Sementit veya demir karbür, bir demir ve karbon bileşiğidir, daha iyi bir ifadeyle Fe3C formülüne sahip bir ara geçiş metal karbürdür. Ağırlık olarak %6.67 karbon ve %93,3 demirden oluşmaktadır. Sementitin kimyasal bileşimi Fe3C olmasına rağmen, kristal yapısı hücre başına 12 demir atomu ve 4 karbon atomu ile ortorombik kristal yapıya sahiptir. Normalde saf haliyle seramik olarak sınıflandırılan sert, kırılgan bir malzemedir ve demir metalurjisinde sıklıkla bulunan ve önemli bir bileşendir. Çoğu çelik ve dökme demirde sementit bulunurken alternatif demir yapım teknolojileri ailesine ait olan demir karbür prosesinde hammadde olarak üretilir.
Sementit çok serttir, aslında 68 sertliği ile karbon çeliklerinin en sert bileşenlerindendir. Sementit, sıfır uzama ve çok az derlenmeye (İng. resilience) sahip kırılgan bir bileşen olarak öne çıkmaktadır. Erime sıcaklığı 1227 °C'dir. Sementit çok sert ve kırılgan olduğundan, gerilme konsantrasyonlarına uyum sağlama zorluğu nedeniyle haddeleme veya dövme işlemlerinde kullanılamaz. Tüm çelikler de dahil olmak üzere yarı kararlı diyagrama göre katılaşan tüm Fe-C alaşımları, tavlanmış durumda faz olarak yalnızca ferrit ve sementit içerir. Uygun ısıl işlem (grafitleştirme tavlaması) ile ortadan kaldırılabilen katı hâlde çözünür bir fazdır.
Sementit, yaklaşık 480 K (206.85 °C) Curie sıcaklığında ferromanyetikten paramanyetik hâle gelir. Doğal demir karbür (az miktarda nikel ve kobalt içerir) demirli göktaşlarında oluşur ve onu ilk tanımlayan Alman mineralog 'e ithafen olarak adlandırılır.
Bir alaşımın sementitini ışık mikroskobunda gözlemlemenin farklı yolları vardır. En yaygın olarak kullanılan ayıraçlar, sıcak alkali sodyum pikrat ve NITAL-3'tür. İlki sementiti tamamen koyulaştırırken, ikincisi sadece sementitin tane sınırına saldırır ve çekirdeği beyaz bırakır.
Metalurji
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh5THpJNUwwdHlhWE4wWVd4c2MzUnlkV3QwZFhKZldtVnRaVzUwYVhRdWNHNW5Mekl5TUhCNExVdHlhWE4wWVd4c2MzUnlkV3QwZFhKZldtVnRaVzUwYVhRdWNHNW4ucG5n.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg0THpoaEwwbHliMjVmWTJGeVltOXVYM0JvWVhObFgyUnBZV2R5WVcwdWMzWm5Mekl5TUhCNExVbHliMjVmWTJGeVltOXVYM0JvWVhObFgyUnBZV2R5WVcwdWMzWm5MbkJ1Wnc9PS5wbmc=.png)
Demir-karbon sisteminde (yani sade-karbonlu çelik’ler ve dökme demir’ler) yaygın bir bileşendir çünkü ferrit en fazla %0.02 oranında birleşik olmayan karbon içerebilir.
Bu nedenle, yavaş soğutulan karbon çeliklerinde ve dökme demirlerde, karbonun bir kısmı sementit şeklindedir. Sementit, beyaz dökme demir durumunda doğrudan eriyikten oluşur. Karbon çeliğinde, yavaş soğutmada ostenit ferrite dönüşürken veya tavlama sırasında martenzit'den ostenite çökelir. Ostenitin diğer ürünü olan ferrit ile yakın bir karışım perlit denilen bir lamel yapı oluşturur.
Kaynakça
- ^ a b Smith, William F. (2005). Foundations of materials science and engineering. 4th ed. Javad Hashemi. Boston: McGraw-Hill. ISBN . OCLC 58604729.
- ^ Smith, S W J; White, W; Barker, S G (Aralık 1911). "The Magnetic Transition Temperature of Cementite". Proceedings of the Physical Society of London. 24 (1): 62-69. doi:10.1088/1478-7814/24/1/310. ISSN 1478-7814. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
- ^ F., Buchwald, Vagn (1975). Handbook of Iron Meteorites. Their history, distribution, composition and structure. vol. 1-3. Berkeley. OCLC 488794360.
- ^ Ashrafzadeh, Milad; Soleymani, Amir Peyman; Panjepour, Masoud; Shamanian, Morteza (2015). "Cementite Formation from Hematite–Graphite Mixture by Simultaneous Thermal–Mechanical Activation". Metallurgical and Materials Transactions B. 46 (2): 813-823. Bibcode:2015MMTB...46..813A. doi:10.1007/s11663-014-0228-3.
- ^ Smith & Hashemi 2006, ss. 366–372
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sementit veya demir karbur bir demir ve karbon bilesigidir daha iyi bir ifadeyle Fe3C formulune sahip bir ara gecis metal karburdur Agirlik olarak 6 67 karbon ve 93 3 demirden olusmaktadir Sementitin kimyasal bilesimi Fe3C olmasina ragmen kristal yapisi hucre basina 12 demir atomu ve 4 karbon atomu ile ortorombik kristal yapiya sahiptir Normalde saf haliyle seramik olarak siniflandirilan sert kirilgan bir malzemedir ve demir metalurjisinde siklikla bulunan ve onemli bir bilesendir Cogu celik ve dokme demirde sementit bulunurken alternatif demir yapim teknolojileri ailesine ait olan demir karbur prosesinde hammadde olarak uretilir Sementit cok serttir aslinda 68 sertligi ile karbon celiklerinin en sert bilesenlerindendir Sementit sifir uzama ve cok az derlenmeye Ing resilience sahip kirilgan bir bilesen olarak one cikmaktadir Erime sicakligi 1227 C dir Sementit cok sert ve kirilgan oldugundan gerilme konsantrasyonlarina uyum saglama zorlugu nedeniyle haddeleme veya dovme islemlerinde kullanilamaz Tum celikler de dahil olmak uzere yari kararli diyagrama gore katilasan tum Fe C alasimlari tavlanmis durumda faz olarak yalnizca ferrit ve sementit icerir Uygun isil islem grafitlestirme tavlamasi ile ortadan kaldirilabilen kati halde cozunur bir fazdir Sementit yaklasik 480 K 206 85 C Curie sicakliginda ferromanyetikten paramanyetik hale gelir Dogal demir karbur az miktarda nikel ve kobalt icerir demirli goktaslarinda olusur ve onu ilk tanimlayan Alman mineralog e ithafen olarak adlandirilir Bir alasimin sementitini isik mikroskobunda gozlemlemenin farkli yollari vardir En yaygin olarak kullanilan ayiraclar sicak alkali sodyum pikrat ve NITAL 3 tur Ilki sementiti tamamen koyulastirirken ikincisi sadece sementitin tane sinirina saldirir ve cekirdegi beyaz birakir MetalurjiOrtorombik Fe3C Demir atomlari mavidir Demir karbon faz diyagrami Demir karbon sisteminde yani sade karbonlu celik ler ve dokme demir ler yaygin bir bilesendir cunku ferrit en fazla 0 02 oraninda birlesik olmayan karbon icerebilir Bu nedenle yavas sogutulan karbon celiklerinde ve dokme demirlerde karbonun bir kismi sementit seklindedir Sementit beyaz dokme demir durumunda dogrudan eriyikten olusur Karbon celiginde yavas sogutmada ostenit ferrite donusurken veya tavlama sirasinda martenzit den ostenite cokelir Ostenitin diger urunu olan ferrit ile yakin bir karisim perlit denilen bir lamel yapi olusturur Kaynakca a b Smith William F 2005 Foundations of materials science and engineering 4th ed Javad Hashemi Boston McGraw Hill ISBN 0 07 295358 6 OCLC 58604729 Smith S W J White W Barker S G Aralik 1911 The Magnetic Transition Temperature of Cementite Proceedings of the Physical Society of London 24 1 62 69 doi 10 1088 1478 7814 24 1 310 ISSN 1478 7814 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2021 F Buchwald Vagn 1975 Handbook of Iron Meteorites Their history distribution composition and structure vol 1 3 Berkeley OCLC 488794360 Ashrafzadeh Milad Soleymani Amir Peyman Panjepour Masoud Shamanian Morteza 2015 Cementite Formation from Hematite Graphite Mixture by Simultaneous Thermal Mechanical Activation Metallurgical and Materials Transactions B 46 2 813 823 Bibcode 2015MMTB 46 813A doi 10 1007 s11663 014 0228 3 Smith amp Hashemi 2006 ss 366 372