Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Shapley Süperkümesi, yakın evrenimizde kütleçekimsel olarak etkileşen bir birlik oluşturan ve böylece evrenle birlikte genişlemek yerine kendisini bir araya getiren büyük bir gökadalar konsantrasyonudur. 1989'da keşfedilmesine rağmen, 1930'larda gökyüzünün bu bölgesinde gökada fazlalığını ilk ilan eden Harlow Shapley'in adı verilmiştir. Shapley Süperkümesi büyük bir süperkümedir ve üzerinde birçok araştırma yapılmıştır. Bilinen en büyük süperküme olmasa da en yoğunlardan biri olduğu kesindir. Erboğa akımyıldızında yer alan süperkümenin, biri 500 milyon ışık yılı ve daha büyüğü 650 milyon ışık yılı uzaklıkta olmak üzere, iki ana toplanma bölgesi vardır.
| Shapley Süperkümesi | |
|---|---|
 Gökada üyeleri ve gökadalar arası karanlık madde halesiyle Shapley Süperkümesi | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Erboğa |
| Sağ açıklık (α) | 13sa 05d 57,8s |
| Dik açıklık (δ) | -33° 04′ 03″ |
| Zenginlik sınıfı | 34 |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 0,043000 |
| Dikey hız () | 12891 km/sn |
| Uzaklık | 583,81 MIy (179 Mpc) |
| Katalog belirtmeleri | |
| Shapley Supercluster • Shapley Concentration • SCl 124 | |
Süperkümenin haritası, gökyüzünün bu bölgesindeki 16,5 kadirden daha parlak tüm gökadaları göstermektedir (HyperLeda Veritabanı'na göre). Erboğa Süperkümesi'nin dört temel kümesi (sarı renkli), Shapley Süperkümesi'nin tam önünde yer alır. Erboğa süperkümesi'nin ötesinde, 500 milyon ışık yılı uzaklıkta bir diğer küçük süperküme yer alır (yeşil renkli). 650 milyon ışık yılı uzaklıkta ise devasa bir gökada kümeleri topluluğu yer alır (mavi renkli). Burası, ilk olarak Harlow Shapley tarafından 1930'larda fark edilen Shapley Süperkümesi'dir.
Bilimsel incelemeler
Shapley, bizim gökadamızın da içinde bulunduğu Yerel Grup ile aynı doğrultuda yer alır ve yakınlaşmaktadır. Bu durum, gökadamızın hareketinin nedeni olan Büyük Çekici'nin Shapley olduğunu düşündürmüştür.
Harlow Shapley, 1930 yılındaki Harvard Gözlemevi Bülteni'nde "Erboğa'daki Uzak Gökadalar Bulutu Üzerine Notlar" adlı bir makale yayımlamıştır. Shapley, "Erboğa içerisinde, şimdiye kadar keşfedilenlerin en yoğunlarından biri gibi görünen bir gökada bulutu"nu tanımladı. Aslında, süperkümenin tamamını keşfetmedi. Haritası, süperkümenin merkezinde Abell 3556, Abell 3558 ve Abell 3562'yi kapsayan kümeler sırasına karşılık gelen "bulutu" gösteriyordu. Shapley, 1933 yılında 25 verimli gökada kümesi içeren listesine Abell 3558'i dahil etti.
Gök bilimcilerin Shapley Kümesi'ni tekrar keşfetmeleri uzun zaman aldı. 1970'lerin sonlarında, gökyüzünün bu bölgesindeki güçlü X-ışını kaynaklarını fark etmeye başladılar. J. Melnick ve H. Quintana, Abell 3558 kümesini 1981 yılında 2A1326-311 (X-Işını Kaynakları Kataloğu'ndan) adıyla yeniden keşfettiler ve kümenin "gökyüzünün gökadalarca son derece zengin bir bölgesinde" yer aldığından bahsederken, aslında Harlow Shapley'in 51 yıl önce yaptığı gözlemi tekrarlıyorlardı. ve , 1987 yılında bu bölgede büyük bir üstküme olduğuna dair ilk önemli kanıtı yayımladılar.
Abell Kataloğu Güney İlavesi'nin G. Abell, H. Corwin ve R. Ollowin tarafından 1989 yılında yayımlanması çok önemliydi, çünkü ilave, gök bilimcilere bölgedeki verimli kümelerin tam bir listesini verdi. R. Scaramella, G. Baiesi-Pillastrini, G. Chincarini, G. Vettolani ve G. Zamorani, 1989 tarihli bir bildiride ve 1990 tarihli bir başka bildiride, kendilerinin de Büyük Cazibe'yi (bakınız Erboğa Süperkümesi konusu) araştırırken, bu üstkümeyi (onlar "alfa bölgesi" adını vermişlerdi) keşfettiklerini duyurdular. S.Raychaudhury da 1989 tarihli bir bildirisinde süperkümeyi fark etti, fakat bunun "Büyük Cazibe" olmaktan çok uzak olduğu sonucuna vardı. S. Raychaudhury, Shapley Süperkümesi adını kullanan ilk kişilerden biriydi.
Shapley Süperkümesi, en çok incelenen süperkümelerden biridir. 1997-2001 yılları arasındaki beş yıllık süreçte, tüm Shapley Süperkümesi ile ilgili yaklaşık 40 bilimsel bildiri yayımlanmıştır. Başka hiçbir süperküme şu anda bu kadar dikkat çekmemektedir. Bu küme, evrenin bizim bölümümüzdeki eşsiz bir süperkümedir. Süperkümedeki kümelerden birkaçı, aynı zamanda güçlü X-ışını kaynaklarıdır. S. Ettori, A. Fabian, D. White tarafından yayımlanan 1997 tarihli bir bildiride bir X-ışını haritası yayımlanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e "NED results for object SHAPLEY SUPERCLUSTER*". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.
- ^ "Erboğa'daki Uzak Gökadalar Bulutu Üzerine Notlar". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "Harita". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "2A1326-311". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "X-Işını Kaynakları Kataloğu". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ Quintana, H.; Melnick, J. (Temmuz 1982). "The correlation between X-ray luminosity and velicity dispersion in clusters of galaxies". Astronomical Journal. Cilt 87. ss. 972-979. Bibcode:1982AJ.....87..972Q. doi:10.1086/113179. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2021.
- ^ "Abell Kataloğu Güney İlavesi". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "1989 tarihli bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "1990 tarihli bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "S.Raychaudhury 1989 tarihli bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "S. Ettori, A. Fabian, D. White 1997 tarihli bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
- ^ "X-ışını haritası". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009.
Dış bağlantılar
- Article on the Shapley Supercluster in the Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics
- An atlas of the Universe8 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Harvard College Observatory2 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Shapley Superkumesi yakin evrenimizde kutlecekimsel olarak etkilesen bir birlik olusturan ve boylece evrenle birlikte genislemek yerine kendisini bir araya getiren buyuk bir gokadalar konsantrasyonudur 1989 da kesfedilmesine ragmen 1930 larda gokyuzunun bu bolgesinde gokada fazlaligini ilk ilan eden Harlow Shapley in adi verilmistir Shapley Superkumesi buyuk bir superkumedir ve uzerinde bircok arastirma yapilmistir Bilinen en buyuk superkume olmasa da en yogunlardan biri oldugu kesindir Erboga akimyildizinda yer alan superkumenin biri 500 milyon isik yili ve daha buyugu 650 milyon isik yili uzaklikta olmak uzere iki ana toplanma bolgesi vardir Shapley SuperkumesiGokada uyeleri ve gokadalar arasi karanlik madde halesiyle Shapley SuperkumesiGozlem verisi Donem J2000 TakimyildizErbogaSag aciklik a 13sa 05d 57 8sDik aciklik d 33 04 03 Zenginlik sinifi34OzelliklerKirmiziya kayma z 0 043000Dikey hiz vr displaystyle v r 12891 km snUzaklik583 81 MIy 179 Mpc Katalog belirtmeleriShapley Supercluster Shapley Concentration SCl 124Shapley Superkumesi haritasi Superkumenin haritasi gokyuzunun bu bolgesindeki 16 5 kadirden daha parlak tum gokadalari gostermektedir HyperLeda Veritabani na gore Erboga Superkumesi nin dort temel kumesi sari renkli Shapley Superkumesi nin tam onunde yer alir Erboga superkumesi nin otesinde 500 milyon isik yili uzaklikta bir diger kucuk superkume yer alir yesil renkli 650 milyon isik yili uzaklikta ise devasa bir gokada kumeleri toplulugu yer alir mavi renkli Burasi ilk olarak Harlow Shapley tarafindan 1930 larda fark edilen Shapley Superkumesi dir Bilimsel incelemelerShapley bizim gokadamizin da icinde bulundugu Yerel Grup ile ayni dogrultuda yer alir ve yakinlasmaktadir Bu durum gokadamizin hareketinin nedeni olan Buyuk Cekici nin Shapley oldugunu dusundurmustur Harlow Shapley 1930 yilindaki Harvard Gozlemevi Bulteni nde Erboga daki Uzak Gokadalar Bulutu Uzerine Notlar adli bir makale yayimlamistir Shapley Erboga icerisinde simdiye kadar kesfedilenlerin en yogunlarindan biri gibi gorunen bir gokada bulutu nu tanimladi Aslinda superkumenin tamamini kesfetmedi Haritasi superkumenin merkezinde Abell 3556 Abell 3558 ve Abell 3562 yi kapsayan kumeler sirasina karsilik gelen bulutu gosteriyordu Shapley 1933 yilinda 25 verimli gokada kumesi iceren listesine Abell 3558 i dahil etti Gok bilimcilerin Shapley Kumesi ni tekrar kesfetmeleri uzun zaman aldi 1970 lerin sonlarinda gokyuzunun bu bolgesindeki guclu X isini kaynaklarini fark etmeye basladilar J Melnick ve H Quintana Abell 3558 kumesini 1981 yilinda 2A1326 311 X Isini Kaynaklari Katalogu ndan adiyla yeniden kesfettiler ve kumenin gokyuzunun gokadalarca son derece zengin bir bolgesinde yer aldigindan bahsederken aslinda Harlow Shapley in 51 yil once yaptigi gozlemi tekrarliyorlardi ve 1987 yilinda bu bolgede buyuk bir ustkume olduguna dair ilk onemli kaniti yayimladilar Abell Katalogu Guney Ilavesi nin G Abell H Corwin ve R Ollowin tarafindan 1989 yilinda yayimlanmasi cok onemliydi cunku ilave gok bilimcilere bolgedeki verimli kumelerin tam bir listesini verdi R Scaramella G Baiesi Pillastrini G Chincarini G Vettolani ve G Zamorani 1989 tarihli bir bildiride ve 1990 tarihli bir baska bildiride kendilerinin de Buyuk Cazibe yi bakiniz Erboga Superkumesi konusu arastirirken bu ustkumeyi onlar alfa bolgesi adini vermislerdi kesfettiklerini duyurdular S Raychaudhury da 1989 tarihli bir bildirisinde superkumeyi fark etti fakat bunun Buyuk Cazibe olmaktan cok uzak oldugu sonucuna vardi S Raychaudhury Shapley Superkumesi adini kullanan ilk kisilerden biriydi Shapley Superkumesi en cok incelenen superkumelerden biridir 1997 2001 yillari arasindaki bes yillik surecte tum Shapley Superkumesi ile ilgili yaklasik 40 bilimsel bildiri yayimlanmistir Baska hicbir superkume su anda bu kadar dikkat cekmemektedir Bu kume evrenin bizim bolumumuzdeki essiz bir superkumedir Superkumedeki kumelerden birkaci ayni zamanda guclu X isini kaynaklaridir S Ettori A Fabian D White tarafindan yayimlanan 1997 tarihli bir bildiride bir X isini haritasi yayimlanmistir Ayrica bakinizSuperkume Buyuk Cazibe Suyilani Erboga Superkumesi Cetvel kumesiKaynakca a b c d e NED results for object SHAPLEY SUPERCLUSTER NASA IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE 13 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2021 Erboga daki Uzak Gokadalar Bulutu Uzerine Notlar 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Harita 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 2A1326 311 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 X Isini Kaynaklari Katalogu 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Quintana H Melnick J Temmuz 1982 The correlation between X ray luminosity and velicity dispersion in clusters of galaxies Astronomical Journal Cilt 87 ss 972 979 Bibcode 1982AJ 87 972Q doi 10 1086 113179 5 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2021 Abell Katalogu Guney Ilavesi 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 1989 tarihli bildiri 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 1990 tarihli bildiri 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 S Raychaudhury 1989 tarihli bildiri 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Arsivlenmis kopya 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 S Ettori A Fabian D White 1997 tarihli bildiri 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 X isini haritasi 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2009 Dis baglantilarArticle on the Shapley Supercluster in the Encyclopedia of Astronomy and Astrophysics An atlas of the Universe8 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Harvard College Observatory2 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde