Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Schrödinger'in kedisi, Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından ortaya atılmış, kuantum fiziğiyle ilgili olan, hakkında çok tartışma yapılmış bir düşünce deneyidir. Genellikle kuantum mekaniği ve Kopenhag Yorumuyla ilgili bir paradoks olarak bilinir.
Erwin Schrödinger tarafından 1935'te ortaya atılan bu düşünce deneyi bir kuantum süperpozisyon paradoksudur. Schrödinger, bu deneyle Kopenhag yorumundaki kuantum mekaniğinin problemlerini göstermek istemiştir. Bir kedi ölü ya da diri olabileceği rastgele bir duruma bırakılıyor ve karar vermek için gözlemlemeye ihtiyaç duyuluyor. Bu düşünce deneyi, kuantum mekaniğinin teorik yorumunu tartışmaya açtı.
Schrödinger’in kedisi deneyinde; bir kedi, küçük bir şişe zehir ve radyoaktif bir kaynakla kapalı bir kutuya bırakılır. Radyoaktif kaynağın bir saat içinde ışıma ihtimali ışımama ihtimaline eşittir. Eğer içerideki sensör radyoaktiflik algılarsa küçük şişeyi kıran mekanizma çalışır, zehir kediyi öldürür. Kopenhag yorumuna göre bir saatin sonunda kedinin canlılık ve ölülük halleri eşdeğerdir. Yalnızca kutu açılıp gözlemlendiğinde bu durumlardan biri gerçek olur.
Başlangıç
Schrödinger bu düşünce deneyini, ismini Einstein, ve Rosen'den alan EPR paradoksunun bir tartışması olarak 1935'te tasarladı. EPR paradoksu, atom ve fotonların aynı anda birden fazla durumda olabildiği kuantum süperpozisyonunun genel kanıya aykırılığını gösteriyordu.
Schrödinger, bu konuda Einstein ile mektuplaştı. Bu mektuplardan birinde Einstein ona, bir fıçı kararsız barutun, belli bir süreden sonra hem patlamış hem de patlamamış durumlara sahip olacağından bahsetti.
Schrödinger, bu anlaşılmaz durumu daha iyi resmetmek için süperpozisyondaki bir kuantum parçacığına bağımlı daha büyük bir sistem tarif etti. Bu sistemde bir kedi çelik bir odada hapsedilmişti ve kedinin hayatı bir atomun radyoaktivitesine bağlıydı. Schrödinger'e göre Kopenhag yorumu, oda gözlemlenene kadar kedinin hem ölü hem canlı olduğunu söylemeliydi. Schrödinger ölü-canlı kedilerin gerçekten var olabileceğini iddia etmemiş, tam tersine bu kuantum mekaniği yorumunun absürtlüğünü göz önüne çıkarmak istemişti.
Deneyin yorumu
Schrödinger’in zamanından beri kuantum mekaniğinin yorumları değişikliğe uğramış ve yeni yorumlar ortaya çıkmıştır. Bu yorumların Schrödinger'in kedisi deneyine bakışları değişiklik gösterir.
Kopenhag yorumu
Kopenhag yorumu kuantum mekaniğinde en yaygın rağbet gören yorumlamadır. Kopenhag yorumlamasında gözlem yer aldığında sistem durumların süperpozisyonu olmaktan çıkar ve her ikisinden biri haline gelir. İyi tanımlanmamış yorumda bu düşünülmüş deney aslında doğanın ölçülebildiğini ya da gözlenebildiğini gösterdi. Kutu kapalıyken bu deney anlamlı yorumlanabilirdi, sistem anlık süperpozisyon durumuna geçtiğinde iki durum söz konusu (çürümüş çekirdek-ölü kedi, çürümemiş çekirdek-canlı kedi) ve sadece kutu açılıp gözlemlendiğinde dalga fonksiyonunun iki durumdan birinde kaldığı bilinebilir.
Kopenhag yorumuyla ilişkili bilim adamlarından biri olan Niels Bohr deneye farklı bir yorum getirdi: Bilinçli bir gözlemciye göre kutu açılmadan önce kedi ölü ya da diri olabilirdi. Kuantum dalga fonksiyonun geçersiz kalması için asıl deneyin sonucunun yalnız bir ölçüm aracıyla alınması (mesela sadece Geiger sayacıyla) yeterliydi.
Ensemble yorumu
Durum vektörü tek kedi deneyine uygulanamaz ama sadece pek çok hazırlanmış kedi deneyinin istatistiğidir. Ensemble yorumunu destekleyenler Schrödinger’in kedisi paradoksunun gereksiz olduğunu söylediler.
İlişkisel yorum
İlişkisel yorumlama gözlemciler arasında hiçbir temel ayrım yapmaz: İnsan, kedi ve aparatlar, canlı ya da cansız aynı statüye sahiptir. Bütün kuantum sistemleri dalga fonksiyonu evrimine dayalı kurallar tarafından yönetilir ve hepsi gözlemciyle ilişkilendirilir. Ama ilişkisel yorumlama aynı serinin etkinliklerini takip eden farklı gözlemcilerin sahip oldukları sistem hakkındaki bilgilere bağlıdır. Aynı zamanda kedi kutunun içindeki sistemin gözlemcisi olarak düşünülebilir. Kutu açılmadan önce doğası gereği canlı ya da ölü olması gereken kedi deney aletleri hakkında gerekli bilgiye sahiptir ama deneyci kutunun durumu hakkında bilgi sahibi değildir. Bu şekilde iki gözlemci de anlık olarak durumu farklı hesaplar.
Nesnel çökme teorisi
Nesnel çarpışma teorilerine göre, süperpozisyonlar bazı nesnel eşik değerlerinde (gözlemciden bağımsız olarak) ortadan kalkarlar. Bu yüzden kutu açılmadan önce kedinin durumu sabitlenir. Başka bir deyişle “kedi çevresini gözler” ya da “çevresi kediyi gözler.”
Nesnel çökme teorileri, süperpozisyonun zamanla yok olmasını açıklayabilmek için kuantum mekaniğinde değişikler yapılmasını gerektirir.
Uygulamalar ve testler
Bu deney tamamen teoriktir ve bahsedilen düzeneğin bilinen bir örneği yapılmamıştır. Ancak benzer prensipleri gösteren başarılı deneyler yapılmıştır. Örneğin, kuantum standartlarında büyük sayılabilecek nesnelerin süperpozisyonu deneyle gösterilmiştir. Bu deneyler kedi büyüklüğünde nesnelerin çift durumlu hale getirebileceğini kanıtlamasa da, ""'na sahip olabileceği bilinen nesne boyutunun üst sınırını artırmıştır. Çoğu zaman, hatta sistem sıfır sıcaklıkta olduğunda bile, süperpozisyon çok kısa sürer.
Eklentiler
deneyinde, dışarıda iki gözlemci vardır. Birinci gözlemci açarak kutuyu kontrol eder ve ikinci gözlemciyle iletişim kurar. Buradaki mesele, dalga fonksiyonu çarpıştığında birinci gözlemci kutuyu açarsa, ikinci gözlemcinin haberi olup olmayacağını anlamak ve birinci gözlemcinin gözlemiyle bunu denetlemektir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Schrödinger, Erwin (November 1935). "Die gegenwärtige Situation in der Quantenmechanik (The present situation in quantum mechanics)". Naturwissenschaften. 23 (48): 807-812. Bibcode:1935NW.....23..807S. doi:10.1007/BF01491891.
- ^ Suarez, Antoine (2019). . ResearchGate. s. 3. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- ^ Can Quantum-Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete? 8 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . A. Einstein, B. Podolsky, and N. Rosen, Phys. Rev. 47, 777 (1935)
- ^ a b (2017). "The Einstein-Podolsky-Rosen Argument in Quantum Theory". Stanford Encyclopedia of Philosophy. Center for the Study of Language and Information, Stanford University website. 18 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2021.
- ^ Niels Bohr (1985), Jørgen Kalckar (Ed.), Niels Bohr: Collected Works, Vol. 6: Foundations of Quantum Physics I (1926-1932), ss. 451-454, 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 9 Nisan 2021
- ^ Stig Stenholm (1983), "To fathom space and time", Pierre Meystre (Ed.), Quantum Optics, Experimental Gravitation, and Measurement Theory, Plenum Press, s. 121,
The role of irreversibility in the theory of measurement has been emphasized by many. Only this way can a permanent record be obtained. The fact that separate pointer positions must be of the asymptotic nature usually associated with irreversibility has been utilized in the measurement theory of Daneri, Loinger and Prosperi (1962). It has been accepted as a formal representation of Bohr's ideas by Rosenfeld (1966).
- ^ Okon, Elias; Sudarsky, Daniel (1 Şubat 2014). "Benefits of Objective Collapse Models for Cosmology and Quantum Gravity". Foundations of Physics (İngilizce). 44 (2): 114-143. arXiv:1309.1730 $2. Bibcode:2014FoPh...44..114O. doi:10.1007/s10701-014-9772-6. ISSN 1572-9516.
- ^ "What is the world's biggest Schrodinger cat?". stackexchange.com. 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Schrödinger'in kedisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Schrödinger's cat in audio25 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . produced by Sift25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Erwin Schrödinger, The Present Situation in Quantum Mechanics (Translation)13 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The EPR paper10 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Schrodinger in kedisi Avusturyali fizikci Erwin Schrodinger tarafindan ortaya atilmis kuantum fizigiyle ilgili olan hakkinda cok tartisma yapilmis bir dusunce deneyidir Genellikle kuantum mekanigi ve Kopenhag Yorumuyla ilgili bir paradoks olarak bilinir Schrodinger in kedisi Deney duzenegi hem olu hem diri kedi solda Erwin Schrodinger tarafindan 1935 te ortaya atilan bu dusunce deneyi bir kuantum superpozisyon paradoksudur Schrodinger bu deneyle Kopenhag yorumundaki kuantum mekaniginin problemlerini gostermek istemistir Bir kedi olu ya da diri olabilecegi rastgele bir duruma birakiliyor ve karar vermek icin gozlemlemeye ihtiyac duyuluyor Bu dusunce deneyi kuantum mekaniginin teorik yorumunu tartismaya acti Schrodinger in kedisi deneyinde bir kedi kucuk bir sise zehir ve radyoaktif bir kaynakla kapali bir kutuya birakilir Radyoaktif kaynagin bir saat icinde isima ihtimali isimama ihtimaline esittir Eger icerideki sensor radyoaktiflik algilarsa kucuk siseyi kiran mekanizma calisir zehir kediyi oldurur Kopenhag yorumuna gore bir saatin sonunda kedinin canlilik ve oluluk halleri esdegerdir Yalnizca kutu acilip gozlemlendiginde bu durumlardan biri gercek olur BaslangicErwin Schrodinger in 1921 1926 yillarinda yasadigi Huhttenstrasse 9 Zurih adresli evinin bahcesindeki gercek boyutlu ve tasinabilir bir kedi figuru Ziyaretciler kedinin nerede olacagini onceden bilemez Schrodinger bu dusunce deneyini ismini Einstein ve Rosen den alan EPR paradoksunun bir tartismasi olarak 1935 te tasarladi EPR paradoksu atom ve fotonlarin ayni anda birden fazla durumda olabildigi kuantum superpozisyonunun genel kaniya aykiriligini gosteriyordu Schrodinger bu konuda Einstein ile mektuplasti Bu mektuplardan birinde Einstein ona bir fici kararsiz barutun belli bir sureden sonra hem patlamis hem de patlamamis durumlara sahip olacagindan bahsetti Schrodinger bu anlasilmaz durumu daha iyi resmetmek icin superpozisyondaki bir kuantum parcacigina bagimli daha buyuk bir sistem tarif etti Bu sistemde bir kedi celik bir odada hapsedilmisti ve kedinin hayati bir atomun radyoaktivitesine bagliydi Schrodinger e gore Kopenhag yorumu oda gozlemlenene kadar kedinin hem olu hem canli oldugunu soylemeliydi Schrodinger olu canli kedilerin gercekten var olabilecegini iddia etmemis tam tersine bu kuantum mekanigi yorumunun absurtlugunu goz onune cikarmak istemisti Deneyin yorumuSchrodinger in zamanindan beri kuantum mekaniginin yorumlari degisiklige ugramis ve yeni yorumlar ortaya cikmistir Bu yorumlarin Schrodinger in kedisi deneyine bakislari degisiklik gosterir Kopenhag yorumu Kopenhag yorumu kuantum mekaniginde en yaygin ragbet goren yorumlamadir Kopenhag yorumlamasinda gozlem yer aldiginda sistem durumlarin superpozisyonu olmaktan cikar ve her ikisinden biri haline gelir Iyi tanimlanmamis yorumda bu dusunulmus deney aslinda doganin olculebildigini ya da gozlenebildigini gosterdi Kutu kapaliyken bu deney anlamli yorumlanabilirdi sistem anlik superpozisyon durumuna gectiginde iki durum soz konusu curumus cekirdek olu kedi curumemis cekirdek canli kedi ve sadece kutu acilip gozlemlendiginde dalga fonksiyonunun iki durumdan birinde kaldigi bilinebilir Kopenhag yorumuyla iliskili bilim adamlarindan biri olan Niels Bohr deneye farkli bir yorum getirdi Bilincli bir gozlemciye gore kutu acilmadan once kedi olu ya da diri olabilirdi Kuantum dalga fonksiyonun gecersiz kalmasi icin asil deneyin sonucunun yalniz bir olcum araciyla alinmasi mesela sadece Geiger sayaciyla yeterliydi Ensemble yorumu Durum vektoru tek kedi deneyine uygulanamaz ama sadece pek cok hazirlanmis kedi deneyinin istatistigidir Ensemble yorumunu destekleyenler Schrodinger in kedisi paradoksunun gereksiz oldugunu soylediler Iliskisel yorum Iliskisel yorumlama gozlemciler arasinda hicbir temel ayrim yapmaz Insan kedi ve aparatlar canli ya da cansiz ayni statuye sahiptir Butun kuantum sistemleri dalga fonksiyonu evrimine dayali kurallar tarafindan yonetilir ve hepsi gozlemciyle iliskilendirilir Ama iliskisel yorumlama ayni serinin etkinliklerini takip eden farkli gozlemcilerin sahip olduklari sistem hakkindaki bilgilere baglidir Ayni zamanda kedi kutunun icindeki sistemin gozlemcisi olarak dusunulebilir Kutu acilmadan once dogasi geregi canli ya da olu olmasi gereken kedi deney aletleri hakkinda gerekli bilgiye sahiptir ama deneyci kutunun durumu hakkinda bilgi sahibi degildir Bu sekilde iki gozlemci de anlik olarak durumu farkli hesaplar Nesnel cokme teorisi Nesnel carpisma teorilerine gore superpozisyonlar bazi nesnel esik degerlerinde gozlemciden bagimsiz olarak ortadan kalkarlar Bu yuzden kutu acilmadan once kedinin durumu sabitlenir Baska bir deyisle kedi cevresini gozler ya da cevresi kediyi gozler Nesnel cokme teorileri superpozisyonun zamanla yok olmasini aciklayabilmek icin kuantum mekaniginde degisikler yapilmasini gerektirir Uygulamalar ve testlerBu deney tamamen teoriktir ve bahsedilen duzenegin bilinen bir ornegi yapilmamistir Ancak benzer prensipleri gosteren basarili deneyler yapilmistir Ornegin kuantum standartlarinda buyuk sayilabilecek nesnelerin superpozisyonu deneyle gosterilmistir Bu deneyler kedi buyuklugunde nesnelerin cift durumlu hale getirebilecegini kanitlamasa da na sahip olabilecegi bilinen nesne boyutunun ust sinirini artirmistir Cogu zaman hatta sistem sifir sicaklikta oldugunda bile superpozisyon cok kisa surer Eklentilerdeneyinde disarida iki gozlemci vardir Birinci gozlemci acarak kutuyu kontrol eder ve ikinci gozlemciyle iletisim kurar Buradaki mesele dalga fonksiyonu carpistiginda birinci gozlemci kutuyu acarsa ikinci gozlemcinin haberi olup olmayacagini anlamak ve birinci gozlemcinin gozlemiyle bunu denetlemektir Ayrica bakinizKuantum mekaniginin yorumlari Populer kulturde Schrodinger in kedisiKaynakca a b Schrodinger Erwin November 1935 Die gegenwartige Situation in der Quantenmechanik The present situation in quantum mechanics Naturwissenschaften 23 48 807 812 Bibcode 1935NW 23 807S doi 10 1007 BF01491891 Suarez Antoine 2019 ResearchGate s 3 7 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2020 Can Quantum Mechanical Description of Physical Reality Be Considered Complete 8 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Einstein B Podolsky and N Rosen Phys Rev 47 777 1935 a b 2017 The Einstein Podolsky Rosen Argument in Quantum Theory Stanford Encyclopedia of Philosophy Center for the Study of Language and Information Stanford University website 18 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2021 Niels Bohr 1985 Jorgen Kalckar Ed Niels Bohr Collected Works Vol 6 Foundations of Quantum Physics I 1926 1932 ss 451 454 10 Mart 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 9 Nisan 2021 Stig Stenholm 1983 To fathom space and time Pierre Meystre Ed Quantum Optics Experimental Gravitation and Measurement Theory Plenum Press s 121 The role of irreversibility in the theory of measurement has been emphasized by many Only this way can a permanent record be obtained The fact that separate pointer positions must be of the asymptotic nature usually associated with irreversibility has been utilized in the measurement theory of Daneri Loinger and Prosperi 1962 It has been accepted as a formal representation of Bohr s ideas by Rosenfeld 1966 Okon Elias Sudarsky Daniel 1 Subat 2014 Benefits of Objective Collapse Models for Cosmology and Quantum Gravity Foundations of Physics Ingilizce 44 2 114 143 arXiv 1309 1730 2 Bibcode 2014FoPh 44 114O doi 10 1007 s10701 014 9772 6 ISSN 1572 9516 What is the world s biggest Schrodinger cat stackexchange com 8 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Dis baglantilarWikimedia Commons ta Schrodinger in kedisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Schrodinger s cat in audio25 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde produced by Sift25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erwin Schrodinger The Present Situation in Quantum Mechanics Translation 13 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde The EPR paper10 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde