Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sadullah Sadi Efendi (ǒ.21 Şubat 1539, İstanbul); din alimi, şair, Sahn-ı Seman Medresesi'nde müderris, kadı, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı.
Sadullah Sa'dî Çelebi Efendi bin Îsâ Çelebi bin Emirhân ed-Dadayî el-Kastamonî er-Rûmî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1475 Daday, Kastamonu |
| Ölüm | 21 Şubat 1539 İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Diğer ad(lar)ı | Sa'dî Çelebi, Muhaşşi-i Beyzavi, Mevlana Sa’di, Saduddin-i ‘Sa’di |
| Vatandaşlık | Osmanlı |
| Meslek | Din alimi, Şair, Sahn-ı Semân Medresesi'nde Müderris, İstanbul Kadısı, Osmanlı Devleti Müftüsü, Şeyhülislam |
| Çocuk(lar) | Pîr Mehmed Çelebi, Halil Defterî Bey'in eşi olan bir kızı, Ahîzâde Mehmed Efendi'nin eşi olan bir kızı |
| Ebeveyn(ler) | Îsâ Çelebi el-Kastamoni |
| Akraba(lar) | Mustafa Efendi (erkek kardeşi), Fazlı Çelebi (erkek kardeşi), Ahîzâde Abdülhalîm Efendi (torunu) |
Hayatı
Daday, Kastamonu'da doğmuştur. Babası İsa Çelebi'dir. Babası İstanbul'a gelip Aksaray'da bulunan Murad Paşa Camii'ne hoca olmuş ve oğlunu da İstanbul'a birlikte getirmiştir. Sadullah Sadi Efendi İstanbul'da medrese tahsili alıp önce "Başçı İbrahim Efendi Medresesi", sonra Edirne "Taşlık Medresesi", daha sonrasında İstanbul'da "Mahmut Paşa Medresesi" ve "Sultanı Medresesi"nde müderrislik yapıp sonra Sahn medrese müderrisi olmuştur. 1522'de İstanbul Kadısı görevine getirilmiştir.
1527'de "Molla Kâbız Meselesi"ne karışmıştır. Molla Kâbız İran'dan gelmiş ve İsa'nın bütün peygamberlerden üstün olduğu iddiasını yapıp bunu Kuran ayetleri ile kanıtlamaya kalkışmıştı. Bu Sünni ulemanın ilgisini çekip Molla Kâbız tutuklanıp iki kazasker önünde yargılanmaya getirilmiştir. Molla Kâbız bu yargılamada kendi teorisini uzun uzun anlatmış ise de yargıç olan iki kazasker bunlara hiç aldırış etmeden ve hiç karşılık veya yanıt vermeden onu idama mahkûm etmişlerdir. Bu yargılamayı Padişah I. Süleyman şahsen izlemişti ve bu kısa yargılamadan hoşlanmamıştı. Onun verdiği emirle ertesi gün Şeyhülislam Kemalpaşazade İbn-i Kemal Efendi ve İstanbul Kadısı olan Sadullah Sadi Efendi yargıç olarak Molla Kâbız'ı yeniden yargılamaya koyuldular ve detaylı bir şekilde Molla Kâbız'ın savlarına karşı savlar ileri sürdüler. Molla Kâbız inancından dönmesi için uyarıldıysa da o inancından dönmeyeceğini bildirince idama mahkûm edilip boynu vuruldu.
İstanbul Kadılığı görevinden sonra Sadullah Sadi Efendi "Sahn-i Seman" müderrislik görevine dönmüştür.
I. Süleyman döneminde 1536'de Şeyhülislam İbn-i Kemal öldükten sonra onun yerine Sadullah Sadi Efendi Şeyhülislam yapılmıştır. Sadullah Sadi Efendi bu görevde 5 yıl kalmıştır. Verdiği fetvalar kılı kırk yarar şekilde çok ayrıntılı idi.
21 Şubat 1539'da bu görevde iken ölmüştür. Mezarı Eyüp mezarlığındadır.
Eserleri
Yazılı eserleri arasında şunlar vardır;
- Tefsir-i Beyzavi Hasiyesi
- Fetevay-i Sadiye
- Hasiye Ala Serhi Hidaye
Fatih'te bir "darülkurra" yaptırmıştır.
