Serhildan (Türkçe: Başkaldırı), Kürt siyasi hareketi kapsamında 1990'dan beri Türkiye'de meydana gelen Kürt siyasi isyanlarını tanımlayan politik terim.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgyTHpabEwxUjFjbXRwZVdWSVlYSnBkR0V3TURFdWNHNW5Mek13TUhCNExWUjFjbXRwZVdWSVlYSnBkR0V3TURFdWNHNW4ucG5n.png)
Serhildan kapsamında gerçekleşen protestolarda eylemciler genellikle taş, beton parke taşı, sapan, molotofkokteyli gibi malzemeler kullanmaktadır. Protestoların olduğu günlerde yerel mağazalar ve dükkanlar genellikle kapalıdır. Protestolar önceki yıllarda Abdullah Öcalan'ın yakalanışının yıl dönümü olan 16 Şubat ve Nevruz günü olan 21 Mart günlerinde düzenlenmiştir.
Göstericiler, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Ergenekon-PKK ekseninde gösteri yapan "komplocular" olarak tanımlanmıştır. Kimi yazarlar tarafından ise Filistin kaynaklı intifada terimiyle eşdeğer olduğu ifade edilmektedir.
Etimoloji
Serhildan, Kürtçenin Kurmanci lehçesindeki "ser" ve "hildan" kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Türkçe karşılığı olarak "isyan etmek" veya "başkaldırmak" dır.Zazaca karşılığı ise Serewedaritiş kelimesidir.
Tarih
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
1990 yılından bu yana bir düzeni olmamakla birlikte büyük serhildan'lar gerçekleşmiştir. Özellikle PKK mensuplarının ölüm haberleri sonrasında, PKK'nın kuruluş günü olan 27 Kasım gününde ve Nevruz günü olan 21 Mart tarihlerinde birçok ilde eylemler düzenlenmiştir.
24 Mart 2006 tarihinde 14 HPG mensubunun kimyasal silah ile öldürüldüğü iddiası Mart 2006 Diyarbakır olaylarının başlamasına neden olmuş, protesto gösterileri Diyarbakır'dan başlamış, daha sonra Batman, Mardin, Urfa, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van'a yayılmıştır. Olaylarda 13 kişi yaşamını yitirmiş, 360 kişi yaralanmıştır.
2009 yılında Abdullah Öcalan'ın İmralı Adası'nda kaldığı hücrenin küçük oluşu ve genel cezaevi koşullarının kötü olması sebep gösterilerek Kasım-Aralık ayları arasında birçok ilde serhildan gösterileri düzenlenmiştir. 11 Aralık 2009 günü Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılmasından sonra bu gösteriler daha şiddetli bir hale bürünmüştür. Meydana gelen olaylarda 3 kişi yaşamını yitirmiş, yaklaşık 50 kişi yaralanmış ve 100 civarında kişi gözaltına alınmıştır.
Eruh Baskını gibi PKK tarafından özel önem atfedilen günlerin yıl dönümlerinde çeşitli defalar serhildan alarmı verildiği görülmektedir. Böyle dönemlerde yurt genelinde kolluk kuvvetleri teyakkuza geçmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ İlhan Gülsün. PKK ve şer odakları. İstanbul, 1998. .
- ^ , (İngilizce) Hürriyet, 18 Mayıs 2011, Erişim tarihi: 16 Eylül 2016.
- ^ , (İngilizce) Today's Zaman, 18 Mayıs 2011, Erişim tarihi: 16 Eylül 2016.
- ^ Frisullo, D. Serhildan!: la lunga intifada kurda in Turchia: Pkk e terrorismo di stato 1980-1998, vol. 1, 2003, La città del sole.
- ^ Pérouse, J. F. Return to the 1990s in the East of Turkey?, Brief critique of a commonplace, ISO 690, 20 Ağustos 2015.
- ^ Results for "serî hildan" 17 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 16 Eylül 2016.
- ^ , 27 Mart 2013, Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
- ^ Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. Terörün Ekonomik Maliyeti: Diyarbakır Olayları Örneği 4 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. USAK Raporları No: 10-01, Şubat 2010, Ankara, Erişim tarihi: 28 Eylül 2016.
- ^ DTP Protestoları Çatışmalarla Sürüyor 28 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bianet, 13 Aralık 2009, Erişim tarihi: 16 Eylül 2016.
- ^ Avrupa ve Türkiye'de DTP ve Öcalan Eylemleri 28 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bianet, 11 Aralık 2009, Erişim tarihi: 16 Eylül 2016.
- ^ "Polis "Serhildan" alarmında". 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serhildan Turkce Baskaldiri Kurt siyasi hareketi kapsaminda 1990 dan beri Turkiye de meydana gelen Kurt siyasi isyanlarini tanimlayan politik terim 1990 yilinda serhildan gosterileri olan bolgeler Serhildan kapsaminda gerceklesen protestolarda eylemciler genellikle tas beton parke tasi sapan molotofkokteyli gibi malzemeler kullanmaktadir Protestolarin oldugu gunlerde yerel magazalar ve dukkanlar genellikle kapalidir Protestolar onceki yillarda Abdullah Ocalan in yakalanisinin yil donumu olan 16 Subat ve Nevruz gunu olan 21 Mart gunlerinde duzenlenmistir Gostericiler donemin Basbakani Recep Tayyip Erdogan tarafindan Ergenekon PKK ekseninde gosteri yapan komplocular olarak tanimlanmistir Kimi yazarlar tarafindan ise Filistin kaynakli intifada terimiyle esdeger oldugu ifade edilmektedir EtimolojiSerhildan Kurtcenin Kurmanci lehcesindeki ser ve hildan kelimelerinin birlesmesiyle meydana gelmistir Turkce karsiligi olarak isyan etmek veya baskaldirmak dir Zazaca karsiligi ise Serewedaritis kelimesidir TarihBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz 1990 yilindan bu yana bir duzeni olmamakla birlikte buyuk serhildan lar gerceklesmistir Ozellikle PKK mensuplarinin olum haberleri sonrasinda PKK nin kurulus gunu olan 27 Kasim gununde ve Nevruz gunu olan 21 Mart tarihlerinde bircok ilde eylemler duzenlenmistir 24 Mart 2006 tarihinde 14 HPG mensubunun kimyasal silah ile olduruldugu iddiasi Mart 2006 Diyarbakir olaylarinin baslamasina neden olmus protesto gosterileri Diyarbakir dan baslamis daha sonra Batman Mardin Urfa Siirt Sirnak Tunceli ve Van a yayilmistir Olaylarda 13 kisi yasamini yitirmis 360 kisi yaralanmistir 2009 yilinda Abdullah Ocalan in Imrali Adasi nda kaldigi hucrenin kucuk olusu ve genel cezaevi kosullarinin kotu olmasi sebep gosterilerek Kasim Aralik aylari arasinda bircok ilde serhildan gosterileri duzenlenmistir 11 Aralik 2009 gunu Demokratik Toplum Partisi nin kapatilmasindan sonra bu gosteriler daha siddetli bir hale burunmustur Meydana gelen olaylarda 3 kisi yasamini yitirmis yaklasik 50 kisi yaralanmis ve 100 civarinda kisi gozaltina alinmistir Eruh Baskini gibi PKK tarafindan ozel onem atfedilen gunlerin yil donumlerinde cesitli defalar serhildan alarmi verildigi gorulmektedir Boyle donemlerde yurt genelinde kolluk kuvvetleri teyakkuza gecmektedir Ayrica bakiniz2015 16 Sirnak catismalari 2016 Hakkari catismalari Mart 2006 Diyarbakir olaylari PKK saldirilari ve catismalari kronolojisi 1990 lar PKK saldirilari ve catismalari kronolojisi 2000 ler Kaynakca Ilhan Gulsun PKK ve ser odaklari Istanbul 1998 ISBN 978 975 7841 40 1 Ingilizce Hurriyet 18 Mayis 2011 Erisim tarihi 16 Eylul 2016 Ingilizce Today s Zaman 18 Mayis 2011 Erisim tarihi 16 Eylul 2016 Frisullo D Serhildan la lunga intifada kurda in Turchia Pkk e terrorismo di stato 1980 1998 vol 1 2003 La citta del sole Perouse J F Return to the 1990s in the East of Turkey Brief critique of a commonplace ISO 690 20 Agustos 2015 Results for seri hildan 17 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 16 Eylul 2016 27 Mart 2013 Erisim tarihi 27 Eylul 2016 Uluslararasi Stratejik Arastirmalar Kurumu Terorun Ekonomik Maliyeti Diyarbakir Olaylari Ornegi 4 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde USAK Raporlari No 10 01 Subat 2010 Ankara Erisim tarihi 28 Eylul 2016 DTP Protestolari Catismalarla Suruyor 28 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bianet 13 Aralik 2009 Erisim tarihi 16 Eylul 2016 Avrupa ve Turkiye de DTP ve Ocalan Eylemleri 28 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bianet 11 Aralik 2009 Erisim tarihi 16 Eylul 2016 Polis Serhildan alarminda 19 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2021