Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Ekim 2018) |
San Andre Anlaşması, Zapatista Ayaklanması'nı başlatan Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu ile Meksika hükûmeti arasında yapılan barış görüşmelerinin ardından oluşturulmuş anlaşmadır. Ancak daha sonra birçok uyuşmazlık ortaya çıkmış ve bir türlü kanun haline dönüşememiştir.
Tarihi
16 Şubat 1996'da Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), imzayı ilk atan taraf oldu. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Meksika federal hükûmeti şartları kabul etti ve anlaşmayı imzaladı.
Bu anlaşmanın oluşturulması ve imzalanması, EZLN ve Meksika federal hükûmeti arasındaki çoklu görüşmeler sonrasında gerçekleşti. Bu görüşmeler Ocak 1996'da başlamıştır. Çoğu görüşmelerde, Meksika'daki yerli halkların hakları ve kültürü ile ilgili tartışmalar gerçekleştirildi.
Bu toplantılarda iki grup tarafından tartışılan temel konular şunlardı:
1. Chiapas'taki yerli nüfusunun çeşitliliği için temel saygı ve tanıma.
2. Yerli halk tarafından ele geçirilen topraklarda doğal kaynakların korunması.
3. Yerel harcamalarda alınacak kararlarda ve kontrolünde yerli toplulukların daha fazla katılımı
4. Yereldeki bireylerin kendi siyasi ve adli politikaları üzerinde denetim de dahil olmak üzere kendi kalkınma planlarını kararlaştırırken toplulukların daha fazla katılımı.
5. Yerli toplulukların özerkliği ve devlet işlerine katılma hakkı.
Ocak 1996'da San Andres Larrainzar'da bu konular üzerine yapılan görüşmelerden sonra, EZLN ve Meksika Federal Hükümeti, San Andres Anlaşmasını imzalamaya karar verdi. İki grup da anlaşmayı, yerli halkın ihtiyaçlarına cevap vermede önemli olduğunu belirtiler. İki grup da anlaşmayı imzaladıktan sonra, Chiapas'ta bulunan insanlar, Chiapas'ta barış olacağı yönündeki umutları yeşermiş oldu.
EZLN, Federal Hükümetle yapacağı ileriki görüşmelerde, yerli nüfusun karşılaştığı daha fazla sorunun ele alınması ve bunlarla ilgili gerekli olacak daha fazla hüküm oluşturacağına dair bir izlenime sahipti. Bu sorunlardan bazıları:
- Chiapas'taki yerli halkın asgarî yaşam koşulları,
- Yerli toplulukların gelişimi,
- Kadınların durumlarıydı.
EZLN ve Meksika Federal Hükümeti arasındaki ilişkileri uzlaştırma çabalarına rağmen, Meksika Federal Hükümeti, anlaşmalarda verdiği sözleri yerine getirmedi. San Andres Anlaşmasında tartışılan konuların hiçbiri, Chiapas'taki yerli halkın beklediği ve umduğu gibi ele alınmadı. Bunun yerine, Chiapas halkına Meksika ordusu ve paramiliter grupların saldırısı artmıştı. EZLN ve Federal Hükümet arasındaki görüşmelerde arabulucu grup olarak görev yapan CONAI, Meksika Hükümeti yetkililerine, yerli halkla ilgili tartışmaların ikinci turu için konuşmacı istedi. Ancak hükûmet yollamak istemedi.
29 Ağustos 1996'da EZLN, işi yokuşa sürdüğünü iddia ettiği Meksika Federal Hükümeti ile görüşmeyi devam ettirmek için 5 hüküm ön koşul olarak sundu. Bu koşulların kabul edilmediği takdirde müzakereyi reddetti. Beş hüküm şunlardı:
1. Hükûmet, yerli nüfusun hakları ve kültürleri konusunu ele alan San Andres Anlaşmalarını uygulamalı.
2. Federal hükûmet, yerli gruplar için demokrasi ve adalet konularını ele alan bir öneri sunmalıdır.
3. Hükûmet, Zapatistalar nedeniyle tutuklanan siyasi tutsakları serbest bırakmalıdır.
4. Chiapas'ta hükûmet tarafından başlatılan savaşın sona ermesi gerekir. Chiapas'ın kuzey kesimindeki paramiliter gruplar silahsızlandırılmalıdır.
5. Hükûmet Zapatista ile arabuluculuğa saygı gösterildiğini belirten delegasyon yayınlanmalıdır.
EZLN ve Meksika Federal Hükümeti arasında yapılan görüşmeler bittikten sonra, COCOPA (iki grup arasındaki görüşmeleri denetleyen federal kongrenin izleme organı) anlaşmazlığa çözüm bulmak için daha adil bir yol aradı. COCOPA orijinal San Andres Anlaşmasını (yalnızca yerli halklarla ilgili olanları) yasal mevzuata dönüştürme çabalarını başlattı. COCOPA'nın girişimi sonucunda hazırlanan taslak, Kasım 1996'da Meksika Federal Hükümeti ve EZLN'ye sunuldu. EZLN, sunulan koşulları kabul etti ve teklifi 29 Kasım'da imzaladı. Meksika Federal Hükümeti ise teklifi reddetti.
Yakın dönemde ilişkiler
Antlaşmanın sağlanamaması üzerine Paramiliter gruplar da yeniden ortaya çıktı ve Zapatistalara karşı saldırılarını arttırdı.
2000 yılında Meksika'nın başına Ulusal Eylem Partisi genel başkanı Vicente Fox seçildi. Barış sürecini başlatarak, yerli toplulukla görüşmelerin yapılacağına söz verdi. Fox'un seçilmesi, yerli halk arasında müzakerelerin mümkün olacağına dair umutlarını artırdı.
2001 yılı Mart ve Nisan aylarında EZLN liderleri, görüşmeleri başlatmak için Meksika'daki bir düzine devlet adamı ile birlikte Chiapas'ta bir gezi düzenledi. EZLN barış görüşmelerinin başlamasını talep ediyordu. Meksikalı askerî güçlerin Chiapas'daki yedi ana üssüden çekilmesini, tüm Zapatista tutsaklarının serbest bırakılması ve San Andres Anlaşmasının ilk halinin kanunun hale getirilmesini talep ettiler.
Meksika Cumhurbaşkanı Vicente Fox, yedi askeri üssü kapattı ve dokuz Zapatista siyasi tutsak hariç bütün tutsakları serbest bıraktı. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı, Zapatista'nın San Andres Anlaşmasını değiştirmeden kabul edilme önerisini reddetti.
Meksika anayasasında yerel özerkliği resmen tanımak yerine Kongre, yerel özerkliği tanıma ya da tanımama konusunda yerel devletlere seçim imkânı sağlayan "yerel yasayı" kabul etti. Bu yasa; bürokrasinin, dini liderlerin, çok sayıda yerel grubun ve EZLN tarafından güçlü muhalefet ile karşılandı. Zapatista lideri Subcomandante Marcos, yasayı kabul etmeyeceklerini açıkladı.
Yasa, 25 Nisan 2001 tarihinde Senato tarafından kabul edildiğinden bu yana, bu yasanın anayasaya aykırı olduğunu belirten yaklaşık 300 şikayette bulunuldu. Bu şikayetler, yasanın yerel halkların yasal konular olarak tanımadığını ve yerel toplulukların kendi doğal kaynaklarını kullanma hakkını garanti etmediğini savunuyor.
2015 yılında Chiapas valisi Manuel Velasco Coello, devletin anlaşmalara uymasını gerektiğini belirterek, bu maddelerin Federal Anayasa'da da belirtilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Kaynakça
- ^ (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Ekim 2018 San Andre Anlasmasi Zapatista Ayaklanmasi ni baslatan Zapatista Ulusal Kurtulus Ordusu ile Meksika hukumeti arasinda yapilan baris gorusmelerinin ardindan olusturulmus anlasmadir Ancak daha sonra bircok uyusmazlik ortaya cikmis ve bir turlu kanun haline donusememistir Larrainzar ChiapasTarihi16 Subat 1996 da Zapatista Ulusal Kurtulus Ordusu EZLN imzayi ilk atan taraf oldu Ayni gunun ilerleyen saatlerinde Meksika federal hukumeti sartlari kabul etti ve anlasmayi imzaladi Bu anlasmanin olusturulmasi ve imzalanmasi EZLN ve Meksika federal hukumeti arasindaki coklu gorusmeler sonrasinda gerceklesti Bu gorusmeler Ocak 1996 da baslamistir Cogu gorusmelerde Meksika daki yerli halklarin haklari ve kulturu ile ilgili tartismalar gerceklestirildi Bu toplantilarda iki grup tarafindan tartisilan temel konular sunlardi 1 Chiapas taki yerli nufusunun cesitliligi icin temel saygi ve tanima 2 Yerli halk tarafindan ele gecirilen topraklarda dogal kaynaklarin korunmasi 3 Yerel harcamalarda alinacak kararlarda ve kontrolunde yerli topluluklarin daha fazla katilimi 4 Yereldeki bireylerin kendi siyasi ve adli politikalari uzerinde denetim de dahil olmak uzere kendi kalkinma planlarini kararlastirirken topluluklarin daha fazla katilimi 5 Yerli topluluklarin ozerkligi ve devlet islerine katilma hakki Ocak 1996 da San Andres Larrainzar da bu konular uzerine yapilan gorusmelerden sonra EZLN ve Meksika Federal Hukumeti San Andres Anlasmasini imzalamaya karar verdi Iki grup da anlasmayi yerli halkin ihtiyaclarina cevap vermede onemli oldugunu belirtiler Iki grup da anlasmayi imzaladiktan sonra Chiapas ta bulunan insanlar Chiapas ta baris olacagi yonundeki umutlari yesermis oldu EZLN Federal Hukumetle yapacagi ileriki gorusmelerde yerli nufusun karsilastigi daha fazla sorunun ele alinmasi ve bunlarla ilgili gerekli olacak daha fazla hukum olusturacagina dair bir izlenime sahipti Bu sorunlardan bazilari Chiapas taki yerli halkin asgari yasam kosullari Yerli topluluklarin gelisimi Kadinlarin durumlariydi EZLN ve Meksika Federal Hukumeti arasindaki iliskileri uzlastirma cabalarina ragmen Meksika Federal Hukumeti anlasmalarda verdigi sozleri yerine getirmedi San Andres Anlasmasinda tartisilan konularin hicbiri Chiapas taki yerli halkin bekledigi ve umdugu gibi ele alinmadi Bunun yerine Chiapas halkina Meksika ordusu ve paramiliter gruplarin saldirisi artmisti EZLN ve Federal Hukumet arasindaki gorusmelerde arabulucu grup olarak gorev yapan CONAI Meksika Hukumeti yetkililerine yerli halkla ilgili tartismalarin ikinci turu icin konusmaci istedi Ancak hukumet yollamak istemedi 29 Agustos 1996 da EZLN isi yokusa surdugunu iddia ettigi Meksika Federal Hukumeti ile gorusmeyi devam ettirmek icin 5 hukum on kosul olarak sundu Bu kosullarin kabul edilmedigi takdirde muzakereyi reddetti Bes hukum sunlardi 1 Hukumet yerli nufusun haklari ve kulturleri konusunu ele alan San Andres Anlasmalarini uygulamali 2 Federal hukumet yerli gruplar icin demokrasi ve adalet konularini ele alan bir oneri sunmalidir 3 Hukumet Zapatistalar nedeniyle tutuklanan siyasi tutsaklari serbest birakmalidir 4 Chiapas ta hukumet tarafindan baslatilan savasin sona ermesi gerekir Chiapas in kuzey kesimindeki paramiliter gruplar silahsizlandirilmalidir 5 Hukumet Zapatista ile arabuluculuga saygi gosterildigini belirten delegasyon yayinlanmalidir EZLN ve Meksika Federal Hukumeti arasinda yapilan gorusmeler bittikten sonra COCOPA iki grup arasindaki gorusmeleri denetleyen federal kongrenin izleme organi anlasmazliga cozum bulmak icin daha adil bir yol aradi COCOPA orijinal San Andres Anlasmasini yalnizca yerli halklarla ilgili olanlari yasal mevzuata donusturme cabalarini baslatti COCOPA nin girisimi sonucunda hazirlanan taslak Kasim 1996 da Meksika Federal Hukumeti ve EZLN ye sunuldu EZLN sunulan kosullari kabul etti ve teklifi 29 Kasim da imzaladi Meksika Federal Hukumeti ise teklifi reddetti Yakin donemde iliskilerAntlasmanin saglanamamasi uzerine Paramiliter gruplar da yeniden ortaya cikti ve Zapatistalara karsi saldirilarini arttirdi 2000 yilinda Meksika nin basina Ulusal Eylem Partisi genel baskani Vicente Fox secildi Baris surecini baslatarak yerli toplulukla gorusmelerin yapilacagina soz verdi Fox un secilmesi yerli halk arasinda muzakerelerin mumkun olacagina dair umutlarini artirdi 2001 yili Mart ve Nisan aylarinda EZLN liderleri gorusmeleri baslatmak icin Meksika daki bir duzine devlet adami ile birlikte Chiapas ta bir gezi duzenledi EZLN baris gorusmelerinin baslamasini talep ediyordu Meksikali askeri guclerin Chiapas daki yedi ana ussuden cekilmesini tum Zapatista tutsaklarinin serbest birakilmasi ve San Andres Anlasmasinin ilk halinin kanunun hale getirilmesini talep ettiler Meksika Cumhurbaskani Vicente Fox yedi askeri ussu kapatti ve dokuz Zapatista siyasi tutsak haric butun tutsaklari serbest birakti Bununla birlikte Cumhurbaskani Zapatista nin San Andres Anlasmasini degistirmeden kabul edilme onerisini reddetti Meksika anayasasinda yerel ozerkligi resmen tanimak yerine Kongre yerel ozerkligi tanima ya da tanimama konusunda yerel devletlere secim imkani saglayan yerel yasayi kabul etti Bu yasa burokrasinin dini liderlerin cok sayida yerel grubun ve EZLN tarafindan guclu muhalefet ile karsilandi Zapatista lideri Subcomandante Marcos yasayi kabul etmeyeceklerini acikladi Yasa 25 Nisan 2001 tarihinde Senato tarafindan kabul edildiginden bu yana bu yasanin anayasaya aykiri oldugunu belirten yaklasik 300 sikayette bulunuldu Bu sikayetler yasanin yerel halklarin yasal konular olarak tanimadigini ve yerel topluluklarin kendi dogal kaynaklarini kullanma hakkini garanti etmedigini savunuyor 2015 yilinda Chiapas valisi Manuel Velasco Coello devletin anlasmalara uymasini gerektigini belirterek bu maddelerin Federal Anayasa da da belirtilmesi gerektigine dikkat cekti Kaynakca PDF 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2017