Notlar
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.III say.25 [2]
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 2. Kısım: XVI. Yüzyıl Ortalarından XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar , Ankara:Türk Tarih Kurumu 1995 (6. Baskı) s.452
| Önce gelen: İbn-i Kemal | Osmanlı Şeyhülislamı 1534 - 1539 | Sonra gelen: Çivizade Muhittin Mehmet Efendi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sadullah Sadi Efendi ǒ 21 Subat 1539 Istanbul din alimi sair Sahn i Seman Medresesi nde muderris kadi Osmanli Devleti muftusu seyhulislami Sadullah Sa di Celebi Efendi bin Isa Celebi bin Emirhan ed Dadayi el Kastamoni er RumiDogum1475 Daday KastamonuOlum21 Subat 1539 IstanbulMilliyetTurkDiger ad lar iSa di Celebi Muhassi i Beyzavi Mevlana Sa di Saduddin i Sa diVatandaslikOsmanliMeslekDin alimi Sair Sahn i Seman Medresesi nde Muderris Istanbul Kadisi Osmanli Devleti Muftusu SeyhulislamCocuk lar Pir Mehmed Celebi Halil Defteri Bey in esi olan bir kizi Ahizade Mehmed Efendi nin esi olan bir kiziEbeveyn ler Isa Celebi el KastamoniAkraba lar Mustafa Efendi erkek kardesi Fazli Celebi erkek kardesi Ahizade Abdulhalim Efendi torunu HayatiDaday Kastamonu da dogmustur Babasi Isa Celebi dir Babasi Istanbul a gelip Aksaray da bulunan Murad Pasa Camii ne hoca olmus ve oglunu da Istanbul a birlikte getirmistir Sadullah Sadi Efendi Istanbul da medrese tahsili alip once Basci Ibrahim Efendi Medresesi sonra Edirne Taslik Medresesi daha sonrasinda Istanbul da Mahmut Pasa Medresesi ve Sultani Medresesi nde muderrislik yapip sonra Sahn medrese muderrisi olmustur 1522 de Istanbul Kadisi gorevine getirilmistir 1527 de Molla Kabiz Meselesi ne karismistir Molla Kabiz Iran dan gelmis ve Isa nin butun peygamberlerden ustun oldugu iddiasini yapip bunu Kuran ayetleri ile kanitlamaya kalkismisti Bu Sunni ulemanin ilgisini cekip Molla Kabiz tutuklanip iki kazasker onunde yargilanmaya getirilmistir Molla Kabiz bu yargilamada kendi teorisini uzun uzun anlatmis ise de yargic olan iki kazasker bunlara hic aldiris etmeden ve hic karsilik veya yanit vermeden onu idama mahkum etmislerdir Bu yargilamayi Padisah I Suleyman sahsen izlemisti ve bu kisa yargilamadan hoslanmamisti Onun verdigi emirle ertesi gun Seyhulislam Kemalpasazade Ibn i Kemal Efendi ve Istanbul Kadisi olan Sadullah Sadi Efendi yargic olarak Molla Kabiz i yeniden yargilamaya koyuldular ve detayli bir sekilde Molla Kabiz in savlarina karsi savlar ileri surduler Molla Kabiz inancindan donmesi icin uyarildiysa da o inancindan donmeyecegini bildirince idama mahkum edilip boynu vuruldu Istanbul Kadiligi gorevinden sonra Sadullah Sadi Efendi Sahn i Seman muderrislik gorevine donmustur I Suleyman doneminde 1536 de Seyhulislam Ibn i Kemal oldukten sonra onun yerine Sadullah Sadi Efendi Seyhulislam yapilmistir Sadullah Sadi Efendi bu gorevde 5 yil kalmistir Verdigi fetvalar kili kirk yarar sekilde cok ayrintili idi 21 Subat 1539 da bu gorevde iken olmustur Mezari Eyup mezarligindadir EserleriYazili eserleri arasinda sunlar vardir Tefsir i Beyzavi Hasiyesi Fetevay i Sadiye Hasiye Ala Serhi Hidaye Fatih te bir darulkurra yaptirmistir Notlar a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III say 25 1 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 973 329 2996 say 132 13SDis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C III say 25 2 Uzuncarsili Ismail Hakki Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVI Yuzyil Sonuna Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu 1995 6 Baski ISBN 975 16 0014 6 s 452Once gelen Ibn i Kemal Osmanli Seyhulislami 1534 1539 Sonra gelen Civizade Muhittin Mehmet Efendi