Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Seri port seri bir bağlantı noktası, seri iletişim (İng.: İngilizce: serial port), her seferinde içeriye veya dışarıya doğru bir bit bilgi transfer eden fiziksel bir arayüzdür. Kişisel bilgisayarların tarihi boyunca terminaller veya modemler gibi cihazlar ile bilgisayarlar arasındaki çoğunlukla seri bağlantı noktaları üzerinden sağlanmıştır. Fare, klavye, diğer çevre birimleri de bu yolla bilgisayara bağlanmaktadır.
Ethernet, FireWire ve USB gibi arayüzler de veriyi seri bir akım (stream) olarak gönderdiği için “seri bağlantı noktası” terimi genellikle RS-232 standardı ile az veya çok uyumlu donanımı tanımlamakta kullanılır. Amaç bir modem veya benzeri başka bir iletişim cihazı ile arayüz oluşturulmasıdır.
2006 yılı itibarıyla USB arayüzü artık seri bağlantı noktasının yerini almış durumda, modern bilgisayarların çoğunluğu diğer cihazlara USB bağlantısı ile bağlanmakta ve birçoğunda artık tek bir seri bağlantı noktası bile bulunmamaktadır. Seri bağlantı noktalarından maliyeti düşürmek için vazgeçilmekte ve bu bağlantı noktaları legacy port olarak adlandırılmaktadır.
Donanım
IBM 5150 gibi bazı IBM bilgisayarlarda UART (Universal asynchronous receiver/transmitter) adı verilen bir tümleşik devre (integrated circuit) kullanılmaktaydı. Bu tümleşik devre karakterleri asenkron seri iletişim (asynchronous serial communication) biçimden (ve biçime) çevirmekte ve otomatik olarak verinin zamanlamasını ve çerçevelenmesini “framing” kontrol ediyordu. Bazı eski ev bilgisayarları “home computers” gibi çok ucuz sistemler veriyi CPU'ya (çıkış) (output) pininden göndermek için bit banging adı verilen bir teknikle kullanıyorlardı.
Konnektörler
RS-232 standardının aslı 25 pinli D tipi “İng.: İngilizce: D-type” bir bağlayıcı kullanımını şart koştuğundan çoğu tasarımcı bu standardın tamamını değil de alt setlerini kullanmayı tercih etti: standart ile uyum sağlamak yerine daha ucuz ve küçük boyutlara sahip konnektörler (özellikle IBM PC-AT’de kullanılan DE-9 versiyonu) kullanmayı tercih ettiler. Daha sonra piyasaya çıkan dokuz pinli D-subminiature konnektörü ise ne gerekli ne de bir seri bağlantı noktasında kullanılmaya uygun değildi.
Macintosh’un birçok modeli bu bağlayıcı standardı ile ilgili (fakat daha hızlı) olan RS-422 standardını benimsedi, bunun için genellikle Alman Mini-DIN konnektörleri kullanıyorlardı. Son yıllarda elektronikte yaşanan gelişmeler daha yüksek hızlı seri iletişimi mümkün hale getirdi, böylece USB ve FireWire gibi daha yeni seri iletişim standartları RS-232’nin yerini almaya başladı. Bu bağlantılar depolama cihazları, ses cihazları ve video cihazları gibi, daha yavaş hızlardaki seri bağlantılarla çalışamayacak olan cihazların bilgisayarlara bağlanmasına olanak tanıdı.
Pin yapısı
Donanım soyutlama
İşletim sistemleri bilgisayarların seri bağlantı noktalarından bahsederken genellikle sembolik isimler kullanırlar. Unix tipi işletim sistemleri seri bağlantı noktası cihazlarını genellikle /dev/tty* diye işaretlerler, burada * terminal cihazını tanımlayan bir dizidir; bu dizinin sentaksı işletim sistemine ve cihazın kendisine bağlıdır.
Microsoft MS-DOS ve Windows ortamları seri bağlantı noktalarından COM1, COM2, vb. isimlerle bahseder.
Bir laptop’ın seri bağlantı noktası yoksa onların yerine kullanılan en popüler bağlantı noktaları USB adaptörleri ve PCMCIA kartlarıdır. USB adaptörleri genellikle eski tip “legacy” cihazlarla çalışmaz. Daha pahalı olan PCMCIA kartı gerçek bir seri bağlantı noktası (donanım) sağlar. Eğer mutlaka RS-232 cihazları ile iletişim sağlanmak isteniyorsa, genellikle fiziksel bir RS-232 bağlantı noktası kullanılarak “legacy” yazılım ile daha iyi uyum sağlanabilir.
Seri portu bulunan cihazlar
RS-232 standardı, özel ve genel amaçla üretilen çoğu cihaz tarafından kullanılır. Aşağıda, bir PC'nin seri portuna bağlanan en yaygın cihazların listesi vardır. Modem ve seri fare gibi bazıları her ne kadar artık kullanılmıyor olsa bile diğerleri hâlâ kullanılmaktadır.
Seri portlar, mikrodenetleyicilerin çoğu türlerinde çok yaygın bulunur. Bunlar, bir PC veya diğer seri cihazlarla iletişim sağlar.
- Çevirmeli modem
- Yönlendirici, ağ anahtarı, güvenlik duvarı, yük dengeleme gibi ağ donanımlarının yapılandırılması ve yönetilmesi
- Küresel Konumlama Sistemi (GPS) alıcılar (normalde 4.800 bit/sn'de )
- Barkod okuyucu ve diğer satış noktası cihazları
- LED ve LCD ekranlar
- Uydu telefonları, düşük hızlı uydu modemler ve verici tabanlı diğer uydu cihazları
- Sayısal ölçü aleti ve tartı sistemleri gibi test ve ölçü cihazları
- Çeşitli müşteri cihazlarında donanım yazılımı güncelleme
- Bazı bilgisayar sayımlı denetleyiciler
- Kesintisiz güç kaynakları
- Yazıcılar
- Eski dijital fotoğraf makineleri
- Seri fare
- Eski GSM cep telefonları
- Bazı teleskoplar
Ayarlar
İletişim konusunda için seri bağlantılar yapılırken yığınla yazılım ayarı gerekir. Bunların arasında en çok yapılanlar; hızın ayarlanması, karakter başına veri biti sayısı, eşlik ve karakter başına durma bitlerinin sayısı belirtilebilir. Ethernet, FireWire ve USB gibi standartların üzerinde yapılan basitleştirme çalışmalarından biri kullanılan parametrelerin sabit değerleri olması ve kullanıcıların yapılandırmaları değiştirememesi, aslında değiştirmeye gerek duymamasıdır; hız sabittir veya otomatik olarak ayarlanır. UART tümleşik devresi kullanan modern seri bağlantı noktalarında tüm ayarlar yazılım ile kontrol edilir. 1980’lere ve daha eskisine ait donanımlarda ayarların değiştirilmesi için devre kartları üzerinde atlama kablolarına veya anahtarlara gereksinim duyulmaktaydı.
Hız
Seri bağlantı noktaları iki seviyeli (ikili) sinyalleme kullanırlar, böylece saniyede bit cinsinden veri hızı bauddaki sembol hızına eşit olur. Asenkron iletişim başlama / durması için kullanılan ortak, saniyede bit hızları 300, 1200, 2400, 9600, 19200 baud, vs.dir. Bu hızlar elektromekanik teleprinterların hızlarının katları temel alınarak belirlenmiştir. Bağlantı noktasının ve cihazın hızlarının birbirine uygun olması gerekir. Bazı cihazlar bağlantı noktasının hızını otomatik olarak saptayabilmektedir. RS–232 standardı resmen 20.000 bit / saniye olarak sınırlandırılmış olmasına rağmen, popüler kişisel bilgisayarlarda kullanılan seri bağlantı noktaları 115.000 bit / saniye seviyelerine kadar ayarlanabilmektedir. Bit hızının bu seviyelere ayarlanmış olması çalışma bağlantısının aynı hızda gerçekleşeceği anlamına gelmemektedir. Her seri bağlantı noktasıyla belirtilen her bit hızına ulaşabilmek mümkün değildir. Müzik aletlerini kontrol etmek için kullanılan MIDI gibi bazı özel amaçlı protokollerde veya otomobillerde kullanılan OBD tanımlamalarda yukarıda belirtilen seri veri hızlarının dışında hızlar kullanılabilmektedir. Hız, çerçeveleme için bitleri de içerir (durma bitleri, eşlik, vs.) ve böylece etkin veri hızı bit iletim hızından daha düşük gerçekleşir. Örneğin 8-N-1 gösteriminde veri için bitlerin sadece %80’i kullanılabilir (her sekiz bitlik veri için, iki tane daha çerçeveleme biti gönderilir).
Sıkça desteklenen veri hızları; 75, 110, 300, 1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 38400, 57600 ve 115200 bit/s'dir. 1,843200 MHz frekansına sahip bir kristal osilatör özellikle bu amaç için kullanılır. Bu da, veri hızının 16 katıdır ve seri port devresi, bu hızı as katlarına doğru kolayca bölebilir.
Veri bitleri
Her bir karakterdeki veri biti sayısı beş (Bodo alfabesi için), altı (nadiren kullanılır), yedi (gerçek ASCII için), sekiz (her türlü veri için, bu değer bir bayt büyüklüğüne karşılık gelmektedir) veya dokuz (nadiren kullanılır) olabilir. Daha yeni uygulamalarda hemen hemen evrensel olarak sekiz veri biti kullanılmaktadır. Beş veya yedi bit genellikle teleprinterlar gibi nispeten daha eski cihazlar ile işe yaramaktadır.
Seri iletişim tasarımlarının çoğu her bir bayttaki ilk LSB’yi (düşük öncelikli bit, İng. İngilizce: least significant bit) gönderir. Bu standarta “küçük endian” adı da verilir. Bir de kullanımı mümkün olmasına rağmen nadiren kullanılan “büyük endian” standardı vardır, diğer bir ifadeyle MSB (yüksek öncelikli bit, İng. İngilizce: most significant bit).
Eşlik
Eşlik, iletim esnasında meydana gelen bazı hataları saptama yöntemidir. Seri bir bağlantı noktası ile birlikte kullanıldığında her veri karakteri ile birlikte bir de fazladan veri biti gönderilir. Gönderilen bu veri biti öyle ayarlanır ki her bir karakterin içerisinde bulunan 1 bitlerin sayısı, eşlik biti de dahil olmak üzere, her zaman tek veya her zaman çift sayıdır. Eğer hatalı bir 1 bitlik sayısına sahip bir bayt alındığında bu baytın bozuk olduğu anlaşılır. Eğer eşlik doğruysa ortada hata yok veya çift sayılı bir hata yok anlamı çıkar. Tek bir eşlik biti her karakter üzerinde hata düzeltmenin (error correction) uygulanabilmesine imkân tanımaz ve seri veri linkleri üzerinde çalışan iletişim protokolleri verinin geçerliliğini saptamak üzere sağlama toplamı gibi ve hatalı bir şekilde iletilen verinin tekrar iletilmesi için istekte bulunmak gibi daha yüksek seviye mekanizmalara sahip olabilir. Serinin eşliği boş (N), tek sayı (O), çift sayı (E), işaret (M) veya boşluk (S) olabilir. Boşun anlamı hiçbir eşlik bitinin gönderilmediğidir. İşaret eşliği, eşlik bitinin her zaman işaret sinyal durumuna ayarlanmış olduğu (mantıksal 1) ve benzer şekilde, boşluk eşliği eşlik bitini her zaman boşluk sinyal durumunda anlamına gelir. Fazla kullanılmayan uygulamalar bir yana bırakılacak olursa, adreslemenin, özel sinyalleşmenin, işaretlemenin veya boşluk eşliğinin bir çeşidi olarak 9.nun (eşlik) bitinin kullanılması, pek olağan bir durum değildir. Çünkü hata saptama bilgilerine çok az katkısı vardır. Tek sayılı eşliğe çift sayılılardan daha fazla rastlanır. Çünkü en azından bir adet durum geçişi meydana gelir, bu da onu daha güvenilir hale getirir. En çok görülen eşlik ayarı, “boş”dur ve hata saptaması işlemi protokolün daha yüksek seviyelerinde gerçekleştirilir.
Durma bitleri
Alıcı donanımın tekrar senkronize olabilmesi için gönderilen her baytın sonunda durma bitleri gönderilir. Elektronik cihazlar genellikle tek bir durma biti kullanır. Seyrek olarak da özellikle teleprinter’lar gibi yavaş cihazlar kullanıldığında, birbuçuk veya iki durma bitine gerek duyulur.
Konvansiyonel simgeleme
D/P/S (Data:Veri/Parity:Öncelik/Stop:Durma) konvansiyonel simgelemesi seri bir bağlantının çerçevesini belirler. Mikro bilgisayarlardaki en genel kullanımı 8/N/1 (8N1)’dir. Bunun anlamı sekiz veri biti, eşlik yok, bir durma bitidir. Bu simgelemede eşlik biti veri bitleri arasına ilave edilmemektedir. 7/E/1 (7E1)’in anlamı, başlangıç ve sonuç bitleri arasına çift sayılı bir bit ilave edilerek yedi olan bit sayısı toplamda sekize çıkartıldı. Eğer 7/E/1 dizisini alan bir alıcı 8/N/1 dizisini bekliyorsa, bu durum muhtemel baytların yarısının yüksek bit setine sahip olduğu şeklinde yorumlanacaktır
Akış kontrol
Seri bir bağlantı noktası, veri iletimini duraklatıp tekrar başlatmak için arayüzde sinyaller kullanabilir. Örneğin nispeten daha yavaş bir yazıcı, cihaz bir satır ilerleyene kadar kendisine gönderilen verinin duraklatılması için seri bağlantı noktası ile el sıkışmaya “handshake” ihtiyaç duyuyor olabilir. Donanım el sıkışma sinyalleri genellikle RS-232 RTS/CTS, DTR/DSR sinyal devrelerini kullanmaktadır.
Bir başka akış kontrol yöntemi de verinin akışını kontrol etmek için XON/XOFF gibi özel karakterlerin kullanımı olabilir. Gönderici veri göndereceği zaman, XON/XOFF karakterleri kontrol için alıcı tarafından göndericiye gönderilir, diğer bir ifadeyle bu karakterler gönderilen veri ile ters istikamette gönderilirler. XOFF karakteri alıcının veri almak için tekrar uygun hale gelene kadar göndericinin yeni veri göndermemesi için alıcı tarafından gönderilir. XON işareti ise alıcının veri almaya hazır olduğunun ifadesi olarak göndericiye yollanır. Eğer kontrol karakterleri veri dizisinin bir parçasıysa, akış kontrolün bir parçası olarak yorumlanmaması için başka kodla geçiş dizisinin (escape sequence) bir parçası olarak gönderilmesi gerekir. Daha başka bir sinyal devresine gereksinim olmadığından XON / XOFF akış kontrolü üç kablolu bir arayüz üzerinde uygulanabilir.
Sanal seri portlar
Sanal seri bağlantı noktası (virtual serial port), standart seri bağlantı noktasının bir emülasyonudur. Bu tür bağlatı noktaları ilave donanıma (genişleme kartları expansion cards gibi) gerek duyulmadan, işletim sistemi üzerinde ek seri bağlantı noktaları yaratabilen özel yazılım ürünleri tarafından gerçekleştirilir. Standart fiziksel seri bağlantı noktasının aksine, sanal bağlantı noktası herhangi bir isim alabilir (COM255, VSP33, vs.). PC’nizde sınırsız sayıda sanal seri bağlantı noktası yaratabilirsiniz. Karşınıza çıkacak olan tek kısıtlama bilgisayarın performansı ile ilgilidir. 255 tane seri bağlantı noktasını emüle edebilmek için bilgisayar önemli ölçüde kaynak ayırmak zorundadır.
Sanal seri bağlantı noktası “İngilizce: virtual serial port”; Baud genişliği (Baud rate), veri biti, eşlik biti, durma biti, gibi tüm seri bağlantı noktası fonksiyonlarını emüle eder. Ve bunlara ilaveten bacak fonksiyonlarını uyarlayarak ve tüm tek hatları emüle ederek (DTR / DSR / CTS / RTS / DCD / RI ) veri akışını da kontrol eder.
Sanal seri bağlantı noktası emülasyonu yeterli sayıda fiziksel seri bağlantı noktasının olmadığı veya o anda gerekli ihtiyaçları karşılayamadığı durumlarda faydalı olabilir. Örneğin sanal seri bağlantı noktaları, bir seri bağlantı noktasına bağlanmış olan bir GPS cihazındaki verinin muhtelif uygulamalar arasında paylaşılmasında kullanılabilir. Bir başka kullanım şekli, diğer herhangi bir seri bağlantı cihazıyla İnternet veya LAN üzerinden sanki o cihaz doğrudan bilgisayara bağlıymışcasına bağlantı kurulması (ethernet üzerinden seri teknolojisi). İki bilgisayar arasında veya uygulama arasında emüle edilmiş modemsiz link ile bağlantı kurabilirsiniz. Piyasada bulunan sanal seri bağlantı noktalarının çoğunluğu Microsoft Windows’un son versiyonları ile uyumludur ve bazıları Windows CE, Windows Mobile ve Pocket PC altında da çalışabilmektedir.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seri port seri bir baglanti noktasi seri iletisim Ing Ingilizce serial port her seferinde iceriye veya disariya dogru bir bit bilgi transfer eden fiziksel bir arayuzdur Kisisel bilgisayarlarin tarihi boyunca terminaller veya modemler gibi cihazlar ile bilgisayarlar arasindaki cogunlukla seri baglanti noktalari uzerinden saglanmistir Fare klavye diger cevre birimleri de bu yolla bilgisayara baglanmaktadir 9 pinli bir seri port Ethernet FireWire ve USB gibi arayuzler de veriyi seri bir akim stream olarak gonderdigi icin seri baglanti noktasi terimi genellikle RS 232 standardi ile az veya cok uyumlu donanimi tanimlamakta kullanilir Amac bir modem veya benzeri baska bir iletisim cihazi ile arayuz olusturulmasidir 2006 yili itibariyla USB arayuzu artik seri baglanti noktasinin yerini almis durumda modern bilgisayarlarin cogunlugu diger cihazlara USB baglantisi ile baglanmakta ve bircogunda artik tek bir seri baglanti noktasi bile bulunmamaktadir Seri baglanti noktalarindan maliyeti dusurmek icin vazgecilmekte ve bu baglanti noktalari legacy port olarak adlandirilmaktadir DonanimIBM 5150 gibi bazi IBM bilgisayarlarda UART Universal asynchronous receiver transmitter adi verilen bir tumlesik devre integrated circuit kullanilmaktaydi Bu tumlesik devre karakterleri asenkron seri iletisim asynchronous serial communication bicimden ve bicime cevirmekte ve otomatik olarak verinin zamanlamasini ve cercevelenmesini framing kontrol ediyordu Bazi eski ev bilgisayarlari home computers gibi cok ucuz sistemler veriyi CPU ya cikis output pininden gondermek icin bit banging adi verilen bir teknikle kullaniyorlardi Konnektorler RS 232 standardinin asli 25 pinli D tipi Ing Ingilizce D type bir baglayici kullanimini sart kostugundan cogu tasarimci bu standardin tamamini degil de alt setlerini kullanmayi tercih etti standart ile uyum saglamak yerine daha ucuz ve kucuk boyutlara sahip konnektorler ozellikle IBM PC AT de kullanilan DE 9 versiyonu kullanmayi tercih ettiler Daha sonra piyasaya cikan dokuz pinli D subminiature konnektoru ise ne gerekli ne de bir seri baglanti noktasinda kullanilmaya uygun degildi Macintosh un bircok modeli bu baglayici standardi ile ilgili fakat daha hizli olan RS 422 standardini benimsedi bunun icin genellikle Alman Mini DIN konnektorleri kullaniyorlardi Son yillarda elektronikte yasanan gelismeler daha yuksek hizli seri iletisimi mumkun hale getirdi boylece USB ve FireWire gibi daha yeni seri iletisim standartlari RS 232 nin yerini almaya basladi Bu baglantilar depolama cihazlari ses cihazlari ve video cihazlari gibi daha yavas hizlardaki seri baglantilarla calisamayacak olan cihazlarin bilgisayarlara baglanmasina olanak tanidi Pin yapisi Donanim soyutlama Isletim sistemleri bilgisayarlarin seri baglanti noktalarindan bahsederken genellikle sembolik isimler kullanirlar Unix tipi isletim sistemleri seri baglanti noktasi cihazlarini genellikle dev tty diye isaretlerler burada terminal cihazini tanimlayan bir dizidir bu dizinin sentaksi isletim sistemine ve cihazin kendisine baglidir Microsoft MS DOS ve Windows ortamlari seri baglanti noktalarindan COM1 COM2 vb isimlerle bahseder Bir laptop in seri baglanti noktasi yoksa onlarin yerine kullanilan en populer baglanti noktalari USB adaptorleri ve PCMCIA kartlaridir USB adaptorleri genellikle eski tip legacy cihazlarla calismaz Daha pahali olan PCMCIA karti gercek bir seri baglanti noktasi donanim saglar Eger mutlaka RS 232 cihazlari ile iletisim saglanmak isteniyorsa genellikle fiziksel bir RS 232 baglanti noktasi kullanilarak legacy yazilim ile daha iyi uyum saglanabilir Seri portu bulunan cihazlar RS 232 standardi ozel ve genel amacla uretilen cogu cihaz tarafindan kullanilir Asagida bir PC nin seri portuna baglanan en yaygin cihazlarin listesi vardir Modem ve seri fare gibi bazilari her ne kadar artik kullanilmiyor olsa bile digerleri hala kullanilmaktadir Seri portlar mikrodenetleyicilerin cogu turlerinde cok yaygin bulunur Bunlar bir PC veya diger seri cihazlarla iletisim saglar Cevirmeli modem Yonlendirici ag anahtari guvenlik duvari yuk dengeleme gibi ag donanimlarinin yapilandirilmasi ve yonetilmesi Kuresel Konumlama Sistemi GPS alicilar normalde 4 800 bit sn de Barkod okuyucu ve diger satis noktasi cihazlari LED ve LCD ekranlar Uydu telefonlari dusuk hizli uydu modemler ve verici tabanli diger uydu cihazlari Sayisal olcu aleti ve tarti sistemleri gibi test ve olcu cihazlari Cesitli musteri cihazlarinda donanim yazilimi guncelleme Bazi bilgisayar sayimli denetleyiciler Kesintisiz guc kaynaklari Yazicilar Eski dijital fotograf makineleri Seri fare Eski GSM cep telefonlari Bazi teleskoplarAyarlarIletisim konusunda icin seri baglantilar yapilirken yiginla yazilim ayari gerekir Bunlarin arasinda en cok yapilanlar hizin ayarlanmasi karakter basina veri biti sayisi eslik ve karakter basina durma bitlerinin sayisi belirtilebilir Ethernet FireWire ve USB gibi standartlarin uzerinde yapilan basitlestirme calismalarindan biri kullanilan parametrelerin sabit degerleri olmasi ve kullanicilarin yapilandirmalari degistirememesi aslinda degistirmeye gerek duymamasidir hiz sabittir veya otomatik olarak ayarlanir UART tumlesik devresi kullanan modern seri baglanti noktalarinda tum ayarlar yazilim ile kontrol edilir 1980 lere ve daha eskisine ait donanimlarda ayarlarin degistirilmesi icin devre kartlari uzerinde atlama kablolarina veya anahtarlara gereksinim duyulmaktaydi Hiz Seri baglanti noktalari iki seviyeli ikili sinyalleme kullanirlar boylece saniyede bit cinsinden veri hizi bauddaki sembol hizina esit olur Asenkron iletisim baslama durmasi icin kullanilan ortak saniyede bit hizlari 300 1200 2400 9600 19200 baud vs dir Bu hizlar elektromekanik teleprinterlarin hizlarinin katlari temel alinarak belirlenmistir Baglanti noktasinin ve cihazin hizlarinin birbirine uygun olmasi gerekir Bazi cihazlar baglanti noktasinin hizini otomatik olarak saptayabilmektedir RS 232 standardi resmen 20 000 bit saniye olarak sinirlandirilmis olmasina ragmen populer kisisel bilgisayarlarda kullanilan seri baglanti noktalari 115 000 bit saniye seviyelerine kadar ayarlanabilmektedir Bit hizinin bu seviyelere ayarlanmis olmasi calisma baglantisinin ayni hizda gerceklesecegi anlamina gelmemektedir Her seri baglanti noktasiyla belirtilen her bit hizina ulasabilmek mumkun degildir Muzik aletlerini kontrol etmek icin kullanilan MIDI gibi bazi ozel amacli protokollerde veya otomobillerde kullanilan OBD tanimlamalarda yukarida belirtilen seri veri hizlarinin disinda hizlar kullanilabilmektedir Hiz cerceveleme icin bitleri de icerir durma bitleri eslik vs ve boylece etkin veri hizi bit iletim hizindan daha dusuk gerceklesir Ornegin 8 N 1 gosteriminde veri icin bitlerin sadece 80 i kullanilabilir her sekiz bitlik veri icin iki tane daha cerceveleme biti gonderilir Sikca desteklenen veri hizlari 75 110 300 1200 2400 4800 9600 19200 38400 57600 ve 115200 bit s dir 1 843200 MHz frekansina sahip bir kristal osilator ozellikle bu amac icin kullanilir Bu da veri hizinin 16 katidir ve seri port devresi bu hizi as katlarina dogru kolayca bolebilir Veri bitleri Her bir karakterdeki veri biti sayisi bes Bodo alfabesi icin alti nadiren kullanilir yedi gercek ASCII icin sekiz her turlu veri icin bu deger bir bayt buyuklugune karsilik gelmektedir veya dokuz nadiren kullanilir olabilir Daha yeni uygulamalarda hemen hemen evrensel olarak sekiz veri biti kullanilmaktadir Bes veya yedi bit genellikle teleprinterlar gibi nispeten daha eski cihazlar ile ise yaramaktadir Seri iletisim tasarimlarinin cogu her bir bayttaki ilk LSB yi dusuk oncelikli bit Ing Ingilizce least significant bit gonderir Bu standarta kucuk endian adi da verilir Bir de kullanimi mumkun olmasina ragmen nadiren kullanilan buyuk endian standardi vardir diger bir ifadeyle MSB yuksek oncelikli bit Ing Ingilizce most significant bit Eslik Eslik iletim esnasinda meydana gelen bazi hatalari saptama yontemidir Seri bir baglanti noktasi ile birlikte kullanildiginda her veri karakteri ile birlikte bir de fazladan veri biti gonderilir Gonderilen bu veri biti oyle ayarlanir ki her bir karakterin icerisinde bulunan 1 bitlerin sayisi eslik biti de dahil olmak uzere her zaman tek veya her zaman cift sayidir Eger hatali bir 1 bitlik sayisina sahip bir bayt alindiginda bu baytin bozuk oldugu anlasilir Eger eslik dogruysa ortada hata yok veya cift sayili bir hata yok anlami cikar Tek bir eslik biti her karakter uzerinde hata duzeltmenin error correction uygulanabilmesine imkan tanimaz ve seri veri linkleri uzerinde calisan iletisim protokolleri verinin gecerliligini saptamak uzere saglama toplami gibi ve hatali bir sekilde iletilen verinin tekrar iletilmesi icin istekte bulunmak gibi daha yuksek seviye mekanizmalara sahip olabilir Serinin esligi bos N tek sayi O cift sayi E isaret M veya bosluk S olabilir Bosun anlami hicbir eslik bitinin gonderilmedigidir Isaret esligi eslik bitinin her zaman isaret sinyal durumuna ayarlanmis oldugu mantiksal 1 ve benzer sekilde bosluk esligi eslik bitini her zaman bosluk sinyal durumunda anlamina gelir Fazla kullanilmayan uygulamalar bir yana birakilacak olursa adreslemenin ozel sinyallesmenin isaretlemenin veya bosluk esliginin bir cesidi olarak 9 nun eslik bitinin kullanilmasi pek olagan bir durum degildir Cunku hata saptama bilgilerine cok az katkisi vardir Tek sayili eslige cift sayililardan daha fazla rastlanir Cunku en azindan bir adet durum gecisi meydana gelir bu da onu daha guvenilir hale getirir En cok gorulen eslik ayari bos dur ve hata saptamasi islemi protokolun daha yuksek seviyelerinde gerceklestirilir Durma bitleri Alici donanimin tekrar senkronize olabilmesi icin gonderilen her baytin sonunda durma bitleri gonderilir Elektronik cihazlar genellikle tek bir durma biti kullanir Seyrek olarak da ozellikle teleprinter lar gibi yavas cihazlar kullanildiginda birbucuk veya iki durma bitine gerek duyulur Konvansiyonel simgeleme D P S Data Veri Parity Oncelik Stop Durma konvansiyonel simgelemesi seri bir baglantinin cercevesini belirler Mikro bilgisayarlardaki en genel kullanimi 8 N 1 8N1 dir Bunun anlami sekiz veri biti eslik yok bir durma bitidir Bu simgelemede eslik biti veri bitleri arasina ilave edilmemektedir 7 E 1 7E1 in anlami baslangic ve sonuc bitleri arasina cift sayili bir bit ilave edilerek yedi olan bit sayisi toplamda sekize cikartildi Eger 7 E 1 dizisini alan bir alici 8 N 1 dizisini bekliyorsa bu durum muhtemel baytlarin yarisinin yuksek bit setine sahip oldugu seklinde yorumlanacaktir Akis kontrol Seri bir baglanti noktasi veri iletimini duraklatip tekrar baslatmak icin arayuzde sinyaller kullanabilir Ornegin nispeten daha yavas bir yazici cihaz bir satir ilerleyene kadar kendisine gonderilen verinin duraklatilmasi icin seri baglanti noktasi ile el sikismaya handshake ihtiyac duyuyor olabilir Donanim el sikisma sinyalleri genellikle RS 232 RTS CTS DTR DSR sinyal devrelerini kullanmaktadir Bir baska akis kontrol yontemi de verinin akisini kontrol etmek icin XON XOFF gibi ozel karakterlerin kullanimi olabilir Gonderici veri gonderecegi zaman XON XOFF karakterleri kontrol icin alici tarafindan gondericiye gonderilir diger bir ifadeyle bu karakterler gonderilen veri ile ters istikamette gonderilirler XOFF karakteri alicinin veri almak icin tekrar uygun hale gelene kadar gondericinin yeni veri gondermemesi icin alici tarafindan gonderilir XON isareti ise alicinin veri almaya hazir oldugunun ifadesi olarak gondericiye yollanir Eger kontrol karakterleri veri dizisinin bir parcasiysa akis kontrolun bir parcasi olarak yorumlanmamasi icin baska kodla gecis dizisinin escape sequence bir parcasi olarak gonderilmesi gerekir Daha baska bir sinyal devresine gereksinim olmadigindan XON XOFF akis kontrolu uc kablolu bir arayuz uzerinde uygulanabilir Sanal seri portlarSanal seri baglanti noktasi virtual serial port standart seri baglanti noktasinin bir emulasyonudur Bu tur baglati noktalari ilave donanima genisleme kartlari expansion cards gibi gerek duyulmadan isletim sistemi uzerinde ek seri baglanti noktalari yaratabilen ozel yazilim urunleri tarafindan gerceklestirilir Standart fiziksel seri baglanti noktasinin aksine sanal baglanti noktasi herhangi bir isim alabilir COM255 VSP33 vs PC nizde sinirsiz sayida sanal seri baglanti noktasi yaratabilirsiniz Karsiniza cikacak olan tek kisitlama bilgisayarin performansi ile ilgilidir 255 tane seri baglanti noktasini emule edebilmek icin bilgisayar onemli olcude kaynak ayirmak zorundadir Sanal seri baglanti noktasi Ingilizce virtual serial port Baud genisligi Baud rate veri biti eslik biti durma biti gibi tum seri baglanti noktasi fonksiyonlarini emule eder Ve bunlara ilaveten bacak fonksiyonlarini uyarlayarak ve tum tek hatlari emule ederek DTR DSR CTS RTS DCD RI veri akisini da kontrol eder Sanal seri baglanti noktasi emulasyonu yeterli sayida fiziksel seri baglanti noktasinin olmadigi veya o anda gerekli ihtiyaclari karsilayamadigi durumlarda faydali olabilir Ornegin sanal seri baglanti noktalari bir seri baglanti noktasina baglanmis olan bir GPS cihazindaki verinin muhtelif uygulamalar arasinda paylasilmasinda kullanilabilir Bir baska kullanim sekli diger herhangi bir seri baglanti cihaziyla Internet veya LAN uzerinden sanki o cihaz dogrudan bilgisayara bagliymiscasina baglanti kurulmasi ethernet uzerinden seri teknolojisi Iki bilgisayar arasinda veya uygulama arasinda emule edilmis modemsiz link ile baglanti kurabilirsiniz Piyasada bulunan sanal seri baglanti noktalarinin cogunlugu Microsoft Windows un son versiyonlari ile uyumludur ve bazilari Windows CE Windows Mobile ve Pocket PC altinda da calisabilmektedir KaynakcaAyrica bakinizparalel port