Selçuk Baran (d. 7 Mart 1933, Ankara - ö. 4 Kasım 1999, Ankara), Türk öykü ve roman yazarı.
Selçuk Baran | |
---|---|
Doğum | 7 Mart 1933 Ankara, Türkiye |
Ölüm | 4 Kasım 1999 (66 yaşında) Ankara, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Dönem | 1968 - 1993 |
Tür | Öykü, roman, oyun |
Önemli ödülleri | 1973 TDK Öykü Ödülü 1974 Milliyet Roman Ödülleri mansiyon 1978 Sait Faik Hikâye Armağanı 1979 Milliyet Roman Ödülleri mansiyon |
Evlilik | Ayhan Baran |
1960'lı yılların sonundan 1990'lı yılların başına kadar öykü, roman, oyun gibi farklı türlerde eserler verdi. Eserlerinde bireyin iç dünyasını ele aldı. Edebi yaşamı boyunca hiçbir edebî veya siyasî toplulukta yer almadı. Öyküleri ve romanları ile birçok edebiyat ödülüne değer görüldü.
Hayatı
1933 yılında Ankara'da doğdu. Babası ziraat teknisyeni Talat Veziroğlu, annesi Halide Hanım'dır. Çocukluğu Ankara'da geçti. Edebiyat sohbetlerine ev sahipliği yapan, şiir söylenen bir ev ortamında büyüdü. On beş yaşında günlük tutma ile başlayan yazma merakı ömür boyu sürdü.Ankara Kız Lisesi'nin ardından Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitim gördü. Hukuk alanında yüksek lisans yapmak üzere Almanya'ya gitti. Berlin'de başladığı yüksek lisansı sırasında Almancasını geliştirdi ve Alman hukuku üzerine çalışmalar yaptı, edebiyata odaklanmak istediğinden iki yıl sonra programı tamamlamadan geri döndü.
Almanya'dan Türkiye'ye dönüşü sırasında gemide tanıştığı opera sanatçısı Ayhan Baran ile 3 Nisan 1957'de evlendi. Çiftin Ayda ve Işıl adlı iki kız çocukları oldu. 1958 - 1968 yılları arasında, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne bağlı Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü'nde kurs müdürü olarak çalıştı. İş çıkışlarında büroda kalıp yazma uğraşısını sürdürdü. 1968'den itibaren görevinden ayrıldı; yazarlık ve ev hanımlığını sürdürdü.
Yayımlanan ilk öyküsü, 1968'de Yeditepe'de çıkan Çocuğun Biri'ydi. 1972'de ilk öykü kitabı olan ve 21 hikâyeden oluşan Haziran yayımlandı. Kitap, ertesi yıl TDK Öykü Ödülü'ne değer görüldü. Edebi yaşamı boyunca öykülerini Türk Dili, Oluşum, Argos, Papirüs, Hisar, Varlık, Yeni Edebiyat, Yeditepe gibi dergilerde yayımlamayı sürdürdü. İkinci öykü kitabını 1977'de yayımladı ve dokuz öykü içeren Anaların Hakkı adlı bu kitap ile 1978 Sait Faik Hikâye Armağanı'na değer görüldü. Bir Solgun Adam (1975) romanı 1974, Bozkır Çiçekleri romanı 1979 yılı Milliyet Roman Yarışması'nda mansiyon kazandı.
Evliliklerinin üçüncü yılından itibaren eşinin hayatına başka kadınların girmesi sonucu gelgitli bir evlilik yaşamı oldu; Ayhan Baran'ın İstanbul Operası'nda çalışmak istemesi üzerine 1984'te İstanbul'a taşındılar. Evlilikleri 1987'de boşanma ile sonuçlandı. Selçuk Baran, edebi çevrede “Baran” soyadı ile tanındığı için bu ismi kullanmayı sürdürdü.
1987 - 1993 yılları arasında TRT İstanbul Radyosu için radyo oyunları yazdı. Kış Yolculuğu kitabındaki bir öyküsünü oyun olarak düzenledi. Türkân Hanım'ın Ölümü isimli oyun, Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından 1990-1991 sezonunda sahnelendi.Roald Dahl'ın Charlie'nin Büyük Cam Asansörü isimli kitabının çevirisini yaptı. Yazar, alkol bağımlığı nedeniyle birkaç defa alkol tedavisi gördü.
1993'te Ankara'ya dönen Baran, kendisini başarısız bir yazar olarak kabul ettiğinden eline bir daha kalem almamaya karar verdi. Daha önce çalışmış olduğu Hukuk Fakültesi Bankacılık Enstitüsü’nde 1995'ten sonra yayın müdürü olarak görev aldı. 1996'da Porselen Bebek adlı çocuk romanını yayımladı.
Geçirdiği mide kanamasının ardından 4 Kasım 1999'da öldü. 1987 yılında yazdığı Güz Gelmeden (2000) adlı romanı ölümünden sonra yayımlanmıştır. Büyün öyküleri, Ceviz Ağacına Kar Yağdı (2008) adı altında toplanmıştır.
Tepkiler
Baran, genelde yalnız olan, kendi istemese bile yalnız kalan insanların umutsuzluk dolu öykülerini anlattı ve bu öykülerde düşsel ve şiirli bir anlatım kullandı.Behçet Necatigil'e göre, "keskin, belirgin çizgilerden kaçınarak, dikkat isteyen, belirsiz yaşantı parçalarını birleştirdi".Vedat Günyol ise Baran'ın öyküleri için "belli bir gerçeğin, içinde yaşadığı toplum gerçeğinin, birbirini tamamlayan sürgit yansımalarını, yankılarını dile getiriyor" dedi.
Anısı
Hakkındaki eserler
Selçuk Baran’dan kalan günlük, mektup ve yayımlanmamış yazıları Ülkü Uluırmak “Haziran’dan Kasım’a" (2007) adıyla derlemiştir.
Ayfer Yılmaz'ın Hüzün Mevsiminde Bir Yazar: Selçuk Baran ve Eserleri (2010)adlı çalışması "Her Dilde Yayıncılık" tarafından basıldı.
Ömer Solak tarafından yapılan kapsamlı bir araştırma, "Selçuk Baran Öykücülüğü: Çıt Çıkarmayan Bir Ağlayış Gibi" adlı incelemesi adıyla 2014 yılında Kesit Yayınları tarafından basıldı.
Selçuk Baran Öykü Ödülü
Galapera Sanatevi tarafından Selçuk Baran’ın adını yaşatmak için bir öykü ödülü düzenlenmiştir. Daha önce yayımlanmamış ve başkaca bir ödül almamış, öykü kitabı bütünlüğü taşıyan bir dosyaya seçici kurul tarafından verilen ödülün ilki 2013'te verilmiş, 2015 yılından sonra düzenlenmemiştir.
- Ödül alan yazarlar
- 2013, Hakkı İnanç
- 2014, Senem Dere,Pelin Buzluk
- 2015, İsahag Uygar Eskiciyan
Eserleri
Öykü
| Roman
Diğer
|
Ödülleri
- 1973: Haziran ile TDK Öykü Ödülü
- 1974: Bir Solgun Adam ile Milliyet Roman Ödülleri'nde mansiyon
- 1978: Anaların Hakkı ile Sait Faik Hikâye Armağanı
- 1979: Bozkır Çiçekleri ile Milliyet Roman Ödülleri'nde mansiyon
Kaynakça
- ^ a b Toker, Naciye Ayda (2012). "Selçuk Baran'ın roman ve hikâyelerinin tahlili". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Ceylan, Sercan. . Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ a b c Metin, Banu (2010). "Selçuk Baran'ın hikâyelerinde kadın tipleri" (PDF). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c Baran, Selçuk (2009). "Kitapta yer alan biyografi". Bozkır Çiçekleri. İstanbul: YKY. .
- ^ Karakılıç, Akif (2013). "Selçuk Baran'ın hayatı, sanatı ve eserleri". Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c d Baran, Selçuk (2005). "Kitapta yer alan biyografi". Haziran. İstanbul: Dünya Kitapları. .
- ^ a b . 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ "Türkân Hanım'ın Ölümü - Teatral Bir Öykü Okuması - Tiyatro Hemhâl - 19.12.2020 20:00 19.12.2020 20:00". Yapı Kredi Kültür Merkezi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Selcuk Baran d 7 Mart 1933 Ankara o 4 Kasim 1999 Ankara Turk oyku ve roman yazari Selcuk BaranDogum7 Mart 1933 Ankara TurkiyeOlum4 Kasim 1999 66 yasinda Ankara TurkiyeMilliyetTurkDonem1968 1993TurOyku roman oyunOnemli odulleri1973 TDK Oyku Odulu 1974 Milliyet Roman Odulleri mansiyon 1978 Sait Faik Hikaye Armagani 1979 Milliyet Roman Odulleri mansiyonEvlilikAyhan Baran 1960 li yillarin sonundan 1990 li yillarin basina kadar oyku roman oyun gibi farkli turlerde eserler verdi Eserlerinde bireyin ic dunyasini ele aldi Edebi yasami boyunca hicbir edebi veya siyasi toplulukta yer almadi Oykuleri ve romanlari ile bircok edebiyat odulune deger goruldu Hayati1933 yilinda Ankara da dogdu Babasi ziraat teknisyeni Talat Veziroglu annesi Halide Hanim dir Cocuklugu Ankara da gecti Edebiyat sohbetlerine ev sahipligi yapan siir soylenen bir ev ortaminda buyudu On bes yasinda gunluk tutma ile baslayan yazma meraki omur boyu surdu Ankara Kiz Lisesi nin ardindan Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi nde egitim gordu Hukuk alaninda yuksek lisans yapmak uzere Almanya ya gitti Berlin de basladigi yuksek lisansi sirasinda Almancasini gelistirdi ve Alman hukuku uzerine calismalar yapti edebiyata odaklanmak istediginden iki yil sonra programi tamamlamadan geri dondu Almanya dan Turkiye ye donusu sirasinda gemide tanistigi opera sanatcisi Ayhan Baran ile 3 Nisan 1957 de evlendi Ciftin Ayda ve Isil adli iki kiz cocuklari oldu 1958 1968 yillari arasinda Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi ne bagli Banka ve Ticaret Hukuku Arastirma Enstitusu nde kurs muduru olarak calisti Is cikislarinda buroda kalip yazma ugrasisini surdurdu 1968 den itibaren gorevinden ayrildi yazarlik ve ev hanimligini surdurdu Yayimlanan ilk oykusu 1968 de Yeditepe de cikan Cocugun Biri ydi 1972 de ilk oyku kitabi olan ve 21 hikayeden olusan Haziran yayimlandi Kitap ertesi yil TDK Oyku Odulu ne deger goruldu Edebi yasami boyunca oykulerini Turk Dili Olusum Argos Papirus Hisar Varlik Yeni Edebiyat Yeditepe gibi dergilerde yayimlamayi surdurdu Ikinci oyku kitabini 1977 de yayimladi ve dokuz oyku iceren Analarin Hakki adli bu kitap ile 1978 Sait Faik Hikaye Armagani na deger goruldu Bir Solgun Adam 1975 romani 1974 Bozkir Cicekleri romani 1979 yili Milliyet Roman Yarismasi nda mansiyon kazandi Evliliklerinin ucuncu yilindan itibaren esinin hayatina baska kadinlarin girmesi sonucu gelgitli bir evlilik yasami oldu Ayhan Baran in Istanbul Operasi nda calismak istemesi uzerine 1984 te Istanbul a tasindilar Evlilikleri 1987 de bosanma ile sonuclandi Selcuk Baran edebi cevrede Baran soyadi ile tanindigi icin bu ismi kullanmayi surdurdu 1987 1993 yillari arasinda TRT Istanbul Radyosu icin radyo oyunlari yazdi Kis Yolculugu kitabindaki bir oykusunu oyun olarak duzenledi Turkan Hanim in Olumu isimli oyun Ankara Devlet Tiyatrosu tarafindan 1990 1991 sezonunda sahnelendi Roald Dahl in Charlie nin Buyuk Cam Asansoru isimli kitabinin cevirisini yapti Yazar alkol bagimligi nedeniyle birkac defa alkol tedavisi gordu 1993 te Ankara ya donen Baran kendisini basarisiz bir yazar olarak kabul ettiginden eline bir daha kalem almamaya karar verdi Daha once calismis oldugu Hukuk Fakultesi Bankacilik Enstitusu nde 1995 ten sonra yayin muduru olarak gorev aldi 1996 da Porselen Bebek adli cocuk romanini yayimladi Gecirdigi mide kanamasinin ardindan 4 Kasim 1999 da oldu 1987 yilinda yazdigi Guz Gelmeden 2000 adli romani olumunden sonra yayimlanmistir Buyun oykuleri Ceviz Agacina Kar Yagdi 2008 adi altinda toplanmistir TepkilerBaran genelde yalniz olan kendi istemese bile yalniz kalan insanlarin umutsuzluk dolu oykulerini anlatti ve bu oykulerde dussel ve siirli bir anlatim kullandi Behcet Necatigil e gore keskin belirgin cizgilerden kacinarak dikkat isteyen belirsiz yasanti parcalarini birlestirdi Vedat Gunyol ise Baran in oykuleri icin belli bir gercegin icinde yasadigi toplum gerceginin birbirini tamamlayan surgit yansimalarini yankilarini dile getiriyor dedi AnisiHakkindaki eserler Selcuk Baran dan kalan gunluk mektup ve yayimlanmamis yazilari Ulku Uluirmak Haziran dan Kasim a 2007 adiyla derlemistir Ayfer Yilmaz in Huzun Mevsiminde Bir Yazar Selcuk Baran ve Eserleri 2010 adli calismasi Her Dilde Yayincilik tarafindan basildi Omer Solak tarafindan yapilan kapsamli bir arastirma Selcuk Baran Oykuculugu Cit Cikarmayan Bir Aglayis Gibi adli incelemesi adiyla 2014 yilinda Kesit Yayinlari tarafindan basildi Selcuk Baran Oyku Odulu Galapera Sanatevi tarafindan Selcuk Baran in adini yasatmak icin bir oyku odulu duzenlenmistir Daha once yayimlanmamis ve baskaca bir odul almamis oyku kitabi butunlugu tasiyan bir dosyaya secici kurul tarafindan verilen odulun ilki 2013 te verilmis 2015 yilindan sonra duzenlenmemistir Odul alan yazarlar2013 Hakki Inanc 2014 Senem Dere Pelin Buzluk 2015 Isahag Uygar EskiciyanEserleriOyku Haziran 1972 Analarin Hakki 1977 Kis Yolculugu 1984 Tortu 1984 Yelkovan Yokusu 1989 ISBN 978 975 14 0094 9 Arjantin Tangolari 1992 ISBN 978 975 363 078 8 Roman Bir Solgun Adam 1975 ISBN 978 975 08 1771 7 Bozkir Cicekleri 1987 ISBN 978 975 08 1615 4 Guz Gelmeden olumunden sonra 2000 ISBN 978 975 363 850 7Diger Porselen Bebek cocuk kitabi 1996 ISBN 978 975 08 1622 2 Charlie nin Buyuk Cam Asansoru Roald Dahl den ceviri 1991 ISBN 978 975 510 255 9 Turkan Hanim in Olumu 2020 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 978 975 08 4676 2Odulleri1973 Haziran ile TDK Oyku Odulu 1974 Bir Solgun Adam ile Milliyet Roman Odulleri nde mansiyon 1978 Analarin Hakki ile Sait Faik Hikaye Armagani 1979 Bozkir Cicekleri ile Milliyet Roman Odulleri nde mansiyonKaynakca a b Toker Naciye Ayda 2012 Selcuk Baran in roman ve hikayelerinin tahlili Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Ceylan Sercan Turk Edebiyati Isimler Sozlugu 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2022 a b c Metin Banu 2010 Selcuk Baran in hikayelerinde kadin tipleri PDF Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi a b c Baran Selcuk 2009 Kitapta yer alan biyografi Bozkir Cicekleri Istanbul YKY ISBN 978 975 08 1615 4 Karakilic Akif 2013 Selcuk Baran in hayati sanati ve eserleri Gaziosmanpasa Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi a b c d Baran Selcuk 2005 Kitapta yer alan biyografi Haziran Istanbul Dunya Kitaplari ISBN 975 304 304 X a b 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Haziran 2022 Turkan Hanim in Olumu Teatral Bir Oyku Okumasi Tiyatro Hemhal 19 12 2020 20 00 19 12 2020 20 00 Yapi Kredi Kultur Merkezi Erisim tarihi 14 Haziran 2022 Arsivlenmis kopya 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2016 Arsivlenmis kopya 8 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2016 a b Arsivlenmis kopya 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2016 Arsivlenmis kopya 4 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2016