Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Soğdya (Özbekçe: Sugʻd; Tacikçe: Суғд - Eski Farsça: Suguda; Farsça: سغد; Antik Yunanca: Σογδιανῆ; Eski Türkçe:𐰽𐰆𐰍𐰑𐰴; Karahanlıca: سغداق), Orta Asya'da geniş tarihi ve coğrafi bir alan.
Soğdia Soğdiana | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| MÖ. 6. yüzyıl-MS. 11. yüzyıl | |||||
 Seleukos İmparatorluğu'nun kontrolündeki Soğdiana, MÖ. 300. Bölge Amu Derya ve Siri Derya arasındaki alanı kapsamıştır. | |||||
| Başkent | Semerkant, Buhara, Hucend, Keş | ||||
| Yaygın dil(ler) | Soğdca | ||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Para birimi | Sasani ve Çin sikkelerinin imitasyonları | ||||
MÖ 6. yüzyılda yazılı olarak belirlenen Soğdiana adı İran halklarından Soğdlar'ın yerleşik oldukları bölgeyi niteler. Behistun yazıtlarında, I. Darius MÖ 552 - 485 yılları arasında İran'ı yönetmiş olan imparator zamanında Soğd'lar eski bir İran dini olan Zerdüştlüğe inanırlardı.
Dillerine Sauzina derler. Moğol istilası sırasında yüzbinlerce Soğd'un Orta Asya'dan batıya ve güneye doğru sürüklendikleri ve küçük bir nüfuslarının tarihi topraklarında kaldıkları bilinmektedir. Tacikistan dağlarında dili olduğu gibi koruyan tahmini 30 kişidir.[]
İran ve Anadolu yaylalarına göçen Soğdlar, Farsça ve Türkçe konuşan topluluklar tarafından yutulmuş ve özümsenmişlerdir. Yine de Anadolu'nun doğusunda bir miktar Soğd'un kendi dilleriyle varlıklarını sürdürebildikleri tespit edilmiştir. []
Divân-ı Lügati't-Türk'te Soğd: "Balasagun ile Buhara ve Semerkand arasında Türkleşmiş bulunan bir ulus." diye geçer.
4. yüzyıldan sonra Soğd'lar İpek yolu boyunca doğuya doğru Lop Nur bölgesine, Tarım Havzasına, Sha Chau, Liangzhou, Ling (Xiazhou'nun güneyinde) şehirlerine hatta Orta(İç) Moğolistan'na kadar kendi ticari koloni, yerleşim birimlerini ve birçok küçük prenslik'leri kurdular, böylece İpek Yolu ticaretini kontrol ettiler. Sasaniler zamanında İslâm dininin İran ve Orta Asya'da genişlemesi sonucu Soğd'lar İslâm'a çevrildiler. 10. yüzyıldan itibaren Türk Hanedanlıklarının etkisi ve baskısı altında Türk kültürünü benimsediler.
Kültür
Giyim
Erken Orta Çağ Soğd kostümleri iki döneme ayrılabilir: Ak Hun (5. ve 6. yüzyıllar) ve Türk (7. ve 8. yüzyıl başları). İkincisi Göktürklerin siyasi hakimiyetinin hemen ardından yaygınlaşmadı, ancak M.Ö. 620 yılında, özellikle Batı Türk Kağanı Tong Yabgu'nun reformlarından sonra Soğd Türkleştirildi ve yerel soylular resmi olarak Kağanlığın yönetimine dahil edildi.
Her iki cinsiyet için de kıyafetler dardı ve dar bel ve bilekler takdir ediliyordu. Yetişkin erkeklere ve genç kızlara yönelik silüetler geniş omuzları vurguluyor ve bele kadar daralıyordu; kadın aristokratların silüetleri daha karmaşıktı. Soğd kıyafetleri sonraki yüzyıllarda kapsamlı bir İslamlaşma sürecinden geçti ve orijinal unsurların çok azı kaldı. Bunların yerine türbanlar, kaftanlar ve kollu kabanlar yaygınlaştı.
Notlar
- ^ Jacques Gernet (31 Mayıs 1996). A History of Chinese Civilization. Cambridge University Press. ss. 286-. ISBN . 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mart 2019.
- ^ . www.turkbitig.com. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2023.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 29.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 30, 471
- ^ a b Yatsenko, Sergey A. (2003). "The Late Sogdian Costume (the 5th – 8th centuries)". Transoxiana (Webfestschrift Marshak). 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ekim 2023.
Kaynakça
- F. Grenet: Zhang Guangda, The Last refuge of the Sogdian Religion: Dunhuang in the Ninth and Tenth Century, in: Bulletin of the Asian Institute, 10, 1996, 175-186.
Dış bağlantılar
- The Peoples of the Red Book - The Yaghnabis6 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sogdya Ozbekce Sugʻd Tacikce Sugd Eski Farsca Suguda Farsca سغد Antik Yunanca Sogdianῆ Eski Turkce 𐰽𐰆𐰍𐰑𐰴 Karahanlica سغداق Orta Asya da genis tarihi ve cografi bir alan Sogdia SogdianaMO 6 yuzyil MS 11 yuzyilSeleukos Imparatorlugu nun kontrolundeki Sogdiana MO 300 Bolge Amu Derya ve Siri Derya arasindaki alani kapsamistir BaskentSemerkant Buhara Hucend KesYaygin dil ler SogdcaTarihce KurulusuMO 6 yuzyil DagilisiMS 11 yuzyilPara birimiSasani ve Cin sikkelerinin imitasyonlariSogd lar Buda ya tapiyorlar dogu Tarim Havzasi nda antik sehir Cin 8 yuzyil MO 6 yuzyilda yazili olarak belirlenen Sogdiana adi Iran halklarindan Sogdlar in yerlesik olduklari bolgeyi niteler Behistun yazitlarinda I Darius MO 552 485 yillari arasinda Iran i yonetmis olan imparator zamaninda Sogd lar eski bir Iran dini olan Zerdustluge inanirlardi Dillerine Sauzina derler Mogol istilasi sirasinda yuzbinlerce Sogd un Orta Asya dan batiya ve guneye dogru suruklendikleri ve kucuk bir nufuslarinin tarihi topraklarinda kaldiklari bilinmektedir Tacikistan daglarinda dili oldugu gibi koruyan tahmini 30 kisidir kaynak belirtilmeli Iran ve Anadolu yaylalarina gocen Sogdlar Farsca ve Turkce konusan topluluklar tarafindan yutulmus ve ozumsenmislerdir Yine de Anadolu nun dogusunda bir miktar Sogd un kendi dilleriyle varliklarini surdurebildikleri tespit edilmistir kaynak belirtilmeli Divan i Lugati t Turk te Sogd Balasagun ile Buhara ve Semerkand arasinda Turklesmis bulunan bir ulus diye gecer 4 yuzyildan sonra Sogd lar Ipek yolu boyunca doguya dogru Lop Nur bolgesine Tarim Havzasina Sha Chau Liangzhou Ling Xiazhou nun guneyinde sehirlerine hatta Orta Ic Mogolistan na kadar kendi ticari koloni yerlesim birimlerini ve bircok kucuk prenslik leri kurdular boylece Ipek Yolu ticaretini kontrol ettiler Sasaniler zamaninda Islam dininin Iran ve Orta Asya da genislemesi sonucu Sogd lar Islam a cevrildiler 10 yuzyildan itibaren Turk Hanedanliklarinin etkisi ve baskisi altinda Turk kulturunu benimsediler KulturGiyim Anyang cenaze yataginda tasvir edilen Sogdlular Kuzey Qi hanedanligi doneminde MS 550 577 Cin deki bir Sogd lahiti Guimet Muzesi Erken Orta Cag Sogd kostumleri iki doneme ayrilabilir Ak Hun 5 ve 6 yuzyillar ve Turk 7 ve 8 yuzyil baslari Ikincisi Gokturklerin siyasi hakimiyetinin hemen ardindan yayginlasmadi ancak M O 620 yilinda ozellikle Bati Turk Kagani Tong Yabgu nun reformlarindan sonra Sogd Turklestirildi ve yerel soylular resmi olarak Kaganligin yonetimine dahil edildi Her iki cinsiyet icin de kiyafetler dardi ve dar bel ve bilekler takdir ediliyordu Yetiskin erkeklere ve genc kizlara yonelik siluetler genis omuzlari vurguluyor ve bele kadar daraliyordu kadin aristokratlarin siluetleri daha karmasikti Sogd kiyafetleri sonraki yuzyillarda kapsamli bir Islamlasma surecinden gecti ve orijinal unsurlarin cok azi kaldi Bunlarin yerine turbanlar kaftanlar ve kollu kabanlar yayginlasti Notlar Jacques Gernet 31 Mayis 1996 A History of Chinese Civilization Cambridge University Press ss 286 ISBN 978 0 521 49781 7 25 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mart 2019 www turkbitig com 22 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2023 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 29 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 30 471 a b Yatsenko Sergey A 2003 The Late Sogdian Costume the 5th 8th centuries Transoxiana Webfestschrift Marshak 11 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Ekim 2023 KaynakcaF Grenet Zhang Guangda The Last refuge of the Sogdian Religion Dunhuang in the Ninth and Tenth Century in Bulletin of the Asian Institute 10 1996 175 186 Dis baglantilarThe Peoples of the Red Book The Yaghnabis6 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde