Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Senaryo (Fransızca: Scénario, İngilizce: Screenplay, Almanca: Szenarium) Tiyatro oyunu, piyes, dizi, film, video oyunu gibi eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinlere verilen isimdir.
Tiyatro ve film senaryoları bu genel tanımın dışında, birbirlerinden ayrı özellikleri olan metinlerdir. Bu ayrımın en belirleyici unsuru sinema ve tiyatronun oluşum biçimleridir. Tiyatroda olay örgüsü sahnede, seyirci önünde gerçekleşirken sinemada, seyirci ile oyuncu arasında kamera vardır. Tiyatroda esas olan senaryo iken sinemada bu durum yönetmenin tasarrufu söz konusudur. Bu sebeple tiyatro eserleri senaristleriyle, sinema çalışmaları ise yönetmenleri ile anılır, çünkü bir filmde asıl anlamı olay örgüsünün yanı sıra görüntüyü de düzenleyen kişi verir. Yönetmen senaryo üzerinde istediği gibi oynayabilir.
Senaryo, görüntü ve sese dönüşecek bir düşüncenin, bir olayın metinleştirilmiş halidir. Bu tür bir metni oluşturabilmek için görüntü bilgisi, sahne deneyimi, kamera açıları, görüntüsel geçişler ve harekete dair terminolojiye hakimiyet ve anlatıya ilişkin bilgi birikimi gereklidir.
Senaryo türleri
Senaryo yazımı Amerikan ve Fransız tarzı olarak iki farklı biçimde gerçekleştirilir. Amerikan tarzında her sahne için altı çizili biçimde bir künye (üstbaşlık) oluşturulur. Künyede sahne numarası, karakterler, mekân, iç-dış ve gece-gündüz ayrımları belirtilir. Fransız tarzı senaryonun sahneler ikiye ayrılmış sayfada solda görünecekler, sağda repliklerin yazılmasıyla oluşturulur.
Senaryoda sadece eylemler ve diyaloglar bulunur. Teknik detaylara yer verilmez. Evrensel senaryo formatında bir sayfa 1- 1,5 dakikaya denk gelmektedir.
Senaryonun evreleri
Sinopsis
Bir filmin ön çalışmasında ilk aşamasını oluşturur. Hikâyeyi ilk olarak yazıya dökmek, genel hatlarıyla konsepti belirlemek için kullanılır.
Tretman
Bir filmde, hangi sahnenin nasıl anlatılması gerektiğini anlatan ayrıntıların yazıldığı senaryonun ilk aşamalarından biridir.
Ayrımlama Senaryo
Ayrımlama senaryo, Tretman ile çekim senaryosu arasında yer alan, senaristin bireysel çalışmasının bittiği, her şeyin sonuçlandığı üçüncü aşamadır. Ayrımlama senaryo, senaryonun geliştirme evresinde genişletilen öykünün, birçok biçimsel öğenin bileşimi ile sinema tekniğine ve gereklerine göre, dış yapısı oluşturularak, çekim senaryosu olmaya hazır metin durumuna getirilmesidir.
- Ortaya çıkışı
Ayrımlama senaryo ilk defa James Cameron tarafından, Örümcek Adam serisinin geliştirildiği dönemde ortaya çıkarılmıştır. Cameron, 1984 yılındaki Terminatör filmindeki başarısından sonra Örümcek Adam için senarist David Koepp ile birlikte 57 sayfalık ilk ayrımlama senaryoyu yazdı.
Cameron, Titanik filmi için 131 sayfa ayrımlama senaryo yazmıştır.
Biçimsel bölümleri
Ayrımlama senaryo hazırlık aşamasında biçimsel parçalara bölünür.
Bölüm
Bölüm, öykünün dramatik gelişiminin başı ve sonu olan bölümlerin birleşmesiyle öykünün tümü ortaya çıkar. 90 dakikalık olağan uzunluktaki bir filmde ortalama 7-8 bölüm bulunur. Filmdeki her bir bölüm, bir romanın, bir tiyatro oyununun bir bölümüne veya perdesine eşdeğerdir.
Sahne
Tiyatrodan sinemaya aktarılan sahnenin iki tanımı vardır. Birincisi, oyun alanına bir oyuncunun her bir girişi yeni bir sahnenin başlangıcı ve her bir çıkışı o sahnenin sonudur. Buna Fransız sahnesi denilir. Bir diğeri ise olayların gerçekleşeceği yeri ya da dekoru tanımlar. Bu nedenle tiyatro oyunları; günlük hayattan farklı olay akışı, seçilmiş ve ayıklanmış olaylar, bölünmüş çeşitli sahneler, değişik ortam ve zamanlardan oluşur.
