27 Nisan 2015.
- ^ a b c d Paşa 2018, s. 52.
- ^ Halluma, Remzi (2017). Faili Meçhul!. Lefkoşa: Galeri Kültür Yayınları. s. 46-47. ISBN .
- ^ Uludağ, Sevgül (28 Mart 2005). hamamboculeri.org. Yenidüzen. 9 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2021.
- ^ a b c d Paşa 2018, s. 53.
- ^ a b c Berksel 2020, s. 143.
- ^ a b Hastürer, Hasan (8 Ocak 2019). . Kıbrıs Gazetesi. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ Eraslan 2016, s. 84.
- ^ Eraslan 2016, s. 87.
- ^ Eraslan 2016, ss. 87-88.
- ^ "Bir kişi tevkif edildi". Halkın Sesi. 25 Nisan 1962.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Eylül 2021.
- ^ "Kemal Mustafa Ahıskal serbest bırakıldı". Bozkurt. 2 Mayıs 1962. s. 1.
- ^ Erol, Kaymak (2008). "The Development of Turkish Cypriot Politics". Ker-Lindsay, James; Faustmann, Hubert (Ed.). The Government and Politics of Cyprus (İngilizce). Peter Lang. s. 233. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Eylül 2018.
- ^ "Dr. Küçük ve Denktaş gazetecileri öldürtmekle itham edildi". Milliyet. 29 Nisan 1962. s. 1.
- ^ Eraslan 2016, s. 89.
- ^ Hastürer, Hasan (25 Nisan 2012). . Haber Kıbrıs. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019.
- ^ Kızılyürek, Niyazi (24 Nisan 2016). . Yenidüzen. 21 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Lawyers Hikmet and Gurkan killed by TMT, paper says" (İngilizce). Kıbrıs Cumhuriyeti Enformasyon Dairesi. 4 Haziran 1999. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Kasım 2018.
- ^ "Denktaş nelere 'keşke' dedi?". Star Kıbrıs. 19 Ağustos 2009. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ Paşa 2018, ss. 56-57.
- Genel
- Berksel, Ersan (2020). Sevapları ve Günahları ile TMT (2. bas.). Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları.
- Eraslan, Burhan (2016), Kuzey Kıbrıs'ta Basın Özgürlüğü, Lefkoşa: Işık Kitabevi Yayınları
- Kızılyürek, Niyazi (27 Nisan 2015), “Cumhuriyetin Gazetecileri” - 1 Ayhan Hikmet ve Ahmet Muzaffer Gürkan, Yenidüzen Adres Kıbrıs, 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 20 Eylül 2018
- Paşa, Halil (2018), "Ölüme götüren manşet", Poli Almanak: 2011-2018, Lefkoşa: Havadis Gazetesi Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kibris ta yayimlanan gazetesini cikaran kuruculari olan ve Ayhan Hikmet 23 Nisan 1962 yi 24 Nisan a baglayan gece cinayetlere kurban gittiler Iki gazeteci de evlerinde olduruldu Hikmet in cinayeti yataginda karisinin gozu onunde gerceklesti Bu cinayetler Cumhuriyet gazetesinin 23 Nisan 1962 tarihli nushasinda nin bombalanmasi olayiyla ilgili aciklamalarin yapilmasinin hemen sonrasinda yasandi Ayhan Hikmet in yatak odasinda esiyle uyurken olduruldugu Karababa Sokak taki 7 numarali ev Kibris Turk basin tarihinde Fazil Onder in oldurulmesinden sonraki ikinci gazeteci cinayeti olan bu olay nedeniyle Cumhuriyet gazetesinin yayin hayati sonlandi Arka planKibris Turk liderligine muhalefet Hikmet ve Gurkan o donem Kibris Turk toplumunun liderligini yuruten Fazil Kucuk ve Rauf Denktas a muhaliftiler Hikmet 1960 a dek Kucuk un Kibris Milli Turk Birligi Partisinin uyesi olsa da Turkiye deki 27 Mayis Darbesi sonrasi 1960 ta bu partiden istifa etti ve parti liderligini Menderesci olmakla sucladi Ikili 27 Mayis Darbesi ni Denktas Kucuk ikilisini zayiflatmak icin bir firsat olarak gordu ve alternatif bir siyasi olusuma gitti Bu olusum cercevesinde yayimlamaya basladiklari Cumhuriyet gazetesinde taksimi savunan Turk milliyetcisi toplum liderligine muhalif yeni kurulan Kibris Cumhuriyeti ne sahip cikilmasini ve bagimsizliginin korunarak yasatilmasini savunan bir cizgi benimsediler Bu baglamda farkli uluslarin adada varligini yadsimadan Kibris in Kibrislilar tarafindan yonetilmesini ve iki toplumun yakinlasmasini savundular Savundugu bu gorusler nedeniyle Gurkan henuz 1960 yilinda saldiriya ugrayarak dovuldu Boylece Denktas in cizgisindeki Turk Mukavemet Teskilatinin ve Ozel Harp Dairesinin dusmanligini edinen ve Denktas in gazetesi tarafindan elestirilen ikili bunlarin tersine Kibris Cumhuriyeti nin yasatilmasini savunan Kibris taki Turkiye buyukelcisi nin destegini kazandi Bu surecte Kibris Turk liderligi Cumhuriyet gazetesinin susturulmasi gerektigi gorusunu benimsedi ve Rumlarin meftunu ve hayrani oldugu Ingiliz Intelijansi ve Rum mufrit Enosis liderleriyle irtibati bulundugu tespit edilen Dr ve onun hampacisi kesilen bir cinsi sapik Muzaffer Gurkan ile komunistlerle ilisigi oldugu tespit edilen Ayhan Hikmet Rum ameline hizmet eden faaliyet ve yazilarindan vazgecirilmeli milli bir davanin varligina inanmiyorlarsa susturulmalidirlar ifadesi yer alan gizli bir belge hazirlandi Camilerin bombalanmasi Bombalanan Bayraktar Camii 24 ve 25 Mart 1962 tarihlerinde sirasiyla Lefkosa daki ve nde birer bomba patlatildi Kibrisli Turkler arasindaki ve Turkiye kamuoyundaki genel kani bu bombalarin EOKA nin devamcisi olan Rum ve Yunan milliyetcileri tarafindan patlatildigi yonundeydi bu durum Kibris Turk toplumunda infiale yol acti Bununla beraber ilerleyen gunlerde bombalarin Kibris Turk toplumundaki bir takim fanatikler tarafindan yerlestirilmis olabilecegi iddialari ortaya cikti Gurkan ve Hikmet bombalarin sorumlusu olarak TMT yi ve Denktas i gormekteydi Daha once de 16 Mart tarihinde Icisleri Bakani ve gizli Akritas orgutu lideri i ziyaret etmis ve Denktas in iki toplumu birbirine dusurmek icin hazirlik yaptigini soylemis olan ve bu hareketinden dolayi gazetede yazan arkadasi Ihsan Ali nin de tepkisini cekmis olan Gurkan oldurulmeden gunler once Yorgacis i tekrar ziyaret etti Bu ziyarette bombalari Denktas in koydurdugunu ifade etti Yorgacis Gurkan in bilgisi disinda Gurkan in ifadelerini ses kaydina aldi bu kayit sonradan Yorgacis tarafindan Tahkikat Komisyonuna da verildi ve Denktas tarafindan Gurkan in aleyhine kullanildi Iki gazeteci bu ortamda bombalari yerlestirenin TMT oldugunu gazetenin mansetinden ilan etmeye hazirlaniyorlardi 23 Nisan 1962 de Evet tekrar ediyoruz Bomba hadiselerinin sorumlusu alcak adi ve satilmis herifin kim oldugunu akli selim sahibi herkes tahmin etmistir Bu alcagin bu satilmisin yuzundeki maskenin indirilecegi gun yakindir ifadesini kullandilar Cinayeti tetikleyen olayin bu yondeki soylemleri oldugu dusunulur CinayetlerCinayetlerin yasandigi gece bir mekanda bulunan Gurkan ve Hikmet buradan ayrilirken takip altina alindi Hikmet mekandan dogruca evine gitti burada ailecek misafirleriyle oturduktan sonra uyudular Gurkan aksam yemegini aldiktan sonra arabasiyla Lefkosa nin dis mahallelerinden olan Kucuk Kaymakli da Kaymakli Yolu Sokak uzerinde bulunan evine gitti Cinayetlerin ilki Gurkan in evinde gerceklesti Isinden yemegini alip evine donmus olan Gurkan gece 8 30 civarinda evinin garajinda pusu kurmus olan saldirganlar tarafindan park halindeki arabasinda vurularak olduruldu Ersan Berksel Sevaplari ve Gunahlari ile TMT kitabinda isim vermeden cinayet eylemini gerceklestiren bir TMT mensubu ile gorusmesini aktarir Biz onceden evinin oldugu mahalleye gidip evin karsisindaki ekinler icerisinde saklandik Uc kisi idik Ikimiz ates edecek ucuncu kisi gozculuk edecekti Arabasi ile gelip garaja girince ikimiz garaja kostuk Arabasindan cikmadan arkadasim stenle ben de tabanca ile ates ettim Sonra hizla oradan uzaklastik Bu sirada evde bulunan karisi silah seslerini duydu ancak kapi sesi sandi Sabah saat 04 00 te cinayeti fark edip polise bildirdi Ikinci cinayet henuz Gurkan in olduruldugu fark edilmeden 01 45 te Hikmet in Yenicami mahallesinde Karababa Sokak ta yer alan evinde gerceklesti Berksel in aktardigina gore Gurkan i oldurenler ile Hikmet i oldurmek uzere gorevlendirilmis olanlar Gurkan cinayetinden sonra Lefkosa Surlarici nde Enver in Kahvesi nde bulustular Burada biraz zaman gecirdikten sonra geceyarisi Ayhan Hikmet in evinin oldugu sokaga gittiler Ekip toplamda alti kisiden olusmaktaydi Disaridaki bir gozcunun yardimci oldugu iki maskeli saldirgan Hikmet in evine acik bulunan yatak odasi penceresinden girdi Bu sirada ekibin diger uyeleri disarida sokagin telefon kablosunu kesti Berksel e gore ekibin disaridaki dort uyesinin tamami cinayet aninda disarida gozculuk yapmaktaydi Hikmet bu sirada esiyle beraber yatakta uyumaktaydi cocuklari diger bir odada uykudaydi Saldirganlar yataga gittikce yaklasarak Hikmet e dort el ates etti Esi yatakta bu saldiriya tanik olduktan sonra saldirganlarin kacmasinin ardindan telefonla doktor cagirmaya calisti ancak telefon hatlarinin kesik olmasindan dolayi cagiramadi Bunun hemen ardindan Hikmet esinin kollari arasinda oldu Tepkiler25 Nisan 1962 tarihli Bozkurt gazetesi Lefkosa cifte cinayeti takbih edildi mansetiyle cikti ve Kucuk Denktas ve Dirvana nin aciklamalarini one cikardi Olaylarin gece gerceklesmesi nedeniyle 24 Nisan gununun gazetelerine tam yansiyamadi Halkin Sesi gazetesi 24 Nisan gunu sadece Hikmet in cinayetini son dakika olarak mansete tasidi 25 Nisan gunu cinayetler gunluk olarak yayimlanan Halkin Sesi ve Bozkurt gazetelerinin mansetine tasindi Halkin Sesi 25 Nisan gunku basyazisinda cinayetlerin infial ve uzuntu yarattigini belirtip cemaatimiz mensuplarinin bu sekilde suikastlare kurban gitmesi pek tabii olarak gazetemiz tarafindan siddetle takbih edilir ifadesini kullandi Bozkurt gazetesi de Lefkosa cifte cinayeti takbih edildi basligiyla cikarken Kucuk Denktas ve Dirvana nin aciklamalarini vurguladi Iki gazetede de oldurulen gazetecilerin Turk oldugu vurgulandi boylece cinayetin faillerinin ancak Kibris Turk toplumunun disindan olabilecegi mesaji verildi Cinayetler herhangi bir sekilde basin ozgurlugu baglaminda degerlendirilmedi Haftalik yayimlanan Nacak gazetesi cinayetlerin ardindan ilk yayimlanan 27 Nisan tarihli sayisinda cinayetlere iliskin herhangi bir habere yer vermedi cift sutunluk bir cerceve icerisinde bassagligi mesaji yayimladi Gazetenin Olenler Oldurenler isimli basyazisinda oldurulen gazetecilerin cizgisini yanlis ve Turkluge zararli bir yol olarak niteledi Cinayeti siyasi sebeplerden oturu Turklerin islemis olabileceginin ihtimalinin bulunmadigini vurgulayan gazete cinayetin Rumlar tarafindan islendigini ima etti 28 Nisan gunu Halkin Sesi gazetesinde cikan yazida da Turk cemaati arasinda bu kadar planli cinayet isleyecek birisi yoktur ifadesi kullanildi cinayetin islenme sebebinin Turk cemaatini parcalamak oldugu yazildi Sorusturma ve faillere dair iddialarAhmet Muzaffer Gurkan cinayetinde fail oldugu suclamasiyla aslen Yalyali olup Lefkosa da ikamet eden Kemal Mustafa Ahiskal 24 Nisan 1962 tarihinde tutuklandi ve uc gun boyunca tutuklu kalmasi yonunde mahkeme karar verdi 1 Mayis 1962 tarihinde Lefkosa Kaza Mahkemesi Ahiskal in sucsuz olduguna kanaat getirerek serbest birakilmasini emretti Cinayetlerin Turk Mukavemet Teskilati tarafindan gerceklestirildigine dair iddialar ve teskilat mensuplarinin soylemleri bulunmaktadir Siyaset bilimci Niyazi Kizilyurek e gore bunlar saglam iddialar ve veriler olusturmaktadir Akademisyen Erol Kaymak akademik bir yayininda Hikmet ve Gurkan in Denktas in cizgisindeki duzensiz bir askeri kuvvetin isledigi siyasi bir suikaste kurban gittiklerine dair yaygin bir dusunce oldugunu belirtmistir 28 Nisan 1962 tarihinde Ahmet Muzaffer Gurkan in kardesi Necla Gurkan cinayetlerden Dr Fazil Kucuk Rauf Denktas ve taraftarlarinin sorumlu olduguna dair bir basin aciklamasinda bulundu Bu yondeki iddialar Kucuk Denktas ve Kibris Turk liderligi tarafindan kabul edilmedi 30 Nisan 1962 de Turk Cemaat Meclisi Baskanligi yayimladigi basin bulteninde iki Turk gazetecinin oldurulmesinden Rumlarin mesul oldugu nu yazdi Ayhan Hikmet in kardesi Aydin Hikmet in olayla ilgili yorumu asagidaki gibidir Ayhan Hikmet Kibris Turk Kurumlar Federasyonu nda da onemli etkili gorevler yapti Faiz Kaymak la birlikteydi Kibris Turk toplumunda liderlik hesaplasmasinda Faiz Kaymak la hareket etti Hatta Dr Kucuk ve Rauf Denktas yanlarina Osman Orek ten once Ayhan Hikmet i almak istediler Ancak Ayhan Hikmet onlarla olmadi Cumhuriyet doneminde de muhalefeti tercih etti Tehdit ediliyordu Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gurkan in Rumlar tarafindan olduruldugunu yaymaya da calisirlar Buna kimse inanmaz Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gurkan i Rumlar oldurmus olsaydi bugun hala saldiranlar saldirmazdi Denktas tarafindan cinayeti Yorgacis in adamlarinin islediginin ifade edilmesi uzerine o donem TMT de gorev yapmakta olan 1998 de Avrupa gazetesinde O zaman o gunlerde TMT de gorev yapan bircok kimse ile yakinlari yani yuzlerce insan bini askin kimse bu iki avukatin guvenilir bir TMT liderinin guvenilir TMT mensuplarina verdigi emirle oldurulduklerini bilmektedir Bunlardan Yorgacis in casusu olan kim Tanidiklarimin ben kefiliyim Bunlardan bir teki Yorgacis in ajani idiyse yerlerine yargilanip cezalarini ben cekmege raziyim diye yazdi 4 Haziran 1999 tarihinde Avrupa gazetesinde cikan bir haberde cinayetlerin H C isimli bir TMT uyesinin basini cektigi uc kisilik bir ekip tarafindan gerceklestirildigi iddia etti Gazete H C nin 1984 te sirozdan oldugu ve cinayete iliskin detaylari olmeden hastanedeki hemsiresiyle paylastigi iddiasinda bulundu soz konusu hemsireyle bir mulakat yayimlandi 2019 yilinda Sevaplari ve Gunahlari ile TMT kitabini yayimlayan Ersan Berksel bu kitapta birinci agizdan cinayeti gerceklestirdigini ifade eden bir TMT mensubunun ifadelerine yer verdi Berksel in kanaati cinayetin TMT liderliginin bilgisi disinda islenmedigi yonundedir Denktas 2009 yilinda verdigi bir roportajda Avukat Ayhan Hikmet ve Muzaffer Gurkan i ben niye oldurteyim Yorgacis in ve Lagodondis in islerine geldigi icin oyle duyurdular ki bizi parcalasinlar ifadesini kullandi Etkileri ve sonrasiOldurulen gazetecilerin esleri cinayet sonrasi toplumda hain karisi olarak yaftalandi ve aileleriyle beraber tacize ugradi Hikmet in esi Sabiha Hanim onceleri iki cocuguyla beraber Lefkosa da kayinpederinin yayinda kalmayi denese de ugradigi tacizler nedeniyle Peristerona ya anne ve babasinin yanina yerlesti Burada da taciz gormeye devam edince dayanamayip Rum kesimine kacti burada bir Rum ile evlendi Babasi olduruldugunde dort yasinda olan kizi Hifsiye de 13 yasina kadar Turk kesiminde kalip sonrasinda Rum kesimine yerlesti KaynakcaOzel Havadis 12 Haziran 2016 21 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2018 Eraslan 2016 s 78 a b c d e f g h Kizilyurek 27 Nisan 2015 a b c d Pasa 2018 s 52 Halluma Remzi 2017 Faili Mechul Lefkosa Galeri Kultur Yayinlari s 46 47 ISBN 978 9963 660 65 0 Uludag Sevgul 28 Mart 2005 hamamboculeri org Yeniduzen 9 Nisan 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2021 a b c d Pasa 2018 s 53 a b c Berksel 2020 s 143 a b Hasturer Hasan 8 Ocak 2019 Kibris Gazetesi 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2021 Eraslan 2016 s 84 Eraslan 2016 s 87 Eraslan 2016 ss 87 88 Bir kisi tevkif edildi Halkin Sesi 25 Nisan 1962 Arsivlenmis kopya PDF 12 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Eylul 2021 Kemal Mustafa Ahiskal serbest birakildi Bozkurt 2 Mayis 1962 s 1 Erol Kaymak 2008 The Development of Turkish Cypriot Politics Ker Lindsay James Faustmann Hubert Ed The Government and Politics of Cyprus Ingilizce Peter Lang s 233 21 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Eylul 2018 Dr Kucuk ve Denktas gazetecileri oldurtmekle itham edildi Milliyet 29 Nisan 1962 s 1 Eraslan 2016 s 89 Hasturer Hasan 25 Nisan 2012 Haber Kibris 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Nisan 2019 Kizilyurek Niyazi 24 Nisan 2016 Yeniduzen 21 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Lawyers Hikmet and Gurkan killed by TMT paper says Ingilizce Kibris Cumhuriyeti Enformasyon Dairesi 4 Haziran 1999 19 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Kasim 2018 Denktas nelere keske dedi Star Kibris 19 Agustos 2009 27 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Pasa 2018 ss 56 57 GenelBerksel Ersan 2020 Sevaplari ve Gunahlari ile TMT 2 bas Lefkosa Isik Kitabevi Yayinlari Eraslan Burhan 2016 Kuzey Kibris ta Basin Ozgurlugu Lefkosa Isik Kitabevi Yayinlari Kizilyurek Niyazi 27 Nisan 2015 Cumhuriyetin Gazetecileri 1 Ayhan Hikmet ve Ahmet Muzaffer Gurkan Yeniduzen Adres Kibris 21 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 20 Eylul 2018 Pasa Halil 2018 Olume goturen manset Poli Almanak 2011 2018 Lefkosa Havadis Gazetesi Yayinlari