Selanik Mevlevihanesi, Yunanistan'ın Selanik kentinde bulunan bir Osmanlı dönemi mevlevihanesidir. Mevlevihane, Ekmekçizâde Defterdar Ahmed Paşa tarafından 17. yüzyılda yaptırılmıştır.
Selanik Mevlevihanesi ve mezarlığının genel görünümü | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Selanik, Yunanistan |
Koordinatlar | 40°38′46″K 22°56′21″D / 40.64611°K 22.93917°D |
İnanç | İslam |
Mezhep | Mevlevîlik |
Durum | Günümüze ulaşamamıştır. |
Mimari | |
Mimari tür | Mevlevihane |
Mimari biçim | Osmanlı |
Tamamlanma | 17. yüzyıl |
Tarih
Balkanlarda yer alan önemli Mevlevihanelerden birisi olan Selanik Mevlevihanesi, Selanik surlarının dışına inşa edilmiştir. Ekmekçizâde Defterdar Ahmed Paşa tarafından 1615 yılında yaptırıldığı ifade edilse de 1608-1618 yılları arasında kurulmuş olabileceği de düşünülmektedir. Vakfiyesi bulunmadığından kesin bir kuruluş tarihi verilememektedir ancak bir diğer görüşe göre Ahmed Paşa tarafından Yenişehir'de inşa ettirilen bir zaviye için 1605 tarihli vakfiyesinde Selanik'te inşa ettirdiği mevlevihaneden bahsedilmesi yapının bu tarihlerde inşa edildiğini veya bir kısmının faaliyete geçtiğini göstermektedir.
Mevlevihaneyi Ekmekçizâde Ahmed Paşa'ya Abdülkerim isminde bir Mevlevi dedesinin inşa ettirdiği ifade edilmektedir. Bir rivayete göre Ahmed Paşa büyük bir ağaç kovuğunda yaşayan Abdülkerim Dede'nin elini öpmeye gitmiş ve dede o sırada siyasi bir mücadele içinde olan Ahmed Paşa'ya mücadelesinde başarılı olacağını ve "paşa" olarak döneceğini müjdelemiştir. Daha sonra 1615 yılında geri dönen Ahmed Paşa, dedenin yaşadığı ağacın olduğu yere mevlevihaneyi yaptırıp Abdülkerim Dede'ye vermiştir. Karamanlı olan Abdülkerim Dede'nin Ulu Bostan Efendi’nin müridi olduğu ve vefatının ardından dergâha defnedilmesinden sonra yerine müridi Ramazan Dede'nin geçtiği belirtilmiştir.
17. yüzyılın ilk yarısında bir yangın geçirmiştir ve 1849 yılında mevlevihanenin o zamanki şeyhi İbrahim Efendi'nin tamir isteği üzerine Selanik Vilayet Meclisi tarafından bir araştırma yaptırılmıştır. Ayrıca 19. yüzyılın sonlarında da tamire muhtaç bir durumda olduğu anlaşılmaktadır.
Mevlevihanenin son şeyhi Selahaddin Dede'dir. 1923-1924 yıllarında Anadolu'dan gelen Rum mültecilerin yerleştirildiği Mevlevihane daha sonraki yıllarda kafe olarak kullanılmış ve 1927 yılında etrafındaki mezarlıkla beraber yıkılarak yerine okul inşa edilmiştir.
Mimari
Evliye Çelebi'nin aktardığına göre Selanik Mevlevihanesi, demir kapılı bir harem binası, dört tarafı parmaklıkla çevrili ve sütunlarla taşınan bir kubbeli semahanesi bulunan ahşap yapılardan oluşmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c Ünver, A. Süheyl (1963). "Selânik Mevlevîhanesi 1913-1915". Mevlâna Yıllığı. Turizm Derneği. s. 32.
- ^ a b c Parlak, Cengiz (2019). "Selanik Mevlevîhânesi (Evkâfı ve Yönetim Sorunları)". Cihannümü Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi. 5 (2). ss. 47-76.
- ^ a b c Ösen, Serdar (2019). "Balkanlarda Mevleviliğin Yayılması ve Kurulan Mevlevihaneler". Yeni Türkiye. 67 (Rumeli-Balkanlar Özel Sayısı). ss. 1799-1815. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
Bibliyografya
- Nathalie Clayer, “Trois Centres Mevlevıs Balakaniques Au Travers Des Documents D’archives Ottomans: Les Mevlevîhâne D’elbasan, De Serez Et De Salonıque”, Osmanlı Araştırmaları, sy. XIV, İstanbul 1994, s. 18-28.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Selanik Mevlevihanesi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Selanik Mevlevihanesi Yunanistan in Selanik kentinde bulunan bir Osmanli donemi mevlevihanesidir Mevlevihane Ekmekcizade Defterdar Ahmed Pasa tarafindan 17 yuzyilda yaptirilmistir Selanik MevlevihanesiSelanik Mevlevihanesi ve mezarliginin genel gorunumuTemel bilgilerKonumSelanik YunanistanKoordinatlar40 38 46 K 22 56 21 D 40 64611 K 22 93917 D 40 64611 22 93917InancIslamMezhepMevlevilikDurumGunumuze ulasamamistir MimariMimari turMevlevihaneMimari bicimOsmanliTamamlanma17 yuzyilTarihBalkanlarda yer alan onemli Mevlevihanelerden birisi olan Selanik Mevlevihanesi Selanik surlarinin disina insa edilmistir Ekmekcizade Defterdar Ahmed Pasa tarafindan 1615 yilinda yaptirildigi ifade edilse de 1608 1618 yillari arasinda kurulmus olabilecegi de dusunulmektedir Vakfiyesi bulunmadigindan kesin bir kurulus tarihi verilememektedir ancak bir diger goruse gore Ahmed Pasa tarafindan Yenisehir de insa ettirilen bir zaviye icin 1605 tarihli vakfiyesinde Selanik te insa ettirdigi mevlevihaneden bahsedilmesi yapinin bu tarihlerde insa edildigini veya bir kisminin faaliyete gectigini gostermektedir Mevlevihaneyi Ekmekcizade Ahmed Pasa ya Abdulkerim isminde bir Mevlevi dedesinin insa ettirdigi ifade edilmektedir Bir rivayete gore Ahmed Pasa buyuk bir agac kovugunda yasayan Abdulkerim Dede nin elini opmeye gitmis ve dede o sirada siyasi bir mucadele icinde olan Ahmed Pasa ya mucadelesinde basarili olacagini ve pasa olarak donecegini mujdelemistir Daha sonra 1615 yilinda geri donen Ahmed Pasa dedenin yasadigi agacin oldugu yere mevlevihaneyi yaptirip Abdulkerim Dede ye vermistir Karamanli olan Abdulkerim Dede nin Ulu Bostan Efendi nin muridi oldugu ve vefatinin ardindan dergaha defnedilmesinden sonra yerine muridi Ramazan Dede nin gectigi belirtilmistir 17 yuzyilin ilk yarisinda bir yangin gecirmistir ve 1849 yilinda mevlevihanenin o zamanki seyhi Ibrahim Efendi nin tamir istegi uzerine Selanik Vilayet Meclisi tarafindan bir arastirma yaptirilmistir Ayrica 19 yuzyilin sonlarinda da tamire muhtac bir durumda oldugu anlasilmaktadir Mevlevihanenin son seyhi Selahaddin Dede dir 1923 1924 yillarinda Anadolu dan gelen Rum multecilerin yerlestirildigi Mevlevihane daha sonraki yillarda kafe olarak kullanilmis ve 1927 yilinda etrafindaki mezarlikla beraber yikilarak yerine okul insa edilmistir Selanik Mevlevihanesi nin Rum multeciler tarafindan kullanildigi donemdeki gorunumuMimariEvliye Celebi nin aktardigina gore Selanik Mevlevihanesi demir kapili bir harem binasi dort tarafi parmaklikla cevrili ve sutunlarla tasinan bir kubbeli semahanesi bulunan ahsap yapilardan olusmaktadir Ayrica bakinizMevlevihaneler listesi Yunanistan da IslamKaynakca a b c Unver A Suheyl 1963 Selanik Mevlevihanesi 1913 1915 Mevlana Yilligi Turizm Dernegi s 32 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c Parlak Cengiz 2019 Selanik Mevlevihanesi Evkafi ve Yonetim Sorunlari Cihannumu Tarih ve Cografya Arastirmalari Dergisi 5 2 ss 47 76 a b c Osen Serdar 2019 Balkanlarda Mevleviligin Yayilmasi ve Kurulan Mevlevihaneler Yeni Turkiye 67 Rumeli Balkanlar Ozel Sayisi ss 1799 1815 2 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Agustos 2022 BibliyografyaNathalie Clayer Trois Centres Mevlevis Balakaniques Au Travers Des Documents D archives Ottomans Les Mevlevihane D elbasan De Serez Et De Salonique Osmanli Arastirmalari sy XIV Istanbul 1994 s 18 28 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Selanik Mevlevihanesi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur