Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samuel de Champlain (13 Ağustos 1567-25 Aralık 1635) 17. yy'ın başında Yeni Dünya'da önemli keşifler ve görevlerde bulunmuş Fransız kâşif, kartograf, kolonyal yöneticidir. Kuzey Amerika'da yaptığı keşifler ve Quebec kentini kurmasıyla ünlüdür.
Samuel Champlain | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 13 Ağustos 1567 , Fransa |
| Ölüm | 25 Aralık 1635 Quebec |
| Milliyet | Fransız |
| Meslek | Kâşif, Kartograf, asker |
| Evlilik | Hélène Boullé |
| İmza | |
 | |
Gençliği
1567 tarihinde Fransa'nın batı sahillerindeki küçük bir liman kasabası olan Brouage'da doğmuştur. Kendisinin olgunluk çağı hakkında çokça belge bulunmasına rağmen gençliği hakkındaki bilgiler kısıtlıdır. Çocukluğunda protestan doğmasına rağmen gençliğinde katolik olduğu bilinmektedir. Sosyal sınıf olarak halk tabakasından bir kimse olduğu düşünülüyor. İlk deniz yolculuklarını amcasıyla birlikte İspanya ve Batı Hint adaları'na yapan Champlain kendisini genç yaşlarından beri denizci-rotacılığa tutkun olarak tanımlamıştır.
Olgunluk Çağı
Denizciliğe olan tutkusu ve edindiği tecrübeyle kral IV. Henry'nin sarayında coğrafyacı olarak resmi olmayan bir yer edindi. 1603 yılında François Gravé Du Pont'un Kanada'ya olan seferine katıldı ve ekip St. Lawrence ve Saguenay ırmaklarının yukarı kısımlarına doğru yelken açtılar ve Gaspe yarımadasını keşfettiler ve en sonunda Montreal'e ulaştılar. Bu keşif seferinde resmi bir görevi olmamasına rağmen çok başarılı öngörüler yapan Champlain rüştünü ispat etmiştir. 1603'teki seferde gösterdiği yararlılık üzerine takip eden yıl, Pierre Du Gua de Monts'un Acadia bölgesine düzenlenecek keşif seferi için coğrafyacı olarak seçildi. Mayıs ayında bugün Nova Scotia adıyla bilinen yerin güneyinde karaya çıktılar ve Champlain keşif ekibi için uygun bir kamp yeri araştırmakla görevlendirildi. Fundy körfezi ve St. John ırmağı keşfedildi ve en sonunda ekip St. Croix ırmağı'ndaki ufak bir adayı üs olarak seçip kale yapmaya başladılar. Champlain bu görevleri yürütürken Du Gua'nın haklarında daha fazla şey bilmek istediği yerlilerle diplomatik ilişkilere de girmiştir.
Acadia'da üç kış geçiren Champlain ve ekibi ilk kış iskorbüte çokça kayıp vermiştir, ama ikinci ve üçüncü kışlarında kayıpları daha az olmuştur. 1605 ve 1606 yıllarındaki seferlerde Champlain Atlantik sahili boyunca Cape Cod'a kadar güneye inmiştir. Bu seferlerin kayıtları, bölgeye daha önce İngilizler gitse de bölge hakkındaki ilk kesin ve ayrıntılı kayıtlar olmuştur. 1608'deyse bölgedeki ticaretin daha kolay yapılabilmesi için kalıcı bir üs kurma fikri belirmiştir ve Champlain Quebec kentini kurmuştur. Önceki keşif seferlerinden farklı olarak Champlain bu kez öncü rol üstlenmişti. Adamlarına ağaçlar kesmelerini ve akabinde bunları istiflemelerini emretmiş ve inşaat faaliyetlerini başlatmıştır. 1609'da inşaat sürerken Champlain, Jean Duval önderliğindeki bir isyan girişimine de maruz kalmıştır; ama son anda komploculardan biri Champlain'e durumu anlatınca durum kontrol altına alınmıştır. İsyan bastırılınca Jean Duval idam edilmiştir ve diğerleri Fransa'ya gönderilmiştir. Quebec kentindeki inşaat depo, kiler, barakalardan oluşan bir komplekstir ve savunma amaçlı hendeklerle korunmuştur, ayrıca yapıların ikinci katında topların konduğu çıkıntılar bulunur.
Kent kurulurken etrafı da temizlenmiş ve çavdar ile buğday ekilmiştir, ama buna rağmen 25 sakinin 16'sı aralarında grubun hekimi de olmak üzere iskorbütten ölmüştür. Nisan 1609'da grup taze erzaklar aldı ve Kanada'nın iç bölgelerine yeni bir keşif seferi düzenleme kararı aldı, bu kez iyi ilişkiler geliştirdiği Yerli topluluklar da vardı. Bu araştırma gezisinde karşılaştıkları göle Champlain'in adı verildi (). Göl kıyısında düşman Iraquois yerlileriyle karşılaştılar ve Champlain iki yerliyi öldürdü. Bu sayede Huron ve Algonquin yerlilerinin ciddi olarak güvenini kazandı ve Quebec'in kürk ticaretinde yerini sağlamlaştırdı.
1610'da Fransa'ya dönüp Hélène Boullé ile evlendi ve böylece saraya yakın bir konum da elde etti. 1611-1613 arasında kürk ticareti zayıfladı ve Quebec üzerindeki sponsor desteği çekildi, bunun üzerine Champlain, kral XIII. Louis'den bu duruma müdahale etmesini istedi ve kral durumu toparlamak için Yeni Fransa'ya bir vali atadı ve bu vali de Champlain'i kumandan olarak atadı. 1614'te Kürk ticaretini restore etmekle uğraştı ve ertesi yıl bölgede keşif seferleri yapmak, ticareti geliştirmek ve dini misyonlarda bulunmak amacıyla bir tüccar şirketi kurdu. 1615'te Huron gölüne gitti ve orada dost kabile şefleri Champlain'i Iraquois yerlilerinin Ontario gölünün güneyindeki berkitilmiş köylerine saldırmaya ikna etti. Bu karşilaşmada Iraquoisler çetin ceviz çıktılar ve Champlain dizinden okla yaralandı, Huronlar ve Algonquinler de püskürtüldüler, ama Champlain'i güvenli bölgeye taşımayı başarabildiler. Yenilgi sonrası Champlain kışı Huron yerlileriyle geçirdi ve Amerikan Yerlileri ile ilgili en ayrıntılı ve erken kayıtlardan birini oluşturdu bu süreçte.
Son yılları ve Ölümü
Champlain yenilgi sonrası Fransa'ya geri çağrıldı ve mahkemeye çıkarıldı, kral tarafından kişisel keşif seferlerine çıkmaması, dikkatini Quebec'in gelişimine vermesi istendi. Champlain, Quebec'in güçlü bir kolonyal merkez olmasını istiyordu, ancak tüccarların bu noktada bir muhalefeti vardı. Quebec'te tarımsal, endüstriyel ve ticari bir merkez olma hedefi 1627'de Compagnie des Cent-Associés şirketinin kurulmasıyla gerçekleşti. Bu adımı atan kişi XIII. Louis'nin başbakanı Kardinal Richelieu'dür.
Bu noktadan sonra işler Champlain için pek iyi gitmedi zira İngiltere kralı I. Charles, David Kirke'yi Yeni Fransa'yı İngiltere mülkü yapması gönderdi. Kirke, Tadoussac ve Quebec çevrelerini birer birer alarak kaleyi kuşattı. Tedarik gemilerine el konunca Champlain 19 Temmuz 1629'da kaleyi teslim etti ve İngiltere'ye tutsak olarak götürüldü. Tutsaklığı süresince önceki keşif seferlerini yazma fırsatı bulmuştur ve ayrıca İngiltere'de kolonisinin teslim tarihinin İngiliz-Fransız savaşı sonrasında olduğunu savundu ve 1632'de Saint-Germain-en-Laye antlaşmasına göre Quebec Fransa'ya teslim edildi. Sonunda 1633'te Kardinal Richelieu tarafından tekrar teğmen olarak atandı ve kurduğu gelecek vadeden koloniyi yeniden görebildi. Quebec'e dönüşünden kısa süre sonra sağlığı kötüye gitti ve emekli oldu. Bir Nobel akşamı hayata gözlerini yumdu, ama Quebec büyüdü ve gelişti.
Mirası
Ünlü Fransız kâşifin adı pek çok coğrafi oluşuma verilmiştir: , , ve Champlain eyalet parkı.
Kaynakça
- ^ a b c d e Editors, Editors. . www.biography.com/. A&E Television Networks. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d Trudel, Marcel; d'Avignon, Mathieu. . www.thecanadianencyclopedia.ca/. The Canadian Encyclopedia. 14 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e Ritchie, C.T. . Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Editors, Editors. "12 Famous French Explorers who changed the world". snippetsofparis.com/. 18 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samuel de Champlain 13 Agustos 1567 25 Aralik 1635 17 yy in basinda Yeni Dunya da onemli kesifler ve gorevlerde bulunmus Fransiz kasif kartograf kolonyal yoneticidir Kuzey Amerika da yaptigi kesifler ve Quebec kentini kurmasiyla unludur Samuel ChamplainDogum13 Agustos 1567 FransaOlum25 Aralik 1635 QuebecMilliyetFransizMeslekKasif Kartograf askerEvlilikHelene BoulleImzaGencligi1567 tarihinde Fransa nin bati sahillerindeki kucuk bir liman kasabasi olan Brouage da dogmustur Kendisinin olgunluk cagi hakkinda cokca belge bulunmasina ragmen gencligi hakkindaki bilgiler kisitlidir Cocuklugunda protestan dogmasina ragmen gencliginde katolik oldugu bilinmektedir Sosyal sinif olarak halk tabakasindan bir kimse oldugu dusunuluyor Ilk deniz yolculuklarini amcasiyla birlikte Ispanya ve Bati Hint adalari na yapan Champlain kendisini genc yaslarindan beri denizci rotaciliga tutkun olarak tanimlamistir Samuel De Champlain in heykeliOlgunluk CagiDenizcilige olan tutkusu ve edindigi tecrubeyle kral IV Henry nin sarayinda cografyaci olarak resmi olmayan bir yer edindi 1603 yilinda Francois Grave Du Pont un Kanada ya olan seferine katildi ve ekip St Lawrence ve Saguenay irmaklarinin yukari kisimlarina dogru yelken actilar ve Gaspe yarimadasini kesfettiler ve en sonunda Montreal e ulastilar Bu kesif seferinde resmi bir gorevi olmamasina ragmen cok basarili ongoruler yapan Champlain rustunu ispat etmistir 1603 teki seferde gosterdigi yararlilik uzerine takip eden yil Pierre Du Gua de Monts un Acadia bolgesine duzenlenecek kesif seferi icin cografyaci olarak secildi Mayis ayinda bugun Nova Scotia adiyla bilinen yerin guneyinde karaya ciktilar ve Champlain kesif ekibi icin uygun bir kamp yeri arastirmakla gorevlendirildi Fundy korfezi ve St John irmagi kesfedildi ve en sonunda ekip St Croix irmagi ndaki ufak bir adayi us olarak secip kale yapmaya basladilar Champlain bu gorevleri yuruturken Du Gua nin haklarinda daha fazla sey bilmek istedigi yerlilerle diplomatik iliskilere de girmistir Acadia da uc kis geciren Champlain ve ekibi ilk kis iskorbute cokca kayip vermistir ama ikinci ve ucuncu kislarinda kayiplari daha az olmustur 1605 ve 1606 yillarindaki seferlerde Champlain Atlantik sahili boyunca Cape Cod a kadar guneye inmistir Bu seferlerin kayitlari bolgeye daha once Ingilizler gitse de bolge hakkindaki ilk kesin ve ayrintili kayitlar olmustur 1608 deyse bolgedeki ticaretin daha kolay yapilabilmesi icin kalici bir us kurma fikri belirmistir ve Champlain Quebec kentini kurmustur Onceki kesif seferlerinden farkli olarak Champlain bu kez oncu rol ustlenmisti Adamlarina agaclar kesmelerini ve akabinde bunlari istiflemelerini emretmis ve insaat faaliyetlerini baslatmistir 1609 da insaat surerken Champlain Jean Duval onderligindeki bir isyan girisimine de maruz kalmistir ama son anda komploculardan biri Champlain e durumu anlatinca durum kontrol altina alinmistir Isyan bastirilinca Jean Duval idam edilmistir ve digerleri Fransa ya gonderilmistir Quebec kentindeki insaat depo kiler barakalardan olusan bir komplekstir ve savunma amacli hendeklerle korunmustur ayrica yapilarin ikinci katinda toplarin kondugu cikintilar bulunur Kent kurulurken etrafi da temizlenmis ve cavdar ile bugday ekilmistir ama buna ragmen 25 sakinin 16 si aralarinda grubun hekimi de olmak uzere iskorbutten olmustur Nisan 1609 da grup taze erzaklar aldi ve Kanada nin ic bolgelerine yeni bir kesif seferi duzenleme karari aldi bu kez iyi iliskiler gelistirdigi Yerli topluluklar da vardi Bu arastirma gezisinde karsilastiklari gole Champlain in adi verildi Gol kiyisinda dusman Iraquois yerlileriyle karsilastilar ve Champlain iki yerliyi oldurdu Bu sayede Huron ve Algonquin yerlilerinin ciddi olarak guvenini kazandi ve Quebec in kurk ticaretinde yerini saglamlastirdi 1610 da Fransa ya donup Helene Boulle ile evlendi ve boylece saraya yakin bir konum da elde etti 1611 1613 arasinda kurk ticareti zayifladi ve Quebec uzerindeki sponsor destegi cekildi bunun uzerine Champlain kral XIII Louis den bu duruma mudahale etmesini istedi ve kral durumu toparlamak icin Yeni Fransa ya bir vali atadi ve bu vali de Champlain i kumandan olarak atadi 1614 te Kurk ticaretini restore etmekle ugrasti ve ertesi yil bolgede kesif seferleri yapmak ticareti gelistirmek ve dini misyonlarda bulunmak amaciyla bir tuccar sirketi kurdu 1615 te Huron golune gitti ve orada dost kabile sefleri Champlain i Iraquois yerlilerinin Ontario golunun guneyindeki berkitilmis koylerine saldirmaya ikna etti Bu karsilasmada Iraquoisler cetin ceviz ciktilar ve Champlain dizinden okla yaralandi Huronlar ve Algonquinler de puskurtulduler ama Champlain i guvenli bolgeye tasimayi basarabildiler Yenilgi sonrasi Champlain kisi Huron yerlileriyle gecirdi ve Amerikan Yerlileri ile ilgili en ayrintili ve erken kayitlardan birini olusturdu bu surecte Son yillari ve OlumuChamplain yenilgi sonrasi Fransa ya geri cagrildi ve mahkemeye cikarildi kral tarafindan kisisel kesif seferlerine cikmamasi dikkatini Quebec in gelisimine vermesi istendi Champlain Quebec in guclu bir kolonyal merkez olmasini istiyordu ancak tuccarlarin bu noktada bir muhalefeti vardi Quebec te tarimsal endustriyel ve ticari bir merkez olma hedefi 1627 de Compagnie des Cent Associes sirketinin kurulmasiyla gerceklesti Bu adimi atan kisi XIII Louis nin basbakani Kardinal Richelieu dur Bu noktadan sonra isler Champlain icin pek iyi gitmedi zira Ingiltere krali I Charles David Kirke yi Yeni Fransa yi Ingiltere mulku yapmasi gonderdi Kirke Tadoussac ve Quebec cevrelerini birer birer alarak kaleyi kusatti Tedarik gemilerine el konunca Champlain 19 Temmuz 1629 da kaleyi teslim etti ve Ingiltere ye tutsak olarak goturuldu Tutsakligi suresince onceki kesif seferlerini yazma firsati bulmustur ve ayrica Ingiltere de kolonisinin teslim tarihinin Ingiliz Fransiz savasi sonrasinda oldugunu savundu ve 1632 de Saint Germain en Laye antlasmasina gore Quebec Fransa ya teslim edildi Sonunda 1633 te Kardinal Richelieu tarafindan tekrar tegmen olarak atandi ve kurdugu gelecek vadeden koloniyi yeniden gorebildi Quebec e donusunden kisa sure sonra sagligi kotuye gitti ve emekli oldu Bir Nobel aksami hayata gozlerini yumdu ama Quebec buyudu ve gelisti MirasiUnlu Fransiz kasifin adi pek cok cografi olusuma verilmistir ve Champlain eyalet parki Kaynakca a b c d e Editors Editors www biography com A amp E Television Networks 23 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d Trudel Marcel d Avignon Mathieu www thecanadianencyclopedia ca The Canadian Encyclopedia 14 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e Ritchie C T Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica inc 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Editors Editors 12 Famous French Explorers who changed the world snippetsofparis com 18 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2022