Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa, 1349-1364 döneminde Osmanlı İmparatorluğu vezirliği yapıp Orhan Gazi'nin son, I. Murad'ın ilk veziridir.
| Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Veziri | |
| Görev süresi 1349-1364 | |
| Hükümdar | Orhan Gazi I. Murad |
| Yerine geldiği | Hacı Paşa |
| Yerine gelen | Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa |
Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa'nın hayatı hakkında bilgiler çok sınırlıdır ve hatta Osmanlı Devleti'ne vezirlik yapıp yapmadığı hakkında bile tarihçiler arasında fikir birliği yoktur.
Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa'nın Osmanlı veziri olarak ismi klasik Osmanlı tarih listelerinde bulunmamaktadır. Fakat 20. yüzyılın başta gelen Türk tarihçilerinden İsmail Hakkı Uzunçarşılı ve İsmail Hâmi Danişmend inandırıcı belgeler ve nedenler göstererek Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa'nın 1349-1364 döneminde Osmanlı Devleti vezirliği yaptığı tezini ortaya atmışlardır.
Bu iddiaya kanıt olarak şu nedenleri göstermişlerdir:
- Orhan Gazi tarafından bir askeri komutana verilen Haziran 1370 tarihli bir temliknâmede "Sinaneddin el-Fakih" ismi bulunmaktadır.
- Yine Orhan Gazi'ye ait olan 1360 tarihli vakfiye belgesinde "Mecduddin İsa'nın oğlu Sadiü'l-Kebir Muslihiddin Musa'nın oğlu olup Sinan Paşa" diye tanınan bir kişinin "Sinaneddin Yusuf" ile aynı kişidir ve bu kişi vezir olmuştur.
- Uzunçarşılı'nın bildirdiğine göre, Nuruosmaniye Kütüphanesi'nde bulunan 1078 kayıt numaralı, şeyhülislam ve tarihçi İbni Kemal (1468-1536) tarafından hazırlanmış yazma tarih kitabında Sinan Paşa'nın ilmiye sınıfı mensubu olduğu ve Orhan Gazi'nin veziri olduğu belirtilmektedir.
- İlk Osmanlı tarihçilerinden olan 'nin yazma tarih kitabında Orhan Gazi döneminde bilginlerin ve sufilerin refaha kavuştuklarını ve Mevlana Sinan'ın kendine verilen ihsanla nedeniyle Sinan Paşa olarak anıldığının belirtilmesi.
Uzunçarşılı-Danişmend tezi kabul edilirse Sinaneddin Fakih Yusuf Pasa 1349-1364(?) döneminde vezir olan kişidir. Dedesinin adı Mecduddin İsa ve babasının adı Muslihhidin Musa'dır. "Sadiü'l-kebir" ifadesi âhilerin reislerine verilen lakap olduğundan, babasının âhi reislerinden olduğu anlaşılmaktadır. Uzunçarşılı aynı ifadenin kendine de verildiğini iddia edip kendinin de âhi reislerinden olduğunu ifade etmektedir; ama "Sadiü'l-kebir" lakabının sadece dedesine ait olduğuna işaret edilip kendisinin de âhi reisi olduğu şüphelidir. İlmiye sınıfına ait olduğu belirtildiği için bir medrese eğitimi gördüğü kabul edilmektedir. "Fakih" olarak isim yapmıştır. Mevlana olarak bilinmesi dolayısıyla bir tarikat şeyhi ve hatta "mevlevi tarikatı"'nın takipçisi olma olasılığı bulunmaktadır. Fakat Taşköprülüzade'nin Sekik adlı âlimlerinin hayatlarını inceleyen klasik biyografi kitabında verilen Orhan Gazi ve I. Murat dönemleri âlimleri listesinde adı bulunmamaktadır. Nesri'nin belirttiğine göre gerçekten "paşa" olmadığı ama servetinin bolluğu dolayısıyla "paşa" lakabı ile anıldığı çok muhtemeldir. Bu nedenle bir ilmiye âlimi yerine, "vezirliğe" yükselen servetli bir siyaset adamı olduğu daha kabul edilebilirdir.
Muhtemelen ölümünden sonra kazasker Çandarlı Kara Halil Paşa vezir olmuş ve Osmanlı Devleti idaresinde Çandarlılar dönemi başlamıştır.
Kaynakça
- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1967, 2003 8.baskı) Osmanlı Tarihi I. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında bir Mukaddime ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu s.582 .
- ^ Danişmend, İsmail Hâmi, (1947) İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi , İstanbul:Türkiye Yayınevi C.I s.562. Osmanlı_tarihi_kronolojisi.html?id=izgBAAAAMAAJ&redir_esc=y
- ^ Özen, Şükrü (1999), Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.2 s.688 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş.
Dış bağlantılar
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1947) İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi , İstanbul:Türkiye Yayınevi C.I s.562. [1] 16 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .</ref>
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1967, 2003 8.baskı) Osmanlı Tarihi I. Cilt: Anadolu Selçukluları ve Anadolu Beylikleri Hakkında bir Mukaddime ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluşundan İstanbul'un Fethine Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu s.582 .
- Özen, Şükrü (1999), Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.2 s.688 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş.
- www.osmanlimedeniyeti.com1 Ağustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Hacı Paşa |  Osmanlı Veziri 1349-1364 | Sonra gelen: Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sinanuddin Fakih Yusuf Pasa 1349 1364 doneminde Osmanli Imparatorlugu vezirligi yapip Orhan Gazi nin son I Murad in ilk veziridir Sinanuddin Fakih Yusuf PasaOsmanli VeziriGorev suresi 1349 1364Hukumdar Orhan Gazi I MuradYerine geldigi Haci PasaYerine gelen Candarli Kara Halil Hayreddin Pasa Sinanuddin Fakih Yusuf Pasa nin hayati hakkinda bilgiler cok sinirlidir ve hatta Osmanli Devleti ne vezirlik yapip yapmadigi hakkinda bile tarihciler arasinda fikir birligi yoktur Sinanuddin Fakih Yusuf Pasa nin Osmanli veziri olarak ismi klasik Osmanli tarih listelerinde bulunmamaktadir Fakat 20 yuzyilin basta gelen Turk tarihcilerinden Ismail Hakki Uzuncarsili ve Ismail Hami Danismend inandirici belgeler ve nedenler gostererek Sinanuddin Fakih Yusuf Pasa nin 1349 1364 doneminde Osmanli Devleti vezirligi yaptigi tezini ortaya atmislardir Bu iddiaya kanit olarak su nedenleri gostermislerdir Orhan Gazi tarafindan bir askeri komutana verilen Haziran 1370 tarihli bir temliknamede Sinaneddin el Fakih ismi bulunmaktadir Yine Orhan Gazi ye ait olan 1360 tarihli vakfiye belgesinde Mecduddin Isa nin oglu Sadiu l Kebir Muslihiddin Musa nin oglu olup Sinan Pasa diye taninan bir kisinin Sinaneddin Yusuf ile ayni kisidir ve bu kisi vezir olmustur Uzuncarsili nin bildirdigine gore Nuruosmaniye Kutuphanesi nde bulunan 1078 kayit numarali seyhulislam ve tarihci Ibni Kemal 1468 1536 tarafindan hazirlanmis yazma tarih kitabinda Sinan Pasa nin ilmiye sinifi mensubu oldugu ve Orhan Gazi nin veziri oldugu belirtilmektedir Ilk Osmanli tarihcilerinden olan nin yazma tarih kitabinda Orhan Gazi doneminde bilginlerin ve sufilerin refaha kavustuklarini ve Mevlana Sinan in kendine verilen ihsanla nedeniyle Sinan Pasa olarak anildiginin belirtilmesi Uzuncarsili Danismend tezi kabul edilirse Sinaneddin Fakih Yusuf Pasa 1349 1364 doneminde vezir olan kisidir Dedesinin adi Mecduddin Isa ve babasinin adi Muslihhidin Musa dir Sadiu l kebir ifadesi ahilerin reislerine verilen lakap oldugundan babasinin ahi reislerinden oldugu anlasilmaktadir Uzuncarsili ayni ifadenin kendine de verildigini iddia edip kendinin de ahi reislerinden oldugunu ifade etmektedir ama Sadiu l kebir lakabinin sadece dedesine ait olduguna isaret edilip kendisinin de ahi reisi oldugu suphelidir Ilmiye sinifina ait oldugu belirtildigi icin bir medrese egitimi gordugu kabul edilmektedir Fakih olarak isim yapmistir Mevlana olarak bilinmesi dolayisiyla bir tarikat seyhi ve hatta mevlevi tarikati nin takipcisi olma olasiligi bulunmaktadir Fakat Taskopruluzade nin Sekik adli alimlerinin hayatlarini inceleyen klasik biyografi kitabinda verilen Orhan Gazi ve I Murat donemleri alimleri listesinde adi bulunmamaktadir Nesri nin belirttigine gore gercekten pasa olmadigi ama servetinin bollugu dolayisiyla pasa lakabi ile anildigi cok muhtemeldir Bu nedenle bir ilmiye alimi yerine vezirlige yukselen servetli bir siyaset adami oldugu daha kabul edilebilirdir Muhtemelen olumunden sonra kazasker Candarli Kara Halil Pasa vezir olmus ve Osmanli Devleti idaresinde Candarlilar donemi baslamistir Kaynakca Uzuncarsili Ismail Hakki 1967 2003 8 baski Osmanli Tarihi I Cilt Anadolu Selcuklulari ve Anadolu Beylikleri Hakkinda bir Mukaddime ile Osmanli Devleti nin Kurulusundan Istanbul un Fethine Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu s 582 ISBN 975 16 0011 1 Danismend Ismail Hami 1947 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Istanbul Turkiye Yayinevi C I s 562 Osmanli tarihi kronolojisi html id izgBAAAAMAAJ amp redir esc y Ozen Sukru 1999 Yasamlariyla ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 2 s 688 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S ISBN 975 0800710Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1947 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi Istanbul Turkiye Yayinevi C I s 562 1 16 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde lt ref gt Uzuncarsili Ismail Hakki 1967 2003 8 baski Osmanli Tarihi I Cilt Anadolu Selcuklulari ve Anadolu Beylikleri Hakkinda bir Mukaddime ile Osmanli Devleti nin Kurulusundan Istanbul un Fethine Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu s 582 ISBN 975 16 0011 1 Ozen Sukru 1999 Yasamlariyla ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi C 2 s 688 Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S ISBN 975 0800710 www osmanlimedeniyeti com1 Agustos 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Haci Pasa Osmanli Veziri 1349 1364 Sonra gelen Candarli Kara Halil Hayreddin Pasa