Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Servius Tullius, Antik Roma Krallığı'nın MÖ 578-MÖ 535 yılları arasında tahta çıkmış altıncı ve Etrüsk hanedanının ikinci Roma Kralı.
Biyografisi
Bir iddiaya göre köle kökenli ve Lucius Tarquinius Priscus'un kızıyla evlenmiş olan Tullius, onun MÖ 535 yılında suikaste kurban gitmesinin ardından Roma tahtına çıkmıştır. Pleblere danışılmadan tahta çıkmış ilk kraldır ve bunu kaynanası 'in entrikaları sayesinde başarmıştır. Bir efsaneye göre, (Livy aktarır) Tullius başının etrafından görülen bir ateş halesi nedeniyle henüz çocukken kutsanmış ve kral olmak üzere yetiştirilmiştir.
Tarihçi Livy, Servius Tullius'un bir köle olarak doğduğuna inanmaz. Livy, Tullius'un annesinin Romalılar tarafından yakılan bir Etrüsk şehrinin prensesi olduğunu iddia eder. Annesi tutsak alınmıştır ve soylu kökenine istinaden sarayda yaşamasına izin verilmiştir. Roma İmparatoru Claudius'un Senatoda yapmış olduğu bir konuşmadan yapılan alıntıya dayanan başka bir sürüme göre, Tullius asıl adı Mastarna olan ve kendi kendine Caelius Vibenna'ya saldıran Etrüsk kökenli bir paralı askerdir. Birkaç maceradan sonra Caelius yenilmiştir ancak Mastarna ordusunun geri kalanıyla birlikte Roma'ya gelmiştir. Caelian tepesini, onun onuruna ölümünden sonra Tullius tarafından adlandırmıştır ancak bazı iddialara göre Caelius Vibenna zaten orada yerleşikti.
Etrüskler ve ve karşı yapılan askerî harekâtların ardından, Roma'nın politik ve idari yapısını iyileştirme işine koyuldu. İnşaat projelerine başladı ve şehri Quirinal, Viminal ve Esquiline tepelerini de içine alacak şekilde genişletti. Bir yandan tanrıça Fortuna'yı memnun etmek adına (belki de Vibenna'nın kaderini düşünüyordu), hem ona hem de tanrıça Diana'ya adanmış tapınaklar inşa ettirirken diğer taraftan da kendisi için de Esquiline tepesine bir saray inşa ettirmeyi ihmal etmedi.
Zaman içerisinde Servius pleblerden onay elde etmek için gittikçe artan biçimde tolumun alt sınıflarından insanları kayırmaya başladı. Çıkardığı yasalar patrici düzeni için rahatsızlık vericiydi ve 44 yıllık saltanatı, damadı Tarquinius Superbus ve öz kızı Tullia tarafından düzenlenen bir tertip sonucu MÖ 535 yılında sona erdi. Arabaların Servius'un ölü bedeni üzerinden geçtiği cadde zaman içerisinde "Vicus Sceleratus" (alçaklık caddesi) olarak anılacaktı.
Sosyal reformlar
Geleneksel Roma efsanelerinde (çoğunluğu Livy ve Plutarch'a ait), Servius Tullius'un orduda reform yaptığına ve aynı zamanda Roma anayasasını radikal bir biçimde dönüştürdüğüne inanılır. Burada bahsedilen anayasa, modern anlamda yazılı bir anayasadan ziyade devletin yazılı olmayan ortaklaşa teşkilatsal yapısını ve kabilelerin düzeni, ordu, senato ve oylama meclisleri, vergi toplanması, resmi nüfus sayımlarının yürütülmesi gibi vazifelerini tanımlar.
Anayasal değişiklikler
Monarşi yönetimi altındaki Roma anayasası, bir kral, bir danışman, Senato gibi kurumlar ve Comitia olarak bilinen değişik meclisler oluşturmuştu. Önemli olan kral ya da senatodan çok hukukun üstünlüğüydü ve bu yüce kurumlar onun ardından gelmeliydi. Romalılar kanunların hakları sağladığına inanırlardı. Krallar devrildiğinde, temel neden kanunları ihlal etmiş olmaları olurdu.
Kral, bizim bir başkan ya da modern kral algılamamızdan ziyade daha çok baş yönetici imajına uygundu. Diktatörler kanunun üzerinde olduklarından bu kategoride değillerdir. Romalılar bu terimi bazı özel koşullarda kullanırlardı. Kral ve halk arasında Senato bulunur ve her ikisine de danışmanlık yapardı. Senato, kanunları hazırlar, inceler, teklif eder ve resmi olarak yayınlardı. Yayınlanan kanunlar tüm yurttaşların katıldığı bir meclis olan comitia curiata'da onaylanmadan yürürlüğe giremezdi.
Servius'a miras kalan anayasa buydu ancak Roma derin bir sınıfsal bölünme halindeydi. Bir tarafta curiae olarak organize edilmiş olan antik aileler (gens) vardı. Bunlar anayasal bir topluluktu. Görünüşe göre Latinler ve Etrüsklerden oluşuyorlardı. Diğer tarafta ise genellikle etraftaki İtalik kabilelerden gelen ve öyle ya da böyle bir şekilde Roma'ya girmiş olan insan yığınları vardı. Şehrin sunduğu olanaklara alışmışlardı ve o ana kadar yönetime katılmamış olan bu yığınlar şimdi yargıçlara ihtiyaç duyuyorlar, savunma hakkı talep ediyorlardı. Bunlar Pleblerdi.
Tullius, kısa sürede dışlanmış olan bu sınıfı sisteme dahil edecek bir yol buldu. Comitia centuriata olarak bilinen meclislerini kurmalarının ardından, comitia curiata'ya ait olan yasal veto hakkını ellerinden alarak comitia centuriata'ya verdi. Bu eylem, tüm önemli memurluklara ve senato koltuklarına sahip olduklarından dolayı curiae ya da aileler (gensler) için bir güç kaybı anlamına gelmiyordu.
Oy kullanma hakkı artık belki de dünyanın ilk nüfus sayımı olarak bilinen sayıma bağlı olarak servete göre saptanıyordu. Romalı aileler (Gensler) önceden olduğu gibi şimdi de zengin ve güçlüydüler. Servius reformlarının önemi, önemli mevkileri yeni zenginlere açmış olmasından ve her özgür erkeğe sesi ne kadar cılız çıkarsa çıksın kendi meclisinde söz hakkı vermiş olmasından gelir.
İlk nüfus sayımı
Romalı tarihçilere göre Servius Tullius ilk nüfus sayımı'nı başlatmıştır. Terim, Latince "yargılamak", "tahmin etmek" anlamınan gelen "censere" fiilinden gelir. Census, Roma'da yerleşik nüfusun tahmin edilmeye çalışılması işiydi. Servius Tullius bunu Roma'nın asker kapasitesini ölçmek için kullanmıştı.
Servius'un yaptığı Roma nüfus sayımı, amacı insanları saymak ve yerleştirmek olan günümüz nüfus sayımlarından biraz farklı olarak düzenlenmişti. Servius'un asıl amacı her ne kadar bu verileri de kullanmış olsa da, emlak vergilendirmesiydi. Sayım sonuçlarını insanları sınıflara bölmek için de kullanmıştı. Roma'nın hangi silah ve ekipmanları tedarik edebileceğini bilmek istiyordu. O sıralarda ordu şahıslar tarafından finanse ediliyordu ve Servius da kimin ne kadar destek olabileceğini anlamaya çalışmıştı.
Ne nüfus sayımı ne de sınıflandırma Roma'da sosyal olarak bir şeyleri değiştirmedi. Tüm yaptığı, Senetörlere Senatoda oturabilmeleri için her birinin en az 800.000 Sestertius'a sahip olması gerektiğini söylemek oldu ancak zaten tüm senatörler bu miktara sahipti. Benzer şekilde, Atlı sınıfın ya da "silahşörlerin" de en az 400.000 Sestertius'a sahip olmaları gerekiyordu ancak bu güne kadar herhangi birisinin bu parayı ödeyemediği için bu sınıftan çıkartıldığına dair bir kayda rastlanmamıştır. Roma'da işler alışılageldiği gibi yürümeye devam etti. Tek fark dışlanmışlar artık kendi meclislerine sahipti ve her ne kadar Patrici'ler tarafından çok zor kabullenilmiş olsa da, artık vatandaş olarak muamele edilmek zorundaydılar.
Günümüzde nüfus sayımları, istihdam edilen çok sayıda sayım memurunun maliyeti hükûmetler tarafından karşılanarak yapılmaktadır. Roma'da ise devletin masraflarının karşılanması yurttaşların sorumluluğundaydı. Yurttaşlar kabileler halinde Campus Martius'da toplanır ve her yurttaş kayıt memuruna, censor'a ya da yardımcılarına adını, adresini, sosyal statüsünü, aile üyelerini, kölelerini, kiracılarını ve mülklerini yeminle beyan ederdi. Bu bilgiler kayıt altına alınırdı.
Servius, bu işlemin her beş yılda bir düzenli olarak yapılmasını planlamıştı ancak Roma kentinin sürekli büyüyen nüfusu bunu imkânsız hale getirmiştir. Servius tarafından yaklaşık 80.000 erkek yuttaşın kütüklere kaydedildiği tahmin edilir. Bu Romanın tam nüfusu değil sadece özgür erkelerin sayısıdır. Augustus döneminde bu sayı 4 milyona ulaşmıştır.
Sınıflar
Sınıf kavramının mucidi Servius değildir. Öncesinde Solon'un Atina'da gerçekleştirmiş olduğu ve yeni kabileler oluşturma ve vatandaşları zenginlikliklerine göre bölerek devletin işleyişini sıkıntıya sokan antik ailelerin gücünü kırma amaçlı reformlarla aynı çizgide reformlar yapmıştır.
Sosyal sınıfları tanımlayan Classis sözcüğü Servius zamanında ortaya çıkar ve belki de onun tarafından bulunmuştur. Centuria ya da sözcükleri de bu zamanda ortaya çıkmıştır.
İlk nüfus sayımının tamamlanmasının ardından, Servius elde edilen verileri yeni, artan nüfusu servetlerine, yaşlarına ve mesleklerine göre ayırmak için kullandı. Önceleri sadece bir sınıf vardı ve bu sınıf 100'er kişiden oluşan centuria (centum=100) olarak bilinen alt bölümlere ayrılmışlardı.
Her halükârda, Servius'un da dahil olduğu patriciler, seçim bölgelerinin nasıl manipüle edilebileceğinin ilkelerini keşfettiler. Eğer oy verme işlemi bölgelere göreyse ve her bölgenin bir oyu varsa seçim bölgelerini yeniden sınırlandırılır, böylece hepsini tek bir bölgeye koyarak çok sayıda seçmenin oyu geçersiz hale getirebilirdi.
Comitia centuriata, senato tarafından toplantıya çağrıldığında bir araya gelir ve her century için bir oy olacak şekilde yasaların oylanması için görüşmeler yapardı. Herhangi bir sınıfın century'leri önceden buluşurdu. Eğer karar için yeter sayısına ulaşmada başarısız olmuşlarsa diğer sınıflar toplantıya çağrılırdı. Genellikle en fazla century'ye sahip sınıflar daha sık toplanırlar ve daha çok güce sahip olurlardı. Sınıflar aşağıdaki gibiydi;
- 1. ya da classici. 100.000 Sestertius değerinde serveti olan yurtaşlar. Şehir polislerinin aralarından seçildiği 45 ve üzeri yaşa sahip 40 centuria ve 17-45 yaş arası muhtemel askerlerden oluşan 40 centuria.
- 2., 75.000 Sestertius değerinde serveti olan yurtaşlar. Yaşlı yurtaşlardan 10 ve genç yurttaşlardan 10 centuria.
- 3., 50.000 Sestertius değerinde serveti olan yurtaşlar. Yaşlı yurtaşlardan 10 ve genç yurttaşlardan 10 centuria.
- 4., 25.000 Sestertius değerinde serveti olan yurtaşlar. Yaşlı yurtaşlardan 10 ve genç yurttaşlardan 10 centuria.
- 5., 11.000 Sestertius değerinde serveti olan yurtaşlar. 3 tanesi marangozlara ait olan belirli meslek mensuplarının dahil olduğu 30 centuria.
- 6. ya da proleterler. Servetleri yok. Bir centuria.
Daha aşağıdaki sınıflar "infra classem" (alt sınıflar) olarak adlandırılırlardı. Nüfusun yoğunluğu ne olursa olsun centuria'ların sayısı hakkında değişmez parametreler vardı. Eğer bir century 100 kişiyi sahipse kolayca anlaşılacağı gibi bu kazara oldurdu. Lâkin, hiç kimse centuria'nın centum'dan (Latince 100) türetildiğini sorgulamamıştı. 80 centuria'ya sahip Classici'lerin ağırlıkta olduğu böyle bir sistem de, Classici'ler diğer sınıfların lehine bir oylamaya ön yargılı davranabiliyorlardı.
Hepsi de sınıflara dahil oldukları halde Roma toplumunun tepesiyle ilgili bazı sorunlar vardır. Bir Sestercius iki buçuk as değerindedir. Senatoryal sınıfa dahil olmak için gereken 2 milyon as, classici sınıfına dahil olmak için gereken miktardan çok fazlaydı ve equestrian sınıfı için gerekli olan 1 milyon as onları 2. sınıftan daha aşağı düşürmüyordu. Lâkin, ordunun hali vakti yerinde genç subayları ordunun tüm sınıflardan askerlerine komuta ediyorlardı. Romalılar, classici birçok gens'i içerdiğinden tüm kanunları herkes için uygulamayı tercih ettiler ancak sorular cevapsız kaldı.
Yeni kabilesel bölünme
Servius Tullius öncesinde Roma toplumu üç tribus ya da kabileye bölünmüştü: Ramneler, Titieler Lucereler. Başlangıçta populus Romanus'un tamamını ifade ediyorlardı. Geleneksel olarak Ramneler Palatine'de yaşayan Latinler, Titieler Quirinal ve Viminal tepelerinde yaşayan Sabinler ve Lucereler ise Caelian tepesinde yaşayan Etrüskler olarak kabul edilirler. Bu kabileler 200 gens'ten (aileden) oluşur ve her bir aile senatoda bir Senatör tarafından temsil edilirdi. Bu Senatörler krala danışmanlık yapar ve kanunları hazırlarlardı. Kanunlar üç kabile arasında bölünmüş olan 30 curiae'nin onayına ihtiyaç duyardı. Bu kişiler zaman zaman bir curia'da buluşarak belki de evet ya da hayır diyerek oy kullanırlardı. Bu eylemin adı comitia curiata yani "curia'ların bir araya gelmesi." olarak adlandırılırdı.
Senatörlerin her biri aslında kendi klanlarının paterfamilias'ıdır (ailenin babası). Zamanında Roma, gens mensuplarından ziyade etrafındaki yerleşimlerden akan insanlarla dolmuştu. Bunların yönetimde söz hakları yoktu. Dikkat çekici bir nokta olarak bu yığınlar Etrüsk kökenli bir sözcük olan "populace" yerine Hint-Avrupa kökenli, çoklu ifade eden "doldurmak, dolmak" fiilinin kökü olan *ple- kökünden türeyen "pleb" sözcüğü ile tanımlanmıştır. Bunlar İtaliktiler. Bir tezat olarak klanları patrici olarak adlandırmışlardır.
Servius zamanında patriciler şehrin en iyi parçasını kendi kendini yönetmekten mahrum bırakarak azınlık durumuna düşmüşlerdi. Servius, şehrin kutsal sınırları olan bilinen pomerium'u tepeler bölgesine kadar genişleterek adaletsizliği düzeltmiş ve böylece "Septimontium" tamamlanmıştır. Eklelen bu alanları Suburana, Esquilina, Collina ve Palatina adında dört şehir kabilesine bölmüştür.
Yeni kabilesel bölünme toplumsal yapıya yeni aileler katılmasına olanak sağladı. Bunların kendi curiae'lerine sahip olup olmadıkları konusu net değildir ancak Servius yeni bir sınıf sistemi oluşturduğundan büyük ihtimalle sahip değillerdi. Sınıflar aynı alanlarda buluşarak curiae'nin birçok görevini üstleniyordu ve curia'lar genişlemeye devam ediyordu.
Ordu
Servius Tullius, toplumu askeri tarzda düzenlemesi nedeniyle sık sık militarist olmakla itham edilmiştir. Bu eleştirisel görüşe göre, ordunun sahip olduğu yüzlük yapılanma modeli istenmeyen kalabalıkların düzenlenmesi içinde örnek olarak alınmıştır.
Anlaşıldığı kadarıyla Centurialar başlangıçta sivil halkla ortaya çıkmış ve ardından orduya uyarlanmıştır. Her halûkarda askeri bir centuria tarihi boyunca hiçbir zaman tam olarak yüz kişiden oluşmamıştır.
Eldeki mevcut insan kaynaklarının bu şekilde biraya getirilmesiyle Servius askeri kapasitesinin bir envanterini çıkardı. Askeri alma işlemi, sivil centurialardan alınan adamların askeri centurialara kaydırılması şeklinde yürüyordu. Askerlikteki görevleri yaşalarına ve mali güçlerinin yettiği teçhizata göre farklılıklar gösteriyordu. Böylece düzeninde bir savaş hattı bunlardan oluşuyordu. Uzmanlar 5. sınıftan seçilirdi. Subaylar sınıf seçimi işleminin bir parçası değillerdi ancak sicil centurialar tarafından önceden seçilirlerdi.
Servius Surları
Söylendiğine göre Servius Tullius eski duvarların şehrin genişlemesine engel olmaya başlaması üzerine Roma'nın etrafına yeni ve daha büyük surlar inşa ettirmiştir. Günümüz Roma'sında bulunan antik surların bir kısmının Servius Surlarına ait olduğu söylenir. Görülebilen duvarlar Roma'nın M.Ö. 390 yılında Galyalılar tarafından yakılmasının ardından yeniden yapılmış olanlardır. Surları genişletiği iddiaları hakkında şüpheler vardır.
Ardılı
Ölümünden sonra tahta Lucius Tarquinius Superbus çıkmıştır.
Kaynakça
- Wright, F. A., Lemprière's Classical Dictionary of Proper Names mentioned in Ancient Authors Writ Large, Third Edition, Routledge & Kegan Paul, London et al., 1984, , under Centuria, (Centuria hakkında bilgi), (İngilizce)
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Servius Tullius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- , (İngilizce)
- , (İngilizce)
- , (İngilizce)
- , (İngilizce)
- , (İngilizce)
- Roman Census Figures(Roma Census figürleri)25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
| Önce gelen: Lucius Tarquinius Priscus | Roma Kralı MÖ 578-MÖ 535 | Sonra gelen: Lucius Tarquinius Superbus |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Servius Tullius Antik Roma Kralligi nin MO 578 MO 535 yillari arasinda tahta cikmis altinci ve Etrusk hanedaninin ikinci Roma Krali BiyografisiBir iddiaya gore kole kokenli ve Lucius Tarquinius Priscus un kiziyla evlenmis olan Tullius onun MO 535 yilinda suikaste kurban gitmesinin ardindan Roma tahtina cikmistir Pleblere danisilmadan tahta cikmis ilk kraldir ve bunu kaynanasi in entrikalari sayesinde basarmistir Bir efsaneye gore Livy aktarir Tullius basinin etrafindan gorulen bir ates halesi nedeniyle henuz cocukken kutsanmis ve kral olmak uzere yetistirilmistir Tarihci Livy Servius Tullius un bir kole olarak dogduguna inanmaz Livy Tullius un annesinin Romalilar tarafindan yakilan bir Etrusk sehrinin prensesi oldugunu iddia eder Annesi tutsak alinmistir ve soylu kokenine istinaden sarayda yasamasina izin verilmistir Roma Imparatoru Claudius un Senatoda yapmis oldugu bir konusmadan yapilan alintiya dayanan baska bir surume gore Tullius asil adi Mastarna olan ve kendi kendine Caelius Vibenna ya saldiran Etrusk kokenli bir parali askerdir Birkac maceradan sonra Caelius yenilmistir ancak Mastarna ordusunun geri kalaniyla birlikte Roma ya gelmistir Caelian tepesini onun onuruna olumunden sonra Tullius tarafindan adlandirmistir ancak bazi iddialara gore Caelius Vibenna zaten orada yerlesikti Etruskler ve ve karsi yapilan askeri harekatlarin ardindan Roma nin politik ve idari yapisini iyilestirme isine koyuldu Insaat projelerine basladi ve sehri Quirinal Viminal ve Esquiline tepelerini de icine alacak sekilde genisletti Bir yandan tanrica Fortuna yi memnun etmek adina belki de Vibenna nin kaderini dusunuyordu hem ona hem de tanrica Diana ya adanmis tapinaklar insa ettirirken diger taraftan da kendisi icin de Esquiline tepesine bir saray insa ettirmeyi ihmal etmedi Zaman icerisinde Servius pleblerden onay elde etmek icin gittikce artan bicimde tolumun alt siniflarindan insanlari kayirmaya basladi Cikardigi yasalar patrici duzeni icin rahatsizlik vericiydi ve 44 yillik saltanati damadi Tarquinius Superbus ve oz kizi Tullia tarafindan duzenlenen bir tertip sonucu MO 535 yilinda sona erdi Arabalarin Servius un olu bedeni uzerinden gectigi cadde zaman icerisinde Vicus Sceleratus alcaklik caddesi olarak anilacakti Sosyal reformlarGeleneksel Roma efsanelerinde cogunlugu Livy ve Plutarch a ait Servius Tullius un orduda reform yaptigina ve ayni zamanda Roma anayasasini radikal bir bicimde donusturdugune inanilir Burada bahsedilen anayasa modern anlamda yazili bir anayasadan ziyade devletin yazili olmayan ortaklasa teskilatsal yapisini ve kabilelerin duzeni ordu senato ve oylama meclisleri vergi toplanmasi resmi nufus sayimlarinin yurutulmesi gibi vazifelerini tanimlar Anayasal degisiklikler Monarsi yonetimi altindaki Roma anayasasi bir kral bir danisman Senato gibi kurumlar ve Comitia olarak bilinen degisik meclisler olusturmustu Onemli olan kral ya da senatodan cok hukukun ustunluguydu ve bu yuce kurumlar onun ardindan gelmeliydi Romalilar kanunlarin haklari sagladigina inanirlardi Krallar devrildiginde temel neden kanunlari ihlal etmis olmalari olurdu Kral bizim bir baskan ya da modern kral algilamamizdan ziyade daha cok bas yonetici imajina uygundu Diktatorler kanunun uzerinde olduklarindan bu kategoride degillerdir Romalilar bu terimi bazi ozel kosullarda kullanirlardi Kral ve halk arasinda Senato bulunur ve her ikisine de danismanlik yapardi Senato kanunlari hazirlar inceler teklif eder ve resmi olarak yayinlardi Yayinlanan kanunlar tum yurttaslarin katildigi bir meclis olan comitia curiata da onaylanmadan yururluge giremezdi Servius a miras kalan anayasa buydu ancak Roma derin bir sinifsal bolunme halindeydi Bir tarafta curiae olarak organize edilmis olan antik aileler gens vardi Bunlar anayasal bir topluluktu Gorunuse gore Latinler ve Etrusklerden olusuyorlardi Diger tarafta ise genellikle etraftaki Italik kabilelerden gelen ve oyle ya da boyle bir sekilde Roma ya girmis olan insan yiginlari vardi Sehrin sundugu olanaklara alismislardi ve o ana kadar yonetime katilmamis olan bu yiginlar simdi yargiclara ihtiyac duyuyorlar savunma hakki talep ediyorlardi Bunlar Pleblerdi Tullius kisa surede dislanmis olan bu sinifi sisteme dahil edecek bir yol buldu Comitia centuriata olarak bilinen meclislerini kurmalarinin ardindan comitia curiata ya ait olan yasal veto hakkini ellerinden alarak comitia centuriata ya verdi Bu eylem tum onemli memurluklara ve senato koltuklarina sahip olduklarindan dolayi curiae ya da aileler gensler icin bir guc kaybi anlamina gelmiyordu Oy kullanma hakki artik belki de dunyanin ilk nufus sayimi olarak bilinen sayima bagli olarak servete gore saptaniyordu Romali aileler Gensler onceden oldugu gibi simdi de zengin ve gucluyduler Servius reformlarinin onemi onemli mevkileri yeni zenginlere acmis olmasindan ve her ozgur erkege sesi ne kadar ciliz cikarsa ciksin kendi meclisinde soz hakki vermis olmasindan gelir Ilk nufus sayimi Romali tarihcilere gore Servius Tullius ilk nufus sayimi ni baslatmistir Terim Latince yargilamak tahmin etmek anlaminan gelen censere fiilinden gelir Census Roma da yerlesik nufusun tahmin edilmeye calisilmasi isiydi Servius Tullius bunu Roma nin asker kapasitesini olcmek icin kullanmisti Servius un yaptigi Roma nufus sayimi amaci insanlari saymak ve yerlestirmek olan gunumuz nufus sayimlarindan biraz farkli olarak duzenlenmisti Servius un asil amaci her ne kadar bu verileri de kullanmis olsa da emlak vergilendirmesiydi Sayim sonuclarini insanlari siniflara bolmek icin de kullanmisti Roma nin hangi silah ve ekipmanlari tedarik edebilecegini bilmek istiyordu O siralarda ordu sahislar tarafindan finanse ediliyordu ve Servius da kimin ne kadar destek olabilecegini anlamaya calismisti Ne nufus sayimi ne de siniflandirma Roma da sosyal olarak bir seyleri degistirmedi Tum yaptigi Senetorlere Senatoda oturabilmeleri icin her birinin en az 800 000 Sestertius a sahip olmasi gerektigini soylemek oldu ancak zaten tum senatorler bu miktara sahipti Benzer sekilde Atli sinifin ya da silahsorlerin de en az 400 000 Sestertius a sahip olmalari gerekiyordu ancak bu gune kadar herhangi birisinin bu parayi odeyemedigi icin bu siniftan cikartildigina dair bir kayda rastlanmamistir Roma da isler alisilageldigi gibi yurumeye devam etti Tek fark dislanmislar artik kendi meclislerine sahipti ve her ne kadar Patrici ler tarafindan cok zor kabullenilmis olsa da artik vatandas olarak muamele edilmek zorundaydilar Gunumuzde nufus sayimlari istihdam edilen cok sayida sayim memurunun maliyeti hukumetler tarafindan karsilanarak yapilmaktadir Roma da ise devletin masraflarinin karsilanmasi yurttaslarin sorumlulugundaydi Yurttaslar kabileler halinde Campus Martius da toplanir ve her yurttas kayit memuruna censor a ya da yardimcilarina adini adresini sosyal statusunu aile uyelerini kolelerini kiracilarini ve mulklerini yeminle beyan ederdi Bu bilgiler kayit altina alinirdi Servius bu islemin her bes yilda bir duzenli olarak yapilmasini planlamisti ancak Roma kentinin surekli buyuyen nufusu bunu imkansiz hale getirmistir Servius tarafindan yaklasik 80 000 erkek yuttasin kutuklere kaydedildigi tahmin edilir Bu Romanin tam nufusu degil sadece ozgur erkelerin sayisidir Augustus doneminde bu sayi 4 milyona ulasmistir Siniflar Sinif kavraminin mucidi Servius degildir Oncesinde Solon un Atina da gerceklestirmis oldugu ve yeni kabileler olusturma ve vatandaslari zenginlikliklerine gore bolerek devletin isleyisini sikintiya sokan antik ailelerin gucunu kirma amacli reformlarla ayni cizgide reformlar yapmistir Sosyal siniflari tanimlayan Classis sozcugu Servius zamaninda ortaya cikar ve belki de onun tarafindan bulunmustur Centuria ya da sozcukleri de bu zamanda ortaya cikmistir Ilk nufus sayiminin tamamlanmasinin ardindan Servius elde edilen verileri yeni artan nufusu servetlerine yaslarina ve mesleklerine gore ayirmak icin kullandi Onceleri sadece bir sinif vardi ve bu sinif 100 er kisiden olusan centuria centum 100 olarak bilinen alt bolumlere ayrilmislardi Her halukarda Servius un da dahil oldugu patriciler secim bolgelerinin nasil manipule edilebileceginin ilkelerini kesfettiler Eger oy verme islemi bolgelere goreyse ve her bolgenin bir oyu varsa secim bolgelerini yeniden sinirlandirilir boylece hepsini tek bir bolgeye koyarak cok sayida secmenin oyu gecersiz hale getirebilirdi Comitia centuriata senato tarafindan toplantiya cagrildiginda bir araya gelir ve her century icin bir oy olacak sekilde yasalarin oylanmasi icin gorusmeler yapardi Herhangi bir sinifin century leri onceden bulusurdu Eger karar icin yeter sayisina ulasmada basarisiz olmuslarsa diger siniflar toplantiya cagrilirdi Genellikle en fazla century ye sahip siniflar daha sik toplanirlar ve daha cok guce sahip olurlardi Siniflar asagidaki gibiydi 1 ya da classici 100 000 Sestertius degerinde serveti olan yurtaslar Sehir polislerinin aralarindan secildigi 45 ve uzeri yasa sahip 40 centuria ve 17 45 yas arasi muhtemel askerlerden olusan 40 centuria 2 75 000 Sestertius degerinde serveti olan yurtaslar Yasli yurtaslardan 10 ve genc yurttaslardan 10 centuria 3 50 000 Sestertius degerinde serveti olan yurtaslar Yasli yurtaslardan 10 ve genc yurttaslardan 10 centuria 4 25 000 Sestertius degerinde serveti olan yurtaslar Yasli yurtaslardan 10 ve genc yurttaslardan 10 centuria 5 11 000 Sestertius degerinde serveti olan yurtaslar 3 tanesi marangozlara ait olan belirli meslek mensuplarinin dahil oldugu 30 centuria 6 ya da proleterler Servetleri yok Bir centuria Daha asagidaki siniflar infra classem alt siniflar olarak adlandirilirlardi Nufusun yogunlugu ne olursa olsun centuria larin sayisi hakkinda degismez parametreler vardi Eger bir century 100 kisiyi sahipse kolayca anlasilacagi gibi bu kazara oldurdu Lakin hic kimse centuria nin centum dan Latince 100 turetildigini sorgulamamisti 80 centuria ya sahip Classici lerin agirlikta oldugu boyle bir sistem de Classici ler diger siniflarin lehine bir oylamaya on yargili davranabiliyorlardi Hepsi de siniflara dahil olduklari halde Roma toplumunun tepesiyle ilgili bazi sorunlar vardir Bir Sestercius iki bucuk as degerindedir Senatoryal sinifa dahil olmak icin gereken 2 milyon as classici sinifina dahil olmak icin gereken miktardan cok fazlaydi ve equestrian sinifi icin gerekli olan 1 milyon as onlari 2 siniftan daha asagi dusurmuyordu Lakin ordunun hali vakti yerinde genc subaylari ordunun tum siniflardan askerlerine komuta ediyorlardi Romalilar classici bircok gens i icerdiginden tum kanunlari herkes icin uygulamayi tercih ettiler ancak sorular cevapsiz kaldi Yeni kabilesel bolunme Servius Tullius oncesinde Roma toplumu uc tribus ya da kabileye bolunmustu Ramneler Titieler Lucereler Baslangicta populus Romanus un tamamini ifade ediyorlardi Geleneksel olarak Ramneler Palatine de yasayan Latinler Titieler Quirinal ve Viminal tepelerinde yasayan Sabinler ve Lucereler ise Caelian tepesinde yasayan Etruskler olarak kabul edilirler Bu kabileler 200 gens ten aileden olusur ve her bir aile senatoda bir Senator tarafindan temsil edilirdi Bu Senatorler krala danismanlik yapar ve kanunlari hazirlarlardi Kanunlar uc kabile arasinda bolunmus olan 30 curiae nin onayina ihtiyac duyardi Bu kisiler zaman zaman bir curia da bulusarak belki de evet ya da hayir diyerek oy kullanirlardi Bu eylemin adi comitia curiata yani curia larin bir araya gelmesi olarak adlandirilirdi Senatorlerin her biri aslinda kendi klanlarinin paterfamilias idir ailenin babasi Zamaninda Roma gens mensuplarindan ziyade etrafindaki yerlesimlerden akan insanlarla dolmustu Bunlarin yonetimde soz haklari yoktu Dikkat cekici bir nokta olarak bu yiginlar Etrusk kokenli bir sozcuk olan populace yerine Hint Avrupa kokenli coklu ifade eden doldurmak dolmak fiilinin koku olan ple kokunden tureyen pleb sozcugu ile tanimlanmistir Bunlar Italiktiler Bir tezat olarak klanlari patrici olarak adlandirmislardir Servius zamaninda patriciler sehrin en iyi parcasini kendi kendini yonetmekten mahrum birakarak azinlik durumuna dusmuslerdi Servius sehrin kutsal sinirlari olan bilinen pomerium u tepeler bolgesine kadar genisleterek adaletsizligi duzeltmis ve boylece Septimontium tamamlanmistir Eklelen bu alanlari Suburana Esquilina Collina ve Palatina adinda dort sehir kabilesine bolmustur Yeni kabilesel bolunme toplumsal yapiya yeni aileler katilmasina olanak sagladi Bunlarin kendi curiae lerine sahip olup olmadiklari konusu net degildir ancak Servius yeni bir sinif sistemi olusturdugundan buyuk ihtimalle sahip degillerdi Siniflar ayni alanlarda bulusarak curiae nin bircok gorevini ustleniyordu ve curia lar genislemeye devam ediyordu Ordu Servius Tullius toplumu askeri tarzda duzenlemesi nedeniyle sik sik militarist olmakla itham edilmistir Bu elestirisel goruse gore ordunun sahip oldugu yuzluk yapilanma modeli istenmeyen kalabaliklarin duzenlenmesi icinde ornek olarak alinmistir Anlasildigi kadariyla Centurialar baslangicta sivil halkla ortaya cikmis ve ardindan orduya uyarlanmistir Her halukarda askeri bir centuria tarihi boyunca hicbir zaman tam olarak yuz kisiden olusmamistir Eldeki mevcut insan kaynaklarinin bu sekilde biraya getirilmesiyle Servius askeri kapasitesinin bir envanterini cikardi Askeri alma islemi sivil centurialardan alinan adamlarin askeri centurialara kaydirilmasi seklinde yuruyordu Askerlikteki gorevleri yasalarina ve mali guclerinin yettigi techizata gore farkliliklar gosteriyordu Boylece duzeninde bir savas hatti bunlardan olusuyordu Uzmanlar 5 siniftan secilirdi Subaylar sinif secimi isleminin bir parcasi degillerdi ancak sicil centurialar tarafindan onceden secilirlerdi Servius Surlari Soylendigine gore Servius Tullius eski duvarlarin sehrin genislemesine engel olmaya baslamasi uzerine Roma nin etrafina yeni ve daha buyuk surlar insa ettirmistir Gunumuz Roma sinda bulunan antik surlarin bir kisminin Servius Surlarina ait oldugu soylenir Gorulebilen duvarlar Roma nin M O 390 yilinda Galyalilar tarafindan yakilmasinin ardindan yeniden yapilmis olanlardir Surlari genisletigi iddialari hakkinda supheler vardir ArdiliOlumunden sonra tahta Lucius Tarquinius Superbus cikmistir KaynakcaWright F A Lempriere s Classical Dictionary of Proper Names mentioned in Ancient Authors Writ Large Third Edition Routledge amp Kegan Paul London et al 1984 ISBN 0 7102 0068 4 under Centuria Centuria hakkinda bilgi Ingilizce Dis baglantilarWikimedia Commons ta Servius Tullius ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce Ingilizce Ingilizce Ingilizce Ingilizce Roman Census Figures Roma Census figurleri 25 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Once gelen Lucius Tarquinius Priscus Roma Krali MO 578 MO 535 Sonra gelen Lucius Tarquinius Superbus