Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinestezi veya duyum ikiliği, kişilerde herhangi bir duyunun uyarımı otomatik olarak başka bir duyu algısını tetiklemektedir.
Etimoloji
Yunanca, syn (Birlikte) ve aisthesis (algı/his/duyum) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Ortaya çıkan "synaistesia" kelimesi, "birleşik his" ya da "birleşik duyum" olarak tercüme edilebilir. Kaynak olarak "hissizlik, duyu eksikliği" anlamına gelen anesthesia (anestezi) kelimesi ile aynı temele dayanmaktadır.
Tanım
Bir algı modalitesi uyarıldığında birden fazla kanalda uyarılma oluşmasına verilen tıbbi isimdir. Metafor, sembolizm kelimeleri gibi, çeşitli sanat ürünlerinin tanımlanmasında kullanılan "sinestezi" kelimesinden farklı olarak bu olguyu yaşayan kişiler, kasıtsız ve sürekli olarak oluşan benzetmelerden bahsederler. Kısaca, birden fazla algı sistemi aynı nesnelere kendi yorumlarını aynı kuvvette verirler. Sinestezi sahibi insanlar, örneğin, insanları, insan olarak değil de // vb. bir nesne/olgu olarak hatırlar ve benimserler. Annesini ılık süt, kardeşini bir kedi vb. olarak gören/hatırlayan/düşünen biri gibi.
Demografi olarak genelde solak ve çift el kullananlarda ve kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Irsi olduğu düşünülmektedir ortalama her 20.000 kişide bir görülür. Bu kişilerde, hafıza fonksiyonları güçlenirken matematiksel ve mekansal algı fonksiyonlarıda tavan yapar. Matematiksel algıda sinestezik birey sayıları çarparken renkleri kullanır böylece matematiksel algısı güçlenmiş olur. Mekansal algıda ise 360 derecenin 1 derecelik diliminin bile bir rengi vardır. Sinestezinin, beynin sol yarım küresiyle ilgili ve hipokampus bezine bağlı bir fonksiyon olduğu düşünülmektedir. İstatiksel olarak çok nadir rastlansa da "normal" bir beyin fonksiyonudur. Her beyinde gerçekleşen bir sürecin bazı insanlarda bilinç yüzeyine yansımasından kaynaklanmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Genel
- Sinestezi Journal 12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Spesifik
Konuyla ilgili yayınlar
- Simon Baron-Cohen and Harrison, J. (Eds., 1997). Synaesthesia: Classic and Contemporary Readings. Oxford: Blackwell Publishers. .
- Bosch, P. (2007) The Name of This Book is Secret Little, Brown Young Readers. .
- Córdoba M.J. de, Riccò D. (et al.), Sinestesia. Los fundamentos teóricos, artísticos y científicos, Ediciones Fundación Internacional Artecittà, Granada 2012.
- . (2007) The Hidden Sense. Synesthesia in Art and Science. Cambridge, MA: MIT Press/Leonardo Books.
- (2003)The Man Who Tasted Shapes. Cambridge: MIT Press .
- (2002) Synesthesia: A Union of The Senses, second edition. Cambridge: MIT Press .
- & Eagleman, D.M. (2009) Wednesday is Indigo Blue: Discovering the Brain of Synesthesia, with an afterword by . Cambridge: MIT Press .
- Dann, K. (1998). Bright Colors Falsely Seen. Cambridge: Harvard University Press. .
- (2001). Blue Cats and Chartreuse Kittens: How Synesthetes Color their Worlds. New York: Henry Holt & Company. .
- Harrison, J. (2001). Synaesthesia: The Strangest Thing. Oxford: Oxford University Press. .
- Jay, C. (2009) Breathing in Colour. Little, Brown. .
- Marks L.E., The Unity of the Senses. Interrelations among the modalities, Academic Press, New York, 1978.
- Riccò D., Sinestesie per il design. Le interazioni sensoriali nell'epoca dei multimedia, Etas, Milano, 1999.
- Riccò D., Sentire il design. Sinestesie nel progetto di comunicazione, Carocci, Roma, 2008.
- Robertson, L. and Sagiv, N. (Eds., 2005). Synesthesia: Perspectives from Cognitive Neuroscience. Oxford: Oxford University Press. .
- Rowedder, Anna K. (2009). Für Dich - For You - Pour Toi. Luxembourg: Synaisthesis. .
- Sinha, Jasmin (ed.). 2009. Synästhesie der Gefühle (Emotional Synaesthesia). Luxembourg: Synaisthesis. .
- (2006) Born on a Blue Day: A Memoir of Aspergers and an Extraordinary Mind. Hodder & Stoughton Ltd. .
- Tornitore T., Storia delle sinestesie. Le origini dell'audizione colorata, Genova, 1986.
- Tornitore T., Scambi di sensi. Preistoria delle sinestesie, Centro Scientifico Torinese, Torino, 1988.
- (2003) A Mango-Shaped Space. Little, Brown and Company.
- Ward, J. (2008) The Frog who croaked Blue: Synesthesia and the Mixing of the Senses. Routledge. .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Sinestezi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Bilimsel kaynaklar
- Richard E. Cytowic 11 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Downloads, videos, and information.
- David Eagleman's Synesthesia Battery: 8 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . test
- Houston synesthesia study 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Synesthetics 11 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jamie Ward 25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Synesthesia in Art and Science Bibliography 5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Blue Cats Resource Center 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sinestezi veya duyum ikiligi kisilerde herhangi bir duyunun uyarimi otomatik olarak baska bir duyu algisini tetiklemektedir Bazi sinestezik kisilerin harfleri ve rakamlari nasil algiladigini gosteren bir gorselEtimolojiYunanca syn Birlikte ve aisthesis algi his duyum kelimelerinin birlesmesiyle olusmustur Ortaya cikan synaistesia kelimesi birlesik his ya da birlesik duyum olarak tercume edilebilir Kaynak olarak hissizlik duyu eksikligi anlamina gelen anesthesia anestezi kelimesi ile ayni temele dayanmaktadir TanimBir algi modalitesi uyarildiginda birden fazla kanalda uyarilma olusmasina verilen tibbi isimdir Metafor sembolizm kelimeleri gibi cesitli sanat urunlerinin tanimlanmasinda kullanilan sinestezi kelimesinden farkli olarak bu olguyu yasayan kisiler kasitsiz ve surekli olarak olusan benzetmelerden bahsederler Kisaca birden fazla algi sistemi ayni nesnelere kendi yorumlarini ayni kuvvette verirler Sinestezi sahibi insanlar ornegin insanlari insan olarak degil de vb bir nesne olgu olarak hatirlar ve benimserler Annesini ilik sut kardesini bir kedi vb olarak goren hatirlayan dusunen biri gibi Demografi olarak genelde solak ve cift el kullananlarda ve kadinlarda daha sik rastlanmaktadir Irsi oldugu dusunulmektedir ortalama her 20 000 kiside bir gorulur Bu kisilerde hafiza fonksiyonlari guclenirken matematiksel ve mekansal algi fonksiyonlarida tavan yapar Matematiksel algida sinestezik birey sayilari carparken renkleri kullanir boylece matematiksel algisi guclenmis olur Mekansal algida ise 360 derecenin 1 derecelik diliminin bile bir rengi vardir Sinestezinin beynin sol yarim kuresiyle ilgili ve hipokampus bezine bagli bir fonksiyon oldugu dusunulmektedir Istatiksel olarak cok nadir rastlansa da normal bir beyin fonksiyonudur Her beyinde gerceklesen bir surecin bazi insanlarda bilinc yuzeyine yansimasindan kaynaklanmaktadir Ayrica bakinizHalusinasyon Otonom duyusal meridyen tepki IdeasteziKaynakcaGenelSinestezi Journal 12 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spesifik 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi TUBITAK 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2013 Konuyla ilgili yayinlarSimon Baron Cohen and Harrison J Eds 1997 Synaesthesia Classic and Contemporary Readings Oxford Blackwell Publishers ISBN 0 631 19764 8 Bosch P 2007 The Name of This Book is Secret Little Brown Young Readers ISBN 978 0 31 611366 3 Cordoba M J de Ricco D et al Sinestesia Los fundamentos teoricos artisticos y cientificos Ediciones Fundacion Internacional Artecitta Granada 2012 ISBN 978 84 939054 1 5 2007 The Hidden Sense Synesthesia in Art and Science Cambridge MA MIT Press Leonardo Books ISBN 0 262 22081 4 2003 The Man Who Tasted Shapes Cambridge MIT Press ISBN 9780907845430 2002 Synesthesia A Union of The Senses second edition Cambridge MIT Press ISBN 978 0 26 2032964 amp Eagleman D M 2009 Wednesday is Indigo Blue Discovering the Brain of Synesthesia with an afterword by Cambridge MIT Press ISBN 978 0 26 201279 9 Dann K 1998 Bright Colors Falsely Seen Cambridge Harvard University Press ISBN 0 300 06619 8 2001 Blue Cats and Chartreuse Kittens How Synesthetes Color their Worlds New York Henry Holt amp Company ISBN 0 7167 4088 5 Harrison J 2001 Synaesthesia The Strangest Thing Oxford Oxford University Press ISBN 0 19 263245 0 Jay C 2009 Breathing in Colour Little Brown ISBN 978 0 74 992978 7 Marks L E The Unity of the Senses Interrelations among the modalities Academic Press New York 1978 Ricco D Sinestesie per il design Le interazioni sensoriali nell epoca dei multimedia Etas Milano 1999 ISBN 88 453 0941 X Ricco D Sentire il design Sinestesie nel progetto di comunicazione Carocci Roma 2008 ISBN 978 88 430 4698 0 Robertson L and Sagiv N Eds 2005 Synesthesia Perspectives from Cognitive Neuroscience Oxford Oxford University Press ISBN 0 19 516623 X Rowedder Anna K 2009 Fur Dich For You Pour Toi Luxembourg Synaisthesis ISBN 978 99959 622 1 0 Sinha Jasmin ed 2009 Synasthesie der Gefuhle Emotional Synaesthesia Luxembourg Synaisthesis ISBN 978 99959 622 6 5 2006 Born on a Blue Day A Memoir of Aspergers and an Extraordinary Mind Hodder amp Stoughton Ltd ISBN 978 0 34 089974 8 Tornitore T Storia delle sinestesie Le origini dell audizione colorata Genova 1986 Tornitore T Scambi di sensi Preistoria delle sinestesie Centro Scientifico Torinese Torino 1988 2003 A Mango Shaped Space Little Brown and Company ISBN 0 316 52388 7 Ward J 2008 The Frog who croaked Blue Synesthesia and the Mixing of the Senses Routledge ISBN 978 0 415 43014 2 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sinestezi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bilimsel kaynaklarRichard E Cytowic 11 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Downloads videos and information David Eagleman s Synesthesia Battery 8 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde test Houston synesthesia study 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Synesthetics 11 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jamie Ward 25 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Synesthesia in Art and Science Bibliography 5 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Blue Cats Resource Center 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde