Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sohum Çıkarması, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.
| Sohum Çıkarması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
 Sohum kalesinin bugünkü görüntüsü | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Rus İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Hasan Hüsnü Paşa Fazıl Paşa | ?? | ||||||
| Güçler | |||||||
| 4-5.000 asker 7 fırkateyn 3 korvet | ~2-3.000 asker | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Hafif | Nispeten ağır | ||||||
Osmanlı donanması, Karadeniz'in doğusunda Rus ordusunun gerisine sarkmak amacıyla 23 Mayıs 1877'de Sohum'a başarılı bir çıkarma harekâtı icra etti ve bölgedeki Rus birliklerini mağlup etti. Bununla birlikte, Rumeli'deki cephenin ihtiyaçları doğrultusunda buradaki birlikler 1877 Eylül'ünde tahliye edilerek Varna'ya taşındılar.
Harekât öncesi
Osmanlı donanmasının Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa komutasındaki Karadeniz filosu 4 Mayıs 1877'de Ereğli'den ayrılarak (Osmanlı limanı) Batum önlerine geldi. Filonun taşıdığı tümen 11 Mayıs’ta Rusların Hutsubani tepelerine yaptığı hücumu püskürtürken, 12 Mayıs’ta da Sohum’un kuzeyindeki Pitsunde burnu doğusundaki Gudenti'ye çıkarma yaptı ve 6 savaş gemisi himayesinde 1.000 Kafkas göçmenini bölgeye çıkardı. 13 Mayıs'ta sevkiyat devam ederken, 14 Mayıs'ta da bu 6 savaş gemisi Sohum ve Çamçıra'yı topa tuttu. Bu bombardımanın ardından Ruslann buraları tahliye etmek zorunda kaldı. 23 Mayıs’ta 3 Osmanlı fırkateyni Adler'i bombalayarak buraya da 1.500 Kafkas göçmeni çıkardı.
Harekat
Rusların Osmanlı bombardımanının ardından bölgeyi boşaltmış olmalarından bilistifade, Hasan Hüsnü Paşa 23 Mayıs 1877'de Sohum önüne gelerek Batum tümenini karaya çıkardı. Osmanlı donanması 26 Mayıs’ta ise karaya erzak ve mühimmat nakletti. 28 Mayıs’ta Zil’i ele geçiren bu çıkarma kuvveti Rus birliklerini mağlup ederek Çamçıra istikametinde geri attı.
Osmanlı donanması 2 Haziran'da Soçi'yi, birkaç gün sonra ise 'yi bombardıman etti. 15 Haziran'da ise karadaki kuvvetlerin Rus birliklerine yönelik taarruzu da iki korvetin Çamçıra kıyılarına ateşiyle desteklenince Ruslar buradan da çekilmek zorunda kaldı. 17 Haziran’da ise Sohum'daki tümenden alınan dört tabur piyade ve bir sahra bataryası Çamçıra'ya çıkarılarak buradaki Türk kuvvetleri takviye edildi. 24 Haziran'da Rus birliklerinin Çürüksu'dan yaptıkları taarruz, Osmanlı donanmasının ateş desteğiyle püskürtüldü. Rus birliklerinin 28 Haziran’da Çamçıra'ya yönelttikleri taarruz da 18 saat süren muharebeler sonucunda Rusların yenilgisiyle sonuçlandı.
Harekatın sonu
Osmanlı donanması ve birliklerinin Doğu Karadeniz'deki bu başarılı harekâtına rağmen, Osmanlı ordusu Balkanlarda aynı başarıyı gösteremedi. Rus ordusu 22 Haziran 1877'de Tuna’yı aşarak ’i işgal edip, 26 Haziran’da Ziştovi'den geçtikten sonra Balkan geçitlerine yaklaşınca Osmanlı Genelkurmayı cepheyi takviye amacıyla Karadağ'da Süleyman Paşa komutasındaki kolordu ile Sohum'daki birlikleri çekmeye karar verdi.
Temmuz ayı itibarıyla bölgedeki Rus tehdidini bertaraf ederek bölgeye iyice yerleşmiş olan Sohum’daki Fazıl Paşa komutasındaki tümenin son harekâtı 9 Temmuz 1877'de Şekvetili'ye yapılan çıkarma oldu. Birer tabur redif ve milis kuvvetinden oluşan birlikler Osmanlı donanmasını himayesinde başarılı çıkarma harekâtlarının ardından buradaki Rus birliklerini de yenilgiye uğrattı.
8 Ağustos'ta ise tahliye harekâtı başladı. Osmanlı donanması 17-18 Ağustos'ta Gagra'yı topa tuttuktan sonra Rus filosunun karşı taarruzunu da püskürttü. Keza 31 Ağustos'ta Rus birliklerinin Sohum'a yönelttikleri yeni bir hücum da Osmanlı donanmasının ateş desteğiyle yenilgiye uğratıldı.
2 Eylül'e kadar tahliyesi tamamlanan Osmanlı kuvvetleri donanma gemileriyle Eylül'ün ilk haftasında Varna'ya çıkarıldı. Eşzamanlı olarak Batum'dan da 14 tabur Varna'ya nakledilirken, Doğu Karadeniz kıyılarından yaklaşık 40.000 Müslüman göçmen de Anadolu'nun Karadeniz limanlarına taşındı.
Harekâtın etkileri
Sohum Kalesinin 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlamasından kısa birsüre sonra ele geçirilmesi İstanbul'da sevinçle karşılandı ve Padişah II. Abdülhamid' Gazi unvanı verildi. Bu münasebetle Topkapı Sarayı'nın ikinci avlusunda Servili Yol denilen yolun Babüssaâde'ye yakın bölümünde Padişah II. Abdülhamid'in Gazi damgalı tuğrasının da yer aldığı bir abide dikildi.
Kaynakça
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Sohum" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, Ankara (2019), c. EK-2, s.521". 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2023.
- ^ "1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi - Donanma Harekatı", ATASE Yayınları, Ankara (1980), s.42
- ^ "1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi - Donanma Harekatı", ATASE Yayınları, Ankara (1980), s.43
- ^ "Kafkas Harekâtı: 1828-1921 Türk-Kafkas Sınırındaki Harplerin Tarihi", P. Muratoff, Ankara (1966), s.144-147
- ^ "1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi - Donanma Harekatı", ATASE Yayınları, Ankara (1980), s.44
- ^ "II. Abdülhamid’in “Gazi” Sultan Olması", Dr. Coşkun Yılmaz, Ankara (2011), s.275
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sohum Cikarmasi 1877 78 Osmanli Rus Savasi nda evre Sohum Cikarmasi1877 1878 Osmanli Rus SavasiSohum kalesinin bugunku goruntusuTarih23 Mayis 2 Eylul 1877BolgeSohum GurcistanSonucOsmanli zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguRus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerHasan Husnu Pasa Fazil Pasa Gucler4 5 000 asker 7 firkateyn 3 korvet 2 3 000 askerKayiplarHafifNispeten agir Osmanli donanmasi Karadeniz in dogusunda Rus ordusunun gerisine sarkmak amaciyla 23 Mayis 1877 de Sohum a basarili bir cikarma harekati icra etti ve bolgedeki Rus birliklerini maglup etti Bununla birlikte Rumeli deki cephenin ihtiyaclari dogrultusunda buradaki birlikler 1877 Eylul unde tahliye edilerek Varna ya tasindilar Harekat oncesiOsmanli donanmasinin Bozcaadali Hasan Husnu Pasa komutasindaki Karadeniz filosu 4 Mayis 1877 de Eregli den ayrilarak Osmanli limani Batum onlerine geldi Filonun tasidigi tumen 11 Mayis ta Ruslarin Hutsubani tepelerine yaptigi hucumu puskurturken 12 Mayis ta da Sohum un kuzeyindeki Pitsunde burnu dogusundaki Gudenti ye cikarma yapti ve 6 savas gemisi himayesinde 1 000 Kafkas gocmenini bolgeye cikardi 13 Mayis ta sevkiyat devam ederken 14 Mayis ta da bu 6 savas gemisi Sohum ve Camcira yi topa tuttu Bu bombardimanin ardindan Ruslann buralari tahliye etmek zorunda kaldi 23 Mayis ta 3 Osmanli firkateyni Adler i bombalayarak buraya da 1 500 Kafkas gocmeni cikardi HarekatRuslarin Osmanli bombardimaninin ardindan bolgeyi bosaltmis olmalarindan bilistifade Hasan Husnu Pasa 23 Mayis 1877 de Sohum onune gelerek Batum tumenini karaya cikardi Osmanli donanmasi 26 Mayis ta ise karaya erzak ve muhimmat nakletti 28 Mayis ta Zil i ele geciren bu cikarma kuvveti Rus birliklerini maglup ederek Camcira istikametinde geri atti Osmanli donanmasi 2 Haziran da Soci yi birkac gun sonra ise yi bombardiman etti 15 Haziran da ise karadaki kuvvetlerin Rus birliklerine yonelik taarruzu da iki korvetin Camcira kiyilarina atesiyle desteklenince Ruslar buradan da cekilmek zorunda kaldi 17 Haziran da ise Sohum daki tumenden alinan dort tabur piyade ve bir sahra bataryasi Camcira ya cikarilarak buradaki Turk kuvvetleri takviye edildi 24 Haziran da Rus birliklerinin Curuksu dan yaptiklari taarruz Osmanli donanmasinin ates destegiyle puskurtuldu Rus birliklerinin 28 Haziran da Camcira ya yonelttikleri taarruz da 18 saat suren muharebeler sonucunda Ruslarin yenilgisiyle sonuclandi Harekatin sonuOsmanli donanmasi ve birliklerinin Dogu Karadeniz deki bu basarili harekatina ragmen Osmanli ordusu Balkanlarda ayni basariyi gosteremedi Rus ordusu 22 Haziran 1877 de Tuna yi asarak i isgal edip 26 Haziran da Zistovi den gectikten sonra Balkan gecitlerine yaklasinca Osmanli Genelkurmayi cepheyi takviye amaciyla Karadag da Suleyman Pasa komutasindaki kolordu ile Sohum daki birlikleri cekmeye karar verdi Temmuz ayi itibariyla bolgedeki Rus tehdidini bertaraf ederek bolgeye iyice yerlesmis olan Sohum daki Fazil Pasa komutasindaki tumenin son harekati 9 Temmuz 1877 de Sekvetili ye yapilan cikarma oldu Birer tabur redif ve milis kuvvetinden olusan birlikler Osmanli donanmasini himayesinde basarili cikarma harekatlarinin ardindan buradaki Rus birliklerini de yenilgiye ugratti 8 Agustos ta ise tahliye harekati basladi Osmanli donanmasi 17 18 Agustos ta Gagra yi topa tuttuktan sonra Rus filosunun karsi taarruzunu da puskurttu Keza 31 Agustos ta Rus birliklerinin Sohum a yonelttikleri yeni bir hucum da Osmanli donanmasinin ates destegiyle yenilgiye ugratildi 2 Eylul e kadar tahliyesi tamamlanan Osmanli kuvvetleri donanma gemileriyle Eylul un ilk haftasinda Varna ya cikarildi Eszamanli olarak Batum dan da 14 tabur Varna ya nakledilirken Dogu Karadeniz kiyilarindan yaklasik 40 000 Musluman gocmen de Anadolu nun Karadeniz limanlarina tasindi Harekatin etkileriSohum Kalesinin 1877 78 Osmanli Rus Savasi nin baslamasindan kisa birsure sonra ele gecirilmesi Istanbul da sevincle karsilandi ve Padisah II Abdulhamid Gazi unvani verildi Bu munasebetle Topkapi Sarayi nin ikinci avlusunda Servili Yol denilen yolun Babussaade ye yakin bolumunde Padisah II Abdulhamid in Gazi damgali tugrasinin da yer aldigi bir abide dikildi Kaynakca Islam Ansiklopedisi Sohum maddesi Turk Diyanet Vakfi Ankara 2019 c EK 2 s 521 2 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2023 1877 1878 Osmanli Rus Harbi Donanma Harekati ATASE Yayinlari Ankara 1980 s 42 1877 1878 Osmanli Rus Harbi Donanma Harekati ATASE Yayinlari Ankara 1980 s 43 Kafkas Harekati 1828 1921 Turk Kafkas Sinirindaki Harplerin Tarihi P Muratoff Ankara 1966 s 144 147 1877 1878 Osmanli Rus Harbi Donanma Harekati ATASE Yayinlari Ankara 1980 s 44 II Abdulhamid in Gazi Sultan Olmasi Dr Coskun Yilmaz Ankara 2011 s 275