Saya (veya Sayagan) – Türk ve Altay halk kültüründe Bereket Töreni. Hayvancılıkla uğraşan toplumların bereketi artırmak için düzenledikleri bir törendir. Bu bayramın koruyucu ruhu olan Saya Han adına düzenlenir. Oyunu yürüten kişiye Sayacı denir. Koyunlar doğurmaya başladığında çobanlar köy köy ev ev gezip saya toplarlar. Sayacılar keçi derisine bürünürler. Saya adı verilen goşalar (maniler) okurlar. Saya Han ile ilişkili bir törendir. Ayrıca otlak, mera gibi anlamları da bulunur.
Kosa, Saya, Payna, Pakta dörtlü bir tören silsilesi oluştururlar. Ayrıca Sümer geleneğinden Ortadoğu ve Orta Asyaya yayılmış olan ve sözbiçim olarak da bu sıralamaya uygun düşen Nardugan bayramı bulunur.
Isıyah
Baharda doğanın yenilenmesini, gücünün çoğalmasını gösteren bir bayram. Yakutlar çok eski zamanlardan beri, bahar merasimleri yaparlar. Bu bayram Ulu Gök Tanrısı'nın şerefine yapılır. Yeryüzü yeşilliğe büründüğü zaman ağaç altına toplanılıp kurbanlar kesilir. Sonra daire şeklinde toplanılıp kımız içilir ve meydanda yakılan odunun üzerinden atlanır. "Isıyah"ın birkaç amacı vardır: Yer Ruhlarını memnun kılmak. Ulu Ana'dan merhamet istemek gibi... Yakutlara göre, bu bayram ilk ata olan "Elley" ile ilintilidir. O, başlatıcısı olduğu bu bayramı kendi yurdunda kutlamıştır. Yakutlar güz bayramına Abası Isıyah/Isıga (Kötü-ruh Serpmesi/Saçısı), bahar bayramına ise Ayıhı Isıyah/Isıga (İyi-ruh Serpmesi/Saçısı) derler. Isıyah (Isıga) sözcüğünün mevsimsel sıcaklık değişiklikleriyle bağlantıyı akla getirecek biçimde ısı kökünden türemiş olması ve Is/Es/Ez (sahip) sözcüğüyle bağlantısı da dikkate değerdir. Daire şeklinde yapılan bu şenlikler hem halayı hem de Kazaklardaki Kımız Murunduk denilen ölenleri de çağrıştırmaktadır.
Etimoloji
(Say) kökünden türemiştir. Saymak, hesaplamak, saygınlık anlamları vardır. Haber içeriğine de sahiptir.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 254)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Saya gezimi geleneği29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Küreselleşme Karşısında Geleneksel Kültürümüzün Korunması, Kutlu Özen29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bünyan Yöresinde Saya Geleneği29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Çoban Ve Konuk Ağırlaması11 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saya veya Sayagan Turk ve Altay halk kulturunde Bereket Toreni Hayvancilikla ugrasan toplumlarin bereketi artirmak icin duzenledikleri bir torendir Bu bayramin koruyucu ruhu olan Saya Han adina duzenlenir Oyunu yuruten kisiye Sayaci denir Koyunlar dogurmaya basladiginda cobanlar koy koy ev ev gezip saya toplarlar Sayacilar keci derisine burunurler Saya adi verilen gosalar maniler okurlar Saya Han ile iliskili bir torendir Ayrica otlak mera gibi anlamlari da bulunur Kosa Saya Payna Pakta dortlu bir toren silsilesi olustururlar Ayrica Sumer geleneginden Ortadogu ve Orta Asyaya yayilmis olan ve sozbicim olarak da bu siralamaya uygun dusen Nardugan bayrami bulunur IsiyahBaharda doganin yenilenmesini gucunun cogalmasini gosteren bir bayram Yakutlar cok eski zamanlardan beri bahar merasimleri yaparlar Bu bayram Ulu Gok Tanrisi nin serefine yapilir Yeryuzu yesillige burundugu zaman agac altina toplanilip kurbanlar kesilir Sonra daire seklinde toplanilip kimiz icilir ve meydanda yakilan odunun uzerinden atlanir Isiyah in birkac amaci vardir Yer Ruhlarini memnun kilmak Ulu Ana dan merhamet istemek gibi Yakutlara gore bu bayram ilk ata olan Elley ile ilintilidir O baslaticisi oldugu bu bayrami kendi yurdunda kutlamistir Yakutlar guz bayramina Abasi Isiyah Isiga Kotu ruh Serpmesi Sacisi bahar bayramina ise Ayihi Isiyah Isiga Iyi ruh Serpmesi Sacisi derler Isiyah Isiga sozcugunun mevsimsel sicaklik degisiklikleriyle baglantiyi akla getirecek bicimde isi kokunden turemis olmasi ve Is Es Ez sahip sozcuguyle baglantisi da dikkate degerdir Daire seklinde yapilan bu senlikler hem halayi hem de Kazaklardaki Kimiz Murunduk denilen olenleri de cagristirmaktadir Etimoloji Say kokunden turemistir Saymak hesaplamak sayginlik anlamlari vardir Haber icerigine de sahiptir Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi Sayfa 254 Ayrica bakinizPaktigan Kocagan Paynagan NarduganDis baglantilarSaya gezimi gelenegi29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kuresellesme Karsisinda Geleneksel Kulturumuzun Korunmasi Kutlu Ozen29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bunyan Yoresinde Saya Gelenegi29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Coban Ve Konuk Agirlamasi11 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz