Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşağı Samtzkaro Kilisesi (Gürcüce: სამწყაროს ეკლესია; okunuşu: "samts'qaros ek'lesia"), tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Samtskaro olan Aşağı Irmaklar köyündedir.
 Aşağıırmaklar köyündeki tek nefli köy kilisesi olan Samtskaro Kilisesi. Fotoğraf: Nikolay Marr, 1904. Fotoğraf Nikolay Marr'ın 1904 tarihli gezisinin notları olan Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (1911; Petersburg, Rusça; Gürcüce baskısı 2015, Batum) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Aşağıırmaklar (Samtskaro) |
| Koordinatlar | 41°10′49″K 42°10′54″D / 41.18028°K 42.18167°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Açılış | ? Orta Çağ |
| Durum | Yıkılmış (yerinde Kahvehane mevcut) |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tarihçe
Aşağı Samtzkaro Kilisesi, bugün Aşağı Irmaklar ve Yukarı Irmaklar olarak ayrılmış olan Samtskaro köyünün iki Gürcü kilisesinden biriydi. Kilisenin Osmanlı döneminden önce inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Samtskaro köyü 1551 yılında Osmanlıların eline geçti. Osmanlı tahrir defterlerine göre köyde 1574 yılında tamamı Hristiyan olan 66 hane, 1595 yılında ise 54 hane yaşıyordu. Nüfusun tamamının Hristiyan olduğu düşünülünce, kilisenin 17. yüzyılın başlarında da faaliyetini sürdürdüğü söylenebilir. Köyün Müslüman olmasından sonra Samtskaro Kilisesi işlevsiz kalmış olmalıdır. Rusların 1886 yılında gerçekleştiği nüfus tespitinde ise Samtskaro köyüde, tamamı Gürcü olan 732 kişi yaşıyordu. Artvin vilayeti üzerine çalışmasıyla tanınan Muvahhid Zeki, 1927 yılında Samtskaro köyünde Gürcülerden kalma harabe halinde iki kilisenin bulunduğunu yazmıştır. Bu bilgi, bu kilise ile köydeki diğer kilisenin bu tarihten sonra yıkıldığını ve tahrip edildiğini göstermektedir.
Mimari
Aşağı Samtzkaro Kilisesi, Aşağı Irmaklar köyünün doğu kısmında yer alır. Tamamen yıkılmış olan kilisenin yerinde günümüzde kireç harçlı kalıntılar tespit edilmiştir. Nikolay Marr’ın 1904 yılındaki araştırma gezisi sırasında kilise büyük ölçüde ayakta duruyordu. Marr'ın verdiği bilgiye göre, yıkık haldeki kilise köyün biraz dışında, akarsuyun sol yakasında yüksek bir yerde, Anakerti’ye giden yolun kıyısında bulunuyordu. Batı duvarı hariç, kilisenin duvarları ayakta duruyordu. Kilise Şavşat-İmerhevi tarzında, dikdörtgen planlı ve dışa taşkın yarım dairesel apsisli sıradan bir kiliseydi. Uzunluğu yaklaşık 10,5 metre, genişliği yaklaşık 4,5 metreydi. Kilisenin girişi güneyde yer alıyordu. Doğu ve batı cephelerinde bire penceresi vardı. Apsisinin iç kısmında, sağda ve solda birer niş bulunuyordu. Güney ve kuzey duvarlarında sütün izleri fark ediliyordu. Dışarıdan iki kademeli çatı örtüsü ile kemerlerin bu sütunlara dayandığı anlaşılıyordu. Dışa taşmış olan yarı dairesel apsis yarım kubbeyle örtülüydü. Kilisenin duvarları içten ve dıştan ince ve farklı irilikte kesme taşlarla kaplıydı. Beyazımsı taşlara rağmen kilise uzaktan tuğlayla inşa edilmiş gibi bir görünüme sahipti. En sağlam kalmış duvarda 23 sıra taş örgüsü vardı. Kilisenin içi sıvanmış ve beyaz renkte badanalanmıştı. Duvar resimlerinin izi fark edilmiyordu.
Kaynakça
- ^ a b Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 82-83, .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 145. .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 36 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1404". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 60; 2010 baskısı s. 82-83". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 98. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Nikolay Marr, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 247-248. 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagi Samtzkaro Kilisesi Gurcuce სამწყაროს ეკლესია okunusu samts qaros ek lesia tarihsel Klarceti bolgesindeki Gurcu kiliselerinden biridir Gunumuzde Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli ve eski adi Samtskaro olan Asagi Irmaklar koyundedir Samtskaro KilisesiAsagiirmaklar koyundeki tek nefli koy kilisesi olan Samtskaro Kilisesi Fotograf Nikolay Marr 1904 Fotograf Nikolay Marr in 1904 tarihli gezisinin notlari olan Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri 1911 Petersburg Rusca Gurcuce baskisi 2015 Batum Temel bilgilerKonumAsagiirmaklar Samtskaro Koordinatlar41 10 49 K 42 10 54 D 41 18028 K 42 18167 D 41 18028 42 18167InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiAcilis Orta CagDurumYikilmis yerinde Kahvehane mevcut MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTarihceAsagi Samtzkaro Kilisesi bugun Asagi Irmaklar ve Yukari Irmaklar olarak ayrilmis olan Samtskaro koyunun iki Gurcu kilisesinden biriydi Kilisenin Osmanli doneminden once insa edilmis oldugu anlasilmaktadir Samtskaro koyu 1551 yilinda Osmanlilarin eline gecti Osmanli tahrir defterlerine gore koyde 1574 yilinda tamami Hristiyan olan 66 hane 1595 yilinda ise 54 hane yasiyordu Nufusun tamaminin Hristiyan oldugu dusunulunce kilisenin 17 yuzyilin baslarinda da faaliyetini surdurdugu soylenebilir Koyun Musluman olmasindan sonra Samtskaro Kilisesi islevsiz kalmis olmalidir Ruslarin 1886 yilinda gerceklestigi nufus tespitinde ise Samtskaro koyude tamami Gurcu olan 732 kisi yasiyordu Artvin vilayeti uzerine calismasiyla taninan Muvahhid Zeki 1927 yilinda Samtskaro koyunde Gurculerden kalma harabe halinde iki kilisenin bulundugunu yazmistir Bu bilgi bu kilise ile koydeki diger kilisenin bu tarihten sonra yikildigini ve tahrip edildigini gostermektedir MimariAsagi Samtzkaro Kilisesi Asagi Irmaklar koyunun dogu kisminda yer alir Tamamen yikilmis olan kilisenin yerinde gunumuzde kirec harcli kalintilar tespit edilmistir Nikolay Marr in 1904 yilindaki arastirma gezisi sirasinda kilise buyuk olcude ayakta duruyordu Marr in verdigi bilgiye gore yikik haldeki kilise koyun biraz disinda akarsuyun sol yakasinda yuksek bir yerde Anakerti ye giden yolun kiyisinda bulunuyordu Bati duvari haric kilisenin duvarlari ayakta duruyordu Kilise Savsat Imerhevi tarzinda dikdortgen planli ve disa taskin yarim dairesel apsisli siradan bir kiliseydi Uzunlugu yaklasik 10 5 metre genisligi yaklasik 4 5 metreydi Kilisenin girisi guneyde yer aliyordu Dogu ve bati cephelerinde bire penceresi vardi Apsisinin ic kisminda sagda ve solda birer nis bulunuyordu Guney ve kuzey duvarlarinda sutun izleri fark ediliyordu Disaridan iki kademeli cati ortusu ile kemerlerin bu sutunlara dayandigi anlasiliyordu Disa tasmis olan yari dairesel apsis yarim kubbeyle ortuluydu Kilisenin duvarlari icten ve distan ince ve farkli irilikte kesme taslarla kapliydi Beyazimsi taslara ragmen kilise uzaktan tuglayla insa edilmis gibi bir gorunume sahipti En saglam kalmis duvarda 23 sira tas orgusu vardi Kilisenin ici sivanmis ve beyaz renkte badanalanmisti Duvar resimlerinin izi fark edilmiyordu Kaynakca a b Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 82 83 ISBN 978 9944 197 52 6 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 145 ISBN 9789941478178 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 36 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 1404 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2023 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 60 2010 baskisi s 82 83 29 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 98 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Nikolay Marr Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 247 248 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 434 11 2