Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sirtaki (Yunanca: συρτάκι), İstanbullu Ortodoks Arnavut kasaplarının dans türüdür. 1960'lardan sonra popüler bir Yunan dansı hâline gelmiştir. tarafından 1964 tarihli Zorba filmi için düzenlenmiştir. Yunan halk dansı değildir. Arnavut dansıdır. Ancak geleneksel hasapiko dansının yavaş ve hızlı sürümlerinin karışımıdır. Míkis Theodorakis'in Zorba Dansı adlı müziğiyle oynanır.
Sirtaki, Yunan folklörünün ayrılmaz bir parçası hâline gelen bir dans türüdür. Osmanlı döneminde İstanbul'da oynanan "Hasapiko" (kasap) dansından doğmuştur. Hasapiko ağırlıklı olarak İstanbul'un Fener ve Balat semtlerinde, loncaları arasında doğdu ve 1900'lü yılların başına kadar kasap loncalarında popülerliğini korudu.
Ancak İstanbul'da günlük yaşamdan kesitler sunan bir eserde, kasapların hayvanları kesmeden önce bir tür vicdan rahatlatma ritüeli olarak hayvanların etrafında döndükleri, önlerinde diz kırıp çöktükleri türünden bilgilere rastlanır. O dönemde İstanbul kasaplarının çoğu Arnavut olduğu hâlde, Hasapiko'nun niçin bir Yunan dansı olarak ünlendiği ise başka bir muammadır.[]
Sirtaki ve Hasapiko
İsimlendirme konusunda, özellikle de Yunan olmayanlar arasında ciddi bir kavram kargaşası söz konusudur.[] Sirtaki sözcüğü 1960'lı yıllarda kullanılmaya başlamıştır. O yıllara kadar asıl kullanılan sözcük Hasapiko ve onun türevleridir; Hasapiko Argo (Ağır Kasap), Hasapiko Grigoro (Hızlı Kasap) ve Hasaposerviko (Sırp Kasabı) gibi.[]
Sirtaki sözcüğü, bir diğer Yunan dansının adı olan Sirto sözcüğüne, Yunancada küçültme ve şirinleştirme eki olan -aki soneki eklenerek elde edilmiştir. Bu yeni isimlendirmeye Hasapiko'da yapılan bir değişiklik nedeniyle ihtiyaç duyulmuştur. Hasapiko Argo aynı ritimle başlayıp biten yavaş bir danstır. Ancak özellikle Theodorakis ve Hacıdakis gibi bestecilerin 1960'lı yıllarda geleneksel Yunan müziklerine getirdikleri yeni yorumlarla birlikte, geleneksel Yunan dansları da bu dönemde belli bir değişime uğramıştır. Ağır bir ritimle başlayan Hasapiko Argo belli bir noktadan sonra giderek hızlandırılmaya başlamıştır. Bu yeni türü saf Hasapiko'dan ayırmak için Sirtaki sözcüğü türetilmiştir. Sirtaki, Hasapiko Argo ile başlayan ama bir süre sonra hızlanan dansın adıdır. Sirtaki hem Hasapiko'ya bağlıdır hem de ondan bağımsızdır. []
Öte yandan, bu isimlendirmeleri karmaşık hâle getiren şey çeşitli kesimlerin bu danslar karşısındaki tutumlarıdır. Bu anlamda Sirtaki sözcüğü günümüzde bir parça aşınmıştır. Yunan kültürünün özgünlüğü hakkında kaygı taşıyan çevreler Sirtaki sözcüğünü dejenere olmuş, içi boşaltılmış bir sözcük olarak görür ve bu yüzden genellikle Hasapiko sözcüğünü kullanırlar. Bu kültürü fazlaca bilmeyenler ise Hasapiko Argo için bile Sirtaki isimlendirmesini kullanırlar.[]
Sirtaki-Hasapiko Müzikleri
Sirtaki-Hasapiko parçalarının müziksel yapısı çoğu zaman 2/4'lük bir ölçüye dayanır. Tempo genellikle 60-65 bar/dakika biçimindedir. Bu standart ölçünün yanı sıra, özellikle Sirtaki parçaları 2/4'lük Hasapiko ölçüsü ile başlayıp, 4/4'lük Hasaposerviko ölçüsü ile bitmektedir. Bu tür parçalarla dans edilirken, dansa ağır Hasapiko ritmi ile başlanır, daha sonra şarkının bir yerinde müziğe bağlı olarak yumuşak ya da sert bir geçişle Hasaposerviko'ya geçilir. Bazı Hasapiko müziklerinde, özellikle de eski parçalarda taksimia denilen uzun bir intro bölümü vardır; ancak yeni parçalardaki taksimialar çok daha kısadır, hatta kimi yeni parçalar doğrudan ritimle başlamaktadır.[]
Sirtaki-Hasapiko Müziklerinin Enstrümanları
Sirtaki-Hasapiko müziklerinin geleneksel enstrümanı kuşkusuz buzukidir. Yunancadaki "buzuki" sözcüğü Türkçedeki "bozuk" sözcüğünden türemiştir; zira buzuki olarak bilinen çalgı, Anadolu'da yaygın bir şekilde kullanılan Bozuk Saz'ın küçültülmüş bir türevidir. Buzuki dışındaki Sirtaki-Hasapiko müzik enstrümanları arasında şunlar sayılabilir: bağlama (baglama), ud (udi), santur (santuri), kanun (kanoni), (santurun biraz daha geliştirilmiş türevi), laterna, tulum (gayda), davul (daoli) ve akordeon. Yeni müziklerde bunlara org, gitar ve piyano da eklenmiştir. Sirtaki müziklerinde kimi zaman bu enstrümanlardan birkaçı, kimi zaman da tümü çeşitli kombinasyonlarla bir araya getirilerek, birlikte veya dönüşümlü olarak kullanılmaktadır. Ancak buzuki ve baglama çoğu parçada temel enstrümanlar olarak öne çıkar.[]
Figürler
Sirtaki-Hasapiko, salonlarında büyük bir disiplin ve ciddiyetle icra edilen "avant-garde" danslardan oldukça uzak bir karaktere sahiptir. Modern Batı danslarıyla kıyaslandığında, Sirtaki-Hasapiko yalın bir danstır. Ama basit değildir. Bu dansta da belli bir beceri ve ustalık gerektiren birçok karmaşık vardır. Bununla birlikte, çeşitli sıçrama ve bükülmeleri saymazsak, Sirtaki-Hasapiko'da bedeni çok zorlayan veya aşırı bir çeviklik gerektiren figürler çok fazla değildir. Genel olarak bakıldığında, bu dansta öğrenilmesi zor olan şey figürler değildir; esas zorluk, bu figürlere can ve ruh kazandıracak bir tarzı ve havayı kazanma noktasında karşımıza çıkıyor. Yani Sirtaki-Hasapiko öğrenilirken üzerinde en çok durulması gereken şey estetiktir. Figürlerin bedene iyice oturup refleksleşmesi anlamına gelen estetik ise zamanla, ancak bir figür defalarca yapıldıktan sonra kazanılabiliyor.
Sirtaki-Hasapiko ve diğer Yunan danslarının figürleri üzerine pek çok araştırma yapılmıştır. Yunan halk dansları üzerine yaptıkları önemli araştırmalar ve çalışmalarla tanınan Prof. ve gibi araştırmacılar çeşitli figürlerin ortaya çıkışı ve bu figürlere yüklenmiş anlamlar üzerinde hayli ilginç gözlemlerde bulunmuşlardır. Bu çerçevede ele alındığında, Sirtaki-Hasapiko figürleri üç farklı kategoriye ayrılır; coşku ve sevinç figürleri, koyverme ve dağıtma figürleri, toparlanma ve durulma figürleri. Bu figürlerin tümü aynı müzik parçasında ardışık olarak yapılabilir; öte yandan bazı parçalar belli bir figür grubuna daha uygundur.[]
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sirtaki Yunanca syrtaki Istanbullu Ortodoks Arnavut kasaplarinin dans turudur 1960 lardan sonra populer bir Yunan dansi haline gelmistir tarafindan 1964 tarihli Zorba filmi icin duzenlenmistir Yunan halk dansi degildir Arnavut dansidir Ancak geleneksel hasapiko dansinin yavas ve hizli surumlerinin karisimidir Mikis Theodorakis in Zorba Dansi adli muzigiyle oynanir Sirtaki Sirtaki Yunan folklorunun ayrilmaz bir parcasi haline gelen bir dans turudur Osmanli doneminde Istanbul da oynanan Hasapiko kasap dansindan dogmustur Hasapiko agirlikli olarak Istanbul un Fener ve Balat semtlerinde loncalari arasinda dogdu ve 1900 lu yillarin basina kadar kasap loncalarinda populerligini korudu Ancak Istanbul da gunluk yasamdan kesitler sunan bir eserde kasaplarin hayvanlari kesmeden once bir tur vicdan rahatlatma ritueli olarak hayvanlarin etrafinda dondukleri onlerinde diz kirip coktukleri turunden bilgilere rastlanir O donemde Istanbul kasaplarinin cogu Arnavut oldugu halde Hasapiko nun nicin bir Yunan dansi olarak unlendigi ise baska bir muammadir kaynak belirtilmeli Sirtaki ve HasapikoIsimlendirme konusunda ozellikle de Yunan olmayanlar arasinda ciddi bir kavram kargasasi soz konusudur kaynak belirtilmeli Sirtaki sozcugu 1960 li yillarda kullanilmaya baslamistir O yillara kadar asil kullanilan sozcuk Hasapiko ve onun turevleridir Hasapiko Argo Agir Kasap Hasapiko Grigoro Hizli Kasap ve Hasaposerviko Sirp Kasabi gibi kaynak belirtilmeli Sirtaki sozcugu bir diger Yunan dansinin adi olan Sirto sozcugune Yunancada kucultme ve sirinlestirme eki olan aki soneki eklenerek elde edilmistir Bu yeni isimlendirmeye Hasapiko da yapilan bir degisiklik nedeniyle ihtiyac duyulmustur Hasapiko Argo ayni ritimle baslayip biten yavas bir danstir Ancak ozellikle Theodorakis ve Hacidakis gibi bestecilerin 1960 li yillarda geleneksel Yunan muziklerine getirdikleri yeni yorumlarla birlikte geleneksel Yunan danslari da bu donemde belli bir degisime ugramistir Agir bir ritimle baslayan Hasapiko Argo belli bir noktadan sonra giderek hizlandirilmaya baslamistir Bu yeni turu saf Hasapiko dan ayirmak icin Sirtaki sozcugu turetilmistir Sirtaki Hasapiko Argo ile baslayan ama bir sure sonra hizlanan dansin adidir Sirtaki hem Hasapiko ya baglidir hem de ondan bagimsizdir kaynak belirtilmeli Ote yandan bu isimlendirmeleri karmasik hale getiren sey cesitli kesimlerin bu danslar karsisindaki tutumlaridir Bu anlamda Sirtaki sozcugu gunumuzde bir parca asinmistir Yunan kulturunun ozgunlugu hakkinda kaygi tasiyan cevreler Sirtaki sozcugunu dejenere olmus ici bosaltilmis bir sozcuk olarak gorur ve bu yuzden genellikle Hasapiko sozcugunu kullanirlar Bu kulturu fazlaca bilmeyenler ise Hasapiko Argo icin bile Sirtaki isimlendirmesini kullanirlar kaynak belirtilmeli Sirtaki Hasapiko MuzikleriSirtaki Hasapiko parcalarinin muziksel yapisi cogu zaman 2 4 luk bir olcuye dayanir Tempo genellikle 60 65 bar dakika bicimindedir Bu standart olcunun yani sira ozellikle Sirtaki parcalari 2 4 luk Hasapiko olcusu ile baslayip 4 4 luk Hasaposerviko olcusu ile bitmektedir Bu tur parcalarla dans edilirken dansa agir Hasapiko ritmi ile baslanir daha sonra sarkinin bir yerinde muzige bagli olarak yumusak ya da sert bir gecisle Hasaposerviko ya gecilir Bazi Hasapiko muziklerinde ozellikle de eski parcalarda taksimia denilen uzun bir intro bolumu vardir ancak yeni parcalardaki taksimialar cok daha kisadir hatta kimi yeni parcalar dogrudan ritimle baslamaktadir kaynak belirtilmeli Sirtaki Hasapiko Muziklerinin EnstrumanlariSirtaki Hasapiko muziklerinin geleneksel enstrumani kuskusuz buzukidir Yunancadaki buzuki sozcugu Turkcedeki bozuk sozcugunden turemistir zira buzuki olarak bilinen calgi Anadolu da yaygin bir sekilde kullanilan Bozuk Saz in kucultulmus bir turevidir Buzuki disindaki Sirtaki Hasapiko muzik enstrumanlari arasinda sunlar sayilabilir baglama baglama ud udi santur santuri kanun kanoni santurun biraz daha gelistirilmis turevi laterna tulum gayda davul daoli ve akordeon Yeni muziklerde bunlara org gitar ve piyano da eklenmistir Sirtaki muziklerinde kimi zaman bu enstrumanlardan birkaci kimi zaman da tumu cesitli kombinasyonlarla bir araya getirilerek birlikte veya donusumlu olarak kullanilmaktadir Ancak buzuki ve baglama cogu parcada temel enstrumanlar olarak one cikar kaynak belirtilmeli FigurlerSirtaki Hasapiko salonlarinda buyuk bir disiplin ve ciddiyetle icra edilen avant garde danslardan oldukca uzak bir karaktere sahiptir Modern Bati danslariyla kiyaslandiginda Sirtaki Hasapiko yalin bir danstir Ama basit degildir Bu dansta da belli bir beceri ve ustalik gerektiren bircok karmasik vardir Bununla birlikte cesitli sicrama ve bukulmeleri saymazsak Sirtaki Hasapiko da bedeni cok zorlayan veya asiri bir ceviklik gerektiren figurler cok fazla degildir Genel olarak bakildiginda bu dansta ogrenilmesi zor olan sey figurler degildir esas zorluk bu figurlere can ve ruh kazandiracak bir tarzi ve havayi kazanma noktasinda karsimiza cikiyor Yani Sirtaki Hasapiko ogrenilirken uzerinde en cok durulmasi gereken sey estetiktir Figurlerin bedene iyice oturup reflekslesmesi anlamina gelen estetik ise zamanla ancak bir figur defalarca yapildiktan sonra kazanilabiliyor Sirtaki Hasapiko ve diger Yunan danslarinin figurleri uzerine pek cok arastirma yapilmistir Yunan halk danslari uzerine yaptiklari onemli arastirmalar ve calismalarla taninan Prof ve gibi arastirmacilar cesitli figurlerin ortaya cikisi ve bu figurlere yuklenmis anlamlar uzerinde hayli ilginc gozlemlerde bulunmuslardir Bu cercevede ele alindiginda Sirtaki Hasapiko figurleri uc farkli kategoriye ayrilir cosku ve sevinc figurleri koyverme ve dagitma figurleri toparlanma ve durulma figurleri Bu figurlerin tumu ayni muzik parcasinda ardisik olarak yapilabilir ote yandan bazi parcalar belli bir figur grubuna daha uygundur kaynak belirtilmeli Kaynakca Kate Armstrong Michael Clark Chris Deliso 2008 Greek islands Footscray Vic Lonely Planet s 49 ISBN 9781741043143 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Tatossian Anthony A 2011 Villains and Lovers AuthorHouse s 54 ISBN 9781456739812 Provost P Paul 2011 The Vagabonds AuthorHouse s 192 ISBN 9781463428556 IMDb de Sirtaki