Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Temmuz 2020) () ( |
Mahmut Sadi Irmak (15 Mayıs 1904, Konya - 10 Kasım 1990, İstanbul), Türk tıp doktoru ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin 17. Başbakanı. Osmanlı vatandaşı olarak doğmuş son Türkiye Başbakanıdır.
Sadi Irmak | |
---|---|
17. Türkiye başbakanı | |
Görev süresi 17 Kasım 1974 - 31 Mart 1975 | |
Cumhurbaşkanı | Fahri Korutürk |
Yerine geldiği | Bülent Ecevit |
Yerine gelen | Süleyman Demirel |
Danışma Meclisi Başkanı | |
Görev süresi 27 Ekim 1981 - 4 Aralık 1983 | |
Türkiye Çalışma Bakanı | |
Görev süresi 7 Haziran 1945 - 9 Eylül 1947 | |
Başbakan | Şükrü Saracoğlu Recep Peker |
Yerine gelen | Tahsin Bekir Balta |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 7. ve 8. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 8 Mart 1943 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1943 - Konya 1946 - Konya |
Cumhuriyet Senatosu Kontenjan senatörü | |
Görev süresi 8 Haziran 1974 - 8 Haziran 1980 | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Mahmut Sadi 15 Mayıs 1904 Seydişehir, Konya, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 10 Kasım 1990 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1943-1950) |
Bitirdiği okul | Darülfünun Tıp Fakültesi, İstanbul |
Mesleği | Hekim |
Hükûmeti | 38. Türkiye Hükûmeti |
Hayatı
1904 yılında Konya Seydişehir'de doğdu. Avukat Sabri Bey ve Saliha Hanım'ın oğludur. İlk öğrenimini, Rüşdiyeyi ve Konya Sultanisi'ni birincilikle bitirip biyoloji öğretmeni oldu. Aynı yıl Darülfünun Tıp Fakültesine girdi. 1923 yılında İstanbul Üniversitesinde öğrenci olduğu yıllarda üniversitenin Devlet Bursu ile Avrupa'ya öğrenci gönderileceğine dair üniversite duvarlarında gördüğü ilana başvuran 150 kişi arasından seçilen 11 kişiden birisi olarak Berlin Üniversitesinde tıp ve biyoloji öğrenimi görüp 1929 yılında pekiyi derece ile tıp doktoru oldu. Hagen ve Düsseldorf hastanelerinde asistan olarak çalıştı, yurda dönünce Ankara Hükûmet Tabipliği ve Gazi Terbiye Enstitüsü biyoloji öğretmenliği görevlerinde bulundu. 1933 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi doçentliğini kazandı. 1940 yılında fizyoloji profesörü oldu.
Almanca, Fransızca ve Arapça bilmekteydi.
Ayşe Seniha H. (1912) ile evli olup XVII. Dönem Konya Milletvekili Sabri Irmak (1936-1991) ve Saliha Yakut'un (1940) babası idi.
Milletvekilliği dönemi
1943 yılında Konya milletvekili seçilip, aynı yıl Halkevleri Yüksek Danışma Kurulu Başkanlığına, sonra da Diyarbakır Bölge Müfettişliğine getirildi. 7 Haziran 1945 tarihinde Türkiye'nin ilk Çalışma Bakanı oldu. 1947'de Uluslararası Çalışma Konferansı ikinci başkanlığına seçildi. Eylül 1947'de bakanlıktan ayrıldı. CHP'nin 1950'de seçimleri kaybetmesi üzerine bir süre siyasetten uzaklaştı. Aynı yıl yeniden ilim ve meslek hayatına döndü. Münih, daha sonra İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde akademik hayatını sürdürdü.
Başbakanlığı
1974 yılında Kontenjan Senatörü seçildi. Cumhuriyet Halk Partisinin Milli Selamet Partisi ile kurduğu koalisyon hükûmetinin istifasından sonra 17 Kasım 1974 tarihinde partiler üstü hükûmeti kurmakla görevlendirildi. Oluşturduğu hükûmet için TBMM'de yapılan güven oylamasında, 450 milletvekilinden yalnızca 18'inin lehinde oy kullanması dolayısıyla güvenoyu alamamasına karşın 31 Mart 1975 tarihine kadar başbakanlık yaptı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 15 Ekim 1981 tarihinde oluşturulan Danışma Meclisine Konya üyesi olarak atandı ve 27 Ekim'de bu meclisin başkanlığına seçildi. Irmak bu görevi TBMM Başkanlığına Necmettin Karaduman'ın 4 Aralık 1983'te seçilmesine değin sürdürdü.
Ölümü
10 Kasım 1990 tarihinde 86 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti. Naaşı Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b Kolektif (16 Ocak 1985). Sağlık Hizmetinde 25 Yıl. Sosyal Sigortalar Kurumu İstanbul Hastanesi. s. 27.
- ^ . www5.tbmm.gov.tr. 6 Temmuz 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2022.
- ^ a b "Türk Parlamento Tarihi II. Cilt" (PDF). 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ Sadi Irmak öldü 12 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (11 Kasım 1990) Milliyet gazetesinde ilgili haberler
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Cahit Karakaş (TBMM Başkanı) | Danışma Meclisi Başkanı 27 Ekim 1981 - 4 Aralık 1983 | Sonra gelen: Necmettin Karaduman (TBMM Başkanı) |
Önce gelen: Bülent Ecevit | 17. Türkiye başbakanı 17 Kasım 1974 - 31 Mart 1975 | Sonra gelen: Süleyman Demirel |
Önce gelen: Önce gelen yoktur. | Türkiye Çalışma Bakanı 7 Haziran 1945 - 9 Eylül 1947 | Sonra gelen: Tahsin Bekir Balta |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Sadi Irmak haber gazete kitap akademik JSTOR Temmuz 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Mahmut Sadi Irmak 15 Mayis 1904 Konya 10 Kasim 1990 Istanbul Turk tip doktoru ve siyasetcidir Turkiye Cumhuriyeti nin 17 Basbakani Osmanli vatandasi olarak dogmus son Turkiye Basbakanidir Sadi Irmak17 Turkiye basbakaniGorev suresi 17 Kasim 1974 31 Mart 1975Cumhurbaskani Fahri KoruturkYerine geldigi Bulent EcevitYerine gelen Suleyman DemirelDanisma Meclisi BaskaniGorev suresi 27 Ekim 1981 4 Aralik 1983Turkiye Calisma BakaniGorev suresi 7 Haziran 1945 9 Eylul 1947Basbakan Sukru Saracoglu Recep PekerYerine gelen Tahsin Bekir BaltaTurkiye Buyuk Millet Meclisi 7 ve 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 8 Mart 1943 24 Mart 1950Secim bolgesi 1943 Konya 1946 KonyaCumhuriyet Senatosu Kontenjan senatoruGorev suresi 8 Haziran 1974 8 Haziran 1980Kisisel bilgilerDogum Mahmut Sadi 15 Mayis 1904 1904 05 15 Seydisehir Konya Osmanli ImparatorluguOlum 10 Kasim 1990 86 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Asiyan Mezarligi IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk Partisi 1943 1950 Bitirdigi okul Darulfunun Tip Fakultesi IstanbulMeslegi HekimHukumeti 38 Turkiye HukumetiHayati1904 yilinda Konya Seydisehir de dogdu Avukat Sabri Bey ve Saliha Hanim in ogludur Ilk ogrenimini Rusdiyeyi ve Konya Sultanisi ni birincilikle bitirip biyoloji ogretmeni oldu Ayni yil Darulfunun Tip Fakultesine girdi 1923 yilinda Istanbul Universitesinde ogrenci oldugu yillarda universitenin Devlet Bursu ile Avrupa ya ogrenci gonderilecegine dair universite duvarlarinda gordugu ilana basvuran 150 kisi arasindan secilen 11 kisiden birisi olarak Berlin Universitesinde tip ve biyoloji ogrenimi gorup 1929 yilinda pekiyi derece ile tip doktoru oldu Hagen ve Dusseldorf hastanelerinde asistan olarak calisti yurda donunce Ankara Hukumet Tabipligi ve Gazi Terbiye Enstitusu biyoloji ogretmenligi gorevlerinde bulundu 1933 yilinda Istanbul Universitesi Tip Fakultesi docentligini kazandi 1940 yilinda fizyoloji profesoru oldu Almanca Fransizca ve Arapca bilmekteydi Ayse Seniha H 1912 ile evli olup XVII Donem Konya Milletvekili Sabri Irmak 1936 1991 ve Saliha Yakut un 1940 babasi idi Milletvekilligi donemi 1943 yilinda Konya milletvekili secilip ayni yil Halkevleri Yuksek Danisma Kurulu Baskanligina sonra da Diyarbakir Bolge Mufettisligine getirildi 7 Haziran 1945 tarihinde Turkiye nin ilk Calisma Bakani oldu 1947 de Uluslararasi Calisma Konferansi ikinci baskanligina secildi Eylul 1947 de bakanliktan ayrildi CHP nin 1950 de secimleri kaybetmesi uzerine bir sure siyasetten uzaklasti Ayni yil yeniden ilim ve meslek hayatina dondu Munih daha sonra Istanbul Universitesi Tip Fakultesinde akademik hayatini surdurdu Basbakanligi 1974 yilinda Kontenjan Senatoru secildi Cumhuriyet Halk Partisinin Milli Selamet Partisi ile kurdugu koalisyon hukumetinin istifasindan sonra 17 Kasim 1974 tarihinde partiler ustu hukumeti kurmakla gorevlendirildi Olusturdugu hukumet icin TBMM de yapilan guven oylamasinda 450 milletvekilinden yalnizca 18 inin lehinde oy kullanmasi dolayisiyla guvenoyu alamamasina karsin 31 Mart 1975 tarihine kadar basbakanlik yapti 12 Eylul Darbesi nden sonra 15 Ekim 1981 tarihinde olusturulan Danisma Meclisine Konya uyesi olarak atandi ve 27 Ekim de bu meclisin baskanligina secildi Irmak bu gorevi TBMM Baskanligina Necmettin Karaduman in 4 Aralik 1983 te secilmesine degin surdurdu OlumuSadi Irmak in mezari 10 Kasim 1990 tarihinde 86 yasinda Istanbul da hayatini kaybetti Naasi Asiyan Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b Kolektif 16 Ocak 1985 Saglik Hizmetinde 25 Yil Sosyal Sigortalar Kurumu Istanbul Hastanesi s 27 www5 tbmm gov tr 6 Temmuz 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2022 a b Turk Parlamento Tarihi II Cilt PDF 12 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Sadi Irmak oldu 12 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 Kasim 1990 Milliyet gazetesinde ilgili haberler Siyasi goreviOnce gelen Cahit Karakas TBMM Baskani Danisma Meclisi Baskani 27 Ekim 1981 4 Aralik 1983 Sonra gelen Necmettin Karaduman TBMM Baskani Once gelen Bulent Ecevit 17 Turkiye basbakani 17 Kasim 1974 31 Mart 1975 Sonra gelen Suleyman DemirelOnce gelen Once gelen yoktur Turkiye Calisma Bakani 7 Haziran 1945 9 Eylul 1947 Sonra gelen Tahsin Bekir Balta