Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Scipio Aemilianus (Scipio Africanus Minor) (D. MÖ 185- Ö. MÖ. 129) Romalı devlet adamı, politikacı ve asker. Üçüncü Pön Savaşı ile Kartaca'yı tarihten silen ve hafızalara kazınan helenofil Romalı.
| Publius Cornelius Scipio Aemilianus Africanus | |
|---|---|
 | |
| Doğum | MÖ 185 |
| Ölüm | MÖ 129 |
| Eş(ler)i | Sempronia |
| Babası | Lucius Aemilius Paullus Macedonicus |
İlk yılları
Scipio Aemilianus, Üçüncü Makedonya Savaşı'nın kahramanı Lucius Aemilius Macedonicus'un ikinci oğludur. Dedesi Lucius Aemilius Paullus (Macedonicus'un babası), İkinci Pön Savaşı'nın en büyük çarpışması Cannae Savaşı'nda yenilerek öldürülmüştür. Lucius Aemilius Macedonicus, iki kere konsül seçilmiş çarpıcı bir karakterdi. Romalı erdemlerine sahip olmakla birlikte Helenistik kültüre de yoğun ilgi duyuyordu. Scipio'nun doğumu sonrası Macedonicus, eşini boşamıştır ve babaları yeniden evlenince iki kardeş diğer patrici ailelerin gözetimine verilmiştir. Bu hem onların patrici ailelerin desteğini almalarını sağlıyor; hem de eğitimleri veriliyordu. Her iki kardeş de evlatlık verilseler bile babalarıyla ilişkileri yakın olarak devam etmiştir. Scipio Aemilianus'un abisi İkinci Pön Savaşı'nda diktatör de seçilen Quintus Fabius Maximus Cunctator'un torunu veya oğlu tarafından evlat edinilmişti. Scipio Aemilianus ise meşhur Scipio Africanus Major'un oğlu Publius Scipio tarafından evlat edinilmişti. Scipio Roma'nın iki etkin ve soylu ailesinin himayesinde olmuş oluyordu. Aynı anda iki büyük imperatora (Latince general) halef konumuna gelecekti. İlk yıllarına ilişkin bilgileri Plutarch'ın eserinden öğrenilmektedir. Klasik Roma anlayışı kadar Helenistik kültür dairesine de yakın bir eğitim görmesi sağlanmıştır, zira babası da iki dünyanın insanı bir soyluydu. Scipio büyürken etrafında filozof, bilim insanı, yazar kadar av uzmanı, asker ve müfettişler de vardı. Bu sıkı eğitim süreci ilerideki hayat vizyonunu oluşturacaktı. MÖ 168'de abisiyle beraber babasının hizmetinde olmak üzere Üçüncü Makedonya Savaşı'nda yer almışlardır. Özellikle Pydna Savaşı'nda bozguna uğrayan Makedon kuvvetlerini çılgınca bir cesaretle takip etmiş ve savaş meydanından çıkıp kaybolmuştu. O gün yazılanlara göre Roma ordugahı topyekun teyakkuza geçmiş, genç soyluyu aramaya başlamıştı. Lucius Aemilius Macedonicus da oldukça telaşlıydı. Genç adam kampın dışında kanlar içinde bulunmuştu, kanlar öldürdüğü düşmanların kanlarıydı. Babası savaş sonrası daha dikkatli savaşması ve fiziken gelişmesi için Makedonya Sarayı'ndaki eğitmenleri tuttu ve bu süreçte genç Aemilianus Antik Yunan'ın entelektüel dünyasına da girmişti.
Dünya görüşü
Karakteri ve idealleri üzerindeki en büyük etki Grek tarihçi Polybius tarafından bırakılmıştı. Ahayalı bir bilge olan Polybius ülkesinden sürgün edilmişti ve İtalya'ya seyahat ettikten sonra mahkemesiz hapse atılmıştı. Helen kültürüne yakın ilgi duyan Scipio ve abisi bu düşünür için otoritelerle görüşmüşlerdi. Özgürlüğü ve Roma'da kalma izni için çaba sarf ettiler. Kısa sürede Scipio ile yakın arkadaşlık kuran Polybius Aemilianus'un mentörlüğüne soyunmuştu. Bu tip bir danışman scipio adına önemli kazançtı zira şaşırtmayacak bir baskıyla karşı karşıya olan Scipio olgun bir tavırla bu baskıyı kırmalıydı, zira hem Scipiones hem de Aemilii ailelerinin aynı anda reisi olmuştu. Bu Yunan bilge ile kariyer basamaklarını bir Romalı soyluya uygun olacak sırada aşacaktı. Onur, makam ve başarı gibi klasik Romalı ideallerini takip edecekti. Özellikle Makedonya ve Yunanistan'ın fethiyle daha derin bir kültürle karşılaşan Roma dünyası saf Roma kültürünü nispeten terk ediyordu, dönemin yazarları işi daha da ileriye götürerek Romalı soylu gençlerin köklerini unuttukları ve Yunan hayranı olarak zevk-ü sefa içinde sorumsuzca yaşadıklarını ifade etmiştir. Bu şartlar abartılı olsa da Roma'da ciddi bir kültür yozlaşması yaşandığı sırada hem Roma hem de Helen kültürünü hakkını vererek yaşayan ve görev bilincine sahip genç Aemilianus takdir topluyordu. Kısacası Scipio da babası gibi hem Roma hem de Helen uygarlığına ilgi duyuyordu.
Askeri ve politika kariyeri
Genç yaşlarında entelektüel kimliği ile öne çıkan Scipio politik kariyere uzak duruyordu; ancak MÖ 152'de quaestor olarak ilk resmî görevine başladı. Kısa sürede senatoya da giren Scipio Aemilianus, siyasete ısınırken felsefi ve kültürel ilgisini kaybetmedi. Her iki kültür dünyasına da hakim bu genç politikacı bazı Romalı gençlerle beraber İtalya'yı ziyaret eden üç Atinalı filozofun konuşmalarına katılıyordu. MÖ 151'de disiplinli ve gönüllü çalışmaları nedeniyle övgü almıştır. Dönemin siyasi atmosferi esasında gergin ve şiddetliydi. Hispania üzerindeki seferler sonuçsuz kalıyor ve elde edilen topraklardan da kolaylıkla vergi toplanılamıyordu. Bu sebeplerle Romalı soylular Hispania'da görev almaktan kaçınıyorlar ve karmaşa çözülemiyordu. Bu noktada genç Aemilianus gönüllü olarak Hispania üzerine gönderilecek orduya yazıldı. Konsül Lucius Lucullus'un komutasına askeri tribün olarak katılan Scipio seferde büyük cesaret ve yararlılık göstermişlerdi. İntercatia şehri surlarına ilk tırmanan kişi olarak Corona Muralis ile ödüllendirildi, yine aynı yıl Hispanik bir kabileye karşı savaşta kabile şefini teke tek dövüşte öldürüp Spolia Opima adlı nişanı almaya hak kazandı. MÖ 150'de konsül Lucullus tarafından Afrika'ya savaş filleri alması için gönderilmişti. Bu süre zarfında Numidya kralı Masinissa ile Kartacalılar arasındaki sonuçsuz çatışmalara şahit olmuştu ve kendisine Masinissa tarafından arabuluculuk teklif edilmişti. Uğraşlarına rağmen sonuç alamayan Scipio Aemilianus Roma'ya geri dönmüştü. Daha sonra Polybius'un ricası üzerine Üçüncü Makedonya Savaşı sonunda İtalya'da alıkonan 300 Ahayalı vatandaşın salınması için yaşlı Kato'dan yardım istedi. MÖ 150 yılında Roma ile Kartaca arasında savaş sesleri yükselmeye başlamıştı. Nihayet gelecek yıl savaş patlak verdi ve Scipio Aemilianus askeri tribün olarak görev aldı. Bu görevi layığıyla yapıp çok yararlılık gösteren Aemilianus'a rağmen sefer sonuçsuz kalmıştır. Her iki konsül de kuşatmaya kara denizden katılmış olsa da bir süre sonra konsüllerden biri Roma'ya dönünce yalnız kalan konsül Manilius'un kampına Kartacalılar bir gece baskını düzenleyip Romalıları püskürttüler. Sonraki 2 sene sonuçsuz çarpışmalarla geçti ve Manilius'un komutası altında başarılı olunamadı. Bu sırada Scipio Masinissa ölüm döşeğindeyken Scipio'dan ülkesinin kendisinden sonraki düzenlemesini yapmasını istedi. Aemilianus bunun üzerine Masinissa'nın ülkesini üç oğlu arasında pay etti.
Daha sonra başarısız seferin ardından da Roma'ya döndü. MÖ 148'de seçimlere girip Curule Aedile seçildi; ancak halk geçmiş başarıları ve atılganlığı hasebiyle Scipio'nun konsül seçilmesi ve Kartaca seferi için imperium yetkisini almasını dile getirmekteydi. Konsüllük için adaylığı kabul etti; ancak yaşı konsül adaylık yaşının 5 yaş altında çıktığı için reddedildi. Bunun üzerine bir halk tribünü Scipio'nun adaylığının kabul edilmemesi halinde konsüllük seçimlerini iptal edeceğini duyurdu. Senato bu beklentinin önünü açtı ve konsüllük yaşının tutmaması durumunu aşmak adına Scipio'yu istisnai tutacak yasanın çıkmasını teklif etti. Anayasal kısıtlama aşıldı ve MÖ 147'de konsül seçilip Kartaca seferinin komutasına atandı. Karataca'ya karşı yapılan savaşı sıcak çatışmadan ziyade engelleme (blockage) ve abluka olarak sürdürdü. Şehir açlık ve susuzlukla baş başa bırakıldı ve MÖ 146 baharında son bir saldırı yapıldı. Şehir 6 günlük sokak çatışmaları sonucu düştü. Yakılıp yıkıldı ve Kartaca şehri lanetlenip tüm şehir tarlaya dönüştürüldü. Sağ kalan halk köleleştirilip şehir fossa regina olarak ilan edildi. Scipio savaş sonrası harabe hale gelen şehirde dolaşmıştı ve gözleri doldu. Ağlamaya başlayıp Polybius'un elini tuttu ve Polybius'a göre şu sözleri söyledi: "Bu şanlı bir olay; ama içimde kötü bir his var. Bir zaman benzer bir olay bizim ülkemizin de başına gelecek." Kartaca'nın, Afrika'daki yeni Roma eyaleti olarak düzenlenmesinin ardından Roma'ya dönen Scipio Aemilianus bir zafer töreni ile ödüllendirildi ve Africanus cognomenini aldı. Bu nedenle Scipio Africanus Minor diye de bilinir. Ezeli düşman Kartaca'nın yok edicisi olarak halk kahramanı olarak anılan biri olsa da senatoda çokça muhalifi mevcuttu. MÖ 142'de ortağı Mummius ile censor olarak seçildiler. Katı bir censor olarak görev yapan Scipio'nun eylemleri yaşlı Kato'nun tavizsiz tutumuna benziyordu.
Numantia kuşatması
Hayatının ileri yıllarında da ilk yıllarındaki gibi Hispania'ya yolu düşmüştü. Roma uzun yıllar boyunca Celtiberian kabilesiyle mücadele halindeydi ve bu halk üzerine gönderilen Roma ordusunu yenip püskürtmüştü. Konsül Mancinus ve Quaestor Tiberius Gracchus (Scipio Africanus Minor'un kuzeni ve kayın biraderi) başarısız olan sefer sonunda bir nevi çekilmek için Celtiberian kabilesiyle anlaşmışlardı. Bu anlaşma senato nezdinde geçersiz sayıldı ve Mancinus yargılandı, Tiberius Gracchus ise orduyu yıkımdan kurtardığı için yargılanmadı. Hispania'da yaşanan bu felaket sonucu senato, imperium yetkisini Scipio'ya verme eğiliminde bulunmuştur. İkinci kez konsül seçilmek için aday gösterildikten sonra Scipio sefer için hazırlığa başlamıştı, bu sürede adaylığının anayasa hale getirilmesi adına yasa geçirildi. Scipio nihayet MÖ 134'te ikinci kez konsül seçildi ve Numantia seferi için imperium yetkisi aldı. Sefer hazırlıklarına önem veren Scipio Africanus Minor, kişisel muhafız alayları, 500 kişilik yakın bağlaşıklar grubu ve gönüllüler olmak üzere çekirdek bir ekip kurmuştu. Bu seferdeki ilk görevini demoralize olan Hispania birliklerini yeniden düzenlemek ve disipline etmek adına uğraşmaktı. Celtiberik halklar dağlık bir arazide savunma savaşı vererek topoğrafyanın avantajını kullanıyorlardı. Başkentileri Numantia kuşatılmıştı, zira Scipio, yine sıcak çatışma yerine kuşatma, engelleme ve aç bırakma taktiklerini uyguladı. Sekiz aylık zorlu kuşatma sonunda kayıpların ardından Numantia teslim oldu, akabinde halk köle olarak satılıp şehir yıkıldı. MÖ 133'teki zaferden sonra Roma'ya dönen Scipio zafer töreni hakkı kazandı ve ismine Africanus unvanından sonra Numantinus unvanı getirildi. Numantinus ismi resmi olarak verilmemiştir.
Son yılları
Hispania'da tüm bunlar yaşanırken roma anayasal bir krizle boğuşuyordu. Tiberius Gracchus'un fakir halka toprak dağıtımını öngören toprak reformunun yasalaşması adına çaba göstermesi hatta artık aristokratları rahatsız edecek sertliklere başvurması üzerine senato ve halk tribününün arası gerilmişti. Halkı da arkasına alan Tiberius'un sistemi kilitlemesi ve toprak reformu için soyluları kıstırması senato ileri gelenlerini çokça ürkütmüştü ve senato acilen toplanıp tribün ve yandaşlarını linç etmişti. Bu gerginlikte taraf seçmemesi konusunda Scipio'ya saygı duyulmuştu zira hem Hispania'da görevliydi hem de Tiberius akrabasıydı. Tiberius Gracchus ve eylemleri hakkında Scipio'nun ne düşündüğü konusunda çok net fikirlerini açıklamamasının sebeplerinden biri de yakın arkadaşı Gaius Laelius'un toprak reformu konusundaki ılımlı fikirlerini açıklaması olmuştur. Açıkçası yine de Scipio, Tiberius'un yöntemlerini ve fikirlerini çok tutmuyordu, zira bu konuda fikri sorulduğunda "Bir daha tekrar bunu yapan herkes mahvolsun..." cümlesini söylediği Polybius tarafından nakledilmiştir. Buradan yola çıkılarak Tiberius'un öldürülmeyi hak ettiğini düşündüğü anlaşılabilir. Tiberius Gracchus ve toprak reformu hakkındaki çekincesi nedeniyle popülarite kaybetmiştir.
Mirası
Scipio Africanus Minor, güçler ayrılığı ve güçler dengesi üzerine kafa yoran ve siyasi ideallerini bu yönde kuran biriydi. Özellikle Polybius'un etkisiyle Yunan fikir dünyasının penceresinden Roma politik ortamına bakıyordu. Politik aşırılıkların devleti zedeleyeceğini düşünen Scipio, en etkili ve uzun ömürlü yönetimin denge içinde olan ve statükoyu koruyan bir demokrasi olduğunu savunmuştur. Roma üzerine de değerlendirmeler yapan Scipio, her devletin doğum, gelişme ve ölüm gibi merhalelerden geçtiği yönünde bir fikre sahipti ve Roma'nın Kartaca'yı tarihte gömmesiyle gücünün doruğuna çıktığını ve bundan sonra yaşanacak tek gelişmenin çöküş olacağını vurgulamıştır. Scipio'nun denge ve denetim sistemi vurgusu Cicero'nun da ilgisini çekmiş ve ünlü eserlerinde buna vermiştir. Bu görüş çağları aşıp Rönesans'taki bilgelerce araştırılmış ve onlara ilham kaynağı olmuştur. Roma'nın gücünün gelişimine ve sürüdürülmesine büyük katkısı olan Scipio Africanus Minor son yıllarında Roma'nın İtalyan bağlaşıklarının toprak reformu kaynaklı sorunlarına çözüm bulma amaçlı eğilmiştir. Müttefiklerle yapacağı toplantı için konuşmasını hazırladığı bir sabah aniden çalışma masasında ölü bulunmuştur (MÖ 129). Bu ölüm arkasında büyük bir gizem bırakmış olup birçok soylu Romalı bu ani ölümden dolayı şüphelere sahip olmuşlardı. Şüpheler de aynı zamanda Tiberius Gracchus'un kardeşi olan karısı Sempronia, Gaius Gracchus gibi isimlerin üstüne dönüktü. Cenaze konuşmasını en yakın arkadaşı Gaius Laelius hazırlamıştı. Orijinal metin bugüne kalmadıysa da konuşmasında onu aramızdan bir hastalık aldı cümlesinin geçtiği nakledilmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Scipio Aemilianus Scipio Africanus Minor D MO 185 O MO 129 Romali devlet adami politikaci ve asker Ucuncu Pon Savasi ile Kartaca yi tarihten silen ve hafizalara kazinan helenofil Romali Publius Cornelius Scipio Aemilianus AfricanusDogumMO 185OlumMO 129Es ler iSemproniaBabasiLucius Aemilius Paullus MacedonicusIlk yillariScipio Aemilianus Ucuncu Makedonya Savasi nin kahramani Lucius Aemilius Macedonicus un ikinci ogludur Dedesi Lucius Aemilius Paullus Macedonicus un babasi Ikinci Pon Savasi nin en buyuk carpismasi Cannae Savasi nda yenilerek oldurulmustur Lucius Aemilius Macedonicus iki kere konsul secilmis carpici bir karakterdi Romali erdemlerine sahip olmakla birlikte Helenistik kulture de yogun ilgi duyuyordu Scipio nun dogumu sonrasi Macedonicus esini bosamistir ve babalari yeniden evlenince iki kardes diger patrici ailelerin gozetimine verilmistir Bu hem onlarin patrici ailelerin destegini almalarini sagliyor hem de egitimleri veriliyordu Her iki kardes de evlatlik verilseler bile babalariyla iliskileri yakin olarak devam etmistir Scipio Aemilianus un abisi Ikinci Pon Savasi nda diktator de secilen Quintus Fabius Maximus Cunctator un torunu veya oglu tarafindan evlat edinilmisti Scipio Aemilianus ise meshur Scipio Africanus Major un oglu Publius Scipio tarafindan evlat edinilmisti Scipio Roma nin iki etkin ve soylu ailesinin himayesinde olmus oluyordu Ayni anda iki buyuk imperatora Latince general halef konumuna gelecekti Ilk yillarina iliskin bilgileri Plutarch in eserinden ogrenilmektedir Klasik Roma anlayisi kadar Helenistik kultur dairesine de yakin bir egitim gormesi saglanmistir zira babasi da iki dunyanin insani bir soyluydu Scipio buyurken etrafinda filozof bilim insani yazar kadar av uzmani asker ve mufettisler de vardi Bu siki egitim sureci ilerideki hayat vizyonunu olusturacakti MO 168 de abisiyle beraber babasinin hizmetinde olmak uzere Ucuncu Makedonya Savasi nda yer almislardir Ozellikle Pydna Savasi nda bozguna ugrayan Makedon kuvvetlerini cilginca bir cesaretle takip etmis ve savas meydanindan cikip kaybolmustu O gun yazilanlara gore Roma ordugahi topyekun teyakkuza gecmis genc soyluyu aramaya baslamisti Lucius Aemilius Macedonicus da oldukca telasliydi Genc adam kampin disinda kanlar icinde bulunmustu kanlar oldurdugu dusmanlarin kanlariydi Babasi savas sonrasi daha dikkatli savasmasi ve fiziken gelismesi icin Makedonya Sarayi ndaki egitmenleri tuttu ve bu surecte genc Aemilianus Antik Yunan in entelektuel dunyasina da girmisti Dunya gorusuKarakteri ve idealleri uzerindeki en buyuk etki Grek tarihci Polybius tarafindan birakilmisti Ahayali bir bilge olan Polybius ulkesinden surgun edilmisti ve Italya ya seyahat ettikten sonra mahkemesiz hapse atilmisti Helen kulturune yakin ilgi duyan Scipio ve abisi bu dusunur icin otoritelerle gorusmuslerdi Ozgurlugu ve Roma da kalma izni icin caba sarf ettiler Kisa surede Scipio ile yakin arkadaslik kuran Polybius Aemilianus un mentorlugune soyunmustu Bu tip bir danisman scipio adina onemli kazancti zira sasirtmayacak bir baskiyla karsi karsiya olan Scipio olgun bir tavirla bu baskiyi kirmaliydi zira hem Scipiones hem de Aemilii ailelerinin ayni anda reisi olmustu Bu Yunan bilge ile kariyer basamaklarini bir Romali soyluya uygun olacak sirada asacakti Onur makam ve basari gibi klasik Romali ideallerini takip edecekti Ozellikle Makedonya ve Yunanistan in fethiyle daha derin bir kulturle karsilasan Roma dunyasi saf Roma kulturunu nispeten terk ediyordu donemin yazarlari isi daha da ileriye goturerek Romali soylu genclerin koklerini unuttuklari ve Yunan hayrani olarak zevk u sefa icinde sorumsuzca yasadiklarini ifade etmistir Bu sartlar abartili olsa da Roma da ciddi bir kultur yozlasmasi yasandigi sirada hem Roma hem de Helen kulturunu hakkini vererek yasayan ve gorev bilincine sahip genc Aemilianus takdir topluyordu Kisacasi Scipio da babasi gibi hem Roma hem de Helen uygarligina ilgi duyuyordu Askeri ve politika kariyeriGenc yaslarinda entelektuel kimligi ile one cikan Scipio politik kariyere uzak duruyordu ancak MO 152 de quaestor olarak ilk resmi gorevine basladi Kisa surede senatoya da giren Scipio Aemilianus siyasete isinirken felsefi ve kulturel ilgisini kaybetmedi Her iki kultur dunyasina da hakim bu genc politikaci bazi Romali genclerle beraber Italya yi ziyaret eden uc Atinali filozofun konusmalarina katiliyordu MO 151 de disiplinli ve gonullu calismalari nedeniyle ovgu almistir Donemin siyasi atmosferi esasinda gergin ve siddetliydi Hispania uzerindeki seferler sonucsuz kaliyor ve elde edilen topraklardan da kolaylikla vergi toplanilamiyordu Bu sebeplerle Romali soylular Hispania da gorev almaktan kaciniyorlar ve karmasa cozulemiyordu Bu noktada genc Aemilianus gonullu olarak Hispania uzerine gonderilecek orduya yazildi Konsul Lucius Lucullus un komutasina askeri tribun olarak katilan Scipio seferde buyuk cesaret ve yararlilik gostermislerdi Intercatia sehri surlarina ilk tirmanan kisi olarak Corona Muralis ile odullendirildi yine ayni yil Hispanik bir kabileye karsi savasta kabile sefini teke tek dovuste oldurup Spolia Opima adli nisani almaya hak kazandi MO 150 de konsul Lucullus tarafindan Afrika ya savas filleri almasi icin gonderilmisti Bu sure zarfinda Numidya krali Masinissa ile Kartacalilar arasindaki sonucsuz catismalara sahit olmustu ve kendisine Masinissa tarafindan arabuluculuk teklif edilmisti Ugraslarina ragmen sonuc alamayan Scipio Aemilianus Roma ya geri donmustu Daha sonra Polybius un ricasi uzerine Ucuncu Makedonya Savasi sonunda Italya da alikonan 300 Ahayali vatandasin salinmasi icin yasli Kato dan yardim istedi MO 150 yilinda Roma ile Kartaca arasinda savas sesleri yukselmeye baslamisti Nihayet gelecek yil savas patlak verdi ve Scipio Aemilianus askeri tribun olarak gorev aldi Bu gorevi layigiyla yapip cok yararlilik gosteren Aemilianus a ragmen sefer sonucsuz kalmistir Her iki konsul de kusatmaya kara denizden katilmis olsa da bir sure sonra konsullerden biri Roma ya donunce yalniz kalan konsul Manilius un kampina Kartacalilar bir gece baskini duzenleyip Romalilari puskurttuler Sonraki 2 sene sonucsuz carpismalarla gecti ve Manilius un komutasi altinda basarili olunamadi Bu sirada Scipio Masinissa olum dosegindeyken Scipio dan ulkesinin kendisinden sonraki duzenlemesini yapmasini istedi Aemilianus bunun uzerine Masinissa nin ulkesini uc oglu arasinda pay etti Scipio ve olum dosegindeki Masinissa C20 Daha sonra basarisiz seferin ardindan da Roma ya dondu MO 148 de secimlere girip Curule Aedile secildi ancak halk gecmis basarilari ve atilganligi hasebiyle Scipio nun konsul secilmesi ve Kartaca seferi icin imperium yetkisini almasini dile getirmekteydi Konsulluk icin adayligi kabul etti ancak yasi konsul adaylik yasinin 5 yas altinda ciktigi icin reddedildi Bunun uzerine bir halk tribunu Scipio nun adayliginin kabul edilmemesi halinde konsulluk secimlerini iptal edecegini duyurdu Senato bu beklentinin onunu acti ve konsulluk yasinin tutmamasi durumunu asmak adina Scipio yu istisnai tutacak yasanin cikmasini teklif etti Anayasal kisitlama asildi ve MO 147 de konsul secilip Kartaca seferinin komutasina atandi Karataca ya karsi yapilan savasi sicak catismadan ziyade engelleme blockage ve abluka olarak surdurdu Sehir aclik ve susuzlukla bas basa birakildi ve MO 146 baharinda son bir saldiri yapildi Sehir 6 gunluk sokak catismalari sonucu dustu Yakilip yikildi ve Kartaca sehri lanetlenip tum sehir tarlaya donusturuldu Sag kalan halk kolelestirilip sehir fossa regina olarak ilan edildi Scipio savas sonrasi harabe hale gelen sehirde dolasmisti ve gozleri doldu Aglamaya baslayip Polybius un elini tuttu ve Polybius a gore su sozleri soyledi Bu sanli bir olay ama icimde kotu bir his var Bir zaman benzer bir olay bizim ulkemizin de basina gelecek Kartaca nin Afrika daki yeni Roma eyaleti olarak duzenlenmesinin ardindan Roma ya donen Scipio Aemilianus bir zafer toreni ile odullendirildi ve Africanus cognomenini aldi Bu nedenle Scipio Africanus Minor diye de bilinir Ezeli dusman Kartaca nin yok edicisi olarak halk kahramani olarak anilan biri olsa da senatoda cokca muhalifi mevcuttu MO 142 de ortagi Mummius ile censor olarak secildiler Kati bir censor olarak gorev yapan Scipio nun eylemleri yasli Kato nun tavizsiz tutumuna benziyordu Numantia kusatmasiHayatinin ileri yillarinda da ilk yillarindaki gibi Hispania ya yolu dusmustu Roma uzun yillar boyunca Celtiberian kabilesiyle mucadele halindeydi ve bu halk uzerine gonderilen Roma ordusunu yenip puskurtmustu Konsul Mancinus ve Quaestor Tiberius Gracchus Scipio Africanus Minor un kuzeni ve kayin biraderi basarisiz olan sefer sonunda bir nevi cekilmek icin Celtiberian kabilesiyle anlasmislardi Bu anlasma senato nezdinde gecersiz sayildi ve Mancinus yargilandi Tiberius Gracchus ise orduyu yikimdan kurtardigi icin yargilanmadi Hispania da yasanan bu felaket sonucu senato imperium yetkisini Scipio ya verme egiliminde bulunmustur Ikinci kez konsul secilmek icin aday gosterildikten sonra Scipio sefer icin hazirliga baslamisti bu surede adayliginin anayasa hale getirilmesi adina yasa gecirildi Scipio nihayet MO 134 te ikinci kez konsul secildi ve Numantia seferi icin imperium yetkisi aldi Sefer hazirliklarina onem veren Scipio Africanus Minor kisisel muhafiz alaylari 500 kisilik yakin baglasiklar grubu ve gonulluler olmak uzere cekirdek bir ekip kurmustu Bu seferdeki ilk gorevini demoralize olan Hispania birliklerini yeniden duzenlemek ve disipline etmek adina ugrasmakti Celtiberik halklar daglik bir arazide savunma savasi vererek topografyanin avantajini kullaniyorlardi Baskentileri Numantia kusatilmisti zira Scipio yine sicak catisma yerine kusatma engelleme ve ac birakma taktiklerini uyguladi Sekiz aylik zorlu kusatma sonunda kayiplarin ardindan Numantia teslim oldu akabinde halk kole olarak satilip sehir yikildi MO 133 teki zaferden sonra Roma ya donen Scipio zafer toreni hakki kazandi ve ismine Africanus unvanindan sonra Numantinus unvani getirildi Numantinus ismi resmi olarak verilmemistir Son yillariHispania da tum bunlar yasanirken roma anayasal bir krizle bogusuyordu Tiberius Gracchus un fakir halka toprak dagitimini ongoren toprak reformunun yasalasmasi adina caba gostermesi hatta artik aristokratlari rahatsiz edecek sertliklere basvurmasi uzerine senato ve halk tribununun arasi gerilmisti Halki da arkasina alan Tiberius un sistemi kilitlemesi ve toprak reformu icin soylulari kistirmasi senato ileri gelenlerini cokca urkutmustu ve senato acilen toplanip tribun ve yandaslarini linc etmisti Bu gerginlikte taraf secmemesi konusunda Scipio ya saygi duyulmustu zira hem Hispania da gorevliydi hem de Tiberius akrabasiydi Tiberius Gracchus ve eylemleri hakkinda Scipio nun ne dusundugu konusunda cok net fikirlerini aciklamamasinin sebeplerinden biri de yakin arkadasi Gaius Laelius un toprak reformu konusundaki ilimli fikirlerini aciklamasi olmustur Acikcasi yine de Scipio Tiberius un yontemlerini ve fikirlerini cok tutmuyordu zira bu konuda fikri soruldugunda Bir daha tekrar bunu yapan herkes mahvolsun cumlesini soyledigi Polybius tarafindan nakledilmistir Buradan yola cikilarak Tiberius un oldurulmeyi hak ettigini dusundugu anlasilabilir Tiberius Gracchus ve toprak reformu hakkindaki cekincesi nedeniyle popularite kaybetmistir MirasiScipio Africanus Minor gucler ayriligi ve gucler dengesi uzerine kafa yoran ve siyasi ideallerini bu yonde kuran biriydi Ozellikle Polybius un etkisiyle Yunan fikir dunyasinin penceresinden Roma politik ortamina bakiyordu Politik asiriliklarin devleti zedeleyecegini dusunen Scipio en etkili ve uzun omurlu yonetimin denge icinde olan ve statukoyu koruyan bir demokrasi oldugunu savunmustur Roma uzerine de degerlendirmeler yapan Scipio her devletin dogum gelisme ve olum gibi merhalelerden gectigi yonunde bir fikre sahipti ve Roma nin Kartaca yi tarihte gommesiyle gucunun doruguna ciktigini ve bundan sonra yasanacak tek gelismenin cokus olacagini vurgulamistir Scipio nun denge ve denetim sistemi vurgusu Cicero nun da ilgisini cekmis ve unlu eserlerinde buna vermistir Bu gorus caglari asip Ronesans taki bilgelerce arastirilmis ve onlara ilham kaynagi olmustur Roma nin gucunun gelisimine ve surudurulmesine buyuk katkisi olan Scipio Africanus Minor son yillarinda Roma nin Italyan baglasiklarinin toprak reformu kaynakli sorunlarina cozum bulma amacli egilmistir Muttefiklerle yapacagi toplanti icin konusmasini hazirladigi bir sabah aniden calisma masasinda olu bulunmustur MO 129 Bu olum arkasinda buyuk bir gizem birakmis olup bircok soylu Romali bu ani olumden dolayi suphelere sahip olmuslardi Supheler de ayni zamanda Tiberius Gracchus un kardesi olan karisi Sempronia Gaius Gracchus gibi isimlerin ustune donuktu Cenaze konusmasini en yakin arkadasi Gaius Laelius hazirlamisti Orijinal metin bugune kalmadiysa da konusmasinda onu aramizdan bir hastalik aldi cumlesinin gectigi nakledilmistir Kaynakca a b c d e f g Scullard Howard Hayes Scipio Africanus the Younger Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica inc 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020