Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sencer Divitçioğlu (d. 14 Şubat 1927, İstanbul - ö. 8 Eylül 2014, İstanbul), Türk akademisyen ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi.
Sencer Divitçioğlu | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Şubat 1927 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 8 Eylül 2014 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Kilyos Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi |
| Meslek | Ekonomist, tarihçi |
| Tanınma nedeni | Asya tipi üretim tarzı |
İktisat ve tarih alanında yaptığı çalışmalar ve Asya tipi üretim tarzına dair analizleriyle tanınmaktadır.
Yaşamı
Sencer Divitçioğlu, 14 Şubat 1927'de İstanbul’da doğdu. 1950 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirdi. Doktora eğitimini Paris Üniversitesi İktisadi Bilimler Fakültesi’nde tamamladı. 1957'de Türkiye'ye dönerek İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1959 yılında "Marx’ta İktisadi Büyüme" adlı tezi ile doçent olmaya hak kazandı. 27 Mayıs 1960'tan sonra Turizm Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığına getirildi. Yine bu dönemde Devlet Planlama Teşkilatı'nın kuruluşunda bulundu.
1962-1963 döneminde İngiltere'de Cambridge Üniversitesi'nde davetli profesör olarak çalıştı. 1967'de Kemal Tahir'in önerisiyle başlayarak tamamladığı Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu adlı çalışması Fransızca, Yunanca dahil birçok dile çevrildi. Bu çalışması çok dikkat çekti. Dönemin iç siyasi tartışmalarda önemli bir argüman oluşturdu. 1968-1969'da tekrar Paris'te bir yıl süreyle, 1973'te Cambridge'de ikinci kez üç ay süreyle çalıştı. 1975'te Boğaziçi Üniversitesi'nde doktora dersleri verdi.
1976 yılında profesörlüğe yükseldi. 1983 yılında Paris Üniversitesi'nde konuk profesör olarak dersler verdi. Çeşitli iktisat kuramlarını matematiksel bir dille ele alan teorik çalışmaların ardından tarihle uğraşmaya başladı.
1956-82 yılları arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde ve 1975’ten itibaren de Boğaziçi Üniversitesi’nde çeşitli doktora dersleri ve teorik iktisat dersleri verdi. 12 Eylül Darbesi sonrası oluşan baskı ortamı sonucu 1402'likler olarak bilinen olay neticesinde görevine son verildi. Bunun üzerine yurtdışında davetli profesör olarak çalıştı (1982-84).
Çalışmaları
Divitçioğlu'nun iktisat teorisi, marksist teori ve Antropolojik tarih (özellikle Türk tarihi) olmak üzere üç ana konuda çalışmaları bulunmaktadır.
Asya tipi üretim tarzı
Sencer Divitçioğlu, Karl Marx tarafından 1850'li yılların başında ortaya atılan Asya tipi üretim tarzı konusunu ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. Divitçioğlu'na göre toplumsal üretim ve bunun yeniden üretimi (üretim biçimi) dünyadaki bütün topluluklar için farklı iki ana yoldan gelişmiştir. Bu yollardan bir tanesi klasik yoldur ve Avrupa’ya ve Japonya’ya özgü bir yapısı vardır. Bu yapıya göre Avrupa’da toprak beyleri kendi denetimi altındaki bölgede toprağın sahibi olmaları nedeniyle bulundukları bölgede kralın yetkilerini paylaşır ve kendi kendilerini yönetirlerdi, feodalizm olarak adlandırılan bu üretim yapısı kapitalizmin klasik gelişme yoludur ve kapitalist üretim süreci bu yapı içerisinde meydana gelmiştir. Ancak Divitçioğlu toplumsal gelişim aşamasının özellikle Asya toplumlarında bu yoldan farlı bir seyir izlediğini belirtmiştir. Ona göre Hindistan, Çin, Osmanlı İmparatorluğu gibi Asya toplumlarında, Avrupa'dakinin aksine merkezi otorite, gücünü muhafaza etmek ve yetkilerini paylaşmamak için ülke topraklarını belirli bir bireye ya da aileye mülk olarak devretmez ancak onun belirli şartlar altında ve kendisine bağlı kalacağına inanması suretiyle kullanma hakkını devrederdi, kullanma hakkına sahip olan kişi bu hakkını miras yoluyla da çocuklarına devredemezdi. Böylece merkezi otorite, kullanma hakkını devreden anlaşmayı feshedip bu hakkı bir başka kişiye verebilirdi. Bu nedenle doğu toplumlarında toprak, bireyin değil, devletin mülkiyetindeydi. Bu durum devletin doğu toplumlarında Batı toplumlarına göre farklı algılanmasına neden olmuştur, Doğu toplumlarında devlet “tanrısal bir güce” sahiptir ve asla sarsılmaz bir yapısı vardır.
Sencer Divitçioğlu’na göre Osmanlı toplumu sınıflı bir toplum olmasına karşın, bu toplumda sömürgecilik yoktur. Toprakların mülkiyeti devlete ait olduğu için köylerde yaratılan artık-ürün de devlete aittir. Devletin el koyduğu bu artık ürünün bir kısmı kamu işlerine ve hizmetine harcanmıştır.
Ölümü
Üniversiteden emekli olan Divitçioğlu, 8 Eylül 2014'te 87 yaşında öldü. Cenazesi İstanbul'daki Kilyos Mezarlığı'na defnedildi.
Eserleri
- Mikroiktisat (1962)
- Asya Tipi Üretim Tarzı ve Az-Gelişmiş Ülkeler (1966)
- Asya Üretim Tarzı ve Osmanlı Toplumu/Marksist Üretim Tarzı Kavramı (1967; 2003)
- Das Kapital Üstüne Çeşitlemeler (1969)
- Değer, Üretim ve Bölüşüm (1982).
- Kök Türkler (1987)
- Geçivermiş Gelecek (1991)
- Nasıl Bir Tarih? (1992)
- Oğuz’dan Selçuklu’ya (1994)
- Osmanlı Beyliğinin Kuruluşu (1996)
- Ortaçağ Türk Toplumları Hakkında (2001)
- Orta - Asya Türk İmparatorluğu VI. - VIII. Yüzyıllar (2005)
- Orta-Asya Türk Tarihi Üzerine Altı Çalışma (2006)
- Meta Tarih - Ege Beylikleri: Meta History - Egean Beyliks (2008)
Kaynakça
- ^ Sencer Divitçioğlu hayatını kaybetti 15 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 9 Eylül 2014, Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ a b İÜ İktisat Fakültesi’nin Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Sencer Divitçioğlu Vefat Etti, İstanbul Üniversitesi, 9 Eylül 2014, Erişim tarihi: 3 Şubat 2016.
- ^ Prof. Sencer Divitçioğlu hayatını kaybetti 22 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Cumhuriyet, 9 Eylül 2014, Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ a b Güngör, T. "Asya Tipi Üretim Tarzı" Araştırmacısı Divitçioğlu Öldü[], 10 Eylül 2014, Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ Vefat – Prof. Dr. Sencer Divitçioğlu hocamız hakkın rahmetine kavuşmuştur 28 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, 9 Eylül 2014, Erişim tarihi: 2 Şubat 2016
Dış bağlantılar
- Prof. Sencer Divitçioğlu'nun başına gelenler 3 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sencer Divitcioglu d 14 Subat 1927 Istanbul o 8 Eylul 2014 Istanbul Turk akademisyen ve Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi ogretim uyesi Sencer DivitciogluDogum14 Subat 1927 1927 02 14 Istanbul TurkiyeOlum8 Eylul 2014 87 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriKilyos MezarligiMilliyetTurkVatandaslik TurkiyeEgitimIstanbul Universitesi Iktisat FakultesiMeslekEkonomist tarihciTaninma nedeniAsya tipi uretim tarzi Iktisat ve tarih alaninda yaptigi calismalar ve Asya tipi uretim tarzina dair analizleriyle taninmaktadir YasamiSencer Divitcioglu 14 Subat 1927 de Istanbul da dogdu 1950 yilinda Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi ni bitirdi Doktora egitimini Paris Universitesi Iktisadi Bilimler Fakultesi nde tamamladi 1957 de Turkiye ye donerek Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi nde ogretim uyesi olarak calisti 1959 yilinda Marx ta Iktisadi Buyume adli tezi ile docent olmaya hak kazandi 27 Mayis 1960 tan sonra Turizm Bankasi Yonetim Kurulu Baskanligina getirildi Yine bu donemde Devlet Planlama Teskilati nin kurulusunda bulundu 1962 1963 doneminde Ingiltere de Cambridge Universitesi nde davetli profesor olarak calisti 1967 de Kemal Tahir in onerisiyle baslayarak tamamladigi Asya Uretim Tarzi ve Osmanli Toplumu adli calismasi Fransizca Yunanca dahil bircok dile cevrildi Bu calismasi cok dikkat cekti Donemin ic siyasi tartismalarda onemli bir arguman olusturdu 1968 1969 da tekrar Paris te bir yil sureyle 1973 te Cambridge de ikinci kez uc ay sureyle calisti 1975 te Bogazici Universitesi nde doktora dersleri verdi 1976 yilinda profesorluge yukseldi 1983 yilinda Paris Universitesi nde konuk profesor olarak dersler verdi Cesitli iktisat kuramlarini matematiksel bir dille ele alan teorik calismalarin ardindan tarihle ugrasmaya basladi 1956 82 yillari arasinda Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi nde ve 1975 ten itibaren de Bogazici Universitesi nde cesitli doktora dersleri ve teorik iktisat dersleri verdi 12 Eylul Darbesi sonrasi olusan baski ortami sonucu 1402 likler olarak bilinen olay neticesinde gorevine son verildi Bunun uzerine yurtdisinda davetli profesor olarak calisti 1982 84 CalismalariDivitcioglu nun iktisat teorisi marksist teori ve Antropolojik tarih ozellikle Turk tarihi olmak uzere uc ana konuda calismalari bulunmaktadir Asya tipi uretim tarzi Sencer Divitcioglu Karl Marx tarafindan 1850 li yillarin basinda ortaya atilan Asya tipi uretim tarzi konusunu ayrintili bir sekilde incelemistir Divitcioglu na gore toplumsal uretim ve bunun yeniden uretimi uretim bicimi dunyadaki butun topluluklar icin farkli iki ana yoldan gelismistir Bu yollardan bir tanesi klasik yoldur ve Avrupa ya ve Japonya ya ozgu bir yapisi vardir Bu yapiya gore Avrupa da toprak beyleri kendi denetimi altindaki bolgede topragin sahibi olmalari nedeniyle bulunduklari bolgede kralin yetkilerini paylasir ve kendi kendilerini yonetirlerdi feodalizm olarak adlandirilan bu uretim yapisi kapitalizmin klasik gelisme yoludur ve kapitalist uretim sureci bu yapi icerisinde meydana gelmistir Ancak Divitcioglu toplumsal gelisim asamasinin ozellikle Asya toplumlarinda bu yoldan farli bir seyir izledigini belirtmistir Ona gore Hindistan Cin Osmanli Imparatorlugu gibi Asya toplumlarinda Avrupa dakinin aksine merkezi otorite gucunu muhafaza etmek ve yetkilerini paylasmamak icin ulke topraklarini belirli bir bireye ya da aileye mulk olarak devretmez ancak onun belirli sartlar altinda ve kendisine bagli kalacagina inanmasi suretiyle kullanma hakkini devrederdi kullanma hakkina sahip olan kisi bu hakkini miras yoluyla da cocuklarina devredemezdi Boylece merkezi otorite kullanma hakkini devreden anlasmayi feshedip bu hakki bir baska kisiye verebilirdi Bu nedenle dogu toplumlarinda toprak bireyin degil devletin mulkiyetindeydi Bu durum devletin dogu toplumlarinda Bati toplumlarina gore farkli algilanmasina neden olmustur Dogu toplumlarinda devlet tanrisal bir guce sahiptir ve asla sarsilmaz bir yapisi vardir Sencer Divitcioglu na gore Osmanli toplumu sinifli bir toplum olmasina karsin bu toplumda somurgecilik yoktur Topraklarin mulkiyeti devlete ait oldugu icin koylerde yaratilan artik urun de devlete aittir Devletin el koydugu bu artik urunun bir kismi kamu islerine ve hizmetine harcanmistir OlumuUniversiteden emekli olan Divitcioglu 8 Eylul 2014 te 87 yasinda oldu Cenazesi Istanbul daki Kilyos Mezarligi na defnedildi EserleriMikroiktisat 1962 Asya Tipi Uretim Tarzi ve Az Gelismis Ulkeler 1966 Asya Uretim Tarzi ve Osmanli Toplumu Marksist Uretim Tarzi Kavrami 1967 2003 Das Kapital Ustune Cesitlemeler 1969 Deger Uretim ve Bolusum 1982 Kok Turkler 1987 Gecivermis Gelecek 1991 Nasil Bir Tarih 1992 Oguz dan Selcuklu ya 1994 Osmanli Beyliginin Kurulusu 1996 Ortacag Turk Toplumlari Hakkinda 2001 Orta Asya Turk Imparatorlugu VI VIII Yuzyillar 2005 Orta Asya Turk Tarihi Uzerine Alti Calisma 2006 Meta Tarih Ege Beylikleri Meta History Egean Beyliks 2008 Kaynakca Sencer Divitcioglu hayatini kaybetti 15 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 Eylul 2014 Erisim tarihi 2 Subat 2016 a b IU Iktisat Fakultesi nin Ogretim Uyelerinden Prof Dr Sencer Divitcioglu Vefat Etti Istanbul Universitesi 9 Eylul 2014 Erisim tarihi 3 Subat 2016 Prof Sencer Divitcioglu hayatini kaybetti 22 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cumhuriyet 9 Eylul 2014 Erisim tarihi 2 Subat 2016 a b Gungor T Asya Tipi Uretim Tarzi Arastirmacisi Divitcioglu Oldu olu kirik baglanti 10 Eylul 2014 Erisim tarihi 2 Subat 2016 Vefat Prof Dr Sencer Divitcioglu hocamiz hakkin rahmetine kavusmustur 28 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi 9 Eylul 2014 Erisim tarihi 2 Subat 2016Dis baglantilarProf Sencer Divitcioglu nun basina gelenler 3 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde