Sethianizm, (Setçiler ya da Şitçiler "Şit") milattan önce 2. ve 3. yüzyıllar arasında Gnostisizm akımından gelişerek ortaya çıkan, içerisinde Hellenist Yahudilik felsefesi, Hristiyanlık ve Platonizm unsurları barındıran bir akımdır.
Tarihi
Kaynaklarda Setçiler
Setçilerin kaynaklarda ilk yer alışı 2. yüzyılda İreneyus'un ve Pseudo-Tertullian'nın metinlerindedir. Biliminsanı Frederik Wisse setçiler hakkındaki bütün metinlerin temel olarak İreneyus'a dayandığını ileri sürmektedir. Hippolytus setçilere dair sahip olduğu bilgileri İreneyus'a dayandırmaktadır.Epifanos'un aktardığına göre Setçiler yalnızca Mısır ve Filistin'de bulunmaktaydı.
Kökenler ve gelişimi
Biliminsanı John D. Turner'a göre, yapılan araştırmalarda Fransız ve İngiliz araştırmacılar Sethianizmin bir çeşit heterodoks hristiyanlık olduğunu ileri sürerken, Alman ve Amerikan araştırmacılar bu akımın yahudi kökenleri olan, senkretik ve heterodoks bir fenomen olarak kabul etmektedirler. Roelof van den Broek Sethianizmin belki de hiçbir zaman ayrı bir dini akım olmadığını, ancak Sethianizm teriminin çeşitli metinlerde karşılaşılan mitolojik konulara işaret ettiğinin altını çizmektedir. Turner Sethianizmin Hristiyanlık ve Platonizm'den etkilendiğini ve bu etkilerin altı aşamalı olarak sıralanabileceğini iddia etmektedir.
Sethianist metinler
Günümüze ulaşabilmeyi başaran setçi metinler Yunanca'dan çevrildiği bilinen kıptî dilinde yazılmış metinlerdir. Bu metinler, birçok gnostik içerikli 4. yüzyıla tarihlenen metinlerin keşfedildiği Nag Hammadi kütüphanesinde ele geçmişlerdir. Bu metinlerin keşfine değin gnostisizm öğretilerine dair çok az bilinmekteydi. Bu metinler şunlardır:
- Yahuda İncili (Codex Tchacos)
- Nag Hammadi kütüphanesi:
- Adem'in Vahyi
- Yuhanna'nın Gizli Kitabı (İreneyus'un metinde bahsedilir)
- Norea'nın düşünceleri
- Trimorphic Protennoia (Kodeks XIII)
- Mısırlılar İncili (Büyük görünmez ruhun kutsal kitabı)
- Zostrianos
- Set'in 3 kulesi
- Marsanes
- Allogenes
- İsimsiz vahiy kitabı ya da ışığın bilgisi (Bruce Codex, 5. yüzyıl)
- Arkonların Tabiatı
- Pavlus'un Vahyi
Dipnotlar
- ^ a b c d Turner 2001.
- ^ Klijn 1977.
- ^ Schaff n.d.
- ^ Wisse 1981.
- ^ Broek 2013.
- ^ Meyer 2007.
Kaynakça
- Broek, Roelof van den (2013), Gnostic Religion in Antiquity, Cambridge University Press
- Hancock, Curtis L. (1991), "Negative Theology in Gnosticism and Neoplatonism", Wallis; Bregman (Ed.), Studies in Neoplatonism: Ancient and Modern, Volume 6, SUNY Press, ISBN
- Klijn, Albertus Frederik Johannes (1977), Seth: in Jewish, Christian and gnostic literature, BRILL
- (1838), The works of Nathaniel Lardner
- Meyer, Marvin (2007), The Nag Hammadi Scriptures: International Edition
- Segal, Alan F. (2002), Two powers in heaven: early rabbinic reports about Christianity and Gnosticism, BRILL
- Schaff (n.d.), Ante-Nicene Fathers Volume 1
- Turner, John (1986), "Sethian Gnosticism: A Literary History", , 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Kasım 2018
- Turner, John D. (1992), "Gnosticism and Platonism: The Platonizing Sethian texts from Nag Hammadi in their Relation to Later Platonic Literature", Wallis, Richard T.; Bregman, Jay (Ed.), , SUNY Press, ISBN , 22 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Kasım 2018
- Turner, John D. (2001), Sethian Gnosticism and the Platonic Tradition, Presses Université Laval
- Wisse, Frederik (1981), "Stalking those elusive Sethians", Studies in the history of religions
Konuyla ilgili yayınlar
- Turner, John D. (2001), "Chapter Seven: The History of the Sethian Movement", Sethian Gnosticism and the Platonic Tradition, Presses Université Laval
- Turner, John (1986), "Sethian Gnosticism: A Literary History", , 14 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Kasım 2018
- Turner, John D. (1992), "Gnosticism and Platonism: The Platonizing Sethian texts from Nag Hammadi in their Relation to Later Platonic Literature", Wallis, Richard T.; Bregman, Jay (Ed.), , SUNY Press, ISBN , 22 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Kasım 2018
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sethianizm Setciler ya da Sitciler Sit milattan once 2 ve 3 yuzyillar arasinda Gnostisizm akimindan geliserek ortaya cikan icerisinde Hellenist Yahudilik felsefesi Hristiyanlik ve Platonizm unsurlari barindiran bir akimdir TarihiKaynaklarda Setciler Setcilerin kaynaklarda ilk yer alisi 2 yuzyilda Ireneyus un ve Pseudo Tertullian nin metinlerindedir Biliminsani Frederik Wisse setciler hakkindaki butun metinlerin temel olarak Ireneyus a dayandigini ileri surmektedir Hippolytus setcilere dair sahip oldugu bilgileri Ireneyus a dayandirmaktadir Epifanos un aktardigina gore Setciler yalnizca Misir ve Filistin de bulunmaktaydi Kokenler ve gelisimi Biliminsani John D Turner a gore yapilan arastirmalarda Fransiz ve Ingiliz arastirmacilar Sethianizmin bir cesit heterodoks hristiyanlik oldugunu ileri surerken Alman ve Amerikan arastirmacilar bu akimin yahudi kokenleri olan senkretik ve heterodoks bir fenomen olarak kabul etmektedirler Roelof van den Broek Sethianizmin belki de hicbir zaman ayri bir dini akim olmadigini ancak Sethianizm teriminin cesitli metinlerde karsilasilan mitolojik konulara isaret ettiginin altini cizmektedir Turner Sethianizmin Hristiyanlik ve Platonizm den etkilendigini ve bu etkilerin alti asamali olarak siralanabilecegini iddia etmektedir Sethianist metinlerGunumuze ulasabilmeyi basaran setci metinler Yunanca dan cevrildigi bilinen kipti dilinde yazilmis metinlerdir Bu metinler bircok gnostik icerikli 4 yuzyila tarihlenen metinlerin kesfedildigi Nag Hammadi kutuphanesinde ele gecmislerdir Bu metinlerin kesfine degin gnostisizm ogretilerine dair cok az bilinmekteydi Bu metinler sunlardir Yahuda Incili Codex Tchacos Nag Hammadi kutuphanesi Adem in Vahyi Yuhanna nin Gizli Kitabi Ireneyus un metinde bahsedilir Norea nin dusunceleri Trimorphic Protennoia Kodeks XIII Misirlilar Incili Buyuk gorunmez ruhun kutsal kitabi Zostrianos Set in 3 kulesi Marsanes Allogenes Isimsiz vahiy kitabi ya da isigin bilgisi Bruce Codex 5 yuzyil Arkonlarin Tabiati Pavlus un VahyiDipnotlar a b c d Turner 2001 Klijn 1977 Schaff n d Wisse 1981 Broek 2013 Meyer 2007 KaynakcaBroek Roelof van den 2013 Gnostic Religion in Antiquity Cambridge University Press Hancock Curtis L 1991 Negative Theology in Gnosticism and Neoplatonism Wallis Bregman Ed Studies in Neoplatonism Ancient and Modern Volume 6 SUNY Press ISBN 0 7914 1337 3 Klijn Albertus Frederik Johannes 1977 Seth in Jewish Christian and gnostic literature BRILL 1838 The works of Nathaniel Lardner Meyer Marvin 2007 The Nag Hammadi Scriptures International Edition Segal Alan F 2002 Two powers in heaven early rabbinic reports about Christianity and Gnosticism BRILL Schaff n d Ante Nicene Fathers Volume 1 Turner John 1986 Sethian Gnosticism A Literary History 14 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 26 Kasim 2018 Turner John D 1992 Gnosticism and Platonism The Platonizing Sethian texts from Nag Hammadi in their Relation to Later Platonic Literature Wallis Richard T Bregman Jay Ed SUNY Press ISBN 0 7914 1338 1 22 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 26 Kasim 2018 Turner John D 2001 Sethian Gnosticism and the Platonic Tradition Presses Universite Laval Wisse Frederik 1981 Stalking those elusive Sethians Studies in the history of religions Konuyla ilgili yayinlarTurner John D 2001 Chapter Seven The History of the Sethian Movement Sethian Gnosticism and the Platonic Tradition Presses Universite Laval Turner John 1986 Sethian Gnosticism A Literary History 14 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 26 Kasim 2018 Turner John D 1992 Gnosticism and Platonism The Platonizing Sethian texts from Nag Hammadi in their Relation to Later Platonic Literature Wallis Richard T Bregman Jay Ed SUNY Press ISBN 0 7914 1338 1 22 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 26 Kasim 2018