Sinemada sahne, film içinde, dekorun ve kamera açılarının değiştiği yerlerdeki tamamlanan bir durumu belirtir. Buna Çekim Sahnesi denir. Başka bir deyişle sahne, aynı kişiler ve aynı dekor içinde geçen, sürekli bir olayı gösteren bir ya da daha çok çekimden oluşan görüntüler dizisidir. Kısaca sahne, aynı kişilerin aynı dekor veya mekan içinde, aynı anda yer aldıkları çekimler bütünüdür ve tamamlanan bir durumu belirtir. Sinemada sahne, yazarı rahatlatan "vurgu" olarak adlandırılır. Sahne içinde olay örgüsünü ortaya koyan devinimin, birbirini izleyen çekimler boyunca uyumlu olması gerekir.
Ayrım
Bölümler içinde yer alan ayrım, öykülemeyi oluşturan, olayın içinde gelişip sonuçlandığı kendi içinde bir bütünlüğü olan sahneler dizisidir. Ayrım tek ya da değişik yerlerde geçebilir. Olağan uzunluktaki filmde ortalama 25-30 ayrım bulunur.
Çekim
Çekim, filmi oluşturan dramatik yapının en küçük birimidir. Kameranın hiç ara vermeksizin, durduruluncaya değin, sürekli olarak bir görüntüyü filme kaydetmesidir. Çekim, bir sahne içindeki belirli kişi ya da nesneye odağın değiştiğini gösteren bildirimdir. Çekimlerin, kurguyla bir araya getirilmesiyle sahne oluşur.
Biçimsel öğeleri
- Sahne başlığı
- Görsel anlatım (oyuncu hareketleri)
- Kişi adı
- Ayraç
- Konuşma örgüsü (diyalog); ikili konuşma örgüsü (ikili diyalog)
- Genişleme
- Çekim
- Geçişler
Çekim Senaryosu
Çekim senaryosu, senaryonun son aşamasıdır. Yönetmen tarafından alınmış teknik notlar, çekim detayları, üzerinde yapılacak değişikler ile film öyküsünün planlara ve kameranın çekim açılarına bölünmüş, diyalog ve mizansenlerin belirginleşmiş, en detaylı halidir.
Ayrımlamanın hazırlanmasından sonra, yazar ile yönetmen ya da yalnızca yönetmen, çekim senaryosunu oluşturmaya başlar. Filme dönüşecek metnin çekilmesine temel olacak tüm bilgiler, bu evrede çekim senaryosunda yer alır. Çekim senaryosu henüz çekilmeyen filmin, bittiği zaman alacağı biçimin, önceden en küçük ayrıntılarına kadar kâğıt üzerinde belirtildiği, senaryonun film çevirmeye hazır durumdaki en son aşaması ve biçimidir.
Şekil özellikleri
- Çekim, sahne, ayrım ve bölüm bilgileri
Bu bilgiler şunlardır;
- Çekim numarası: Hem sinemada, hem de televizyonda çekim senaryosu en küçük birim olan çekimlere ayrılır. Bu çekimler her iki senaryoda da 1’den başlayarak numaralanır. Numaralama filmin sonuna kadar sürdürülür.
- Çekim ölçekleri: Çekimi yapılacak sahnenin genel, baş, göğüs, ayrıntı gibi planlarının yazıldığı bölümdür.
- Kamera hareketi: Çekim sırasında kameranın yapacağı sağ, sol veya zoom gibi hareketlerin ve kameranın alacağı göz düzeyi dışında kalan alt, üst, tepe açılarının yazıldığı bölümdür.
- Oyuncu hareketi: Çekim sırasında oyuncuların gerçekleştireceği hareketlerin yazıldığı bölümdür.
- Geçişler: Sahneler arası geçişlerde kesme dışında kalan zincirleme, açılma, kararma ve silinme gibi geçişlerin yazıldığı bölümdür.
- Kamera optik ve mekanik hareket bilgileri
Kamera devinimleri ile konunun beklenmedik yönleri, değişik açılardan, farklı görüş noktalarından izleyiciye gösterilir. Kamera devinimi durağan doğayı, devinimsiz varlıkları devinime geçirir, canlılık kazandırır. Görüntünün yalnız fizikî canlılığını artırmakla kalmaz, değişik görüş noktalarına ve kamera açılarına geçerek, konu ile uzaklığı değiştirerek, konuyu izleyiciye başka bir görünüşte sunar.
- Kullanılacak kurgu ve geçiş yöntemi bilgileri
Geçişlerden amaç, bir bütünlük oluşturmak için filmin parçalarını birbirine bağlamak, izleyicinin dikkat ve ilgisinin çekilmesi gereken noktaları en kısa zamanda ve en kısa yoldan vurgulamak, filme estetik bir bütünlük kazandırmaktır. Geçiş yöntemi seçilirken; “Bir sahneden başka öykü anlatan, diğer bir sahneye geçmek durumundayım. Bu geçişi nasıl yapmalıyım?” sorusu sorulmalıdır. Geçiş yöntemi gelişigüzel seçilmemeli; istenilen etkiyi elde etmeye yardımcı olmasına dikkat edilmelidir. Senaryoda tüm yaşam akışı bire bir verilmez; zamanda sıçramalar yapılarak ileriye veya geriye gidilebilir. Bu akış içinde, farklı sahneler geçiş yöntemleriyle birleştirilir. Geçişlerle izleyiciye başka bir sahneye veya çekime gidildiği belirtilir. Geçişler senaryoda büyük harflerle yazılır.
Kaynakça
- ^ . TDK Resmî Web Sitesi. Çankaya, Ankara: Türk Dil Kurumu Başkanlığı. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2016.
- ^ Senaryo Nasıl Yazılır?, İstanbul(2015), Alfa Basım Yayım Dağıtım, sf. 17-18-19,
- ^ Hareketli Görüntünün Tarihi, Eskişehir(2013), Anadolu Üniversitesi Yayınları, sf. 116-137,
- ^ Senaryo Nasıl Yazılır?, İstanbul(2015), Alfa Basım Yayım Dağıtım, sf. 16-17,
- ^ "Film Öyküsü, Sinopsis, Tretman, Senaryo|sinematek.org". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ a b c d e f g h i j Senaryonun Evreleri, Ankara(2011), MEB
- ^ "King of the World: The Complete Works of James Cameron". Total Film (özel ek). Londra: Future Publishing Ltd. Ocak 2010. s. 30.
- ^ Jermyn, Deborah; Redmond, Sean (2003). The Cinema of Kathryn Bigelow: Hollywood Transgressor. Londra UK: Wallflower Press. s. 190. ISBN .
Cocks (Last Temptation of Christ, Age of Innocence, [uncredited] Titanic) entered into the writing process when Cameron finished his 131-page 'scriptment' and turned his attention to True Lies.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Senaryo Fransizca Scenario Ingilizce Screenplay Almanca Szenarium Tiyatro oyunu piyes dizi film video oyunu gibi eserlerin sahnelerini ve akisini gosteren yazili metinlere verilen isimdir Batman film 1989 Senaryosu Tiyatro ve film senaryolari bu genel tanimin disinda birbirlerinden ayri ozellikleri olan metinlerdir Bu ayrimin en belirleyici unsuru sinema ve tiyatronun olusum bicimleridir Tiyatroda olay orgusu sahnede seyirci onunde gerceklesirken sinemada seyirci ile oyuncu arasinda kamera vardir Tiyatroda esas olan senaryo iken sinemada bu durum yonetmenin tasarrufu soz konusudur Bu sebeple tiyatro eserleri senaristleriyle sinema calismalari ise yonetmenleri ile anilir cunku bir filmde asil anlami olay orgusunun yani sira goruntuyu de duzenleyen kisi verir Yonetmen senaryo uzerinde istedigi gibi oynayabilir Senaryo goruntu ve sese donusecek bir dusuncenin bir olayin metinlestirilmis halidir Bu tur bir metni olusturabilmek icin goruntu bilgisi sahne deneyimi kamera acilari goruntusel gecisler ve harekete dair terminolojiye hakimiyet ve anlatiya iliskin bilgi birikimi gereklidir Senaryo turleriSenaryo yazimi Amerikan ve Fransiz tarzi olarak iki farkli bicimde gerceklestirilir Amerikan tarzinda her sahne icin alti cizili bicimde bir kunye ustbaslik olusturulur Kunyede sahne numarasi karakterler mekan ic dis ve gece gunduz ayrimlari belirtilir Fransiz tarzi senaryonun sahneler ikiye ayrilmis sayfada solda gorunecekler sagda repliklerin yazilmasiyla olusturulur Senaryoda sadece eylemler ve diyaloglar bulunur Teknik detaylara yer verilmez Evrensel senaryo formatinda bir sayfa 1 1 5 dakikaya denk gelmektedir Senaryonun evreleriSinopsis Bir filmin on calismasinda ilk asamasini olusturur Hikayeyi ilk olarak yaziya dokmek genel hatlariyla konsepti belirlemek icin kullanilir Tretman Bir filmde hangi sahnenin nasil anlatilmasi gerektigini anlatan ayrintilarin yazildigi senaryonun ilk asamalarindan biridir Ayrimlama Senaryo Ayrimlama senaryo Tretman ile cekim senaryosu arasinda yer alan senaristin bireysel calismasinin bittigi her seyin sonuclandigi ucuncu asamadir Ayrimlama senaryo senaryonun gelistirme evresinde genisletilen oykunun bircok bicimsel ogenin bilesimi ile sinema teknigine ve gereklerine gore dis yapisi olusturularak cekim senaryosu olmaya hazir metin durumuna getirilmesidir Ortaya cikisi Ayrimlama senaryo ilk defa James Cameron tarafindan Orumcek Adam serisinin gelistirildigi donemde ortaya cikarilmistir Cameron 1984 yilindaki Terminator filmindeki basarisindan sonra Orumcek Adam icin senarist David Koepp ile birlikte 57 sayfalik ilk ayrimlama senaryoyu yazdi Cameron Titanik filmi icin 131 sayfa ayrimlama senaryo yazmistir Bicimsel bolumleri Ayrimlama senaryo hazirlik asamasinda bicimsel parcalara bolunur Bolum Bolum oykunun dramatik gelisiminin basi ve sonu olan bolumlerin birlesmesiyle oykunun tumu ortaya cikar 90 dakikalik olagan uzunluktaki bir filmde ortalama 7 8 bolum bulunur Filmdeki her bir bolum bir romanin bir tiyatro oyununun bir bolumune veya perdesine esdegerdir Sahne Tiyatrodan sinemaya aktarilan sahnenin iki tanimi vardir Birincisi oyun alanina bir oyuncunun her bir girisi yeni bir sahnenin baslangici ve her bir cikisi o sahnenin sonudur Buna Fransiz sahnesi denilir Bir digeri ise olaylarin gerceklesecegi yeri ya da dekoru tanimlar Bu nedenle tiyatro oyunlari gunluk hayattan farkli olay akisi secilmis ve ayiklanmis olaylar bolunmus cesitli sahneler degisik ortam ve zamanlardan olusur Sinemada sahne film icinde dekorun ve kamera acilarinin degistigi yerlerdeki tamamlanan bir durumu belirtir Buna Cekim Sahnesi denir Baska bir deyisle sahne ayni kisiler ve ayni dekor icinde gecen surekli bir olayi gosteren bir ya da daha cok cekimden olusan goruntuler dizisidir Kisaca sahne ayni kisilerin ayni dekor veya mekan icinde ayni anda yer aldiklari cekimler butunudur ve tamamlanan bir durumu belirtir Sinemada sahne yazari rahatlatan vurgu olarak adlandirilir Sahne icinde olay orgusunu ortaya koyan devinimin birbirini izleyen cekimler boyunca uyumlu olmasi gerekir Ayrim Bolumler icinde yer alan ayrim oykulemeyi olusturan olayin icinde gelisip sonuclandigi kendi icinde bir butunlugu olan sahneler dizisidir Ayrim tek ya da degisik yerlerde gecebilir Olagan uzunluktaki filmde ortalama 25 30 ayrim bulunur Cekim Cekim filmi olusturan dramatik yapinin en kucuk birimidir Kameranin hic ara vermeksizin durduruluncaya degin surekli olarak bir goruntuyu filme kaydetmesidir Cekim bir sahne icindeki belirli kisi ya da nesneye odagin degistigini gosteren bildirimdir Cekimlerin kurguyla bir araya getirilmesiyle sahne olusur Bicimsel ogeleri Sahne basligi Gorsel anlatim oyuncu hareketleri Kisi adi Ayrac Konusma orgusu diyalog ikili konusma orgusu ikili diyalog Genisleme Cekim GecislerCekim Senaryosu Cekim senaryosu senaryonun son asamasidir Yonetmen tarafindan alinmis teknik notlar cekim detaylari uzerinde yapilacak degisikler ile film oykusunun planlara ve kameranin cekim acilarina bolunmus diyalog ve mizansenlerin belirginlesmis en detayli halidir Ayrimlamanin hazirlanmasindan sonra yazar ile yonetmen ya da yalnizca yonetmen cekim senaryosunu olusturmaya baslar Filme donusecek metnin cekilmesine temel olacak tum bilgiler bu evrede cekim senaryosunda yer alir Cekim senaryosu henuz cekilmeyen filmin bittigi zaman alacagi bicimin onceden en kucuk ayrintilarina kadar kagit uzerinde belirtildigi senaryonun film cevirmeye hazir durumdaki en son asamasi ve bicimidir Sekil ozellikleri Cekim sahne ayrim ve bolum bilgileri Bu bilgiler sunlardir Cekim numarasi Hem sinemada hem de televizyonda cekim senaryosu en kucuk birim olan cekimlere ayrilir Bu cekimler her iki senaryoda da 1 den baslayarak numaralanir Numaralama filmin sonuna kadar surdurulur Cekim olcekleri Cekimi yapilacak sahnenin genel bas gogus ayrinti gibi planlarinin yazildigi bolumdur Kamera hareketi Cekim sirasinda kameranin yapacagi sag sol veya zoom gibi hareketlerin ve kameranin alacagi goz duzeyi disinda kalan alt ust tepe acilarinin yazildigi bolumdur Oyuncu hareketi Cekim sirasinda oyuncularin gerceklestirecegi hareketlerin yazildigi bolumdur Gecisler Sahneler arasi gecislerde kesme disinda kalan zincirleme acilma kararma ve silinme gibi gecislerin yazildigi bolumdur Kamera optik ve mekanik hareket bilgileri Kamera devinimleri ile konunun beklenmedik yonleri degisik acilardan farkli gorus noktalarindan izleyiciye gosterilir Kamera devinimi duragan dogayi devinimsiz varliklari devinime gecirir canlilik kazandirir Goruntunun yalniz fiziki canliligini artirmakla kalmaz degisik gorus noktalarina ve kamera acilarina gecerek konu ile uzakligi degistirerek konuyu izleyiciye baska bir gorunuste sunar Kullanilacak kurgu ve gecis yontemi bilgileri Gecislerden amac bir butunluk olusturmak icin filmin parcalarini birbirine baglamak izleyicinin dikkat ve ilgisinin cekilmesi gereken noktalari en kisa zamanda ve en kisa yoldan vurgulamak filme estetik bir butunluk kazandirmaktir Gecis yontemi secilirken Bir sahneden baska oyku anlatan diger bir sahneye gecmek durumundayim Bu gecisi nasil yapmaliyim sorusu sorulmalidir Gecis yontemi gelisiguzel secilmemeli istenilen etkiyi elde etmeye yardimci olmasina dikkat edilmelidir Senaryoda tum yasam akisi bire bir verilmez zamanda sicramalar yapilarak ileriye veya geriye gidilebilir Bu akis icinde farkli sahneler gecis yontemleriyle birlestirilir Gecislerle izleyiciye baska bir sahneye veya cekime gidildigi belirtilir Gecisler senaryoda buyuk harflerle yazilir Kaynakca TDK Resmi Web Sitesi Cankaya Ankara Turk Dil Kurumu Baskanligi 18 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2016 Senaryo Nasil Yazilir Istanbul 2015 Alfa Basim Yayim Dagitim sf 17 18 19 ISBN 978 605 171 032 7 Hareketli Goruntunun Tarihi Eskisehir 2013 Anadolu Universitesi Yayinlari sf 116 137 Senaryo Nasil Yazilir Istanbul 2015 Alfa Basim Yayim Dagitim sf 16 17 ISBN 978 605 171 032 7 Film Oykusu Sinopsis Tretman Senaryo sinematek org 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2016 a b c d e f g h i j Senaryonun Evreleri Ankara 2011 MEB King of the World The Complete Works of James Cameron Total Film ozel ek Londra Future Publishing Ltd Ocak 2010 s 30 Jermyn Deborah Redmond Sean 2003 The Cinema of Kathryn Bigelow Hollywood Transgressor Londra UK Wallflower Press s 190 ISBN 1 903364 42 6 Cocks Last Temptation of Christ Age of Innocence uncredited Titanic entered into the writing process when Cameron finished his 131 page scriptment and turned his attention to True Lies